Analiza menadżerska Ćwiczenia

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych Część 1 Rachunkowość zakładów ubezpieczeń Wykład 7.
Advertisements

Jak finansować rozwój działalności gospodarczej – unijne pożyczki dla firm Leszno, 17 czerwca 2011 r. Ewelina Śmichurska.
A NALIZA EKONOMICZNA INSTYTUCJI KREDYTOWEJ – BANKU – ĆWICZENIA Zagadnienia podstawowe – przypomnienie zagadnień z bankowości.
Opodatkowanie spółek Wykład specjalizacyjny. Formy Finansowania Finasowanie spółki ze środków wspólników 1. Dopłaty 2. Pożyczki - zasady ogólne 3. Pożyczki.
11 Poznań, czerwiec 2010 Raport z audytu 111 Szpitala Wojskowego z Przychodnią SPZOZ w Poznaniu.
BYĆ PRZEDSIĘBIORCZYM - nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Benchmarking – narzędzie efektywnej kontroli zarządczej.
Ekonomika i projektowanie przedsięwzięć przedsiębiorstw – plan marketingowy oraz plan zarządzania Michał Suchanek Katedra Ekonomiki i Funkcjonowania Przedsiębiorstw.
OPERATORZY LOGISTYCZNI 3 PL I 4PL NA TLE RYNKU TSL Prof. zw.dr hab. Włodzimierz Rydzkowski Uniwersytet Gdańsk, Katedra Polityki Transportowej.
EFaktor S.A. Prezentacja produktowa Dla kogo faktoring?
Z ASADY AMORTYZACJI SKŁADNIKÓW MAJĄTKU TRWAŁEGO 1.
Rozliczanie kosztów działalności pomocniczej
Olsztyn, 27 czerwca 2012 Propozycja zmian kryteriów merytorycznych dla Osi I Przedsiębiorczość RPO WiM w ramach Poddziałania
GEOTERMIA-CZARNKÓW SP. Z O.O. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI za 2014r.
Finansowanie wybranych działań w parkach narodowych przy udziale środków funduszu leśnego - zakres finansowy Warszawa, 06 kwietnia 2016r.
Cel analizy statystycznej. „Człowiek –najlepsza inwestycja”
ING BANK Faktoring –Jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych oferujemy faktoring krajowy z przejęciem ryzyka wypłacalności odbiorcy (bez regresu, pełny).
Połączenie towarzystw budownictwa społecznego Opracowano w BNW UMP 2008.
Finansowanie inwestycji – czy kredyt bankowy?. Dlaczego inwestują Szpital Poprawa jakości leczenia Dopasowanie do standardów Wprowadzenie nowych usług.
1 Analiza menedżerska Materiały. 2 Analizę menadżerską charakteryzuje: - Wysoki stopień uogólnienia - Agregacja zjawisk gospodarczych - Ujęcie finansowe.
Ryzyko a stopa zwrotu. Standardowe narzędzia inwestowania Analiza fundamentalna – ocena kondycji i perspektyw rozwoju podmiotu emitującego papiery wartościowe.
BYĆ PRZEDSIĘBIORCZYM - nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
ZAD Ł U Ż ENIE NA DZIE Ń 31.XII.2008 R. I WYNIKI FINANSOWE ZA OKRES I-XII 2008 ROK SP ZOZ DLA KTÓRYCH SAMORZ Ą D WOJEWÓDZTWA DOLNO Ś L Ą SKIEGO JEST ORGANEM.
Rachunek dochodu narodowego. Plan wykładu 1.Kategorie mierników skali działalności gospodarczej 2.PKB realny i nominalny 3.Wady PKB 4.Wzrost a rozwój.
Kontrakty terminowe na indeks mWIG40 Prezentacja dla inwestorów Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Dział Notowań GPW kwiecień 2005.
BYĆ PRZEDSIĘBIORCZYM - nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Wynik finansowy Opracowała Anna Górecka. Działalność przedsiębiorstwa charakteryzują 3 podstawowe kategorie: Przychody ze sprzedaży Koszty Wynik finansowy.
Zarządzanie systemami dystrybucji
Opodatkowanie spółek Podziały Spółek. Podziały spółek Rodzaje podziałów wg KSH Przewidziane są cztery sposoby podziału: 1) podział przez przejęcie, który.
KOSZTY W UJĘCIU ZARZĄDCZYM. POJĘCIE KOSZTU Koszt stanowi wyrażone w pieniądzu celowe zużycie majątku trwałego i obrotowego, usług obcych, nakładów pracy.
Raport Electus S.A. Zapotrzebowanie szpitali publicznych na środki finansowe w odniesieniu do zadłużenia sektora ochrony zdrowia Rzeszów, 16 luty 2012.
Raport Electus S.A. Zapotrzebowanie szpitali publicznych na środki finansowe w odniesieniu do zadłużenia sektora ochrony zdrowia Olsztyn, r.
DECYZJE CENOWE CENY ZEWNĘTRZNE. CENA Nazwa świadczenia kupującego w umowie sprzedaży: kwota pieniężna ustalona jako ekwiwalent nabywanej rzeczy. Rodzaje.
Optymalna wielkość produkcji przedsiębiorstwa działającego w doskonałej konkurencji (analiza krótkookresowa) Przypomnijmy założenia modelu doskonałej.
Zapotrzebowanie szpitali publicznych na środki finansowe w odniesieniu do zadłużenia sektora ochrony zdrowia - Raport Electus Forum Rynku Zdrowia Warszawa,
Materiał uzupełniający do cz. II. 2 Analiza wielkości i jakości produkcji.
POP i SIR POK1 i POK2.
Julia Wojciuk Sandra Adamska 1aT. Zjawisko makroekonomiczne polegające na znacznym zahamowaniu tępa wzrostu gospodarczego skutkujące najczęściej spadkiem.
Planowanie podatkowe Paweł Satkiewicz doradca podatkowy Parulski i Wspólnicy Doradcy Podatkowi Warszawa 24 listopada 2011 r.
Zapotrzebowanie szpitali publicznych na środki finansowe w odniesieniu do zadłużenia sektora ochrony zdrowia - Raport Electus S.A. Poznań,
Budżetowanie kapitałowe cz. III. NIEPEWNOŚĆ senesu lago NIEPEWNOŚĆ NIEMIERZALNA senesu strice RYZYKO (niepewność mierzalna)
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI EWELINA CHOJNACKA. DEFINICJA KOSZTÓW wyrażone w pieniądzu, celowe i dające efekt gospodarczy zużycie: a)rzeczowych składników aktywów.
Rachunkowość.
Podstawy rachunkowości
Podstawy teorii przedsiębiorstwa
Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych
Zarządzanie płynnością finansową przedsiębiorstwa: istota i metody pomiaru (statyczne i dynamiczne) płynności finansowej Agata Warmińska r.
ZARZĄD POWIATU W RYKACH
Rachunkowość finansowa - wykłady
PRZYKŁAD Bilans na 1.01.X1 Zdarzenia w ciągu okresu X1:
Rachunkowość finansowa – część 8 Wynik finansowy – rachunek zysków i strat Karolina Bondarowska.
BILANS TO JEST FORMA SPRAWOZDAWCZOŚCI KSIĘGOWEJ, KTÓRA POKAZUJE W PIENIĘŻNYM MIERNIKU STAN ŚRODKÓW GOSPODARCZYCH ZA ICH SKŁADEM I UŻYCIEM, ŹRÓDŁAMI PRZEPWYŁU.
Wykład 4. Dr Krzysztof Jonas
Rachunkowość finansowa - wykłady
Oczekiwana przez inwestora stopa dochodu
Rachunkowość i finanse – część 2
Podstawy teorii przedsiębiorstwa
mgr Katarzyna Mokrzycka Rachunkowość
Analiza ekonomiczna Literatura:
Przychody i koszty działalności
Wielkopolski Regionalny
Miernik oceny działalności przedsiębiorstwa
Charakterystyka interesariuszy
Analiza wskaźnikowa bilansu
Próg rentowności K. Bondarowska.
Stan wdrażania projektów - Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu jako IP
Rachunkowość finansowa – część 4
Finansowanie zadań oświatowych
Informacja dodatkowa dotycząca projektów uchwał rady miejskiej w zakresie restrukturyzacji zadłużenia Grudzień, 2018 r.
Zapis prezentacji:

Analiza menadżerska Ćwiczenia X.2016

Analizę menadżerską charakteryzuje: Wysoki stopień uogólnienia Agregacja zjawisk gospodarczych - Ujęcie finansowe

Najbardziej ogólnym celem analizy menadżerskiej jest …umożliwienie efektywnego zarządzania, które w długim okresie ma doprowadzić do jak najwyższej wartości przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowe określenie celu analizy menadżerskiej: …umożliwienie zarządzającym osiągnięcie jak najwyższej efektywności finansowej przy ograniczeniu skali ryzyka finansowego Zadania analizy menadżerskiej: Ocena realizacji podstawowych celów finansowych Wskazanie kierunków rozwoju przedsiębiorstwa Ocena poziomu efektywności finansowej Wykrywanie zakłóceń i nieprawidłowości w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa Wskazanie rezerw poprawy efektywności

Podstawowe decyzje w przedsiębiorstwie: operacyjne - o poziomie kosztów i w zakresie bieżącego zarządzania finansami (np. ustalenie polityki kredytowej), inwestycyjne - o alokacji kapitału (o inwestycjach w zakresie zakupów rzeczowych aktywów trwałych), finansowe - o wyborze źródeł finansowania (decyzje o zaciągnięciu kredytów, pożyczek, zobowiązań), dywidendowe - o podziale wyniku finansowego (o podziale zysku na dywidendy oraz na część zainwestowaną w firmie).

Analiza menadżerska obejmuje: analizę retrospektywną (ocenę zdarzeń, zjawisk minionych), analizę prospektywną (analizę potrzebną do oceny przyszłych decyzji, analizę do potrzeb planowania)

Przedmiotowe ujęcie analizy menadżerskiej obejmuje przede wszystkim: W zakresie analizy retrospektywnej (ocena stanu finansowego przedsiębiorstwa) - ocenę rentowności - ocenę sytuacji kapitałowej - ocenę wykorzystania zasobów majątkowych - ocenę płynności i wypłacalności W zakresie analizy prospektywnej (analiza skutków decyzji dot. bieżących lub przyszłych zdarzeń) - określenie kierunków i tempa rozwoju przedsiębiorstwa - wybór przedmiotu działalności - ocena finansowa projektów inwestycyjnych - wybór źródeł finansowania - podział zysków - zapewnienie wypłacalności i płynności finansowej

W każdym z obszarów decyzyjnych analiza finansowa dostarcza narzędzi służących: - poprawie efektywności finansowej - wyborowi optymalnego źródła finansowania - zapewnieniu płynności finansowej - wyborowi najkorzystniejszych projektów inwestycyjnych Wszystkie wymienione decyzje powinny prowadzić do maksymalizacji majątku właściciela i maksymalizację wartości firmy.

Rentowność Płynność Ryzyko

Rodzaje wskaźników ekonomicznych Kryterium Rodzaje wskaźników Przedmiot Wskaźniki nakładów Wskaźniki efektów Wskaźniki efektywności Jednostka miary W jedn. naturalnych Wartościowe Procentowe Niemianowane Zakres zjawisk Wskaźniki syntetyczne Wskaźniki cząstkowe Sposób wyrażenia Wskaźniki bezwzględne (absolutne) Wskaźniki względne (stosunkowe) Budowa (formuła) Wskaźniki struktury Wskaźniki dynamiki Wskaźniki natężenia Wskaźniki pokrycia

Analiza rozliczeniowa – zależności jednopoziomowe Badane zjawisko Czynnik 1 Czynnik 2 Czynnik 3

Analiza rozliczeniowa – zależności wielopoziomowe Badane zjawisko Czynnik 1 Czynnik 2 Czynnik 1.1 Czynnik 1.2

Łańcuchy zależności zjawisk – analiza następstw Efekt 3 Badane zjawisko 1 2 Łańcuchy zależności zjawisk – analiza przyczyn Badane zjawisko Czynnik 3 Czynnik 2 Czynnik 1

Analiza rozliczeniowa - analiza kompleksowa Efekt 3 Badane zjawisko 2 1 Czynnik

Jakim cechom (wymogom) powinny odpowiadać analizy finansowe? a) prawdziwość ocen i stwierdzeń, zgodność ze stanem faktycznym b) nie mogą być tendencyjne, pomijać fakty, tuszować słabości c) być dostępne we właściwym czasie d) zwięzłość w formułowaniu wniosków e) relatywnie mała pracochłonność i kosztochłonność Zasady „dobrej” analizy: - zasada obiektywności - zasada koncentracji - zasada przejrzystości - zasada aktualności

Źródła danych dla potrzeb analiz - wewnętrzne: sprawozdania – bilans, RZiS, CF dane ewidencji księgowej plany materiały kontrolne materiały z poprzednich analiz protokóły z posiedzeń, narad dokumentacja techniczna - zewnętrzne informacje z materiałów publicystycznych, czasopism, gazet internet materiały GUS raporty o przedsiębiorstwach, wywiadownie Formy prezentacji wyników analiz: - forma liczbowa właściwa dla charakteryzowania zjawisk mierzalnych nadmiar liczb może utrudnić prawidłowe odczytanie sytuacji -forma graficzna ułatwia obserwację przebiegu zjawisk w czasie ułatwia odczytanie informacji liczbowych - forma opisowa przedstawia informacje niemierzalne niezbędna dla wyrażenia opinii i ocen niezbędna dla sformułowania diagnoz, wniosków i propozycji

Analiza sytuacji majątkowej i kapitałowej Analiza bilansu

B I L A N S A K T Y W A KWOTA P A S Y W A AKTYWA TRWAŁE Wartości niematerialne i prawne Rzeczowe aktywa trwałe Należności długoterminowe Inwestycje długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe B. AKTYWA OBROTOWE Zapasy Należności krótkoterminowe Inwestycje krótkoterminowe Krótkoterminowe rozliczenia KAPITAŁ WŁASNY I Kapitał podstawowy II. Kapitał zapasowy III. Kapitał z aktualizacji wyceny IV. Pozostałe kapitały rezerwowe V. Zysk z lat ubiegłych VI. Zysk netto B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Rozliczenia międzyokresowe RAZEM 19

20

P A S Y W A B I L A N S O W E ______________________________________________________________________ A. KAPITAŁ WŁASNY I. Kapitał podstawowy II. Kapitał zapasowy III. Kapitał z aktualizacji wyceny IV. Pozostałe kapitały rezerwowe V. Zysk z lat ubiegłych VI. Zysk netto B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA I. Rezerwy na zobowiązania 1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne 3. Pozostałe rezerwy II. Zobowiązania długoterminowe 1. Wobec jednostek powiązanych 2. Wobec pozostałych jednostek - kredyty i pożyczki - z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - inne III. Zobowiązania krótkoterminowe - z tytułu dostaw i usług - inne zobowiązania finansowe - zaliczki na otrzymane dostawy - zobowiązania wekslowe - z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń - z tytułu wynagrodzeń IV. Rozliczenia międzyokresowe 1. Ujemna wartość firmy 2. Inne rozliczenia międzyokresowe _____________________________________________________________________ 21

22

Złotą zasadę finansowania charakteryzują następujące nierówności: majątek długoterminowy ---------------------------------  1 kapitał długoterminowy majątek krótkoterminowy ----------------------------------  1 kapitał krótkoterminowy 23

Złota (pierwsza) zasada bilansowa: kapitały własne ---------------------  1 majątek trwały Druga zasada bilansowa : kapitał stały ------------------  1 majątek trwały Trzecia zasada bilansowa: kapitał stały -----------------------------------------------------------------------------------  1 majątek trwały + majątek obrotowy związany długoterminowo 24

Wielkość kapitału obrotowego: kapitał obrotowy = kapitał stały - majątek trwały lub kapitał obrotowy = majątek obrotowy - kapitał krótkoterminowy 25

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA (II)

Bilans przedsiębiorstwa (III)

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA „X”

Analiza zysków i strat 34

37

38

39

40

Tabela 4. Relacje pomiędzy kategoriami wyniku finansowego w spółce Wawel S.A. 2007 2008 2009 2010 zysk z działalności operacyjnej / zysk ze sprzedaży 95,4% 92,5% 98,7% 98,5% zysku brutto / zysk z działalności operacyjnej 98,9% 100,9% 101,8% 103,8% zysk brutto / 94,4% 93,3% 100,4% 102,2% zysk netto / Zysk ze sprzedaży 75,8% 74,9% 80,6% 82,5% Zysk brutto ze sprzedaży 19,8% 20,6% 23,5% 28,6% efektywna stopa opodatkowania 19,7% 19,3%

Tabela 6. Relacje między kategoriami wyniku finansowego w spółce Mieszko S.A. Relacje pomiędzy kategoriami wyniku finansowego 2007 2008 2009 2010 zysk z działalności operacyjnej / zysk ze sprzedaży 131,5% 106,0% 119,8% 117,4% zysk brutto / zysk z działalności operacyjnej 44,4% 57,0% 75,7% 84,7% zysku ze sprzedaży 58,3% 60,4% 90,6% 99,4% zysk netto / 42,1% 47,3% 71,7% 79,7% zysku brutto ze sprzedaży 4,0% 6,3% 9,4% 12,3% efektywna stopa opodatkowania 27,7% 21,8% 20,9% 19,8%

Analiza zysku wg sfer działalności w RZiS

z podstawowej działalności operacyjnej Wynik finansowy z podstawowej działalności operacyjnej Wynik finansowy na operacjach finansowych Wynik finansowy z pozostałej działalności operacyjnej Wynik finansowy nadzwy-czajny 44

45 Zysk na działalności gospodarczej na sprzedaży brutto na sprzedaży Wynik finansowy na pozostałej działalności operacyjnej Wynik na operacjach finansowych brutto na sprzedaży Koszty ogólnego zarządu sprzedaży na sprzedaży produktów na sprzedaży towarów na sprzedaży materiałów 45

Rachunek zysków i strat   Wyszczególnienie Rok 1 Rok 2 Rok 3 Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów 1.Przychody netto ze sprzedaży produktów 2.Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 1.Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 2.Wartość sprzedanych towarów i materiałów Zysk (strata) brutto ze sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Zysk (strata) ze sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne Zysk (strata) z działalności operacyjnej Przychody finansowe Koszty finansowe Zysk (strata) brutto z działalności gospodarczej Wynik zdarzeń nadzwyczajnych Zysk (strata) brutto Podatek dochodowy Zysk (strata) netto 11.797 11.696 101 7.529 7.430 99 4.268 199 1.170 2.899 22 98 2.823 115 432 2.506 1.071 1.435 15.866 15.451 415 11.235 10.798 437 4.631 175 2.230 2.226 50 474 1.802 37 771 1.068 481 587 20.054 19.655 399 15.019 14.751 268 5.035 248 2.288 2.499 58 529 2.028 190 682 1.536 0 1.536 667 869     46

47 Odchylenie zysku na działalności gospodarczej Odchylenie zysku na sprzedaży Odchylenie wyniku finans. na pozostałej działalności operac. Odchylenie wyniku na operacjach finansowych Odchylenie zysku brutto na sprzedaży Odchylenie kosztów ogólnego zarządu Odchylenie kosztu sprzedaży Odchylenie zysku na sprzedaży produktów Odchylenie zysku na sprzedaży towarów Odchylenie zysku na sprzedaży materiałów 47

Sfery tworzenia zysku na podstawie rachunku zysków i strat na działalności gospodarczej na sprzedaży Wynik finansowy na pozostałej działalności operacyjnej Wynik na operacjach finansowych Zysk brutto na sprzedaży produktów Koszty ogólnego zarządu sprzedaży na sprzedaży produktów na sprzedaży towarów na sprzedaży materiałów

Analiza czynnikowa zysku 49

Zysk netto Ceny wyrobów Przychody ze sprzedaży Popyt na wyroby Koszty wytworzenia wyrobów Zysk netto Ceny materiałów Koszty sprzedaży Zużycie materiałów Koszty ogólnego zarządu Stawki płac Koszty finansowe Kursy walutowe Podatek dochodowy Stopy procentowe Stawki podatkowe

51 Odchylenie zysku na działalności gospodarczej Odchylenie zysku na sprzedaży Odchylenie wyniku na pozostałej działalności operacyjnej Odchylenie wyniku na operacjach finansowych Odchylenie zysku brutto na sprzedaży Odchylenie kosztów ogólnego zarządu Odchylenie kosztu sprzedaży Odchylenie zysku na sprzedaży produktów Odchylenie zysku na sprzedaży towarów Odchylenie zysku na sprzedaży materiałów Odchylenie wielkości sprzedaży Odchylenie cen Odchylenie kosztów bezpośrednich Odchylenie kosztów wydziałowych 51

- Przychody ze sprzedaży 120.000 - Koszty zmienne 60.000 Zadanie 2 Przedsiębiorstwo wytwarza 1.000 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego przedsiębiorstwa przedstawia się następująco: - Przychody ze sprzedaży 120.000 - Koszty zmienne 60.000 - Koszty stałe 40.000 --------- Zysk całkowity 20.000 Ustalić, jaki będzie przyrost zysku, jeśli przedsiębiorstwo zwiększy swoją sprzedaż o 10% 52

- Przychody ze sprzedaży 180.000 - Koszty zmienne 90.000 Zadanie 3 Przedsiębiorstwo wytwarzało 1.500 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego przedsiębiorstwa przedstawiał się następująco: - Przychody ze sprzedaży 180.000 - Koszty zmienne 90.000 - Koszty stałe 50.000 --------- Zysk całkowity 40.000 Ustalić wielkość utraconego zysku, spowodowanego wycofaniem zamówienia przez jednego z odbiorców na sprzedaż 300 szt. wyrobu. 53

- Przychody ze sprzedaży 220.000 - Koszty zmienne 120.000 Zadanie 4 Przedsiębiorstwo wytwarza 2.000 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego przedsiębiorstwa przedstawia się następująco: - Przychody ze sprzedaży 220.000 - Koszty zmienne 120.000 - Koszty stałe 60.000 --------- Zysk całkowity 40.000 Ustalić, jaka będzie zmiana zysku, jeśli przedsiębiorstwo zwiększy rozmiary sprzedaży o 10%, ale jednocześnie obniży cenę wyrobu o 8% 54

Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 69 000 Zadanie 6.1 Ustalić wpływ czynników na odchylenie osiągniętego zysku od zysku planowanego w danym okresie. ------------------------------------------------------------------------------------------------ plan wykonanie Wartość sprzedaży 150 000 185 000 Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 69 000 Koszty utrzymania firmy (stałe) 60 000 72 000 Koszty finansowe (odsetki od kredytów) 3 000 2 000 Zysk nadzwyczajny 0 1 500 Straty nadzwyczajne 0 3 200 Podatek dochodowy od zysku brutto 5 000 7 500 Ceny wyrobów nie uległy zmianie 55

Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 69 000 Zadanie 6.2 Ustalić wpływ czynników na odchylenie osiągniętego zysku od zysku planowanego w danym okresie. ------------------------------------------------------------------------------------------------ plan wykonanie Wartość sprzedaży 150 000 185 000 Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 69 000 Koszty utrzymania firmy (stałe) 60 000 72 000 Koszty finansowe (odsetki od kredytów) 3 000 2 000 Zysk nadzwyczajny 0 1 500 Straty nadzwyczajne 0 3 200 Podatek dochodowy od zysku brutto 5 000 7 500 Ceny wyrobów zwiększyły się o 10% 56

Na podstawie poniższego rachunku zysków i strat ustalić wpływ czynników na zmianę zysku, wiedząc że ceny wzrosły o 5% (inflacja) 57

Wyszczególnienie Plan Wykonanie Przyrost Zadanie 1 (RKZ) Wyszczególnienie Plan Wykonanie Przyrost ---------------------------------------------------------------------------------------------------- wielkość sprzedaży (szt.) 1.000 1.200 200 cena wyrobu 50 55 5 jednostkowy koszt zmienny 35 38 3 koszty stałe 5.000 4.800 (-)200 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Planowany zysk = 1.000 * (50 – 35) – 5.000 = 10.000 zł Wykonany zysk = 1.200 * (55 – 38) – 4.800 = 15.600 zł Przyrost zysku 5.600 zł 58

b) wpływ zmiany cen sprzedawanych wyrobów na przyrost zysku Analityczne rozliczenie wpływu czynników w produkcji jednoasortymentowej przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych Ustalanie wpływu czynników elementarnych: a) wpływ zmiany wielkości sprzedaży na przyrost zysku DZ(q) = D q * (c0 – kz0) b) wpływ zmiany cen sprzedawanych wyrobów na przyrost zysku DZ(c) = D c * q1 c) wpływ zmiany jednostkowego kosztu zmiennego na przyrost zysku DZ(kz) = D kz * q1 d) wpływ zmiany kosztów stałych na przyrost zysku DZ(KS) = D KS 59

Zadanie 5 Dokonać ustalenia wpływu czynników na odchylenie wyniku finansowego od planu. plan wykonanie --------------------------------------------------------------------------------------------- wielkość sprzedaży (szt.) 12 000 10 500 cena wyrobu (zł) 25.5 32.0 koszt jednostkowy wytworzenia (zł) 15.8 19.1 koszt sprzedaży (tys. zł) 12.2 14.3 koszt ogólnego zarządu (tys. zł) 24.6 25.2 pozostałe koszty operacyjne (tys. zł) 3.0 3.5 koszty finansowe (tys. zł) 2.0 2.3 60

Analiza przepływów pieniężnych 61

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody bezpośredniej

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody pośredniej

CF na działalności operacyjnej 8000 2500 5000 - 400   P R Z E D S I Ę B I O R S T W A A B C D   CF na działalności operacyjnej 8000 2500 5000 - 400 CF na działalności inwestycyjnej - 6000 - 6600 1200 800   CF na działalności finansowej - 2900 4400 - 6000 - 400 CF na całej działalności - 900 300 200 0     1 2 3 4 5 6 7 8 CF na działalności operacyjnej + - CF na działalności inwestycyjnej CF na działalności finansowej

Zadanie 1.1. Rachunek przepływów pieniężnych wg metody pośredniej

Przepływy środków pieniężnych (zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni Okres badany Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej Razem przepływy pieniężne netto Środki pieniężne na początek roku Środki pieniężne na koniec roku 2 883 - 1 222 - 1 478 ---------- 183 142 325 12 528 -1 629 -10 050 849 1 174

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej (zadanie 1. 1 Wyszczególnienie Okres poprzedni Okres badany Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne Środki pieniężne z działalności operacyjnej 3 445 2 110 - 1 375 - 1 609 792 - 68 - 394 - 18 ---------- 2 883 5 427 2 445 - 1 571 329 5 828 - - 39 109 12 528

Zmiana wielkości przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej (Zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni Okres badany Zmiana Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne Razem 3 445 2 110 - 1 375 - 1 609 792 - 68 - 394 - 18 ---------- 2 883 5 427 2 445 - 1 571 329 5 828 - - 39 109 12 528 + 1 982 +335 -196 +1 938 +5 036 +68 +355 +127 -------- +9 645

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (zadanie 1.1.) Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni badany Wpływy - z aktywów finansowych Wydatki - nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych - na aktywa finansowe Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 54 1 276 965 311 ---------- - 1 222 203 1 832 1 812 20 -------- -1 629 Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni badany Wpływy - kredyty i pożyczki - emisja dłużnych papierów wartościowych - inne wpływy finansowe Wydatki - spłaty kredytów i pożyczek - odsetki Środki pieniężne netto z działalności finansowej 1 876 970 800 106 3 354 440 2 914 ---------- - 1 478 1 842 - 1 600 242 12 892 8 758 3 134 -------- -10 050

Zadanie 4.1. Rachunek przepływów pieniężnych CF Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ   Zysk netto 4.296,8 16.227,1 Korekty o pozycję: Amortyzacja 9.072,9 9.156,0 Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych 1.601,8 0,0 Odsetki i udziały w zyskach 4.255,6 3.141,1 Zysk na działalności inwestycyjnej - Zmiana stanu rezerw 1.036,6 794,3 Zmiana stanu zapasów -4.069,1 -2.073,8 Zmiana stanu należności -4.439,1 -8.611,6 Zmian stanu zobowiązań krótkoterminowych 3.321,6 -389,9 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych -23,6 -2.210,6 Inne pozycje Korekty razem 10.756,7 -194,5 Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej CF Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Wpływy 3,5 3,2 Zbycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych Zbycie nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych Wpływy z aktywów finansowych Inne wpływy inwestycyjne Wydatki 18.305,6 5.661,4 Nabycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych 18.290,5 5.504,2 Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemat. i prawne Wydatki na aktywa finansowe 15,1 157,2 Inne wydatki inwestycyjne Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej CF Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ 20.943,1 2.728,9 Wpływy z emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych 16.000,0 Kredyty i pożyczki 4.943,1 Emisja dłużnych papierów wartościowych Inne wpływy finansowe 17.594,5 10.687,3 Nabycie akcji własnych Dywidendy Spłaty kredytów i pożyczek 11.737,1 7.546,2 Odsetki Inne wydatki finansowe Środki pieniężne netto z działalności finansowej Razem przepływy pieniężne netto 99,9 2.416,0 Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego 1.377,5 1.477,4 Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego 3.893,4 WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 1 Rok 2 15.053,5 16.032,6 -18.302,2 -5.658,2 3.348,6 -7.958,4

Zadanie 4.1. Rok 1 Rok 2 CF Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ Zysk operacyjny    Zysk operacyjny 10.154 19.368 Amortyzacja 9.073 9.156 Rezerwy 1.037 794 Zmiana stanu zapasów -4.069 -2.074 Zmiana stanu należności -4.439 -8.612 Zmian stanu zobowiązań krótkoterminowych 3.322 -390 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych -24 -2.211 Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 15.053 16.033 CF Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Wpływy 4 3 Wpływy z aktywów finansowych Wydatki 18.306 5.661 Zakup rzeczowych aktywów trwałych 18.291 5.504 Wydatki na aktywa finansowe 15 157 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -18.302 -5.658 CF Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ 20.943 2.729 Wpływy z emisji akcji i in. instrumentów kapitałowych 16.000 - Kredyty i pożyczki 4.943 17.595 10.687 Spłaty kredytów i pożyczek 11.737 7.546 Odsetki 4.256 3.141 Inne wydatki finansowe 1.602 Środki pieniężne netto z działalności finansowej 3.349 -7.958 RAZEM PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO 100 2.416

Sumaryczne zestawienie wpływów pieniężnych (zadanie 4.1.) WPŁYWY ROK 1 ROK 2 kwota % Zysk netto Amortyzacja Wpływy z aktywów finansowych Wpływy z emisji akcji Kredyty i pożyczki Zmiana stanu rezerw Przyrost operacyjnych zobowiązań krótkoterminowych 4.297 9.073 4 16.000 4.943 1.037   3.322 11,1 23,5 0,01 41,4 12,8 2,8 8,6 16.227 9.156 3 - 2.729 794 56,2 31,7 9,4 RAZEM 38.675 100,0 28.910  

Sumaryczne zestawienie wydatków pieniężnych   Sumaryczne zestawienie wydatków pieniężnych (zadanie 4.1) WYDATKI ROK 1 ROK 2 kwota % Nabycie aktywów trwałych Wydatki na aktywa finansowe Spłata kredytów i pożyczek Przyrost zapasów Przyrost należności Spadek operacyjnych zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 18.291 15 11.737 4.069 4.439   - 24 47,4 0,04 30,4 10,6 11,5 0,06 5.504 157 7.546 2.074 8.612 390  2.211 20,8 0,6 28,5 7,8 32,5 1,5  8,4 RAZEM 38.575 100,0 26.494

Zestawienie wpływów i wydatków wg horyzontu czasowego (zadanie 4.1.) Wyszczególnienie Rok 1 Rok 2 DLUGOOKRESOWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Wewnętrzne zysk netto amortyzacja wpływy z aktywów finansowych Razem Zewnętrzne wpływy z emisji akcji zaciągnięte kredyty i pożyczki Razem długookresowe źródła finansowania   4.297 9.073 3 --------- 13.373 16.000 4.943 20.943 34.316 16.227 9.156 25.386 - 2.729 -------- 2.729  28.115 WYKORZYSTANIE DŁUGOOKRESOWYCH ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA nabycie aktywów trwałych wydatki na aktywa finansowe spłata kredytów i pożyczek 18.291 15 11.737 30.043 5.504 157 7.546 13.208 NADWYŻKA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA 4.274 14.908 Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu operacyjnych zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych -4.069 -4.439  3.322 1.037 -24 -2.074 -8.612  -390 794 -2211  Razem Zmiana stanu środków pieniężnych -4.174 -100  -4.274 -12.492  -2.416 -14.908

Sprawozdanie przepływów pieniężnych w spółce „Amica” S.A. Wyszczególnienie Kwota A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej I. Zysk netto II. Korekty: Amortyzacja Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych Odsetki i udziały w zyskach Zysk z działalności inwestycyjnej Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne korekty III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej B. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej I. Wpływy Zbycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wart. niemater. Z aktywów finansowych Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki Nabycie wart. niemater.oraz rzeczowych aktywów trwałych Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemater. Na aktywa finansowe Inne wydatki inwestycyjne III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 42 439 39 514 42 913 1 420 7 003 3 1 280 -15 296 - 43 290 34 221 707 10 553 81 953 1 803 552 1 251 131 225 88 270 42 955 - 129 422 Wyszczególnienie Kwota C. Przepływy pieniężne z działalności finansowej I. Wpływy Wpływy netto z emisji akcji i innych instr. kapitałowych Kredyty i pożyczki Emisja dłużnych papierów wartościowych Inne wpływy finansowe II. Wydatki Nabycie udziałów (akcji) własnych Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli Inne wydatki z tytułu podziału zysku Spłaty kredytów i pożyczek Wykup dłużnych papierów wartościowych Z tytułu innych zobowiązań finansowych Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego Odsetki Inne wydatki finansowe III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C) E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych F. Środki pieniężne na początek okresu G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D) 119 760 62 292 49 623 4 414 8 255 57 468 9 999 14 697 24 696

Sprawozdanie przepływów pieniężnych w spółce „Tonsil” S.A. Wyszczególnienie Kwota A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej I. Zysk netto II. Korekty: Amortyzacja Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych Odsetki i udziały w zyskach Zysk z działalności inwestycyjnej Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne korekty III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej B. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej I. Wpływy Zbycie rzeczowych aktywów trwałych Zbycie inwestycji w nieruchomościach i wart. niemater. Z aktywów finansowych Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki Nabycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemater. Na aktywa finansowe Inne wydatki inwestycyjne III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej - 8 999 9 067 3 651 2 362 - 472 48 802 2 051 1 053 - 99 - 329 69 88 573 54 - 539 4 788 3 263 325 1 200 - 4 700 Wyszczególnienie Kwota C. Przepływy pieniężne z działalności finansowej I. Wpływy Wpływy netto emisji akcji i innych instr. kapitałowych Kredyty i pożyczki Emisja dłużnych papierów wartościowych Inne wpływy finansowe II. Wydatki Nabycie udziałów (akcji) własnych Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli Inne wydatki z tytułu podziału zysku Spłaty kredytów i pożyczek Wykup dłużnych papierów wartościowych Z tytułu innych zobowiązań finansowych Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego Odsetki Inne wydatki finansowe III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C) E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych F. Środki pieniężne na początek okresu G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D) 21 416 9 462 10 654 1 300 17 399 8 833 6 200 2 366 4 017 -615 1 331 716

Sprawozdanie przepływów pieniężnych w spółce „Rafamet” S.A. Wyszczególnienie Kwota A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej I. Zysk netto II. Korekty: Amortyzacja Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych Odsetki i udziały w zyskach Zysk z działalności inwestycyjnej Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne korekty III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej B. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej I. Wpływy Zbycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wart. niemater. Z aktywów finansowych Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki Nabycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemater. Na aktywa finansowe Inne wydatki inwestycyjne III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 576 3 334 2 121 819 2 866 114 2 948 -1 582 -215 - 350 - 356 - 3 081 3 910 209 178 31 2 477 2 265 212 - 2 268 Wyszczególnienie Kwota C. Przepływy pieniężn z działalności finansowej I. Wpływy Wpływy netto z emisji akcji i innych instr. kapitałowych Kredyty i pożyczki Emisja dłużnych papierów wartościowych Inne wpływy finansowe II. Wydatki Nabycie udziałów (akcji) własnych Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli Inne wydatki z tytułu podziału zysku Spłaty kredytów i pożyczek Wykup dłużnych papierów wartościowych Z tytułu innych zobowiązań finansowych Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego Odsetki Inne wydatki finansowe III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C) E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych F. Środki pieniężne na początek okresu G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D) 19 340 16 340 3 000 18 218 15 081 2 439 698 1 122 2 764 2 772 1 433 4 197

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej - 7 438 3 651 48 802 2 051 1 053 - 9 69 61 418 42 913 1 280 -15 296 - 43 290 34 221 707 81 953 1 294 2 121 2 948 -1 582 -215 - 350 - 356 3 910

B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej I. Wpływy 1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych 2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne 3. Z aktywów finansowych 4. Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki 1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz 2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości 3. Na aktywa finansowe 4. Inne wydatki inwestycyjne Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 88 573 54 - 539 4 788 3 263 325 1 200 - 4 700 1 803 552 1 251 131 225 88 270 42 955 - 129 422 209 178 31  477 2 265 212 - 2 268

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej I. Wpływy 1. Wpływy netto z emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 2. Kredyty i pożyczki 3. Emisja dłużnych papierów wartościowych 4. Inne wpływy finansowe II. Wydatki 1. Nabycie akcji własnych 2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli 3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku 4. Spłaty kredytów i pożyczek 5. Wykup dłużnych papierów wartościowych 6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych 7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego 8. Odsetki 9. Inne wydatki finansowe Środki pieniężne netto z działalności finansowej 21 416 9 462 10 654 1 300 17 399 8 833 6 200 2 366 4 017 119 760 62 292 49 623 4 414 8 255 57 468 19 340 16 340 3 000 18 218 15 081 2 439 698 1 122

83

ZESTAWIENIE PLANISTYCZNE PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH A. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ I. Wynik finansowy - 1 250 II. Korekty o pozycje: 1 827 1. Amortyzacja 2 364 2. Zyski/straty z tytułu różnic kursowych 90 3. Odsetki i dywidendy otrzymane i zapłacone 1 936 4. Wynik na działalności inwestycyjnej 0 9. Zmiana stanu zapasów - 216 10. Zmiana stanu należności i roszczeń - 3 012 11. Zmiana stanu zobowiązań kr-termin (bez pożyczek i kredytów) 665 12. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 0 13. Zmiana stanu przychodów przyszłych okresów 0 14. Inne 0 ____ III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+/-II) 577 B. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ I. Wpływy 1. Sprzedaż składników rzeczowego majątku trwałego 3 890 2. Otrzymane odsetki 44 II. Wydatki 1. Nabycie akcji i udziałów w jedn. zależnych - 4 842 _____ III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej - 908 C. PRZEPŁYWY SRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ 1. Zaciągnięcie krótkoterminowych kredytów bankowych 2 064 2. Zaciągnięcie krótkoterminowych pożyczek 2 000 1. Spłata długoterminowych kredytów bankowych - 654 2. Spłata długoterminowych pożyczek - 790 3. Zapłacone odsetki - 1 980 4. Inne - 779 III. Środki pieniężne netto z działalności finansowej - 139 D. ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NETTO (A+/-B+/-C) - 470 E. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK ROKU 533 F. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC ROKU 64

85

Szybka analiza przedsiębiorstwa metodą indeksów Wskaźnik 2010 2009 2008 2007 2010/2009 2009/2008 2008/2007 Zysk netto (w tys. zł) 18 187 12 986 12 787 14 639 1,400 1,015 0,873 Przychody (w tys. zł) 4 622 720 4 256 070 3 595 037 2 538 494 1,086 1,183 1,416 Wartość majątku (w tys. zł) 1 741 701 1 496 094 1 295 747 1 014 806 1,164 1,154 1,276 Stan zatrudnienia (w osobach) 378 276 259 286 1,369 1,065 0,905

Analiza wskaźnikowa 87

88

89

WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ * wsk. wydajności gotówkowej sprzedaży nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej ------------------------------------------------------------ sprzedaż * wsk. wydajności gotówkowej aktywów aktywa * wsk. wydajności gotówkowej zysku nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej ------------------------------------------------------------ zysk operacyjny 90

WSKAŹNIKI WYSTARCZALNOŚCI GOTÓWKOWEJ * wsk. pokrycia obsługi zadłużenia nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej ------------------------------------------------------------ rata spłaty kredytu + odsetki * wsk. pokrycia wydatków inwestycyjnych wydatki inwestycyjne * wsk. ogólnej wystarczalności gotówkowej inwestycje + spłata zobowiązań + dywidenda * wsk. pokrycia zobowiązań ----------------------------------------------------------- zobowiązania ogółem 91

92 Wskaźniki wydajności gotówkowej w przykładzie 4 Wskaźniki Rok 1   Wskaźniki Rok 1 Rok 2 CF op. / sprzedaż CF op. / aktywa 10,2 11,6 9,1 9,8 CF op. / (CF op. + IF inw. + IF fin.) 0,42 0,85   Wskaźniki wystarczalności gotówkowej w przykładzie 4 Wskaźniki Rok 1 Rok 2 CF op. / zakup rzeczowych aktywów trwałych CF op. / (odsetki + spłata kredytów) CF op. / zobowiązania ogółem CF op. / zobowiązania długoterminowe CF op. / (zakup rzeczowych aktywów trwałych i finansowych + spłata kredytów + odsetki) 0,82 0,95 0,35 1,02   0,44 2,9 1,5 0.37 1,43 0,98   92

93

94

95

96

97

PRZEDSIĘBIORSTWO BRANŻA Wskaźniki płynności a) wsk. bieżącej płynności 1.97 2.40 b) wsk. wysokiej płynności 0.81 0.92 c) wsk. poziomu kapitału obrotowego 30.1% 42.4% Wskaźniki aktywności (obrotu) a) wsk. obrotu zapasów 3.8 3.6 b) wsk. spływu należności 58.5 50.1 c) wsk. obrotu aktywów stałych 3.6 4.6 d) wsk. obrotu aktywów ogółem 1.38 1.5 Wskaźniki zadłużenia a) wsk. zadłużenia ogółem (w %) 58 47 b) wsk. zadłużenia długoterminowego 0.64 0.89 c) wsk. pokrycia odsetek 3.6 5.8 Wskaźniki zyskowności a) wsk. marży brutto 24.4% 26.5% b) wsk. zyskowności operacyjnej 10.2% 14.9% c) wsk. zyskowności brutto 7.4% 12.6% d) wsk. zyskowności netto 5.9% 7.6% e) wsk. zyskowności majątku (ROA) 8.1% 11.4% f) wsk. zwrotu kapitału własnego (ROE) 19.5% 21.5%

REDA S.A. Przedsiębiorstwo jest głównie producentem podzespołów do branży przemysłu elektromaszynowego. Niewielką część produkcji stanowią wyroby rynkowe. W produkcji podzespołów udział produkcji przedsiębiorstwa na rynku kształtuje się od 30 do 50%. Obserwuje się stały wzrost konkurencji. W roku 2 wartość przychodów ze sprzedaży powiększyła się w stosunku do roku ubiegłego o 19,8%. Przedsiębiorstwo nie realizowało w tym okresie żadnych znaczących inwestycji. Nie dokonano także odnowienia produktów. W roku 2 zawarty został układ z wierzycielami na restrukturyzację zadłużenia.

100

101

Tabela 9. Wskaźniki finansowe spółki Wawel S.A. Wskaźniki 2007 2008 2009 2010 rentowność majątku wynik finansowy netto / aktywa 10,66% 10,86% 12,77% 16,66% rentowność kapitału własnego wynik finansowy netto / kapitał własny 16,62% 17,18% 20,57% 27,61% rentowność netto sprzedaży wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży 9,13% 10,33% 11,07% 13,42% wskaźnik płynności bieżącej aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe 1,79 1,96 2,47 2,52 wskaźnik płynności gotówkowej środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe 0,02 0,01 0,2 0,09 szybkość obrotu należności należności z tytułu dostaw i usług / przychody ze sprzedaży * 365 86 dni 91 dni 93 dni 96 dni okres spłaty zobowiązań zobowiązania z tytułu dostaw i usług / koszt zużytych materiałów * 365 74 dni 45 dni 41 dni 38 dni szybkość obrotu zapasów (zapasy / Koszt zużytych materiałów * 365) 44 dni 26 dni 23 dni 29 dni trwałość struktury finansowania (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / pasywa 78,64% 80,73% 81,34% 80,80% obciążenie majątku zobowiązaniami (pasywa - kapitał własny) / aktywa 21,40% 19,39% 18,67%

Tabela 10. Wskaźniki finansowe spółki Mieszko S.A. Wskaźniki 2007 2008 2009 2010 rentowność majątku wynik finansowy netto / aktywów 1,30% 2,70% 3,80% 5,10% rentowność kapitału własnego wynik finansowy netto / kapitał własny 3,00% 6,70% 9,10% 11,50% rentowność netto sprzedaży wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży 1,40% 3,60% 4,70% wskaźnik płynności bieżącej aktywa obrotowe ogółem / zobowiązania krótkoterminowe 1,09 1,37 0,83 1,67 wskaźnik płynności gotówkowej środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe 0,04 0,02 szybkość obrotu należności należności z tytułu dostaw i usług / przychody ze sprzedaży produktów * 365 111 dni 110 dni 107 dni okres spłaty zobowiązań zobowiązania z tytułu dostaw i usług / Koszt zużytych materiałów * 365 119 dni 129 dni 123 dni 117 dni szybkość obrotu zapasów zapasy / 43 dni 47 dni 42 dni 53 dni trwałość struktury finansowania (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / pasywa 63,80% 70,00% 50,05% 72,50% obciążenie majątku zobowiązaniami (suma pasywów-kapitał własny) / aktywa 59,50% 56,70% 53,90% 50,90%

Tabela 11. Porównanie wskaźników finansowych spółki Mieszko S. A Tabela 11. Porównanie wskaźników finansowych spółki Mieszko S.A. i Wawel S.A. Wskaźniki 2007 2008 2009 2010 rentowność majątku wynik finansowy netto / aktywów 1,30% 2,70% 3,80% 5,10% rentowność kapitału własnego wynik finansowy netto / kapitał własny 3,00% 6,70% 9,10% 11,50% rentowność netto sprzedaży wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży 1,40% 3,60% 4,70% wskaźnik płynności bieżącej aktywa obrotowe ogółem / zobowiązania krótkoterminowe 1,09 1,37 0,83 1,67 wskaźnik płynności gotówkowej środki pieniężne / 0,04 0,02 cykl obrotu należności należności z tytułu dostaw i usług / przychody ze sprzedaży produktów * 365 111 dni 110 dni 107 dni okres spłaty zobowiązań zobowiązania z tytułu dostaw i usług / Koszt zużytych materiałów * 365 119 dni 129 dni 123 dni 117 dni cykl obrotu zapasami zapasy / Koszt zużytch materiałów * 365 43 dni 47 dni 42 dni 53 dni trwałość struktury finansowania (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / pasywa 63,80% 70,00% 50,05% 72,50% obciążenie majątku zobowiązaniami (suma pasywów-kapitał własny) / aktywa 59,50% 56,70% 53,90% 50,90% 2007 2008 2009 2010 10,66% 10,86% 12,77% 16,66% 16,62% 17,18% 20,57% 27,61% 9,13% 10,33% 11,07% 13,42% 1,79 1,96 2,47 2,52 0,02 0,01 0,2 0,09 86 dni 91 dni 93 dni 96 dni 74 dni 45 dni 41 dni 38 dni 44 dni 26 dni 23 dni 29 dni 78,64% 80,73% 81,34% 80,80% 21,40% 19,39% 18,67%

Zadanie 1 Ustalić, czy sytuacja finansowa przedsiębiorstwa (efektywność, płynność, ryzyko) uległa poprawie, czy pogorszeniu w 2008 r. w porównaniu z rokiem ubiegłym   2010 2011 wsk. zadłużenia aktywów ogółem 45% 55% wsk. zadłużenia długoterminowego 0,45 0,30 wsk. spływu należności 48 dni 68 dni wsk. obrotu zapasów 5,0 4,6 wsk. obrotu aktywów ogółem 1,5 1,45 wsk. pokrycia odsetek 2,0 3,3

Zadanie 2 Ocenić sytuację finansową przedsiębiorstwa (efektywność, płynność, ryzyko).   Przeds. Branża wsk. zadłużenia aktywów ogółem 35% 44% wsk. zadłużenia długoterminowego 0,2 0,4 wsk. obrotu zapasów 4,4 5,3 wsk. obrotu aktywów ogółem 1,2 1,4 wsk. obrotu aktywów stałych 2,6 2,4 wsk. pokrycia odsetek 1,2 1,8

Zadanie 3 Dokonać interpretacji uzyskanych przez przedsiębiorstwo wskaźników finansowych w dwóch kolejnych latach działalności. 2008 2009 ---------------------------------------------------------------------------------- wsk. rentowności operacyjnej 23% 21% wsk. rentowności brutto 10% 12% wsk. rentowności netto 6% 8% wsk. zyskowności majątku 12% 20% wsk. zyskowności kapitału 25% 30%

Zadanie 4 Dokonać interpretacji uzyskanych przez przedsiębiorstwo wskaźników finansowych w dwóch kolejnych latach działalności.   2007 2008 --------------------------------------------------------------------------------------- wsk. rentowności operacyjnej 23% 25% wsk. rentowności brutto 10% 14% wsk. rentowności netto 6% 9% wsk. zyskowności majątku 12% 10% wsk. zyskowności kapitału 25% 20% wsk. wysokiej płynności 1,5 0,89 wsk. bieżącej płynności 2,2 1,8

Zadanie 5 Dokonać interpretacji uzyskanych wskaźników w przedsiębiorstwie w stosunku do roku poprzedniego. Uzasadnić postawioną diagnozę. ------------------------------------------------------------------------------------- 2009 2010 wsk. rentowności operacyjnej 20,0% 22,5% wsk. pokrycia odsetek 1,9 1,5 wsk. wysokiej płynności 0,7 1,1 wsk. spływu należności 35,2 45,5

Zadanie 6 Dokonać interpretacji uzyskanych wskaźników w przedsiębiorstwie X na tle branży. Uzasadnić postawioną diagnozę. ---------------------------------------------------------------------------------- 2010 Branża wsk. rentowności operacyjnej 20% 25% wsk. pokrycia odsetek 1,3 1,5 wsk. zadłużenia aktywów 40% 55% wsk. zadłużenia d-terminowego 0,3 0,4 wsk. wysokiej płynności 0,9 0,8 wsk. obrotu aktywów 2,0 1,5 wsk. obrotu zapasów 6,8 8,3 wsk. spływu należności w dniach 45,2 25,5

Analiza piramidalna wskaźników 111

Zysk netto Sprzedaż 2.382 6.13% 14.6% Zwrot Zysk netto kapitału = --------------------- własnego Kapitał własny Zysk netto Zyskowność = -------------------- aktywów Aktywa ogółem Mnożnik Aktywa ogółem kapitału = --------------------- Zyskowność = --------------- netto Sprzedaż Sprzedaż Rotacja = ------------------- aktywów Aktywa ogółem 4.45% 1.377

113

Schemat 1. Analiza porównawcza spółki Rolimpex S.A. na modelu Du Ponta Rok 1 Rok 2 Rolimpex S.A. 24,47 22,37 Rok 1 Rok 2 Rolimpex S.A. 6,32 8,35 Rok 1 Rok 2 Rolimpex S.A. 3,86 2,67 Rok 1 Rok 2 Rolimpex S.A. 2,45 2,54 Rok 1 Rok 2 Rolimpex S.A. 2,58 3,29

Schemat 2. Analiza porównawcza spółek Mieszko S. A. i Wawel S. A Schemat 2. Analiza porównawcza spółek Mieszko S.A. i Wawel S.A. na podstawie modelu Du Ponta 2007 2008 2009 2010 Mieszko S.A. 3,43 5,95 8,31 10,33 Wawel S.A. 14,25 14,62 17,06 21,64 2007 2008 2009 2010 Mieszko S.A. 1,4 2,58 3,83 5,07 Wawel S.A. 10,66 11,09 12,77 16,16 2007 2008 2009 2010 Mieszko S.A. 2,446 2,305 2,168 2,038 Wawel S.A. 1,337 1,318 1,335 1,339 2007 2008 2009 2010 Mieszko S.A. 1,46 2,52 3,63 4,65 Wawel S.A. 9,13 9,82 10,23 12,64   2007 2008 2009 2010 Mieszko S.A. 0,962 1,024 1,056 1,099 Wawel S.A. 1,167 1,129 1,249 1,279

116

117

ZADANIE 1 Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki rentowności wykorzystując zależności występujące w piramidzie Du'Ponta. - sprzedaż 12 000 - koszty produkcji 10 500 - wsk. obrotu aktywów 1,54 - wsk. zadłużenia aktywów 40% stawka podatku dochodowego 20%

ZADANIE 2 Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki rentowności wykorzystując zależności występujące w piramidzie Du'Ponta. - wsk. zyskowności operacyjnej 12,0% - odsetki/sprzedaż 2,7% - wsk. obrotu aktywów 1,5 - wsk. kapitał własny/aktywa 60% stawka podatku dochodowego 20%

ZADANIE 3 Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki rentowności wykorzystując zależności występujące w piramidzie Du'Ponta. - sprzedaż 55 000 - koszty stałe operacyjne 21 500 - odsetki 3 500 - wsk. zadłużenia aktywów 44% - wsk.marży brutto 48% - wsk. obrotu aktywów 1,5 stawka podatku dochodowego 20%

ZADANIE 4 Ustalić wskaźniki rentowności znając następujące relacje ekonomiczne w przedsiębiorstwie: - wsk. marży brutto 43% - koszty stałe/sprzedaż 0,22 - wsk.pokrycia odsetek 2,5 - wsk.obrotu aktywów 1,2 - mnożnik 1,9 stawka podatku dochodowego 20%

Przewidywanie bankructwa firmy 122

123

Nieokreślone tzw. szara strefa Wartość wskaźnika Szanse upadku 1,81 lub mniej Bardzo wysokie 1,81 – 2,99 Nieokreślone tzw. szara strefa 3,0 i więcej Niewielkie 124

Ocena przedsiębiorstw nie notowanych na giełdzie Wartość wskaźnika Szanse upadku 1,23 lub mniej Bardzo wysokie 1,23 – 2,90 Nieokreślone tzw. szara strefa 2,9 i więcej Niewielkie 125

Nieokreślone tzw. szara strefa Ocena przedsiębiorstw na podstawie zmodyfikowanego modelu Altmana II: Wartość wskaźnika Szanse upadku 1,10 lub mniej Bardzo wysokie 1,10 – 2,60 Nieokreślone tzw. szara strefa 2,6 i więcej Niewielkie 126

127

128

129

130

131

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA „X”

Wypłata dywidendy w wysokości 50% osiągniętych zysków netto 133

Próg rentowności Wymagany poziom sprzedaży z punktu widzenia zysków

135

136

137

Ustalić próg rentowności dla przedsiębiorstwa Zadanie 6.3 Ustalić próg rentowności dla przedsiębiorstwa -------------------------------------------------------------------------------- Wartość sprzedaży 150 000 Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 Koszty utrzymania firmy (stałe) 60 000 Koszty finansowe (odsetki od kredytów) 3 000 Podatek dochodowy od zysku brutto (20%) 6 400 ZYSK NETTO 25 600 138

(założenie: koszty sprzedaży to koszty zmienne) Na podstawie poniższego rachunku zysków i strat ustalić próg rentowności (założenie: koszty sprzedaży to koszty zmienne) 139

140

141

142

Zadanie 8 Na podstawie poniższych danych ustalić: wynik finansowy, próg rentowności, Dane: A s o r t m e n t y A B C Wielkość sprzedaży (szt.) 500 1000 800 Cena 200 120 100 Koszty zmienne na szt. wyrobu 140 84 70 Koszty stałe produkcji 20 000 Koszty ogólnego zarządu 38 000 Koszty sprzedaży 5 000 143

Zadanie 8.1 Na podstawie poniższych danych ustalić próg rentowności. Dane: A s o r t m e n t y A B C Cena 200 120 100 Koszty zmienne na szt. wyrobu 140 84 70 Koszty stałe produkcji 20 000 Koszty ogólnego zarządu 38 000 Koszty sprzedaży 5 000 Proporcje pomiędzy kolejnymi wyrobami powinny być jak: 1,5 : 1,0 : 2,5 144

Zadanie 8.2 Na podstawie poniższych danych ustalić próg rentowności. Dane: A s o r t m e n t y A B C Cena 200 120 100 Koszty zmienne na szt. wyrobu 140 84 70 Koszty stałe produkcji 20 000 Koszty ogólnego zarządu 38 000 Koszty sprzedaży 5 000 Wyrobu C nie można wyprodukować mniej niż 500 szt., a proporcje pomiędzy wyrobami A i B mają być jak 2 : 1 145

146

147

Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 Zadanie 6.4 Ustalić wielkość sprzedaży zapewniającą zysk netto na poziomie 30 000 zł. -------------------------------------------------------------------------------- Wartość sprzedaży 150 000 Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 Koszty utrzymania firmy (stałe) 60 000 Koszty finansowe (odsetki od kredytów) 3 000 Podatek dochodowy od zysku brutto (20%) 6 400 ZYSK NETTO 25 600 148

Na podstawie poniższego rachunku zysków i strat ustalić wielkość sprzedaży zapewniającą rentowność na poziomie 10% od obrotu (założenie: koszty sprzedaży to koszty zmienne) 149

Analiza ryzyka operacyjnego i finansowego Stopień dźwigni operacyjnej, finansowej i łącznej

Marginesy bezpieczeństwa finansowego w zakresie rentowności 161

163

PRZYKŁAD 1.1 Przeprowadzić analizę bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa. Ustalić wielkości graniczne i dopuszczalne odchylenia czynników na podstawie poniższych danych: - aktualna wielkość produkcji 2000 szt. - cena wyrobu 12 zł - koszty stałe 7000 zł - jednostkowe koszty zmienne 6.5 zł/szt.

Analiza wrażliwości

Ocena poziomu kapitału obrotowego

181

182

ZKO i DKO - ujęcie statyczne 183

Czynniki określające wielkość dysponowanego kapitału obrotowego: wielkość kapitałów własnych polityka dywidend poziom osiągniętej efektywności finansowej - zysków wielkość długoterminowych kapitałów obcych rozmiary aktywów trwałych metody naliczania amortyzacji środków trwałych polityka inwestycyjna

Czynniki określające wielkość zapotrzebowania na kapitał obrotowy: wielkość utrzymywanych zapasów polityka udzielania kredytów kupieckich windykacja należności wielkość krótkoterminowych aktywów finansowych polityka sterowania gotówką skala wykorzystywanych zobowiązań handlowych wynikających z prowadzonej działalności wielkość wykorzystywanych kredytów i pożyczek krótkoterminowych

OKREŚLANIE ZAPOTRZEBOWANIA KAPITAŁU OBROTOWEGO Metoda „procentu od sprzedaży”   * Określanie poziomu zapotrzebowania na kapitał obrotowy (ZKO) ZKO = Abpl - Zkpl * Przewidywany poziom aktywów obrotowych (Abpl) Ab Abpl = ----- * Spl S * Przewidywany poziom zobowiązań krótkoterminowych (Zkpl) Zk Zkpl = ---- * Spl

Ustalanie wielkości kapitału obrotowego firmy w dyspozycji (KO)   KO = KStpl - Mtpl * Ustalanie planowanej wielkości kapitału stałego (KStpl) KStpl = Kw + Zz + Zd * Ustalanie planowanej wielkości majątku trwałego (Mtpl) Mtpl = Mt + I - Am

Zadanie 1 Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa. Określić wielkość niedoboru (nadwyżki) kapitału obrotowego Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 500 2.000 4.000 ------- 6.500 1.000 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny ------ 2.500 4.500 Razem aktywa 7.500 Razem pasywa Dodatkowe informacje: - sprzedaż w okresie sprawozdawczym 15.000 - przewidywany poziom sprzedaży 18.750 - przewidywany zysk netto 500 - amortyzacja 250 - planowane inwestycje 300 188

Zadanie 2 Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy. Określić niedobór (nadwyżkę) kapitału obrotowego Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 200 1.500 2.000 ------- 3.700 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny 1.200 300 ------ 3.000 Razem aktywa 5.700 Razem pasywa Rachunek wyniku finansowego Sprzedaż 20.000 Koszty zmienne 15.000 Koszty stałe 2.200 EBIT 2.800 Odsetki 200 EBT 2.600 Podatek 780 EAT 1.820   Dodatkowe informacje: - przewidywany wzrost sprzedaży 10% - odsetki w okresie planowym 400 - roczna amortyzacja 200 - planowane inwestycje 1.200 - spłata zobowiązań długoterminowych 1.200 - stawka podatku dochodowego 20% 189

Zadanie 3 Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy. Określić niedobór (nadwyżkę) kapitału obrotowego Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 200 1.500 2.000 ------- 3.700 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny 500 ------ 1.200 2.500 Razem aktywa 5.700 Razem pasywa Dodatkowe informacje: - sprzedaż w okresie sprawozdawczym 11.500 - przewidywany poziom sprzedaży w okresie planowanym 12.000 - przewidywany zysk netto 550 - roczna amortyzacja 200 - przewidywana dywidenda 100 - planowane inwestycje 400 - spłata zobowiązań długoterminowych 200 - aktywa obrotowe w okresie sprawozdawczym zależne od sprzedaży 95% - zobowiązania bieżące w okresie sprawozdawczym zależne od sprzedaży 80% 190

OKREŚLANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA KAPITAŁ OBROTOWY Metoda wskaźnikowa I   * Określanie wielkości zapotrzebowania na kapitał obrotowy (ZKO) ZKO = Abpl - Zkpl * Przewidywany poziom aktywów obrotowych (Abpl) Abpl = Zppl + Npl + Gpl * Przewidywany poziom zapasów (Zppl) WZpd Spl Zppl = --------- * Spl lub Zppl = ------ 365 WZpo * Przewidywany poziom należności (Npl) WNd Spl Npl = ------- * Spl lub Npl = ------ 365 WNo * Przewidywany poziom gotówki operacyjnej (Gpl) Kg Kg Gpl = ------ * WGd lub Gpl = ------ 365 WGo * Przewidywany poziom zobowiązań krótkoterminowych (Zkpl) Kz Kz Zkpl = ------ * WZKd lub ZKpl = --------- 365 WZko

Zobowiązania z tyt. dostaw mat. Pozostałe zobow. krótkoterm. Zadanie 1.1 Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa. Określić wielkość niedoboru (nadwyżki) kapitału obrotowego Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 500 2.000 4.000 ------- 6.500 1.000 Zobowiązania z tyt. dostaw mat. Pozostałe zobow. krótkoterm. Zobowiązania krótkoterm. Kredyty długoterminowe Kapitał własny ------ 2.500 4.500 Razem aktywa 7.500 Razem pasywa Dodatkowe informacje: - sprzedaż w okresie sprawozdawczym wyniosła 15.000 - przewidywany wzrost sprzedaży 25% w roku 1, 10% w roku 2, 5% w roku 3 - przewidywany przeciętny okres spływu należności 40 dni - planowany wsk. obrotu zapasami ( wsk. sprzedaż/zapasy) w ciągu roku 4,0 - zakładany wsk. obrotu gotówką 28,0 planowany wsk. obrotu zobowiązań bieżących w ciągu roku 5,2 koszty zmienne stanowią 70% wartości sprzedaży (60% koszty materiałów, 10% koszty robocizny) operacyjne koszty stałe wynoszą 3.000 amortyzacja roczna 250 - przewidywany zysk netto 500 - amortyzacja 250 - planowane inwestycje 300

Zadanie 4.1 Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy. Określić wielkość niedoboru (nadwyżki) kapitału obrotowego Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 200 2.000 2.500 ------- 4.700 3.300 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny 700 500 ------ 1.200 1.800 5.000 Razem aktywa 8.000 Razem pasywa Dodatkowe informacje: - sprzedaż bieżąca 15.000 - przewidywany poziom sprzedaży 16.500 - przewidywany zysk netto 500 - amortyzacja 450 - planowane inwestycje 1.200 - przewidywana wartość zakupu materiałów 9.000   Przewiduje się ponadto, że w wyniku działań usprawniających gospodarkę zapasami wsk. obrotu zapasów zwiększy się do 6.5, zaś poprawa dyscypliny finansowej spowoduje skrócenie okresu spływu należności o 8 dni. Prawidłowy okres rozliczeń z tytułu dostaw materiałowych wynosi 30 dni 193

194

Zadanie 6 Sprzedaż firmy wynosi 2,5 mln zł rocznie. Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów wynoszą 1,9 mln zł, a koszty operacyjne 0,3 mln zł. Zapasy stanowią 5% rocznej wartości sprzedaży. Okres spływu należności wynosi 20 dni. Ustalić, jaki powinien być minimalny okres regulowania zobowiązań, aby firma nie musiała korzystać z innych źródeł finansowania majątku obrotowego. Zadanie 7 Firma przewiduje roczną sprzedaż w wysokości 1440 tys. zł. Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów wyniosą 1100 tys. zł, a koszty operacyjne 200 tys. zł. Poziom należności jest przewidywany w wysokości 100 tys. zł. Długość minimalnego okresu utrzymywania zapasów wynosi 40 dni. Jakie warunki płatności powinna wynegocjować firma ze swoimi kontrahentami, aby okres konwersji gotówki nie przekroczył 15 dni. Zadanie 8 Przeciętny zapas towarów sklepu spożywczego wynosi 4 dni. Jakie warunki płatności należy wynegocjować z dostawcami, aby nie trzeba było finansować kapitału obrotowego z własnych środków. Obrót miesięczny sklepu wynosi 2 mln zł, a marża - 20%

196

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Zadanie 7 Firma X rozważa 3 alternatywne strategie finansowania zapotrzebowania na kapitał obrotowy: Strategia l: finansowanie wyłącznie kredytem krótkoterminowym (obrotowym) o koszcie 6% Strategia 2: finansowani e wyłącznie kredytem długoterminowym o koszcie 12% Strategia 3: finansowanie w połowie kredytem krótkoterminowym (6%), a w połowie kredytem długoterminowym (12%). Wypełnij poniższy bilans oraz rachunek zysków i strat dla każdej strategii oraz wylicz dla każdej z nich: wsk. płynności bieżącej, zwrot z aktywów, zwrot z kapitału własnego (stopa podatku dochodowego = 20%). Oceń wady i zalety poszczególnych strategii. BILANS STRATEGIA 1 STRATEGIA 2 STRATEGIA 3 Gotówka 50 Należności 100 Zapasy 250 Aktywa trwałe 500 Aktywa 900 Zobowiązania wobec dostawców 300 Kredyt (6%) Kredyt (12%) Kapitał własny 450 Pasywa RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Sprzedaż 600 Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów 480 Zysk na sprzedaży 120 Koszty operacyjne 40 Zysk operacyjny 80 Koszt odsetek Zysk brutto Podatek dochodowy Zysk netto WSKAŹNIKI Wskaźnik płynności bieżącej Zwrot z aktywów (zysk netto /Aktywa) Zwrot z kapitału własnego

198 OCENA STOSOWANEJ POLITYKI W ZAKRESIE KAPITAŁU OBROTOWEGO   * wsk. bieżącej płynności ('Pb) aktywa bieżące --------------------------------------- zobowiązania krótkoterminowe * wsk. udziału aktywów bieżących w aktywach ogółem ('Ab) -------------------- aktywa ogółem    * wsk. udziału zobowiązań kr-terminowych w finansowaniu majątku (Zb/A) * wsk. udziału aktywów o wysokiej płynności (LR 1) gotówka + kr-termin. papiery wartościowe ----------------------------------------------------- * wsk. pokrycia zobowiązań kr-terminowych przez aktywa o wysokiej płynności (LR 2) 198

PRZYKŁAD 11   Na podstawie poniższych danych rozpoznać rodzaj stosowanej przez firmy polityki w zakresie kapitału obrotowego   Firma A Ab Got. Zb 'Pb 'Ab Zb/A LR 1 LR 2 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- A 2429 1400 37 871 1.6 0.58 0.36 0.03 0.04   B 2209 1588 238 653 2.4 0.72 0.30 0.15 0.36 C 232 137 40 57 2.4 0.59 0.25 0.29 0.70 D 906 433 177 298 1.5 0.48 0.33 0.41 0.59 E 3861 2254 163 1215 1.9 0.58 0.31 0.07 0.13 F 2958 498 50 367 1.4 0.16 0.12 0.10 0.14 G 5344 2011 181 1373 1.5 0.38 0.26 0.09 0.13 H 1723 845 105 477 1.8 0.49 0.28 0.12 0.22     199

200

ZARZĄDZANIE NALEŻNOŚCIAMI

202

Przykład 1 Na podstawie poniższych danych oceń stan należności w przedsiębiorstwie. Sprzedaż w ostatnich czterech miesiącach przedstawiała się następująco - w marcu 450 tys. zł, - w kwietniu 450 tys. zł, - w maju 520 tys. zł, - w czerwcu 630 tys. zł. Struktura należności (w tys. zł) Miesiąc Należności Ogółem Bieżące Przeterminowane 1-30 31-60 61-90 pow. 90dni Marzec Kwiecień Maj Czerwiec 730 930 850 1000 300 350 430 500 250 290 210 100 140 150 80 60 - 50 203

Rodzaje polityki w zakresie należności: Polityka agresywna - wykorzystuje spływ należności jako instrument wzrostu sprzedaży - realizuje sprzedaż odbiorcom o niższej wiarygodności - stosowane są różne instrumenty windykacji należności - powinna być korzystniejsza relacja N/S polityka konserwatywna - ścisłe przestrzeganie standardowych terminów płatności - sprzedaż tylko klientom o wysokiej wiarygodności - mała aktywność w stosowaniu różnych instrumentów zarządzania należnościami - mniej korzystna relacja N/S polityka umiarkowana 204

205

206

207

Zadanie 2 208

ZADANIE 2.1 Dane jak w zadaniu 2, ale w odniesieniu do kontrahentów o najniższej wiarygodności - grupy 5 rozważa się zaostrzenie warunków płatności. Polegać to będzie na sprzedaży z zapłatą w momencie dostawy. Zakłada się, że 50% odbiorców zostanie utraconych. Czy działanie to będzie opłacalne dla przedsiębiorstwa? 209

Zadanie 4 Dla zmniejszenia poziomu należności rozważa się wprowadzenie skonta 1% w przypadku zapłacenia w ciągu 10 dni przy wymaganej płatności 30 dni. Dotychczasowy przeciętny okres spływu należności wynosił 50 dni. Przewiduje się, że w wyniku nowej propozycji przeciętny okres spływu należności zostanie skrócony do 30 dni, gdyż ok. 40% odbiorców zechce skorzystać z skonta. Roczna sprzedaż wynosi 3,5 mln zł, a koszt kapitału (przed opodatkowaniem) wynosi 20%. 210

Zadanie 5 Dotychczasowy termin płatności za dostawy wynosi 30 dni. Roczna sprzedaż wynosi 3 mln zł. Koszt finansowania należności wynosi 15%. Oferta opustu cenowego wobec odbiorców jest następująca: 2% zmniejszenia ceny jeśli zapłata nastąpi w ciągu 10 dni. Zakłada się że połowa odbiorców zechce skorzystać z oferty opustu cenowego. Rezultatem tego będzie skrócenie przeciętnego okresu oczekiwania na spływ należności do 20 dni. Stawka podatku dochodowego wynosi 20% 211

Zadanie 6 W przedsiębiorstwie rozważana jest zmiana polityki kredytowej wobec odbiorców. Dotychczasowy okres spływu należności oferowany odbiorcom na 30 dni zostałby wydłużony do 40 dni. Przewiduje się, że pozwoli to zwiększyć sprzedaż o 10% w stosunku do obecnego poziomu wynoszącego 3 mln zł. Udział “złych długów” w wartości sprzedaży wynoszący aktualnie 2% pozostałby na dotychczasowym poziomie. Koszt finansowania należności (oprocentowanie kredytów bankowych) wynosi 15% w stosunku rocznym. Koszty zmienne stanowią 70% wartości sprzedaży. Stawka podatku dochodowego - 20%. 212

Zadanie 7 Przedsiębiorstwo rozważa zmianę warunków sprzedaży swoich wyrobów dla zwiększenia sprzedaży. Dotychczasowy okres spłaty należności (okres inkasa) wynoszący 30 dni zostałby wydłużony do 60 dni. Szacuje się, że to pozwoli zwiększyć sprzedaż o 10% w stosunku do obecnego poziomu wynoszącego 3 mln zł. Wskaźnik "złych" długów wynosi aktualnie 2% sprzedaży i utrzyma się na tym samym poziomie. Koszty zmienne stanowią 75% wartości sprzedaży. Wymagana stopa zwrotu (przed opodatkowaniem) wynosi 20%. Ustalić, czy zmiana warunków sprzedaży będzie opłacalna dla przedsiębiorstwa 213

Zadanie 7.1 Przedsiębiorstwo rozważa zmianę warunków sprzedaży swoich wyrobów. Dotychczasowy okres spływu należności (okres inkasa) wynoszący 60 dni zostałby skrócony do 30 dni. Szacuje się, że to zmniejszy sprzedaż o 10% w stosunku do obecnego poziomu wynoszącego 3 mln zł. Wskaźnik "złych" długów wynoszący aktualnie 2% sprzedaży zmniejszy się o 0,5%. Koszty zmienne stanowią 75% wartości sprzedaży. Koszt finansowania należności wynosi 20%. Ustalić, czy zmiana warunków sprzedaży będzie opłacalna dla przedsiębiorstwa

Zarządzanie zobowiązaniami krótkoterminowymi 215

OCENA ZOBOWIĄZAŃ KRÓTKOTERMINOWYCH wskaźnik okresu (cyklu) rotacji zobowiązań krótkoterminowych średni stan zobowiązań krótkoterminowych * 365 ------------------------------------------------------------------- sprzedaż średni stan zobowiązań krótkoterminowych ----------------------------------------------------------- (koszty własne – amortyzacja) / 365 wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych ---------------------------------------------------------- wskaźnik poziomu zobowiązań krótkoterminowych ------------------------------------------------------------ * 100 wskaźnik pokrycia ogółu aktywów zobowiązania krótkoterminowe ------------------------------------------- * 100 aktywa ogółem 216

wskaźnik pokrycia aktywów obrotowych zobowiązania krótkoterminowe ------------------------------------------ * 100 aktywa obrotowe wskaźnik struktury źródeł finansowania: kapitały długoterminowe --------------------------------------- wskaźnik nasilenia zobowiązań z tytułu dostaw (wskaźnik okresu spłaty zobowiązań z tytułu dostaw): średni stan zobowiązań z tytułu dostaw ------------------------------------------------------------- * 365 wartość zakupionych materiałów i surowców wskaźnik zobowiązań przeterminowanych: zobowiązania przeterminowane ------------------------------------------------------- * 100 ogółem zobowiązania krótkoterminowe 217

218 Tabela 1. Struktura wieku zobowiązań krótkoterminowych (w tys. zł) Miesiąc Zobowiązania Ogółem Bieżące Przeterminowane 1-30 31-60 61-90 pow. 90dni Marzec Kwiecień Maj Czerwiec 560 420 750 800 400 350 450 120 50 230 250 40 10 130 - 20 218

Koszt kredytu bankowego Roczny koszt uzyskania krótkoterminowych źródeł finansowania według stopy prostej odsetki + prowizja 365 AFC = -------------------------- * ---- udostępnione środki d Efektywna stopa oprocentowania krótkoterminowych źródeł finansowania według procentu składanego odsetki + prowizja 365 / d APR = 1 + ------------------------- - 1 udostępnione środki 219

Zadanie 1 Ustalić roczny koszt oraz efektywną stopę oprocentowania kredytu udzielonego przez bank w wysokości 15 mln zł. Kredyt został zaciągnięty 15 marca i spłacony 30 czerwca. Bank naliczył odsetki w wysokości 450 tys. zł

Zadanie 2 Ustalić odsetki i efektywną stopę oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego przez firmę w wysokości 100 mln zł. Kredyt został zaciągnięty 26 sierpnia i ma zostać spłacony 31 grudnia. Roczna stopa procentowa stosowana przez bank wynosi 15% 221

Zadanie 3 Ustalić roczny koszt oraz efektywną stopę oprocentowania kredytu udzielonego przez bank w wysokości 150 mln zł. Kredyt został zaciągnięty 1 marca i spłacony 30 czerwca. Bank naliczył odsetki w wysokości 10.5 mln zł i potrącił z kwoty udzielonego kredytu 222

Zadanie 4 Ustalić efektywną stopę oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego w wysokości 350 mln zł. Kredyt został zaciągnięty 20 sierpnia i ma zostać spłacony 30 listopada. Roczna stopa procentowa wynosi 20% i została potrącona z kwoty udzielonego kredytu 223

Koszt kredytu bankowego - odsetki i spłata kapitału w ratach (1+r) n - 1 K = A * ------------- r * (1+r) n r = ? gdzie: K - wielkość uzyskanego kredytu A - płatność ratalna n - liczba rat Zadanie 5 Ustalić koszt kredytu zaciągniętego w wysokości 10 000 zł. Kredyt jest spłacany wraz z odsetkami w miesięcznych ratach w wysokości 940 zł przez okres 12 miesięcy. 224

Zadanie 6 Firma posiada linię kredytową w wysokości 1 000 tys. zł do wykorzystania w ciągu 91 dni. Bank nalicza 0.5% prowizję od niewykorzystanego kredytu w ramach przyznanej linii kredytowej Odsetki od wykorzystanego kredytu wynoszą 11% w stosunku rocznym. W ciągu pierwszych 30 dni firma wykorzystała 100 tys. zł kredytu, zaś w pozostałych 61 dniach - 300 tys. zł. Jaki był koszt kredytu uzyskanego w ramach linii kredytowej? 225

Zadanie 7 Spółka rozważa przeprowadzenie emisji krótkoterminowych papierów dłużnych – 9-miesięcznych. Wartość emisji 3 mln zł. Bank oferuje przeprowadzenie emisji na następujących warunkach: - oprocentowanie roczne wynosi 10% płatne na końcu każdego trzymiesięcznego okresu, - prowizja dla banku wynosi 0,50% i jest płatna z góry na początku, - opłata skarbowa wynosi 0,10% i jest płatna z góry na początku, - emisja wymaga przygotowania na początku memorandum informacyjnego dla potencjalnych nabywców, jej przygotowanie kosztuje 15 tys. zł Ustalić koszt pozyskania kapitałów pożyczkowych na drodze emisji krótkoterminowych papierów dłużnych 226 226

Zadanie 7.1 Spółka rozważa przeprowadzenie emisji krótkoterminowych papierów dłużnych – trzymiesięcznych, a następnie ich rolowanie przez okres dwóch lat. Wartość emisji 3 mln zł. Bank oferuje przeprowadzenie emisji na następujących warunkach: - oprocentowanie roczne wynosi 10% płatne na końcu każdego trzymiesięcznego okresu, - prowizja dla banku wynosi 0,50% i jest płatna na początku każdego roku, - opłata skarbowa wynosi 0,10% i jest płatna na początku całego okresu - emisja wymaga przygotowania na początku memorandum informacyjnego dla potencjalnych nabywców, jej przygotowanie kosztuje 15 tys. zł Ustalić koszt pozyskania kapitałów pożyczkowych na drodze emisji krótkoterminowych papierów dłużnych 227 227

Zadanie 8 W dniu 3 lipca 2003 r. wystawiono weksel na kwotę 50 000 zł. Weksel jest płatny w ciągu 14 dni po okazaniu. Stopa oprocentowania kredytu wekslowego wynosi 20 % w stosunku rocznym. Posiadacz weksla przedstawił go do wykupu 15 października 2003 r. Ustalić kwotę płatności pry wykupie weksla 228

Zadanie 9 W dniu 15 lipca 2003 r. wystawiono kontrahentowi weksel za dostawę materiałów o wartości 35 000 zł. Wystawca weksla został zobowiązany do wykupu weksla po 50 dniach od jego wystawienia. Stopa oprocentowania kredytu wekslowego wynosi 20 %. 229

Zadanie 10 Dane jak w zadaniu 9. Posiadacz weksla jeszcze tego samego dnia przedłożył go do dyskonta w banku. Bank nalicza odsetki dyskontowe według stopy w wysokości 15 %. 230

Zadanie 11 Spółka przedstawiła do dyskonta weksel wystawiony 15 lutego 2003 r. na kwotę 41 950 zł płatny 15 maja 2003 r. przy stopie 20 % rocznie. Bank przysłał weksel do dyskonta w dnie 31 marca 2003 r. według stopy 22 % rocznie. 231

Koszt kredytu kupieckiego Koszt kredytu w skali rocznej: odsetki 365 ---------------------- * ------- * 100 wartość dostawy d d – przesunięcie terminu zapłaty (liczba dni) Zadanie 12 Wartość dostawy wynosi 50 tys. zł. Z uwagi na przesunięcie terminu zapłaty za dostawę o 3 miesiące, płatność została powiększona o odsetki w wysokości 2,5 tys. zł. 232

Koszt kredytu kupieckiego z wykorzystaniem skonta Początek okresu Termin skonta Termin zapłaty 0 5 10 15 20 25 30 dni Okres skonta Okres zapłaty Formuła kosztu kredytu kupieckiego Stopa skonta 365 kkk = ------------------------- * ------ 100 – stopa skonta d efektywna stopa oprocentowania kredytu kupieckiego stopa skonta 360/d e kkk = 1 + ------------------------ - 1 100 – stopa skonta d – okres zapłaty (okres skonta) 233

Zadanie 13 Dostawca udziela 1% opustu cenowego w przypadku zapłaty w ciągu 7 dni, przy wymaganym terminie płatności 30 dni (1/7 zapłata 30). 234

Zadanie 14 Występują dwie oferty dostaw materiałowych. Pierwsza od dostawcy A zawiera propozycję dostawy z okresem płatności 30 dni. Druga oferta od dostawcy B dopuszcza 50 dniowy okres zapłaty, ale cena materiałów dostawcy A jest niższa o 1,15% w stosunku do ceny materiałów dostawcy B. 235

Zadanie 15 Są dwie oferty dostaw materiałowych. Pierwsza od dostawcy A zawiera propozycję dostawy z okresem płatności w ciągu 30 dni, druga oferta od dostawcy B zawiera okres zapłaty w ciągu 40 dni. Obie oferty różni także cena materiałów, która w przypadku dostawcy B jest o 1% wyższa. Roczna wartość kupowanych materiałów wynosi 200 mln zł, przyjmując niższą cenę zakupu od dostawcy A. Kredyt bankowy jest oprocentowany w wysokości 25% w stosunku rocznym. Która oferta jest korzystniejsza ? * 236

Zadanie 13.1 Dostawca udziela opustu cenowego “1/7 zapłata 30”. Wartość kupowanych materiałów w ciągu roku wynosi 150 mln zł. Przedsiębiorstwo korzysta z kredytu bankowego oprocentowanego w wysokości 20% rocznie. - 237

Próg wypłacalności 239

240

241

242

243

244

245

246

Zapotrzebowanie na kapitały zewnętrzne

ZAPOTRZEBOWANIE NA ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA metodą bilansową Ogólna formuła określania zewnętrznych potrzeb finansowych firmy (PFz) PFo = Apl - Ppl Przewidywany poziom aktywów (Apl) Apl = Abpl + Atpl Przewidywany poziom pasywów (Ppl) Ppl = Kw + Zz + Zbpl

Zadanie 1 Sporządzić długookresowy (5 letni) plan zapotrzebowania na zewnętrzne źródła finansowania opierając się na następujących założeniach: sprzedaż w roku bieżącym osiągnie 10 mln. zł, a w kolejnych wyniesie: 10,6 mln. zł, 11,4 mln. zł, 12,4 mln. zł, 13,6 mln. zł i 15 mln. zł, rentowność netto sprzedaży wynosi 10% i pozostanie na tym poziomie, zakłada się utrzymanie 50% dywidendy dla udziałowców, wskaźnik obrotu aktywami jest stabilny i wynosi 0,8 x, wskaźnik zadłużenia powinien pozostać na maksymalnym poziomie 30%. kapitał własny w roku bieżącym 8,75 mln zł

Wyszczególnienie Rok bieżący Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Rok 5 Sprzedaż 10 Zysk netto 1,0 Dywidenda Aktywa Kapitały własne 8,75 Maksymalna zadłużenie Dostępne źródła finansowana Zapotrzebowanie na kapitały zewnętrzne (aktywa minus pasywa)

ZAPOTRZEBOWANIE NA ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA metodą bilansową przyrostową Ogólna formuła określania poziomu globalnych potrzeb finansowych firmy (PFo) PFo = DA - DZk Przewidywany wzrost aktywów (DA) Ab DA = ---- * DS + I S Przewidywany wzrost (spadek) zobowiązań krótkoterminowych (DZk) Zb DZk = ---- * DS Określanie potrzeb finansowych, które muszą być sfinansowane z źródeł zewnętrznych (PFz) PFz = PFo - [(EAT + Am) - D]

Przykład 1 Ustalić zapotrzebowanie firmy na zewnętrzne źródła finansowania w następnym roku działalności Bilans w okresie sprawozdawczym: Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 500 2.000 4.000 ------- 6.500 1.000 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny ------ 2.500 4.500 Razem aktywa 7.500 Razem pasywa Dodatkowe informacje: - sprzedaż bieżąca 15.000 - przewidywany poziom sprzedaży 18.750 - przewidywany zysk netto 450 - przewidywana dywidenda 250 - planowane inwestycje 300 - planowana spłata kredytów długoterminowych 500 - planowana amortyzacja 300

Przykład 2 Dane z przykładu 1. Ustalić zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania w okresie trzech lat, przyjmując, że rok pierwszy został już określony w przykładzie 1. Dodatkowe informacje dotyczące roku 2 i 3: - wzrost sprzedaży w roku 2: 10%, w roku 3: 5%, przewidywany zysk netto w roku 2: 5% wartości sprzedaży, w roku 3: 7,5% wartości sprzedaży, - stopa dywidendy w roku 2: 50% zysku netto, w roku 3: 50% zysku netto, - amortyzacja w roku 2: 330, w roku 3: 300.

Przykład 3 Ustalić zapotrzebowanie firmy na zewnętrzne źródła finansowania w następnym roku działalności. Bilans w okresie sprawozdawczym: Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 200 1.500 2.000 ------- 3.700 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny 500 ------ 1.200 2.500 Razem aktywa 5.700 Razem pasywa Dodatkowe informacje: - przewidywany wzrost sprzedaży 13.3% - przewidywany zysk netto 800 - roczna amortyzacja 200 - przewidywana dywidenda 200 - planowane inwestycje 800 - planowana spłata kredytów długoterminowych 600

Przykład 4 Dane w przykładzie 3. Ustalić zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania zakładając, że w przyszłym roku firma zmniejszy poziom aktywów obrotowych o 10%. Jednocześnie trwają negocjacje z bankiem o odroczenie płatności z tytułu zaciągniętych kredytów, które pozwalają przyjąć, że należna rata spłaty kredytu nie będzie egzekwowana w tym okresie.

K = (A – P) / (1 – ekK ) = (A – P) / (1 – r+rT) A – P = K – K x r (1-T) A – P = K – K x ekK A – P = K (1 – ekK ) K = (A – P) / (1 – ekK ) = (A – P) / (1 – r+rT) gdzie: K - wysokość potrzebnego kapitału obcego A - poziom aktywów P - poziom pasywów ekK - efektywny koszt kapitału obcego T - stopa podatku dochodowego r – nominalna stopa oprocentowania kapitału obcego

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Zadanie 7 Firma X rozważa 3 alternatywne strategie finansowania: Strategia l: finansowanie wyłącznie kredytem krótkoterminowym (obrotowym) o koszcie 6% Strategia 2: finansowanie wyłącznie kredytem długoterminowym o koszcie 12% Strategia 3: finansowanie w formie dodatkowego kapitału właściciela. Ustal niezbędną wielkość finansowania obcego, wypełnij poniższy bilans oraz rachunek zysków i strat dla każdej strategii (stopa podatku dochodowego - 20%) BILANS Kwota Gotówka 50 Należności 100 Zapasy 250 Aktywa trwałe 500 Aktywa 900 Zobowiązania wobec dostawców 300 Kredyt (6%) Kredyt (12%) Kapitał własny 450 Zysk roku bieżącego 64 Pasywa 814 RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Sprzedaż 600 Koszt własny sprzedaży 480 Zysk na sprzedaży 120 Koszty operacyjne 40 Koszt odsetek Zysk brutto 80 Podatek dochodowy 16 Zysk netto

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT BILANS STRATEGIA 1 STRATEGIA 2 STRATEGIA 3 Gotówka 50 Należności 100 Zapasy 250 Aktywa trwałe 500 Aktywa 900 Zobowiązania wobec dostawców 300 Kredyt (6%) Kredyt (12%) Kapitał własny 450 Zysk roku bieżącego Pasywa RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Sprzedaż 600 Koszt własny sprzedaży 480 Zysk na sprzedaży 120 Koszty operacyjne 40 Koszt odsetek Zysk brutto Podatek dochodowy Zysk netto

Przykład 5 Ustalić zapotrzebowanie firmy na zewnętrzne źródła finansowania w następnym roku działalności. Bilans w okresie sprawozdawczym: Aktywa Kwota Pasywa Gotówka Należności Zapasy Majątek obrotowy Majątek trwały 200 1.500 2.000 ------- 3.700 Zobowiązania z tytułu dostaw Pozostałe zobow. kr-terminowe Zobowiązania kr-terminowe Kredyty długoterminowe Kapitał własny 500 ------ 1.200 2.500 Razem aktywa 5.700 Razem pasywa Informacje dodatkowe: - odsetki przypadające do spłaty w okresie planowym 200 - planowany zysk operacyjny 550 - amortyzacja 200 - sprzedaż w okresie sprawozdawczym 6.000 - przewidywany wzrost wartości sprzedaży 800 - planowana spłata zobowiązań długoterminowych 600 - stawka podatku dochodowego 20%

Zadanie 1 Ustalić minimalny poziom efektywności operacyjnej majątku, który spełniłby oczekiwania finansowe kapitało- i kredytodawców. Stawka podatku dochodowego wynosi 20% Źródła finansowania Udział w % Koszt pozyskania w % Kapitał akcyjny Kapitał uprzywilejowany Kredyt bankowy Zobowiązania handlowe 54 9 27 10 15 11 10 (b/T) Razem 100 X

Zadanie 3 Jaka powinna być struktura kapitału, jeśli efektywność operacyjna majątku (EBIT/Aktywa) wynosi 17,0%. Koszt kapitału własnego został oszacowany na poziomie 16,0%, zaś oprocentowanie kredytu wynosi 12,0% w stosunku rocznym. Stopa podatku dochodowego wynosi 20%.

Zadanie 4 Efektywność operacyjna majątku (EBIT/Aktywa) wynosi 17,0%. Określić strukturę kapitału wiedząc, że 10% aktywów stanowią zobowiązania handlowe. Koszt kapitału własnego wynosi 16,0%, a oprocentowanie kredytu bankowego 12,0% w stosunku rocznym. Stopa podatku dochodowego wynosi 20%.

Zadanie 6 Ustalić przy jakiej strukturze kapitałowej możliwe jest osiągnięcie stopy zwrotu kapitału własnego na poziomie 24% wiedząc, że: - efektywność operacyjna aktywów (EBIT/aktywa) wynosi 15% - stopa oprocentowania kredytu bankowego wynosi 12% - stopa podatku dochodowego 20%

Rachunek przepływów pieniężnych całościowy Rachunek wg rodzajów działalności Rachunek bezpośredni Rachunek pośredni Rachunek bezpośredni Rachunek pośredni

269

Ocena finansowa działań długookresowych

272

273

Zależność między przyszłą wartością a czasem 274

Zadanie 1 Jaka będzie wartość wkładu oszczędnościowego w wysokości 1000 zł po 5 latach oprocentowanych 10%rocznie. Zadanie 2 Jaka będzie wartość wkładu oszczędnościowego 1000 zł po 5 latach oprocentowanych wg zmiennej stopy procentowej: 9% przez 2 lata, 7% przez kolejne 3 lata. 275

276

277

Zależność między obecną wartością a czasem 278

4000 zł. Stopa oprocentowania wynosi 8% rocznie Zadanie 3 Jaką kwotę należy ulokować na rachunku terminowym aby po 4 latach uzyskać 4000 zł. Stopa oprocentowania wynosi 8% rocznie Zadanie 4 Jaką kwotę należy ulokować na rachunku terminowym oprocentowanym wg zmiennej stopy procentowej: 8% w pierwszym roku, 7% w drugim i 6% w trzecim roku, aby uzyskać 10 000 zł po 3 latach 279

Zadanie 5 Po ilu latach nastąpi podwojenie kapitału, jeśli roczna stopa zwrotu z inwestycji wynosi 15% 280

Ulokowana w banku na rachunku terminowym kwota 1000 zł podwoiła się po Zadanie 6 Ulokowana w banku na rachunku terminowym kwota 1000 zł podwoiła się po 10 latach. Ile wynosiło oprocentowanie lokaty bankowej? 281

282

Zadanie 21 Ustalić aktualną wartość spodziewanych przepływów gotówkowych w ciągu kolejnych 5 lat: 100, 100, 100, 120, 120. Dla 1 i 2 roku przyjąć stopę dyskontową w wysokości 5%, a dla pozostałych lat - 6%. 283

Zadanie 22 Firma ma 2 oferty sprzedaży swojej nieruchomości. Pierwszy oferent chce zapłacić 500 tys. zł gotówką. Drugi - 550 tys. płatne po 3 miesiącach. Która oferta jest korzystniejsza, jeśli: a) stopa dyskontowa wynosi 3% miesięcznie, b) istnieje możliwość natychmiastowego zainwestowania uzyskanej gotówki uzyskując 5% stopę zwrotu w skali miesiąca. Zadanie 23 Jak długo należy dokonywać wpłat po 1250 zł, aby uzyskać kwotę 10 000 zł, przy rocznym oprocentowaniu depozytów 12%. . 284

Zadanie 24 Bank A płaci 7% rocznie od depozytów stosując kapitalizację roczną. Bank B płaci 6% odsetek, ale kapitalizacja następuje po każdym kwartale. Która oferta bankowa jest korzystniejsza dla depozytariusza. Zadanie 25 Uzyskano pożyczkę w banku hipotecznym w wysokości 85 000 zł . Roczne płatności zostały określone w wysokości 8 274 zł przez 30 lat. Jaką stopę procentową naliczył bank hipoteczny. 285

286

Finansowa ocena inwestycji rzeczowych 287

288

289

290

291

292

293

294

295

296

Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu - MIRR 0 1 2 3 4 5 -1000 300 500 400 300 100 330 484 666 439 TV = 2019 1000 MIRR = 15,09% 297

Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu - MIRR   S NCF * (1 + r)(n-i) NINV = ------------------------- (1 + MIRR)n lub TV NINV = ----------------- 298

299

Przykład 1.2 Dane jak w przykładzie 1. Obliczyć prosty i zdyskontowany okres zwrotu.      300

301

302

303

304