Jaki scenariusz dalszego rozwoju dialogu regionalnego? Jacek Sroka Uniwersytet Wrocławski Projekt Poprawa funkcjonowania systemu dialogu społecznego oraz wzmocnienie instytucji i uczestników dialogu społecznego

Czy dialog regionalny jest dopasowany do dominujących w Polsce wzorców kulturowych? Odpowiedź niełatwa – w obiegowej opinii to co nie-centralne jest lepsze, jakby bliższe ludziom, a jednak są wyraźnie widoczne bariery: 1.Brak siły kontynuacji, na której znaczenie w dialogu społecznym wskazuje Colin Crouch, wciąż nie ma tradycji nie tylko dialogu w województwach, ale i regionalizmu 2.Wiele regionów trudno uznać za układy odniesienia dla identyfikacji kulturowej (splot konotacji terytorialnych, historycznych, kognitywnych, emocjonalnych, symbolicznych) 3.Regiony nie są autonomicznymi podmiotami, składają się na to uwarunkowania ustrojowo-instytucjonalne, ale również wielkość dostępnych w województwach zasobów, lokalne wzorce mobilizacji i rywalizacji, a także jakość regionalnych elit i sposoby ich rekrutacji.

Czy dialog regionalny jest dopasowany do dominujących w Polsce wzorców kulturowych? Typ regionuDominujący aktorzy Wiodący efekt funkcjonowania mechanizmu regionalnego Przykłady praktyk Region identyfikacji kulturowej Podmioty społeczne Reprodukcja kulturowa z rozwiniętą symboliką identyfikacji z regionem Katalonia, Baskonia, Flandria, Walonia Region politycznyPodmioty polityczne Reprodukcja własnych odmian politycznych wzorców instytucjonalnych Landy niemieckie i austriackie Region administracyjny Podmioty administracyjne Reprodukcja uporządkowanego hierarchicznie aparatu administracyjnego Model prefekturalny: francuskie departamenty (klasyczny etatyzm), polskie województwa

Scenariusz rozwoju regionu właściwy dla antycypacyjnych form dialogu regionalnego – region uczący się Główni aktorzy Przestrzeń działań Wiodący efekt funkcjonowa nia mechanizmu regionalnego Wiodące zasoby regionalne Cele nadrzędne Regionalne instytucje decyzyjne, partnerzy społeczni, NGO i in., koncerny, MŚP, klastery, instytucje wsparcia itp. Regionalna, pozostająca w wyraźnym związku z poziomem centralnym (m.in. z uwagi na potrzeby dopasowywania budżetów celowych oraz wspieranie finansowania z UE) Regionalne programy polityk sektorowych, w tym m.in. spójny i efektywny regionalny system innowacji Zasoby merytoryczne kapitał ludzki, kapitał społeczny, sieci gospodarcze społeczne i polityczne Zrównoważony rozwój, konkurencyjność innowacyjność rozwój regionalnych wcieleń społeczeństwa obywatelskiego

Przemodelowanie dialogu społecznego w postulowanym kierunku oznaczałoby odejście od interwencyjnej formuły dialogu regionalnego polegającej głównie na monitorowaniu sytuacji oraz wychwytywaniu stanów zapalnych, które znalazły się w obrębie luki systemowej, tzn. nikt się nimi wcześniej nie zajął kreację nowego, antycypacyjnego wzorca dialogu regionalnego, którego jednym z najistotniejszych celów byłoby przewidywanie i uprzedzanie zmian, a także działania na rzecz podniesienia konkurencyjności przy jednoczesnym koordynowaniu działań w obrębie polityki rynku pracy i polityki zatrudnienia budowę zintegrowanego system dialogu społecznego poprzez koordynację istniejących rozwiązań dialogowych na poziomie regionu (przede wszystkim WKDS i WRZ), a także stopniowe uzupełnianie dotychczasowej korporatystycznej czterostronności, szerszą, wielostronną formułą wykorzystującą elementy dialogu obywatelskiego lepsze skomunikowanie WKDS z TK (wariant min.), zainicjowanie budowy mechanizmu koordynującego (rola TK, CPS) zinstytucjonalizowany system kształcenia wszystkich uczestników dialogu społecznego

Jak rozpocząć? należy niezwłocznie podjąć komplementarną aktywność analityczną, której celem będzie wypracowywanie narzędzi właściwych w antycypacyjnym wariancie działania WKDS (istotna rola niezależnych ekspertów) niezbędne jest prowadzenie ożywionych, a zarazem konkluzywnych dyskusji nt. dokumentów strategicznych, zwłaszcza strategii rozwoju województwa właściwym byłoby podjęcie prac zbliżających strony dialogu regionalnego do wypracowywania przyszłych porozumień regionalnych, które powinny być koordynowane w skali kraju (strategie rozwojowe) jednym z kluczowych warunków powodzenia jest nawiązanie stałych relacji z partnerami obywatelskimi (sektorem pozarządowym) w regionie należy w większym zakresie wykorzystywać potencjał regionalnych uczelni (ew. dodatkowe, na poły formalne gremia z udziałem ludzi nauki, zespoły robocze – problem środków)

Dziękuję za uwagę Projekt Poprawa funkcjonowania systemu dialogu społecznego oraz wzmocnienie instytucji i uczestników dialogu społecznego