ZMIANA KONCEPCJI FUNKCJONOWANIA SZKOŁY WEDŁUG EUROPEJSKICH STANDARDÓW KSZTAŁCENIA Makary K. Stasiak Kinga Kwiatkowska-Kuc
Reforma oświaty wg Unii Europejskiej Unia Europejska wprowadziła dwa dokumenty, które spowodowały zmianę koncepcji kształcenia z treściowego na podmiotowe.
Dyrektywy – kompetencje kluczowe - wymieniaj się 8 kompetencji kluczowych ucznia i zaleca się ich kształcenie. Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w Procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). oparcie edukacji na efektach kształcenia: wiedzy, umiejętnościach i kompetencjach społecznych i personalnych Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. obejmują wszystkie rodzaje kwalifikacji, będące wynikiem kształcenia na kolejnych poziomach edukacji (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, szkoły wyższe) - służą porównaniu kwalifikacji na terenie Unii Europejskiej, (niedostosowanie naszego systemu kształcenia spowoduje, że polskie dyplomy będą miały charakter lokalny a nie europejski) - wspierają dialog edukacji z rynkiem pracy i środowiskiem lokalnym
Zmiana koncepcji kształcenia polega na: zmianie programu nauczania, zmianie metod nauczania, zmianie sposobu Nadzoru pedagogicznego, dostosowaniu realizacji specjalnych potrzeb wychowawczo-edukacyjnych.
Program nauczania Dawniej Szczegółowe programy nauczania poszczególnych przedmiotów narzucone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i kontrolowane przez Kuratorium Oświaty. Dziś Podstawa programowa, którą nauczyciel wypełnia, interpretuje poprzez samodzielnie opracowanie autorskiego programu. Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów nauczania (Dz. U. Nr 89, poz. 730)
Metody dydaktyczne Dawniej Metoda podająca: wykład, ćwiczenia, Dziś 1. Metoda tradycyjna (wykład, ćwiczenia) 2. Nowa metodyka kształcenia metoda warsztatowa metoda projektowa Efekt kształcenia wiedza, czyli rozwój intelektualny ucznia rozwój umiejętności: interpersonalnych i społecznych twórcze rozwiązywanie problemu Rozwój kompetencji: poszerzanie pola wolności, odpowiedzialności, przedsiębiorczości Dawniej Metoda podająca: wykład, ćwiczenia, Efekty nauczania wiedza, czyli rozwój intelektualny ucznia Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (zwane potocznie podstawą programową) oraz z Rozporządzenie MEN z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.
Nadzór Pedagogiczny Dawniej Szczegółowa kontrola procesu dydaktycznego przez Kuratorium Oświaty. Dziś Ewaluacja wewnętrzna dokonuje grono pedagogiczne danej szkoły Integruje treści przedmiotowe i metodykę nauczania Recenzuje dokonania poszczególnych nauczycieli Ewaluacja zewnętrzna dokonują pracownicy Kuratorium Oświaty polega na ocenie poprawności ewaluacji wewnętrznej Efekty dyrektorzy szkół i placówek oświatowych są odpowiedzialni za właściwe przeprowadzenie ewaluacji wewnętrznej nauczyciele stają się odpowiedzialni za jakość własnych działań edukacyjnych Rozporządzenie MEN z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324)
Specjalne potrzeby wychowawczo-edukacyjne Dawniej Uczniowie wykazujący dysfunkcje kierowani do szkół specjalnych Skutek Uczniowie szkół specjalnych są naturalnymi kandydatami środowisk wykluczonych. Dziś Nauczyciel wzbogaca swoją wiedzę w zakresie pracy z uczniem o specjalnych potrzebach wychowawczo-opiekuńczych z: - niewielkimi deficytami - opóźnieniami wybitnymi zdolnościami 2. Sposób realizacji nauczyciel diagnozuje deficyty osobowościowe i społeczne uczniów nauczyciel sam projektuje i wykonuje działanie w klasie 3. Szkoły Specjalne tylko dla uczniów o wysokim stopniu nasilenia dysfunkcji. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490)
Podmiotowość nauczyciela - podsumowanie Dawniej Nauczyciel realizuje zadane Przez Ministerstwo Edukacji Narodowej treści i metody edukacji. Kontrolowany jest przez Dyrektorów szkół i Kuratorium Oświaty. Dziś Nauczyciel samodzielnie przygotowuje program nauczania w oparciu o podstawę programową. Grono pedagogiczne łącznie z dyrektorem integruje proces i metody kształcenia w całościowy projekt. Grono pedagogiczne jest podmiotem procesu edukacji, gdyż przygotowuje treści, metody i samodzielnie je ocenia.
W odpowiedzi na zmiany w edukacji proponujemy Szkoły Edukacji Innowacyjnej dla dzieci i dorosłych: Międzynarodowe Przedszkole Edukacji Innowacyjnej ‘Tęczowy Świat Dziecka” - Łódź Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Edukacji Innowacyjnej - Łódź Gimnazjum Umiejętności Twórczych - Łódź Gimnazjum Edukacji Innowacyjnej – Bydgoszcz Liceum Ogólnokształcące Umiejętności Twórczych – Łódź, Sieradz Liceum Ogólnokształcące Edukacji Innowacyjnej – Bydgoszcz Jednoroczna Policealna Szkoła Edukacji Innowacyjnej – Jarosław, Hrubieszów, Łuków, Międzyrzec Podlaski 8. Gimnazjum dla Dorosłych Edukacji Innowacyjnej - Hrubieszów 9. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Edukacji Innowacyjnej - Zakopane Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Edukacji Innowacyjnej – Zakopane, Sieradz, Opole, Międzyrzec Podlaski, Łuków, Jarosław, Hrubieszów