RAPORT KOŃCOWY Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ ROK SZKOLNY 2015/2016 Raport przeznaczony dla dyrekcji, rady pedagogicznej, rodziców i uczniów szkoły

Wymaganie: Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych.

Cele ewaluacji wewnętrznej: • pozyskanie informacji czy w szkole analizuje się wyniki sprawdzianów oraz wyniki innych badań zewnętrznych i wewnętrznych • zdobycie informacji w jakim stopniu analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania • sprawdzenie czy działania prowadzone przez szkołę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeb – modyfikowane

Pytania kluczowe: Jakie przeprowadza się w szkole analizy wyników sprawdzianu oraz badań zewnętrznych i wewnętrznych ? Kto zajmuje się analizą wyników? Za pomocą jakich metod statystycznych dokonuje się tych analiz ? Kto i w jaki sposób formułuje wnioski i rekomendacje do planowania i podejmowania działań? Czy są dokumenty potwierdzające te działania ? W jaki sposób i komu przekazywane są wyniki oraz wnioski z analizy sprawdzianu i badań ?

W jaki sposób nauczyciele wykorzystują te wnioski i zalecenia do planowania i podejmowania działań? W jaki sposób analiza badań wewnątrzszkolnych wpływa na wyniki sprawdzianów zewnętrznych? Kto i w jaki sposób monitoruje i analizuje działania prowadzone przez nauczycieli? Jak często modyfikowane są te działania? W jakim zakresie? Czy analizy wyników odnoszą się do kontekstu poprzednich lat, mają charakter ciągły, wskazują tendencję zmian?

Kryteria ewaluacji: W szkole analizuje się wyniki sprawdzianu oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej.  Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania.  Wnioski z analizy są odpowiednio dokumentowane i upowszechniane.  Wnioski z analizy są uwzględniane w planowaniu i podejmowaniu działań dydaktycznych przez nauczycieli.  Działania prowadzone przez szkołę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane.

PODSUMOWANIE WYNIKÓW

W szkole analizuje się wyniki sprawdzianu oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Na pytanie: „Czy w szkole analizuje się wyniki próbnych sprawdzianów i sprawdzianów zewnętrznych?” 98 % ankietowanych nauczycieli odpowiedziało twierdząco. Jeden nauczyciel odpowiedział, że w szkole nie jest dokonywana taka analiza. Ponad połowa zapytanych o to rodziców, tj. 64% uznała, że „tak”. 33% ankietowanych stwierdziło, że „nie wie”. Tylko 3% osób uznało, że wyniki sprawdzianów próbnych i zewnętrznych nie są analizowane. Nauczyciele wymieniając metody stosowane do analizy wyników sprawdzianu oraz badań zewnętrznych i wewnętrznych podali: wskazanie mocnych i słabych stron każdego z uczniów (100%), procentowe porównanie wyników poszczególnych uczniów (93%), wyliczenie średniego wyniku (87%), również 87% - uświadomienie mocnych i słabych stron poszczególnych zespołów klasowych.

96 % badanych wskazuje na wymianę opinii, wniosków i doświadczeń w ramach zespołów przedmiotowych. Wyniki badań zewnętrznych prezentowane są podczas zebrania Rady Pedagogicznej. Dokładna analiza wyników przedstawianych w formie prezentacji multimedialnych odbywa się podczas spotkań zespołów przedmiotowych. W szkole analizuje się także wyniki ewaluacji wewnętrznej. Potwierdzeniem tego są zapisy w protokołach zebrań rady pedagogicznej, protokołach zebrań zespołów przedmiotowych funkcjonujących w szkole, raportach z ewaluacji wewnętrznej, protokołach zebrań z rodzicami.

Gdy zapytano rodziców: „Czy w szkole z poszczególnych przedmiotów przeprowadzane są badania osiągnięć uczniów?”, 64% uznało, że „tak”, 33% „nie wie”, a 3% uważa, że w szkole nie przeprowadza się badania osiągnięć uczniów z poszczególnych przedmiotów. Ankietowani rodzice wymielili następujące sposoby badania osiągnięć uczniów przez nauczycieli: 90% z nich wskazała sprawdziany, 66% kartkówki, 55% odpowiedzi ustne, 47% testy, 14% próbne testy egzaminacyjne. 85% rodziców uznało, że mają możliwość zapoznania się z pracami kontrolnymi dziecka, 9% uznało, że nie. 6% badanych nie znało odpowiedzi na to pytanie.  

Gdy zapytano uczniów: „Czy nauczyciele podają na lekcjach wyniki prac kontrolnych?” 66% badanych uznało, że „tak”, 27% twierdzi, że nauczyciele robią to tylko czasami. 7% uczniów uważa, że nauczyciele nie informują ich o wynikach prac kontrolnych. 84% uznało, że mogą obejrzeć swoją pracę, 14% odpowiedziało, że czasami, natomiast zdaniem 2% uczniów nie mają oni możliwości obejrzenia swojej pracy. Większość badanych uczniów - 64% uważa, że są sprawiedliwie oceniani, 21 % ankietowanych twierdzi, że jedynie czasami są oceniani sprawiedliwie, 15 % respondowanych jest zdania, że są niesprawiedliwie oceniani. 57 % uczniów uważa, że nauczyciele uczący zachęcają ich do dalszej pracy. 26 % ankietowanych twierdzi, że taka sytuacja zdarza się jedynie czasami. 17 % uczniów jest zdania, że nauczyciele nie zachęcają ich do dalszej pracy.

Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania. Celem dokonywania analizy, jest określenie, na jakim poziomie uczniowie uzyskują wyniki na egzaminie zewnętrznym, w jakim zakresie opanowali wiadomości i umiejętności w poszczególnych standardach. Wnioski i rekomendacje z analizy sprawdzianów próbnych i sprawdzianu właściwego oraz pozostałych badań wewnętrznych i zewnętrznych formułowane są przez osoby, które analizowały te wyniki oraz przez zespoły nauczycielskie z poszczególnych poziomów nauczania. Nauczyciele dokonując analizy ilościowej, obliczają wskaźnik zdawalności i porównują go z wynikami w skali miasta. Pod względem jakościowym nauczyciele badają przyrost wiedzy uczniów, analizując zdawalność i łatwość zadań w kontekście elementów podstawy programowej i poziomu opanowania badanych umiejętności. Wnioski wynikające z analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego wykorzystywane są przez nauczycieli do planowania procesu edukacyjnego, w tym organizowania zakresu próbnych sprawdzianów.

Ponadto z każdej analizy formułowane są wnioski i rekomendacje, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują określone działania w poszczególnych oddziałach klasowych. Na zajęciach lekcyjnych między innymi wzmacniają te umiejętności uczniów, które zostały ocenione wysoko na sprawdzianach próbnych i koncentrują się na wyrównywaniu braków. Na podstawie wyników sprawdzianów planuje się i podejmuje różnorodne działania m.in.: utrwala się z uczniami zasady ortografii, doskonali umiejętność poprawnego pisania pod względem językowym i interpunkcyjnym, ćwiczy poprawność tworzenia form wypowiedzi, doskonali umiejętność określania składowych częściach zdania, rozwija umiejętności wyciągania wniosków, ustala się harmonogram zajęć przygotowujących do egzaminu z każdego przedmiotu wchodzącego w skład sprawdzianu zewnętrznego,

uczniów aktywnych na zajęciach lekcyjnych nagradza się pochwałami i ocenami, systematycznie doskonali umiejętności stosowania algorytmów działań pisemnych, ćwiczy umiejętność prawidłowego stosowania jednostek długości, doskonali umiejętności rozumowania i tworzenia strategii poprzez zwiększenie ilości zadań tekstowych, zagadnienia omawiane podczas zajęć przygotowujących do sprawdzianu włącza się do bieżących kartkówek, sprawdzianów próbnych i zadań domowych, zwraca się uwagę na osiągnięcia uczniów zdolnych i zachęca ich do bardziej wydajnej pracy.

Działania z wniosków poewaluacyjnych i po sprawdzianach: rekomendacje do dalszej pracy, program poprawy efektywności kształcenia, modyfikacja planów nauczania, konstruowanie programu naprawczego, np. w zakresie sprawdzania poprawności językowej na wszystkich przedmiotach. Postępy dotyczące poprawy wyniku na sprawdzianach są na bieżąco monitorowane, a wnioski wypracowane na podstawie osiągnięć są analizowane i wdrażane. Prowadzona przez nauczycieli analiza i działania wynikające z wyciągniętych wniosków służą podnoszeniu jakości pracy szkoły.

Wnioski z analizy są odpowiednio dokumentowane i upowszechniane. Na pytanie: „Czy przekazują Państwo uczniom wyniki sprawdzianów oraz innych badań wiedzy i umiejętności?” prawie wszyscy badani nauczyciele, bo aż 98% uznało, że uczniowie są zapoznawani z wynikami i wnioskami sprawdzianów prowadzonych w szkole. Natomiast 2% ankietowanych, czyli jedna osoba przyznała, że nie wie, czy w szkole są prowadzone tego typu działania. 98% badanych nauczycieli podało, że rodzice także są zapoznawani z wynikami i wnioskami ze sprawdzianów prowadzonych w szkole. Jedna osoba przyznała, że nie wie, czy nauczyciele przekazują rodzicom wyniki sprawdzianów oraz innych badań wiedzy i umiejętności.

Potwierdzają to rodzice Potwierdzają to rodzice. 92% badanych uznało, że są zapoznawani z wynikami i wnioskami ze sprawdzianów przeprowadzanych w szkole. 7% rodziców odpowiedziało, że nie. Natomiast 1% ankietowanych osób przyznało, że nie wie. Zapytani o sposoby zapoznawania z wynikami i wnioskami ze sprawdzianów, 78% rodziców wskazała na dziennik elektroniczny, spotkania z rodzicami (75%), ponad połowa (55%) wskazała na indywidualne spotkania z nauczycielami, 41% zeszyt do korespondencji. Z analizy dokumentacji szkolnej wynika, że analizuje się wyniki sprawdzianów. Formułowane są mocne i słabe strony, wnioski i rekomendacje, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania.

Wnioski z analizy są uwzględniane w planowaniu i podejmowaniu działań dydaktycznych przez nauczycieli. Ankietowanych nauczycieli zapytano: „W jaki sposób wdrażają Państwo wnioski z analizy wyników sprawdzianu oraz innych badań wiedzy i umiejętności w swojej pracy?”. 98 % badanych odpowiedziało, że wdrażają wnioski poprzez formułowanie mocnych i słabych stron poszczególnych uczniów. 91 % nauczycieli modyfikuje plan pracy nauczyciela. 69 % ankietowanych dostosowuje treści sprawdzianów uwzględniając słabe strony zespołu klasowego. 24 % obniża stopień trudności sprawdzianu. 96% nauczycieli podaje uczniom wskazówki do dalszej pracy. Działania nauczycieli podjęte w wyniku refleksji związanej z wynikami badań zewnętrznych, to także organizacja zajęć pozalekcyjnych, wyrównawczych, sportowych, współpraca z rodzicami, poradnią psychologiczno - pedagogiczną.

Potwierdzają to rodzice Potwierdzają to rodzice. Prawie wszyscy ankietowani, bo aż 92% przyznali, że otrzymują wskazówki do pracy z dzieckiem, 7% odpowiedziało, że nie, a 1% badanych, że nie wie. Jednak tylko 78% potwierdziło, że otrzymuje informację o mocnych i słabych stronach dziecka, 18% uznało, że nie otrzymuje takiej informacji, a 4% przyznało, że nie wie. Zapytani rodzice: „Jakie działania podejmuje szkoła w celu podniesienia efektów kształcenia?” jako czynnik podnoszący efekty kształcenia ponad połowa rodziców wskazała dodatkowe zajęcia dla uczniów mających trudności w nauce (53%) oraz dodatkowe zajęcia rozwijające zainteresowania (51%). 38% liczby ankietowanych wskazało próbne sprawdziany i lekcje powtórzeniowe. Rozwiązywanie testów na lekcjach wskazało 31% osób.

Na podstawie pytania: „Czy wdrażanie wniosków przynosi zamierzone efekty?” 35% ankietowanych nauczycieli uznało, że wdrażane wnioski przynoszą zamierzone efekty. Ponad połowa nauczycieli, bo aż 65% przyznaje, że nie wie, czy wdrażane wnioski przynoszą takie efekty. Wnioski z analiz uwzględniane są też w planowaniu wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli w zakresie dzielenia się wiedzą i doświadczeniem poprzez prowadzenie lekcji otwartych oraz poprzez wybór szkoleń i kursów zewnętrznych.

Działania prowadzone przez szkołę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane. Zdaniem dyrektora szkoły głównym celem prowadzonych analiz jest: poprawa efektów kształcenia, poznawanie mocnych i słabych stron uczniów, wypracowanie optymalnego sposobu nauczania, wskazanie umiejętności wymagających doskonalenia, zdiagnozowanie potrzeb uczniów i ich realizacja. Analiza wyników egzaminu zewnętrznego służy sprawdzeniu: kompetencji uczniów, czy wdrażane działania są wystarczająco skuteczne, czy metody nauczania są właściwe oraz określeniu jakie umiejętności należy nadal doskonalić.

Nauczyciele ćwiczą te umiejętności, które wypadły najsłabiej, poprzez: indywidualizację pracy z uczniem zarówno zdolnym, jak i mającym trudności w uczeniu się, stosowanie metod aktywizujących, organizację sprawdzianów próbnych, planowanie pracy zespołów przedmiotowych nakierowanej na sukces każdego ucznia na miarę jego możliwości rozwojowych, konstruowanie i przeprowadzanie sprawdzianów podobnych do tych, które są na sprawdzianie zewnętrznym.

W ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego dyrektor podał, że : systematycznie dokonuje analizy i kontroli dokumentacji prowadzi obserwacje lekcji i zajęć pozalekcyjnych, monitoruje prace zespołów przedmiotowych i zadaniowych, monitoruje wdrażanie projektu działań wynikających z rekomendacji zawartych w raporcie z ewaluacji wewnętrznej. prowadzi rozmowy z rodzicami.

Podczas wywiadu dyrektor podkreślił także, że na podstawie wniosków ze sprawdzianu oraz ewaluacji wewnętrznej tworzony jest projekt działań wynikających z rekomendacji do pracy na rok następny. Wnioski i zalecenia ujmowane są w planie nadzoru pedagogicznego na rok następny i realizowane na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Na ich podstawie dokonuje się analizy SWOT, modyfikuje rozkłady materiałów, różnicuje prace na lekcjach, kieruje się uczniów na zajęcia dodatkowe oraz zajęcia w ramach PPP. Nauczyciele dostosowują tempo realizacji programu do możliwości uczniów, pogłębiają umiejętności zamiast rozszerzać treści, stosują nauczanie kształtujące, starają się unikać monotonii na lekcjach, stosują indywidualizację procesu nauczania, zwracają uwagę na poprawne wypowiedzi uczniów, sprawdzają poprawność pisowni.

WNIOSKI Nauczyciele znają wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych z poprzedniego roku szkolnego. W szkole analizuje się wyniki próbnych sprawdzianów i sprawdzianów zewnętrznych oraz dokonuje się analizy porównawczej wyników comiesięcznych sprawdzianów. Wnioski wynikające z analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego wykorzystywane są przez nauczycieli do planowania procesu edukacyjnego, w tym organizowania zakresu próbnych sprawdzianów. Ponadto z każdej analizy formułowane są wnioski i rekomendacje, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują określone działania w poszczególnych oddziałach klasowych. Nauczyciele uświadamiają mocne i słabe strony każdemu z uczniów oraz wskazują mocne i słabe strony poszczególnych zespołów klasowych. Wymieniają opinie, wnioski i doświadczenia w ramach zespołów przedmiotowych oraz porównują procentowe wyniki poszczególnych uczniów.

Przeważająca większość nauczycieli przekazuje rodzicom i uczniom wyniki sprawdzianów oraz innych badań wiedzy i umiejętności. Nauczyciele wdrażają wnioski z analizy uzyskanych wyników, podają wskazówki do dalszej pracy uczniom oraz modyfikują plany pracy. 35% ankietowanych nauczycieli uważa, że wdrażane wnioski przynoszą zamierzone efekty. 65 % badanych przyznaje, że nie wie, czy działania wynikające z wniosków przynoszą oczekiwane efekty. Rodzice są w różnej formie zapoznawani z wynikami i wnioskami ze sprawdzianów przeprowadzanych w szkole. Niestety, zbyt mała ich grupa, wie że w szkole analizuje się wyniki próbnych sprawdzianów i sprawdzianów zewnętrznych oraz, że w szkole przeprowadzane są z poszczególnych przedmiotów badania osiągnięć uczniów. Rodzice dostrzegają, że nauczyciele w różny sposób badają osiągnięcia uczniów.

Rodzice są zapoznawani z pracami kontrolnymi dziecka oraz otrzymują informacje o jego mocnych i słabych stronach, a także wskazówki do dalszej pracy. Zdaniem rodziców szkoła podejmuje wielorakie działania w celu podnoszenia efektów kształcenia. Uczniowie są zapoznawani z wynikami i wnioskami ze sprawdzianów przeprowadzanych w szkole. Przeważająca większość badanych ma możliwość obejrzenia swojej pracy i dostaje zrozumiałą dla siebie informację zwrotną dotyczącą postępów w nauce. Większość uczniów uznała, że jest sprawiedliwie oceniana. Niestety, jedynie 57% ankietowanych uważa, że nauczyciele zachęcają ich do dalszej pracy.

REKOMENDACJE Nauczyciele poszczególnych przedmiotów powinni kontynuować badanie wewnętrzne w formie diagnoz osiągnięć uczniów na początku i na zakończenie każdego etapu edukacyjnego. Należy analizować wyniki diagnoz, formułować wnioski i zalecenia do bieżącej pracy z uczniami, modyfikować plany nauczania pod kątem potrzeb uczniów. O osiągnięciach uczniów należy systematycznie informować rodziców, przekazywać wnioski z diagnoz podczas spotkań z rodzicami. O działaniach i efektach pracy z uczniami należy systematycznie informować wszystkich nauczycieli. Wszyscy nauczyciele powinni na bieżąco motywować i zachęcać uczniów do pracy.