Doświadczenia Regionalnej Instytucji Finansującej w finansowaniu projektów innowacyjnych w okresie programowania 2004 - 2006 Jerzy Wojciechowski

Innowacyjność – definicja wg Oslo Manual Działalność innowacyjna to szereg działań, zarówno o charakterze naukowym (badawczym) jak i o charakterze technicznym, organizacyjnym, finansowym i komercyjnym (handlowym), których celem jest opracowanie i wdrożenie nowych lub istotnie ulepszonych produktów i procesów. Główne źródła innowacji: - działalność B+R związana z opracowaniem nowych i ulepszonych produktów (innowacji produktowych) i procesów (innowacji procesowych), wykonane przez własne zaplecze rozwojowe lub nabyte od innych jednostek; - zakup gotowej wiedzy w postaci patentów, licencji, usług technicznych, oprogramowania (tzw. technologie niematerialne); - zakup maszyn i urządzeń o podwyższonych parametrach technicznych, niezbędnych do wdrożenia nowych procesów i produkcji nowych wyrobów oraz budowy i modernizacji budynków służących wdrażaniu innowacji (technologia materialna).

Innowacyjność – definicja wg RIS Innowacyjność: zdolność do tworzenia i wdrażania innowacji oraz faktyczna umiejętność wprowadzania nowych i zmodernizowanych wyrobów, procesów technologicznych lub organizacyjno-technicznych. Innowacja: zmiana wprowadzona celowo, która polega na zastępowaniu dotychczasowych rozwiązań innymi, ulepszonymi.

Typy innowacji Innowacja Organizacyjna Technologiczna Produktowa Procesowa Produkty nowe Produkty ulepszone

Struktura nakładów inwestycyjnych w Polsce Postęp technologiczny w Polsce dokonywał się w ostatnich latach głównie poprzez unowocześnienie parku maszynowego: - ok. 60% ogółu inwestycji to zakup maszyn i urządzeń - udział środków wydatkowanych na prace B+R, jedno z najistotniejszych źródeł innowacji – 7,5% - zakup gotowych technologii (dokumentacja i prawa) – 3% Taka struktura nakładów oznacza, że działalność innowacyjna w Polsce polega głównie na nabywaniu tzw. technologii materiałowej, co jest racjonalne w sytuacji konieczności zmniejszenia luki technologicznej. Źródło danych: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, Warszawa 17.05.2006

Programy obsługiwane przez RIF   2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Programy przedakcesyjne finansowane z Funduszu Phare Phare 2000 Phare 2001 Phare 2002 Phare 2003 Programy operacyjne finansowane z funduszy strukturalnych SPO – WKP 2.1 SPO – WKP 2.3 SPO RZL 2.3 a) ZPORR 2.5 ZPORR 3.4 SPO – WKP 2.2.1 programy zakończone programy w trakcie realizacji

Programy Phare Wartość udzielonego wsparcia na terenie woj Programy Phare Wartość udzielonego wsparcia na terenie woj. wielkopolskiego Łącznie – 15,8 mln. euro

Innowacyjność w programach Phare (1) Celem Programu Phare, określanego mianem programu przedakcesyjnego, była poprawa konkurencyjności polskich MSP poprzez ich modernizację i przygotowanie do skutecznego aplikowania o środki z funduszy strukturalnych. Projekty inwestycyjne dofinansowane w ramach Phare w nielicznych przypadkach mogą zostać uznane za innowacyjne sensu stricte, w przeważającej mierze były to projekty modernizacyjne, polegające na wymianie przestarzałych, zmodernizowanych maszyn i urządzeń na nowe, spełniające standardy europejskie, pozwalające polskim MSP dostosować swoją ofertę produktową i usługową do potrzeb klientów na jednolitym rynku europejskim.

Innowacyjność w programach Phare (2) Ograniczenia dla realizacji innowacyjnych projektów w ramach Phare: wielkopolskie przedsiębiorstwa (z nielicznymi wyjątkami) przechodzą obecnie etap modernizacji, wdrażania technologii, które na skalę lokalną mogą wydawać się innowacyjne, jednak w gruncie rzeczy są technologiami powszechnie stosowanymi na świecie, których wprowadzenie jest koniecznością, raczej „doganianiem” Europy niż wysuwaniem się na czoło w nieustannej walce o nowoczesność i bycie krok przed innymi; - zasada kraju pochodzenia (Phare 2001 i Phare 2002)

Innowacyjność w programach Phare (3) - wdrażanie rozwiązań prawdziwie innowacyjnych to bardzo wysokie koszty, które tylko w niewielkim stopniu rekompensuje dotacja – maksymalna wysokość dotacji w ramach Phare to 50.000 EUR (wyjątek: krajowy program Phare 2003 Rozwój i Modernizacja Przedsiębiorstw w Oparciu o Nowe Technologie oraz Ścieżki od Innowacji do Biznesu - dotacja do 100.000 EUR); Phare 2002 i Phare 2003: w ramach jednego rodzaju Klasyfikacji Środków Trwałych cena zakupu netto nie mogła przekroczyć 30.000 EUR, tj. nie więcej niż ok. 120.000 PLN; dodatkowo nabywane urządzenia musiały być fabrycznie nowe. Wielu przedsiębiorców, planujących zakup nowoczesnych urządzeń, linii technologicznych czy innych rozwiązań innowacyjnych na skalę europejską, musiało zrezygnować z ubiegania się o wsparcie, ponieważ tego typu rozwiązania są często wielokrotnie droższe niż dozwolone 30.000 EUR za taką kwotę można zakupić nowoczesne maszyny i urządzenia, jednak nie nowe, lecz używane.

Innowacyjność w ZPORR Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa (1) Celem Działania 3.4 w ramach ZPORR jest zwiększenie konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznego doradztwa oraz zwiększenie zdolności inwestycyjnej w początkowym okresie funkcjonowania przedsiębiorstw. Działanie 3.4 jest ukierunkowane na podniesienie jakości i efektywności zarządzania, a także podniesienie zdolności inwestycyjnej nowopowstałych przedsiębiorstw. Projekty inwestycyjne dofinansowane w ramach Działania 3.4, podobnie jak w programie Phare, w nielicznych przypadkach mogą zostać uznane za innowacyjne. Przede wszystkim są to projekty polegające na zakupie nowych lub używanych maszyn i urządzeń niezbędnych w początkowym okresie prowadzenia działalności gospodarczej lub modernizacyjne, polegające na wymianie przestarzałych, zmodernizowanych maszyn i urządzeń na nowe, spełniające standardy europejskie, pozwalające mikroprzedsiębiorstwom dostosować swoją ofertę produktową i usługową do potrzeb klientów na jednolitym rynku europejskim.

Innowacyjność w ZPORR Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa (2) Ograniczenia dla realizacji innowacyjnych projektów w ramach Działania 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa: Przedsiębiorstw w początkowym okresie funkcjonowania ze względów finansowych nie stać na wdrażanie nowoczesnych technologii i zakup nowych, ale drogich maszyn i urządzeń. Przedsiębiorstwo w początkowym okresie funkcjonowania, aby zakupić maszyny i urządzenia, najczęściej korzysta z kredytu. Wdrażanie w przedsiębiorstwie rozwiązań prawdziwie innowacyjnych to bardzo wysokie koszty, które tylko w niewielkim stopniu rekompensuje dotacja – maksymalna wysokość dotacji w ramach Działania 3.4 - to 200 tys. zł.

ZPORR, Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa - przykłady projektów innowacyjnych (1) Profil przedsiębiorstwa: produkcja bielizny Rodzaj inwestycji: zakup nowych maszyn szwalniczych oraz remont i modernizacja części budynku na cele produkcyjne i administracyjne Efekt dla przedsiębiorstwa: wprowadzenie do oferty nowego produktu - rozpoczęcie produkcji bielizny zapewnienie poziomu konkurencyjności na rynku krajowym i międzynarodowym, wzrost zatrudnienia

ZPORR, Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa - przykłady projektów innowacyjnych (2) Profil przedsiębiorstwa: działalność poligraficzna Rodzaj inwestycji: zakup używanej maszyny offsetowej arkuszowej dwukolorowej formatu B2 oraz urządzeń pomocniczych Efekt dla przedsiębiorstwa: wprowadzenie do oferty nowej usługi – druki na zwiększonym formacie, skrócenie czasu wykonywania usługi, poprawa jakości druku, zapewnienie poziomu konkurencyjności na rynku lokalnym, wzrost zatrudnienia

Program SPO WKP 2.3 w Wielkopolsce Ponad 1.920 miejsc pracy Łączne wsparcie dla MSP w kwocie 192,62 mln. PLN Dofinansowanie 341 innowacyjnych inwestycji realizowanych przez MSP Wartość pojedynczej, dofinansowanej inwestycji to ok. 1,2 mln. PLN * Dane na dzień 28.02.2007 r.

Innowacyjność w SPO WKP 2.3 Bardzo duży nacisk położony na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa poprzez wdrożenie innowacji produktowej lub procesowej (na 100 możliwych do uzyskania punktów przy ocenie merytorycznej za innowacyjność można było uzyskać do 10 punktów).

SPO WKP 2.3 - przykłady projektów innowacyjnych (1) Profil przedsiębiorstwa: produkcja metalowych elementów architektury; Zakup nowych środków trwałych: robot spawalniczy, instalacja filtrowentylacji stanowisk spawalniczych i szlifierskich, urządzenia do zautomatyzowanego szlifowania profili; Rodzaj innowacji: procesowa: wdrożenie linii produkcyjnej z potokową organizacją produkcji (zamiast gniazdowej) z wykorzystaniem robotyzacji i automatyzacji produktowa: wprowadzenie nowego i ulepszonego produktu Poziom innowacji: innowacja wysoka (rozwiązania innowacyjne na skalę światową, w Polsce dotychczas nie stosowane) Efekt dla przedsiębiorstwa: obniżenie kosztów produkcji (poprawa ciągów produkcyjnych, zwiększenie wydajności pracy, obniżenie kosztów magazynowania, skrócenie czasu produkcji) Wprowadzenie nowych produktów, wyprzedzenie konkurencji

SPO WKP 2.3 - przykłady projektów innowacyjnych (2) Profil przedsiębiorstwa: produkcja wyrobów metalowych i ogrodzeń stalowych Zakup środków trwałych: nożyce gilotynowe do cięcia blachy, sterowane numerycznie; prasa mimośrodowa, prasa krawędziowa, prasa hydrauliczna; przecinarka taśmowa, urządzenia spawalnicze Rodzaj innowacji: procesowa: zmiana organizacji produkcji produktowa: ulepszenie produktu Poziom innowacji: innowacja średnia – w urządzeniach zastosowano rozwiązania dotychczas nie stosowane w Polsce (wysoko wyspecjalizowane urządzenia spawalnicze inwertorowe z prądem pulsacyjnym) Efekt dla przedsiębiorstwa: zwiększenie wydajności, szybsza realizacja zleceń Poprawa jakości wyrobów – poszerzenie rynków zbytu

SPO WKP 2.3 - przykłady projektów innowacyjnych (3) Profil przedsiębiorstwa: produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych Zakup środków trwałych: automatyczna nabijarka włosia szczotek z elektroniczną strzyżarko-rozszczepiarką do końcowego obcinania włosia; automatyczna nabijarka włosia do kulistych szczotek toaletowych. Rodzaj innowacji: procesowa: nowoczesne rozwiązania technologiczne w nabywanych urządzeniach produktowa: wprowadzenie nowego produktu (szczotek z tworzyw sztucznych) Poziom innowacji: innowacja wysoka – rozwiązania technologiczne funkcjonują na świecie nie dłużej niż 1 rok Efekt dla przedsiębiorstwa: Zwiększenie wydajności procesu technologicznego Nowy produkt szansą na zwiększenie konkurencyjności firmy

SPO WKP 2.3 - przykłady projektów o niskiej innowacyjności (1) Profil przedsiębiorstwa: sprzedaż armatury komunalnej i przemysłowej Przedmiot projektu: utworzenie biura projektów - adaptacja pomieszczeń, zakup sprzętu i urządzeń biurowych Efekt dla przedsiębiorstwa: Wprowadzenie nowych usług w zakresie projektowania sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, oczyszczalni ścieków – wzrost dochodów

SPO WKP 2.3 - przykłady projektów o niskiej innowacyjności (2) Profil przedsiębiorstwa: produkcja osprzętu elektroinstalacyjnego Przedmiot projektu: stworzenie zaplecza gastronomicznego w zakupionym biurowcu (w ramach którego mieści się także hotel) Planowane zakupy: wyposażenie i meble do kuchni i sali gastronomicznej Efekt dla przedsiębiorstwa: dywersyfikacja działalności poprzez uruchomienie hotelu z restauracją

SPO WKP 2.3 - przykłady projektów o niskiej innowacyjności (3) Profil przedsiębiorstwa: produkcja opraw do łożysk tocznych Przedmiot projektu: zakup tokarki sterowanej numerycznie Efekt dla przedsiębiorstwa: wymiana starej, zużytej tokarki, na nową – modernizacja posiadanego sprzętu przyspieszenie i usprawnienie procesu produkcyjnego zwiększenie mocy produkcyjnych

Innowacyjność w SPO WKP 2.1 - dofinansowanie projektów doradczych Liczba zawartych umów: 316 Wartość udzielonego wsparcia: 6,79 mln PLN Średnia wartość dofinansowania (wg tematu): Jakość – 12.000 PLN Systemy wspomagające zarządzanie – 53.000 PLN Strategie rozwoju – 28.000 PLN Inne – 45.000 PLN * Dane na dzień 28.02.2007 r.

SPO WKP 2.1 - Tematyka projektów, które uzyskały dofinansowanie (według liczby projektów) 75% 10% 9% 6%

SPO WKP 2.1 - Tematyka projektów, które uzyskały dofinansowanie (według wartości dofinansowania) 43% 26% 24% 7%

Rekomendacje dla innowacji Aby przeżyć na rynku należy ciągle wprowadzać nowe produkty i usługi – innowacje Wprowadzanie innowacyjnych produktów i usług polega na realizacji zarówno drobnych jaki i zasadniczych zmian technicznych i organizacyjnych Wprowadzanie innowacji wymaga przygotowania do dostrzegania nowych możliwości biznesowych umiejętności generowania pomysłów dla wykorzystania nowych możliwości wiedzy na temat możliwości i ograniczeń wynikających z praw własności intelektualnej kwalifikacji w zakresie zarządzania technologią i organizacji działalności biznesowej umiejętności pozyskiwania środków finansowych

Regionalna Instytucja Finansująca w Wielkopolsce Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie Ul. Zakładowa 4 62-510 Konin tel. 63/245-30-95 fax 63/242-22-29 e-mail: rif@arrkonin.org.pl Punkt Konsultacyjny tel. 63/245-30-95 wew.30 lub 31 e-mail: pk@arrkonin.org.pl

Agencja Rozwoju Regionalnego - Regionalna Instytucja Finansująca Dziękuję za uwagę ! JERZY WOJCIECHOWSKI