KOSZTY W UJĘCIU ZARZĄDCZYM

POJĘCIE KOSZTU Koszt stanowi wyrażone w pieniądzu celowe zużycie majątku trwałego i obrotowego, usług obcych, nakładów pracy oraz niektóre wydatki niestanowiące zużycia, związane z prowadzeniem firmy. Racjonalnie zarządzanie firmą, dąży do realizacji założonych celów jak najmniejszym kosztem, a poświęcone środki, zamierza zagospodarować z jak najlepszym efektem.

KOSZTY W UJĘCIU ZARZĄDCZYM DZIELIMY NA: -Koszty istotne -Koszty utopione( utracone, zapadłe) -Koszty utraconych korzyści -Koszty uznaniowe -Koszty krańcowe

KOSZTY ISTOTNE To koszty, które ulegną zmianie w przyszłości w wyniku podjęcia decyzji. Tylko koszty różniące się od siebie charakterem i wielkością w poszczególnych wariantach działania mogą być istotne. Kosztami istotnymi nazywamy koszty, które mają wpływ na wybór decyzji. Koszty te zawsze są kosztami przyszłymi, ponieważ każda decyzja dotyczy przyszłych działań.

ZE WZGLĘDU NA TRYB USTALANIA, KOSZTY DZIELIMY NA KOSZTY: ustalane ex ante, które dotyczą przyszłości i mają charakter kosztów przewidywanych, ustalane in tempora, które dotyczą okresu bieżącego i wynikają z bieżącej ewidencji ustalane ex post, które dotyczą okresu przeszłego i odzwierciedlają podstawowe grupy kosztów w układzie rodzajowym, podmiotowym i przedmiotowym.

KOSZTY UTRACONYCH KORZYŚCI To korzyści utracone w wyniku niepodjęcia najlepszej alternatywy decyzji. Aby jednostka nie poniosła straty, ekwiwalent utraconej kwoty powinien być włączony jako dodatkowy koszt do nowego wariantu działania. Koszty utraconych korzyści są więc rodzajem kosztów alternatywnych. Określają one to, co przedsiębiorstwo traci na skutek odrzucenia lub ograniczenia alternatywnego wariantu działania.

PRZYKŁAD OBRAZUJĄCY KOSZTY UTRACONYCH KORZYŚCI: Kiedy przedsiębiorstwo w pełni wykorzystuje swoją zdolność produkcyjną i chce podjąć się produkcji jednego lub kilku wyrobów dotychczas nieprodukowanych. Podjęcie tej produkcji jest dla celów przedsiębiorstwa związane z utratą pewnych, wcześniej osiąganych korzyści, które należy odjąć od przychodu, jaki przedsiębiorstwo uzyska z tytułu podjęcia nowej produkcji. I właśnie przez fakt, że utraconą korzyść odejmuje się od przychodu otrzymanego z nowej produkcji, uzyskuje on status kosztu, nazwanego kosztem utraconych korzyści.

KOSZTY UTOPIONE Inaczej nazywane zapadłe lub utracone to koszty powstałe w wyniku decyzji podjętych w przeszłości, a które nie mogą zostać zmienione decyzjami przyszłymi. Z założenia koszty utopione są zatem nieistotne przy podejmowaniu decyzji. Są to więc koszty zapadłe i nieodwracalne.

PRZYKŁAD KOSZTÓW UTOPIONYCH: Koszty związane z wcześniej zawartymi umowami, z których jednostka nie może obecnie się wycofać zakup zbędnych surowców amortyzacja środka trwałego zakupionego w poprzednim okresie

KOSZTY UZNANIOWE Przeciwieństwem kosztów utopionych są koszty jeszcze nie zapadłe, czyli koszty uznaniowe ponieważ nie są one zdeterminowane ani wcześniejszymi zobowiązaniami, ani zaangażowaniem środków. Koszty te mogą być odroczone w czasie ponieważ zależą od uznania potrzeby ich poniesienia przez kierownictwo.

PRZYKŁADY KOSZTÓW UZNANIOWYCH Koszty związane z remontami Koszty związane z reklamą Koszty związane z badaniami rozwojowymi ponoszonymi przez jednostkę gospodarczą.

KOSZT KRAŃCOWY Stanowi koszt jaki jednostka gospodarcza ponosi w związku z wytworzeniem jednej dodatkowej jednostki produktu. Koszt ten stanowi jeden z najważniejszych czynników jakie muszą być wzięte pod uwagę podczas procesu określania optymalnego procesu produkcji. Koszt ten stanowi różnicę pomiędzy kosztami ponoszonymi obecnie a kosztami, które jednostka musiałaby ponieść decydując się na zwiększenie produkcji

KOSZT KRAŃCOWY PRZYKŁAD Producent wydobywa obecnie 60 ton miedzi dziennie, ponosząc koszty całkowite w wysokości zł. Gdyby chciał wydobywać 61 ton dziennie, kosztowałoby go to zł. Przyrost wielkości wydobycia o 1 tonę spowodował wzrost kosztów całkowitych o zł, co stanowi koszt krańcowy wydobycia miedzi.

WISIELEC

Przygotowali : Adam Wierzchoń i Adam Kmoch