MIASTA NA PRAWACH POWIATU
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. I Pierwsze regulacje, na mocy których wybranie 46 (wi ę ksze) gminy (miasta) uzyskały szersze kompetencje ani ż eli ich inne odpowiedniki si ę gaj ą 1993r. Kiedy to przyj ę to Rozporz ą dzenie Rady Ministrów z dnia 13 lipca 1993r. w sprawie okre ś lenia zada ń i kompetencji z zakresu rz ą dowej administracji ogólnej i specjalnej, które mog ą by ć przekazane niektórym gminom o statusie miasta, wraz z mieniem słu żą cym do ich wykonywania, a tak ż e zasad i trybu przekazania (Dz.U. Nr 65, poz. 309). Na jego podstawie gminy (wymienione w zał ą czniku do Rozporz ą dzenia) przej ę ły cz ęść zada ń z zakresu administracji rz ą dowej (pa ń stwowej)
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. II Tymi 46- ść oma Gminami były: Białystok; Bielsko-Biała; Bydgoszcz; Bytom; Chorzów; Cz ę stochowa; D ą browa Górnicza; Elbl ą g; Gda ń sk; Gdynia; Gliwice; Gorzów Wielkopolski; Grudzi ą dz; Jastrz ę bie-Zdrój; Jaworzno; Kalisz; Katowice; Kielce; Koszalin; Kraków; Legnica; Lublin; Łód ź ; Mysłowice; Olsztyn; Opole; Płock; Pozna ń ; Radom; Ruda Ś l ą ska; Rybnik; Rzeszów; Siemianowice Ś l ą skie; Słupsk; Sopot; Sosnowiec; Szczecin; Ś wi ę tochłowice; Tar nów; Toru ń ; Tychy; Wałbrzych; Włocławek; Wrocław; Zabrze; Zielona Góra
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. III W toku reformy administracyjnej – reformy zasadniczego podziału administracyjnego kraju – poszerzenie powy ż szego katalogu 46 gmin o kolejne było podyktowane ch ę ci ą stworzenia swoistej rekompensaty dla tych gmin (miast), które w zwi ą zku z wej ś ciem w ż ycie reformy traciły status miast wojewódzkich; Miastami na prawach powiatów s ą zatem te gminy, które: a) 31 grudnia 1998r. Liczyły wi ę cej ni ż mieszka ń ców; b) Niezale ż nie od liczby mieszka ń ców do 31 grudnia 1998r. były siedzibami wojewodów (stolicami „małych” województw), Chyba, ż e ówczesne organy wykonawczej – którymi były zarz ą dy gmin – wyst ą piły z wnioskiem o odst ą pienie od nadania im statusu miasta na prawie powiatu! a) Miasta, które nie spełniały ani jednego ani drugiego kryterium, jednak wchodziły – jako jedne z wi ę kszych miast – w skład konurbacji górno ś l ą skiej, b ą d ź trójmiasta b ą d ź przemawiał za tym inny „szczególny” interes pa ń stwa.
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. IV Art. 1 ust. 5. ustawy z dnia 24 lipca 1998r. o wej ś ciu w ż ycie ustawy o samorz ą dzie powiatowym, ustawy o samorz ą dzie województwa oraz ustawy o administracji rz ą dowej w województwie (Dz.U. Nr 99, poz. 631) 5. Po upływie kadencji rady miejskiej zarz ą d miasta mo ż e zło ż y ć wniosek, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o samorz ą dzie powiatowym, nie pó ź niej jednak ni ż do dnia wyznaczenia terminu pierwszych wyborów do rad powiatów i sejmików województw. Wniosek mo ż e by ć zło ż ony po zasi ę gni ę ciu opinii zarz ą dów gmin le żą cych w granicach przyszłego powiatu. Art.. 91 ust. 2 ust.o.sam.powiat. (w brzmieniu pierwotnym – Dz.U. z 1998r. Nr 91, poz. 578 – tj. sprzed nowelizacji) 2. Miasta na prawach powiatu wykonuj ą zadania powiatu na zasadach okre ś lonych w tej ustawie.
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. V Z powy ż szego uprawnienia – odmowy nadania statusu miasta na prawach powiatu – skorzystały nast ę puj ą ce gminy: 1) Piła 2) Ciechanów 3) Sieradz 4) W latach 2003 – 2013 Wałbrzych – w wyniku referendum lokalnego utracił status miasta na prawach powiatu, (czego pó ź niej ż ałował…), której jednak uzyskał z powrotem z dniem 1 stycznia 2013r. Miastami na prawach powiatu, które nie były ani miastami wojewódzkimi ani miastami powy ż ej mieszka ń ców były: Jastrz ę bie-Zdrój, Jaworzno, Mysłowice, Piekary Ś l ą skie, Siemianowice Ś l ą skie, Sopot, Ś wi ę tochłowice, Ś winouj ś cie, Ż ory.
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. VI Miasta na prawach powiatu funkcjonuj ą w oparciu o statut. Dla miast powy ż szej mieszka ń ców projekt statusu podlega uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów, na wniosek Ministra wła ś ciwego ds. Administracji; Konsekwencje nadania miastom praw powiatu s ą nast ę puj ą ce: a) Organami wykonawcze i uchwałodawcze posiadaj ą kompetencje wła ś ciwe dla zarz ą du powiatu na czele ze starost ą oraz rady powiatu, b) organ wykonawczy miasta na prawach powiatu jest organem monokratyczny (jednoosobowy), którym jest nim zawsze Prezydent Miasta! c) Inaczej ni ż w przypadku Powiatów, Rada Miasta (nigdy nie b ę dzie to Rada Gminy!) nie wybiera organu wykonawczego, co te ż oznacza. Ż e nie mo ż e go odwoła ć, d) radni składaj ą ś lubowanie według tekstu roty z art. 23a ust.o.sam.gm.
MIASTA NA PRAWACH POWIATU cz. VII W miastach na prawach powiatu (co jest konsekwencj ą przej ę cia kompetencji powiatów) powołuje si ę Komisje do Bezpiecze ń stwa i Porz ą dku, przy czym Prezydent Miasta (na prawach powiatu) mo ż e zawrze ć porozumienie ze starostom powiatowym powiatu granicz ą cego z miastem (gmin ą ) o powołaniu wspólnej Komisji. Komisja Bezpiecze ń stwa i Porz ą dku nie jest organem Rady Powiatu (a wi ę c nie jest tez organem Rady Miasta). Jest to organ sui generis (jedyny w swoim rodzaju), którego status jest regulowany ustawowo (ustawa reguluje jej skład, zadania oraz kompetencj ę )
GMINA UZDROWISKOWA
GMINA UZDROWISKOWA cz. I Art. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. z 2012r. poz. 651 z pó ź n. zm.) gmina uzdrowiskowa - gmin ę, której obszarowi lub jego cz ęś ci został nadany status uzdrowiska w trybie okre ś lonym w ustawie; Aby otrzyma ć status uzdrowiska wymagane jest: posiadanie złó ż surowców leczniczych; posiadanie klimat o wła ś ciwo ś ciach leczniczych; posiadanie na swoim obszarze zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urz ą dzenia lecznictwa uzdrowiskowego; spełnia ć wymagania w stosunku do ś rodowiska, okre ś lone w przepisach o ochronie ś rodowiska; posiadanie infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno- ś ciekowej, energetycznej, transportu zbiorowego, usuwania odpadów.
GMINA UZDROWISKOWA cz. II Spełnienie przez gmin ę wymogów do uzyskania statusu gminy uzdrowiskowej sprawdza Minister Zdrowia. On równie ż wyst ę puje z wnioskiem do Rady Ministrów o nadanie danemu obszarowi statusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej (co sprowadza si ę do nadania gminie statusu gminy uzdrowiskowej). – art. 42 ust. 1 ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym. Minister Zdrowia prowadzi rejestr uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej – art. 42 ust. 3 ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym. Gminy uzdrowiskowe, w celu realizacji swoich zada ń mog ą pobiera ć tzw. Opłat ę uzdrowiskow ą, której maksymalna wysoko ść jest okre ś lona w art. 19 ust. o lecznictwie uzdrowiskowym Opłata uzdrowiskowa to opłata lokalna, pobierana za ka ż dy dzie ń pobytu w gminie uzdrowiskowej. Jest ona pobierana zamiennie zamiast opłaty miejscowej (art. 17 ust. 2a ust.o.podatk.i.opł.lok.).
GMINA UZDROWISKOWA cz. III Pobór opłaty uzdrowiskowej jest uzale ż niony od warunki, jakie powinna spełnia ć miejscowo ść, w której mo ż na pobiera ć opłat ę miejscow ą, uwzgl ę dniaj ą c zró ż nicowanie warunków klimatycznych; krajobrazowych; umo ż liwiaj ą cych pobyt osób w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych, które szczegółowo reguluje Rozporz ą dzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2007r. w sprawie warunków, jakie powinna spełnia ć miejscowo ść, w której mo ż na pobiera ć opłat ę miejscow ą (Dz.U. Nr 247, poz. 1851) Opłata uzdrowiskowa jest pobierana od osób fizycznych przebywaj ą cych dłu ż ej ni ż dob ę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowo ś ciach znajduj ą cych si ę na obszarach, którym nadano status uzdrowiska. Zwolnieni od opłaty uzdrowiskowej s ą (art. 17 ust. 2 ust.o.podatk.i.opł.lok.) (pod warunkiem wzajemno ś ci ) członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urz ę dów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi; osoby przebywaj ą ce w szpitalach; osoby niewidome i ich przewodnicy; podatnicy podatku od nieruchomo ś ci z tytułu posiadania domów letniskowych poło ż onych w miejscowo ś ci, w której pobiera si ę opłat ę miejscow ą albo uzdrowiskow ą ; zorganizowane grupy dzieci i młodzie ż y szkolnej.
GMINA GÓRNICZA
GMINA GÓRNICZA cz. I Gmina górnicza to taka gmina na terenie której wykonywana albo była wykonywana po dniu 14 stycznia 1999 r. działalno ść gospodarcza obj ę ta koncesj ą na wydobywanie w ę gla kamiennego i na rzecz której przedsi ę biorstwo górnicze jest obowi ą zane lub było obowi ą zane po tym dniu uiszcza ć opłat ę eksploatacyjn ą, o której mowa w przepisach prawa geologicznego i górniczego, b ą d ź na terenie której lokalizowany albo był zlokalizowany po dniu 14 stycznia 1999 r. zakład górniczy albo cz ęść tego zakładu Wykaz gmin górniczych prowadzi Minister do wła ś ciwy do spraw gospodarki, który obwieszcza go w Monitorze Polski – Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 22 stycznia 2008r. w sprawie wykazu gmin górniczych (M.P. Nr 10, poz. 115)
GMINA GÓRNICZA cz. II Szczególne uprawnienia gmin górniczych (art. 22, 23 ustawy z dnia 7 wrze ś nia 2007r. o funkcjonowaniu w ę gla kamiennego) W latach gmin ę górnicz ą zwalnia si ę z wpłat do bud ż etu pa ń stwa przeznaczonych na cz ęść równowa żą c ą subwencji ogólnej dla gmin od przypadaj ą cej jej cz ęś ci opłaty eksploatacyjnej od przedsi ę biorstwa górniczego. Przedsi ę biorstwo górnicze mo ż e dokona ć darowizny mienia na rzecz gminy górniczej albo spółdzielni mieszkaniowej, za ich zgod ą, na cele zwi ą zane z realizacj ą urz ą dze ń infrastruktury technicznej lub innych celów publicznych, a tak ż e w celu pobudzania aktywno ś ci gospodarczej w gminie górniczej. Przedsi ę biorstwo górnicze mo ż e pomniejszy ć kapitał zapasowy o warto ść ksi ę gow ą netto przekazanego mienia. Czynno ść ta, nie wymaga zgody ministra wła ś ciwego do spraw Skarbu Pa ń stwa, o której mowa w art. 5a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie ń przysługuj ą cych Skarbowi Pa ń stwa.
Ceterum censeo Karthaginem delendam esse