Analiza potrzeb rozwojowych województwa kujawsko-pomorskiego w kontekście nowej perspektywy finansowej UE 2014-2020 Andrzej Regulski Toruń, 9 listopada.

Prezentacja na temat: "Analiza potrzeb rozwojowych województwa kujawsko-pomorskiego w kontekście nowej perspektywy finansowej UE 2014-2020 Andrzej Regulski Toruń, 9 listopada."— Zapis prezentacji:

1 Analiza potrzeb rozwojowych województwa kujawsko-pomorskiego w kontekście nowej perspektywy finansowej UE Andrzej Regulski Toruń, 9 listopada 2012 r.

2 plan na dzisiaj kilka słów o naszym badaniu
kontekst badania – co zmieniło się w otoczeniu regionu w ostatnich latach? najważniejsze trendy rozwojowe i wyzwania dotychczasowe kierunki interwencji identyfikacja potrzeb najważniejsze rekomendacje

3 o badaniu stan rozwoju regionu na tle Polski i UE
zróżnicowanie wewnętrzne dotychczasowe kierunki interwencji gradacja potrzeb rozwojowych określenie potencjalnych obszarów wsparcia

4 metody badawcze analiza dostępnych materiałów źródłowych
analiza danych pierwotnych ankieta JST (142 wypełnione kwestionariusze) ankiety potencjalnych beneficjentów uczelnie (21), instytucje nauki (11) instytucje edukacji (140), sportu (33), turystyki (7) i kultury (42) instytucje ochrony zdrowia (50) i pomocy społecznej (54) organizacje pozarządowe (90), instytucje otoczenia biznesu (26) przedsiębiorstwa (200) ankieta mieszkańców województwa (112) badania jakościowe wywiady indywidualne: twórcy polityki regionalnej oraz przedstawiciele kluczowych beneficjentów (28) wywiad grupowy (12)

5 kontekst badania

6 nowe dokumenty strategiczne

7 Strategia Rozwoju WK-P
Proces aktualizacji – najważniejsze wnioski z punktu widzenia prac nad nowym programem operacyjnym: silne wyeksponowanie sytuacji na regionalnym rynku pracy nieco zmienione podejście do branż specjalizacji regionalnej gospodarki Bydgosko-Toruński Obszar Metropolitalny wymieniony z nazwy, równolegle przewidziane wsparcie dla ośrodków subregionalnych podniesienie jakości usług publicznych jako narzędzie zwiększenia spójności społecznej województwa

8 zmieniony zakres interwencji
cele tematyczne – większy akcent na innowacyjność i „zieloną” gospodarkę ring-fencing (minimalne pułapy dla celów tematycznych) 50% na innowacyjność (cel 1), technologie ICT (cel 2), wsparcie MSP (cel 3) oraz niskoemisyjną gospodarkę (cel 4) 25% na zwiększanie zatrudnienia (cel 8), przeciwdziałanie wykluczeniu (cel 9) oraz edukację (cel 10) mniej środków na lokalną infrastrukturę transportową i społeczną większa koncentracja środków  nadmierne rozproszenie jednym z głównych zarzutów dotyczących obecnego okresu programowania

9 nowa architektura programów
kontynuacja regionalnych programów operacyjnych większa decentralizacja wsparcie dla EFS i EFRR w ramach jednego programu – po raz pierwszy będzie możliwe zaprogramowanie na poziomie regionu „miękkiego” komponentu interwencji najprawdopodobniej: 1 cel tematyczny = 1 oś priorytetowa nowe narzędzia realizacyjne Zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT) – jeden instrument dla Bydgoszczy i Torunia Rozwój lokalny kreowany przez społeczność (RLKS) kontrakt terytorialny (KT)

10 wyzwania rozwojowe

11 reszta kraju ucieka poziom PKB dynamika firm
stopa inwestycji prywatnych Województwo kujawsko-pomorskie powoli nadrabia dystans rozwojowy dzielący je od krajów Unii Europejskiej, ale równolegle traci pozycję w kraju – także w stosunku do najsłabiej rozwiniętych województw Polski Wschodniej

12 niewykorzystany potencjał metropolii
podregion PKB per capita, 2009 realny wzrost PKB per capita w latach (Polska=100) pozycja % bydgosko-toruński 111,9 1 29% 9 opolski 98,4 2 42% lubelski 88,3 3 34% 6 gorzowski 86,9 4 8 białostocki 86,5 5 kielecki 85,9 zielonogórski 85,2 7 35% olsztyński 82,7 30% rzeszowski 78 39% najsłabsza dynamika rozwoju wśród miast wojewódzkich – pomimo bardzo dobrego stanu wyjściowego spadek liczby mieszkańców

13 problem spójności wewnętrznej
dramatyczna sytuacja dużej części lokalnych rynków pracy pomimo bliskości potencjalnych ośrodków wzrostu – 65% powiatów w grupie ¼ jednostek o najwyższej stopie bezrobocia w całej Polsce

14 wyzwania – podsumowanie
W jaki sposób wspierać regionalną gospodarkę, aby zwiększyć dynamikę powstawania nowych miejsc pracy oraz - w konsekwencji - radykalnie ograniczyć bezrobocie? W jaki sposób wspierać rozwój Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego, aby docelowo wytworzyć impuls rozwojowy dla pozostałych części województwa? Jak skutecznie zwiększyć spójność bardzo zróżnicowanego obecnie województwa, zarówno w wymiarze społecznym, jak i przestrzennym?

15 dotychczasowe kierunki interwencji

16 ogólnie niski poziom absorpcji środków
NPR przeciętny poziom absorpcji środków w ramach NPR, najniższy poziom absorpcji w ramach NSS (szczególnie niski poziom wykorzystania programów krajowych) NSS

17 NPR vs. NSS NPR NSS

18 alokacja środków w ramach NSS
wszystkie programy operacyjne

19 zróżnicowanie przestrzenne absorpcji

20 pozytywne oddziaływanie makroekonomiczne
PKB per capita PKB per capita w 2011 r. wyższy o około 3 pkt. proc. w porównaniu ze scenariuszem bazowym stopa bezrobocia w 2011 r. niższa o około 3 pkt. proc w porównaniu ze scenariuszem bazowym stopa bezrobocia

21 ocena jakościowa - wybrane obserwacje
wsparcie dla firm niezaspokojone zapotrzebowanie na bezzwrotne dotacje, ograniczony popyt na instrumenty zwrotne ryzyko wystąpienia efektu „jałowej straty” problem oceny innowacyjności wsparcie dla IOB – ograniczenia podażowe i popytowe Krajowa Rezerwa Wykonania i pakiet antykryzysowy a optymalność wykorzystania środków projekty „miękkie” duże zastrzeżenia dotyczące trwałości wsparcia EFS uzupełnia lukę w środkach z Funduszu Pracy powszechnie znane patologie rynku szkoleniowego kontrowersje wokół systemu realizacji

22 identyfikacja potrzeb i wybrane rekomendacje

23 perspektywa firm: dotacje inwestycyjne
zapotrzebowanie na wsparcie bezpośrednie zapotrzebowanie na usługi IOB przedsiębiorcy „rozpuszczeni” dotacjami? ograniczone zainteresowanie bardziej zaawansowanymi usługami IOB

24 perspektywa JST: inwestycje infrastrukturalne
priorytety infrastrukturalne – przede wszystkim gospodarka komunalna i infrastruktura transportowa pozostałe priorytety – stosunkowo niewielkie deklarowane zapotrzebowanie na podnoszenie kwalifikacji

25 zdolności absorpcyjne
ograniczenie budżetowe – wskaźnik zadłużenia priorytetowe obszary wsparcia

26 perspektywa mieszkańców
postulaty dotyczące sytuacji w województwie postulaty dotyczące sytuacji w miejscowości

27 wymiar gospodarczy Rozwój sektora przedsiębiorstw poprzez podniesienie poziomu inwestycji utrzymanie wysokiej alokacji na MŚP większa dywersyfikacja instrumentów – wzrost efektywności interwencji (EFRR, EFS) bardziej restrykcyjne podejście do wsparcia innowacji (faktyczna innowacyjność jest ważna, udawana – niekoniecznie)  inne instrumenty Systemowe wsparcie otoczenia biznesu zaawansowane instrumenty wsparcia dla firm (popytowe i podażowe wsparcie działalności IOB) rozwój systemu wsparcia i obsługi inwestorów zewnętrznych (tereny inwestycyjne w obszarze funkcjonalnym metropolii) Rozwój zaplecza kadrowego, przede wszystkim w ramach metropolii bydgosko-toruńskiej jednoznaczne preferencje dla kierunków inżynieryjnych zachęty do podejmowania pracy naukowej w regionie

28 wymiar społeczny Rynek pracy (elastyczne dopasowanie do warunków gospodarczych): duże szanse wynikające z integracji w wsparcia z EFS ze wsparciem z EFRR szkolenia – nowy model wsparcia duży potencjał koordynacji w obszarze polityki społecznej i polityki rynku pracy grup o szczególnych potrzebach na rynku pracy Usługi publiczne (impuls prorozwojowy): przedszkola na terenach wiejskich systemowe podejście do podnoszenia jakości szkolnictwa na wszystkich poziomach: nauczyciele; preferencje dla kierunków przyrodniczych ochrona zdrowia – poprawa dostępu do usług specjalistycznych (demografia) kultura – wzrost dostępności instytucji kultury + funkcje metropolitalne wspieranie powiązań funkcjonalnych (w połączeniu z rozwojem transportu zbiorowego) w ośrodku metropolitalnym oraz w ośrodkach subregionalnych

29 wymiar infrastrukturalny
Zdecydowanym priorytetem jest poprawa stanu oraz funkcjonowania komunikacji publicznej wraz z powstawaniem multimodalnych węzłów koncentrujących kilka środków transportu (koordynacja powiązań funkcjonalnych, przede wszystkim z ośrodkiem metropolitalnym) W kontekście infrastruktury społeczeństwa informacyjnego potrzeby dotyczą kontynuacji projektów systemowych rozpoczętych w aktualnej perspektywie – dalszego rozwoju e-usług, a także zwiększania dostępności szerokopasmowego Internetu Potrzeby w obszarze ochrony środowiska wynikające z obowiązujących dyrektyw: poprawą czystości wód i gospodarki wodno-ściekowej ograniczeniem źródeł niskiej emisji z wykorzystaniem OZE

30 podsumowanie

31 najważniejsze rekomendacje
lp. wyzwanie rekomendacja 1 Pomimo pozytywnych zmian w ujęciu bezwzględnym, województwo kujawsko- pomorskie traci dystans do większości pozostałych Polskich regionów. Koncentracja na rozwoju sektora przedsiębiorstw jako rozwiązanie problemów gospodarki województwa – przede wszystkim bezrobocia 2 Potencjał metropolitalny Bydgoszczy i Torunia pozostaje w dalszym ciągu niewykorzystany. Jednoznaczna koncentracja interwencji na obszarze metropolitalnym 3 Spójność społeczna i przestrzenna województwa pozostaje dużym problemem Zainicjowanie procesów dyfuzyjnych na terenach defaworyzowanych oraz zagwarantowanie dostępu do podstawowych usług publicznych (w tym transportu zbiorowego)

32 dziękuję za uwagę!