Aleksander Waszkielewicz Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego Pełnosprawny Student III Kraków, 16-17 września 2009 r. Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w kierunku zapewnienia dostępu do studiów osobom niepełnosprawnym Aleksander Waszkielewicz Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego

Prawo międzynarodowe Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (art. 26), Konwencja w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty (art. 4), Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (art. 13), Europejska Konwencja Praw Człowieka (art. 2 Protokołu nr 1), Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (art. 24), Karta Praw Podstawowych (art. 14).  

Prawo krajowe Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej: „Art. 70. 1. Każdy ma prawo do nauki. (…)”, „Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany (…)”. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego: „Prawo do nauki, którego korelatem są odpowiednie powinności władzy publicznej, stanowi w swej istocie gwarancję dostępności i powszechności (…) kształcenia”. „Wśród pozostałych elementów [prawa do nauki] należy wskazać przede wszystkim gwarancję powszechnego i równego dostępu do wykształcenia.”   3

Prawo o szkolnictwie wyższym (1/2) Stypendium specjalne (art. 43, 173, 180, 184, 199), dotacja na zadania związane z kształceniem i rehabilitacją leczniczą (art. 94 ust. 1 pkt 11), niesprecyzowanie obowiązków uczelni – luka między zapisami Konstytucji i umów międzynarodowych a zapisami Ustawy. 4

Prawo o szkolnictwie wyższym (2/2) Brak explicite wyrażonych obowiązków dotyczących: zapewnienia równych szans osobom niepełnosprawnym, dostosowania procesów rekrutacji, dydaktyki, weryfikacji wiedzy, nieprecyzyjny przedmiot dotacji z art. 94, pominięcie niepełnosprawnych doktorantów w ww. dotacji, brak przygotowania kadry dydaktycznej, niejasne prawa uczelni niepublicznych. 5

Propozycja zmian Na podstawie szeroko konsultowanego projektu powstałego w ramach programu EQUAL. Zgodność z postulatami RGSW, KRZaSP. Całościowe podejście do problematyki. Rozwiązanie problemu dotacji z art. 94. Projekt przy współudziale Komisji Przyjazne Państwo. Konsultacje w środowisku akademickim. 6

Projekt nowelizacji (1/4)      Projekt nowelizacji (1/4) Zapewnienie równych szans we wszystkich obszarach funkcjonowania uczelni: „Art. 13. 1. Podstawowymi zadaniami uczelni, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, są: (…) 1a. Uczelnia stwarza warunki do pełnego udziału osób niepełnosprawnych we wszystkich obszarach wynikających z zadań wymienionych w ustępie 1”. 7

Projekt nowelizacji (2/4) Zmiana i doprecyzowanie przedmiotu dotacji z art. 94 ust. 1 pkt. 11: „1. Z budżetu państwa uczelnia publiczna otrzymuje dotacje na: (…) 11) zadania wynikające z realizacji art. 13 ust. 1a.”. 8

Projekt nowelizacji (3/4) Zapewnienie dostępności procesów dydaktyki i weryfikacji wiedzy: „Art. 164a. Zajęcia dydaktyczne oraz egzaminy i zaliczenia powinny być przeprowadzane w warunkach dostosowanych do potrzeb i możliwości studentów niepełnosprawnych.”. „Art. 195. (…) 3. Przepisy art. 164 i 164a stosuje się odpowiednio do studiów doktoranckich i doktorantów.”. 9

Projekt nowelizacji (4/4) Zapewnienie dostępności procesu rekrutacji: „Art. 169. (…) 4a. Egzaminy wstępne, o których mowa w ust. 3 i 4, powinny być przeprowadzane w warunkach dostosowanych do potrzeb i możliwości niepełnosprawnych kandydatów na studia.”.   10

Proces legislacyjny Projekt przed sejmową Komisją Przyjazne Państwo, Pozytywna opinia Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu RP, Warunkowo pozytywna opinia Biura Analiz Sejmowych w sprawie skutków finansowych, Pozytywna opinia Biura Analiz Sejmowych w sprawie zgodności z prawem UE. 11

Konferencja pod patronatem: Dziękuję za uwagę Aleksander Waszkielewicz Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego (0-12) 629-85-14 Aleksander.Waszkielewicz@firr.org.pl Konferencja pod patronatem: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. dr hab. Barbary Kudryckiej Konferencja jest współfinansowana ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych