Sytuacja rynkowa gospodarki odpadami i jej wpływ na ceny produktów

Postępująca urbanizacja społeczeństw spowodowała powstanie licznych problemów w tym powstawanie dużych ilości odpadów Zmiany gospodarcze w Polsce po 1992 roku oraz wstąpienie do Unii Europejskiej spowodowały gwałtowny wzrost ilości odpadów opakowaniowych (zużytych opakowań po skonsumowanych produktach) Dotychczas stosowane metody unieszkodliwiania odpadów przez składowanie stały się niewystarczające Zauważono także iż z odpadów w stosunkowo łatwy sposób można wydzielić pewne grupy stanowiące surowce wtórne

Dzisiejsza gospodarka odpadami postrzegana jest jako: -Odpowiednia zbiórka odpadów (najczęściej z wykorzystaniem selektywnej zbiórki niektórych odpadów) -Systematyczny, regularny wywóz odpadów -Odpowiednie wydzielenie i zagospodarowanie lub unieszkodliwienie wydzielonych frakcji

Aktualnie największy nacisk kładzie się na: - wielokrotne wykorzystanie opakowań - odzysk odpadów w szczególności opakowaniowych ze szczególnym akcentem na ich recykling - jako ostateczność traktuje się składowanie na składowiskach uporządkowanych

Nowoczesna gospodarka odpadami opiera się na wielotechnologicznych procesach przetwórstwa odpadów zmierzających do wydzielenia frakcji surowcowych, ich uzdatnienia dla potrzeb przetwórstwa, zbycie lub przetworzenie w lokalnych instalacjach składowanie ustabilizowanych biologicznie pozostałości

Prowadzeniem gospodarki odpadami zajmują się przedsiębiorstwa gminne jak i prywatne, w tym osadzone na kapitale zagranicznym Pozyskanie klienta staje się wyznacznikiem możliwości funkcjonowania firmy – to jest typowe działanie rynkowe, działalność konkurencyjna

Finansowanie inwestycji w gospodarce odpadami odbywa się z własnych zasobów inwestora silnie wspomaganych funduszami celowymi zarówno lokalnymi, krajowymi jak unijnymi oraz środkami komercyjnymi Eksploatacja pokrywana jest z bieżących wpłat za świadczone usługi, wpłat za sprzedane towary, dopłat np. z tytułu współpracy z organizacjami odzysku

Pozyskane materiały stanowią poszukiwany produkt handlowy W rozwinięcie sieci selektywnej zbiórki odpadów angażują się przede wszystkim organizacje odzysku celem wykonania podjętych w imieniu przedsiębiorców obowiązków odzysku i recyklingu Należy się liczyć ze wzrostem cen ofert usług organizacji odzysku ponieważ kurczy się podaż niektórych surowców wtórnych na rynku Obserwuje się ruchy zmierzające do koncentracji kapitałów organizacji odzysku co za tym idzie zmniejszenie ich ilości oraz podwyższenie ofert przejęcia obowiązku

Wraz ze wzrostem technologii przetwórstwa odpadów (ograniczaniem składowania) rosną koszty tej działalności Wpływy uzyskane ze sprzedaży wydzielonych surowców wtórnych oraz inne dopłaty celowe nie pokrywają kosztów działalności zakładów unieszkodliwiania odpadów; głównym źródłem dochodów pozostają ciągle opłaty za unieszkodliwianie odpadów; wzrost kosztów unieszkodliwiania odpadów jedynie w pewnej mierze pokrywają wymienione wpływy

Elementy kosztotwórcze związane z gospodarką odpadami to: - selektywna zbiórka (zakup pojemników, pras itp..) - usuwanie i unieszkodliwianie odpadów (usługi firm zewnętrznych) - opłaty produktowe (usługi organizacji odzysku, opłaty do urzędu marszałkowskiego)

Udział kosztów w cenie produktu związanych z gospodarką odpadami szacuje się na 2 do 5% Wzrost oczekiwań społecznych co do sposobu postępowania z odpadami powoduje dalszy wzrost kosztów Przerzucenie kosztów tworzenia systemów gospodarki odpadami na wytwórców produktów (efekt działania ustawy produktowej) jest pewną iluzją ponieważ za produkty i tak zapłaci klient choć producent jest zmobilizowany do ostrożniejszego traktowania kosztów

Podsumowanie: Gospodarka odpadami jako część gospodarki komunalnej stanowi element gry rynkowej przedsiębiorstw prywatnych i publicznych Zmienia się podejście i oczekiwania dotyczące gospodarki odpadami – znaczącą rolę odgrywa wykorzystanie walorów surowcowych tkwiących w odpadach Wyznaczenie limitów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych dopinguje do wypełnienia tych norm Przerzucenie odpowiedzialności za opakowania na przedsiębiorcę (efekt ustawy produktowej) powinno mobilizować do ograniczania ich stosowania do niezbędnego minimum Wraz ze zwiększonymi oczekiwaniami efektywności gospodarki odpadami rosną koszty, a za tym też ceny towarów lub obniża się oczekiwany zysk przedsiębiorcy