POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY DOWÓDCÓW JEDNOSTEK WOJSKOWYCH MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ Departament Wychowania i Promocji Obronności POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY DOWÓDCÓW JEDNOSTEK WOJSKOWYCH NA PODSTAWIE DECYZJI NR 187/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ Z DNIA 9 CZERWCA 2009 R. Ewa Wieczorek Kraków, 17 września 2010 r. 1

PODSTAWA PRAWNA POROZUMIEŃ Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) Decyzja nr 187/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 czerwca 2009 r. w sprawie wprowadzenia zasad współpracy resortu obrony narodowej z organizacjami pozarządowymi i innymi partnerami społecznymi (Dz. Urz. MON Nr 12, poz. 131) Decyzja nr 187/MON z 9 czerwca 2009 r. wprowadziła nowe zasady współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz objęła tymi zasadami innych partnerów społecznych wojska, wśród których szkoły i jednostki samorządu terytorialnego stanowią grupy największe. Celem tych zmian jest budowanie partnerskich więzi jednostek wojskowych ze społecznościami lokalnymi, zgodnie z potrzebami Sił Zbrojnych RP będących w toku przełomowych przeobrażeń w armię zawodową. Par. 3 decyzji zobowiązuje dowódców jednostek wojskowych (dyrektorów, szefów) do podejmowania współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi partnerami społecznymi oraz wspierania inicjatyw społecznych, odpowiednio do swoich kompetencji. Decyzja wymienia trzy zasadnicze cele współpracy: 1) pozyskiwanie społecznej akceptacji dla polityki obronnej państwa; 2) upowszechnianie działalności wolontariackiej na rzecz obrony narodowej; 3) kształtowanie pozytywnego wizerunku Sił Zbrojnych i służby wojskowej.

Porozumienia o współpracy podstawą budowania silnych więzi lokalnych wojska ze społeczeństwem Decyzja wprowadziła pojecie partnera społecznego, który oznacza: organizację pozarządową, w szczególności: stowarzyszenie, związek stowarzyszeń, stowarzyszenie kultury fizycznej, fundację, organizację pracodawców, związek i samorząd zawodowy, uczelnianą organizację studencką, uczniowski lub uczelniany klub sportowy, a także inne niebędące jednostkami sektora finansów publicznych osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, z wyłączeniem partii politycznych, fundacji partii politycznych i komitetów wyborczych; 2) jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia; 3) podmioty prowadzące działalność społecznie użyteczną, na przykład kulturalną, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową, turystyczną i oświatową, przede wszystkim muzea, instytuty badawcze, publiczne i niepubliczne uczelnie i szkoły, na przykład szkoły z rozszerzonym programem edukacji dla bezpieczeństwa lub noszące imiona polskich oddziałów, pododdziałów i formacji zbrojnych, czy też noszące imiona żołnierzy walczących o niepodległość Polski; 4) kościelne osoby prawne i inne jednostki organizacyjne, w szczególności organizacje kościelne, działające na podstawie ustaw o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz o stosunku państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych, jeżeli prowadzą działalność pożytku publicznego;

POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY MOGĄ BYĆ ZAWIERANE OD SZCZEBLA DOWÓDCY JEDNOSTKI WOJSKOWEJ po przeprowadzeniu procedury , zgodnej z ideą i zapisami decyzji 187/MON Wśród podpisanych w 2009 r. przez dowódców jednostek wojskowych porozumień o współpracy najliczniejsze są porozumienia ze szkołami (54). Ze stowarzyszeniami i fundacjami dowódcy podpisali 33 porozumienia, z władzami samorządowymi 19 porozumień, z pozostałymi partnerami społecznymi – tylko 3 porozumienia. Na koniec roku 2009 w jednostkach wojskowych funkcjonowało: 169 porozumień ze szkołami, władzami samorządowymi i innymi partnerami społecznymi (ze szkołami ok.140 porozumień); oraz 132 porozumienia z organizacjami pozarządowymi.

ISTOTA POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY § 8. Porozumienie o współpracy z partnerem społecznym jest dokumentem potwierdzającym wolę rozwijania stałej współpracy, który w szczególności: określa cele, obszar i formy współdziałania, zobowiązania stron, warunki i czas współpracy oraz zasady rozwiązania porozumienia; angażuje partnera społecznego do  wykonania określonych zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa narodowego przy wsparciu resortu. Paragraf 8 decyzji określa porozumienie o współpracy jako dokument potwierdzający wolę rozwijania stałej współpracy, który angażuje partnera społecznego do  wykonania określonych zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa narodowego przy wsparciu resortu. Oznacza to, że przy podpisywaniu porozumień dowódcy jednostek wojskowych muszą uwzględniać potrzeby Sił Zbrojnych RP i obronności państwa.

WARUNKI FORMALNOPRAWNE PODPISANIA POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY Skierowanie wniosku z uzasadnieniem i projektem porozumienia do Ministra ON lub dowódcy jednostki wojskowej, odpowiednio do projektu. Osobowość prawna udokumentowana aktualnym odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego lub z innego rejestru, z wyłączeniem szkół publicznych lub niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. Dostarczenie statutu, sprawozdania z działalności i finansowego za ostatni rok, zatwierdzonych przez statutowy organ nadzorczy. Realna możliwość wywiązania się z zobowiązań wynikających z projektu porozumienia, wykazana przez partnera społecznego w uzasadnieniu wniosku.

Wnioskodawca składa pisemne oświadczenie, że: nie zalega z płatnościami wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego; zachowuje neutralność w sprawach politycznych, działa zgodnie ze statutem i innymi wewnętrznymi dokumentami; nie jest wykonawcą odpłatnej umowy na rzecz resortu, ani nie działa na rzecz takiego wykonawcy, z wyłączeniem umów wykonania zadań publicznych zleconych przez MON; nie podlega odpowiedzialności karnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary; żadna z osób znajdujących się w organach zarządzających lub nadzorczych podmiotu wnioskującego o zawarcie porozumienia: nie jest wykonawcą, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie była prawomocnie skazana za przestępstwa i nie toczy się przeciwko tym osobom postępowanie karne w sprawach o przestępstwa. § 15 ust. 1 decyzji nr 187/MON

POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY między pełne nazwy stron porozumienia SCHEMAT POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY między pełne nazwy stron porozumienia zawarte w …………………… w dniu ............................................ Jednostka Wojskowa w ………………… reprezentowana przez ............................................................., oraz Liceum Ogólnokształcące nr…. w …….. przy ul. ……………….. reprezentowane przez ............................................................., zawierają porozumienie następującej treści:   Schemat porozumienia o współpracy między Ministrem Obrony Narodowej i organizacją pozarządową, szkołą lub innym partnerem społecznym został opracowany w celu wskazania konstrukcji porozumienia i niezbędnych w nim treści, wynikających z kodeksu cywilnego oraz decyzji nr 187/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 czerwca 2009 r. Oznacza to, że na przykład w preambule musi być zamieszczona pełna nazwa podmiotu zawierającego porozumienie, adres siedziby, numer rejestrowy oraz imię (imiona) i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania podmiotu, a ponadto powinna być wpisana idea czy okoliczności zawierania porozumienia. Cele porozumienia (§ 1) i zobowiązania podmiotu zawierającego porozumienie (§ 2) powinny oddawać indywidualny charakter współpracy i wynikać ze statutowych możliwości Wnioskodawcy działania na rzecz obronności państwa. Należy mieć na uwadze, że decyzja nr 187/MON z dnia 9 czerwca 2009 r. uniezależnia udostępnianie nieruchomości, uzbrojenia i sprzętu wojskowego od posiadania porozumienia o współpracy i wprowadza zasadę wspierania logistycznego partnerów społecznych resortu na podstawie planu współpracy. Obecnie zatem nie ma podstaw, aby w porozumieniu zawierać zobowiązanie resortu obrony narodowej do udostępniania nieruchomości i sprzętu wojskowego. Jeżeli jednak współpraca będzie się wiązała z korzystaniem np. z pomieszczeń wojskowych, porozumienie powinno te kwestie regulować zgodnie z zasadami określonymi w § 25–§ 29 ww. decyzji Nr 187/MON.

POROZUMIENIE POWINNO ZAWIERAĆ: Określone cele i zakres współpracy. Zobowiązania obydwu stron (adekwatne do celów). Warunki współpracy (np. harmonogram, odpowiedzialność cywilna). Skutki finansowe. Czas trwania. Sposób zmiany, rozstrzygania sporów i rozwiązania porozumienia.

PROCEDURA ROZPATRYWANIA WNIOSKÓW O PODPISANIE POROZUMIENIA Skierowanie wniosku przez partnera społecznego bezpośrednio do dowódcy jednostki wojskowej. Uzgodnienie treści porozumienia z wnioskodawcą i komórkami wewnętrznymi jednostki wojskowej, lub też z dowództwem rodzaju Sił Zbrojnych. Rozpatrzenie wniosku przez szefa oddziału (wydziału) lub sekcji wychowawczej pod względem spełnienia warunków formalnoprawnych i merytorycznych. Projekt porozumienia wymaga uzasadnienia i uzgodnienia z dysponentem środków budżetowych sprawującym obsługę finansową jednostki wojskowej, Zaproponowana przez Wnioskodawcę treść porozumienia jest projektem, który musi przejść procedurę uzgodnienia. § 10. Wnioski o podpisanie porozumienia z dowódcą jednostki wojskowej rozpatruje szef oddziału (wydziału) wychowawczego lub sekcji wychowawczej, który w razie potrzeby uzgadnia treść porozumienia z komórkami wewnętrznymi jednostki wojskowej, lub też, odpowiednio, z dowództwem rodzaju Sił Zbrojnych (równorzędnym), Szefem Inspektoratu Sił Zbrojnych, Dowódcą Garnizonu Warszawa, Komendantem Głównym Żandarmerii Wojskowej lub rektorem-komendantem uczelni wojskowej bezpośrednio nadzorowanej przez Ministra (zwanym dalej „rektorem-komendantem”). 3. Projekt porozumienia wymaga uzasadnienia i uzgodnienia z dysponentem środków budżetowych sprawującym obsługę finansową jednostki wojskowej, jeżeli porozumienie może powodować wydatki finansowe, wcześniej nie planowane w budżecie jednostki. (ten warunek został skreślony, gdyż w lipcu 2009 r. została dokonana nowelizacja wytycznych ws. działalności legislacyjnej, zobowiązująca do uzgadniania wszystkich aktów prawnych z dysponentami środków budżetowych). 4. Projekt porozumienia – przed przedstawieniem go do podpisu dowódcy jednostki wojskowej – wymaga adnotacji (parafy) radcy prawnego (lub podmiotu sprawującego obsługę prawną jednostki wojskowej) potwierdzającej uzgodnienie projektu pod względem prawnym i redakcyjnym.

PROCEDURA ROZPATRYWANIA WNIOSKÓW o PODPISANIE POROZUMIENIA cd. Projekt porozumienia – przed przedstawieniem go do podpisu dowódcy jednostki wojskowej – wymaga adnotacji (parafy) radcy prawnego lub podmiotu sprawującego obsługę prawną jednostki wojskowej. Zamieszczenie treści podpisanego porozumienia na stronie internetowej jednostki oraz złożenie meldunku o podpisaniu porozumienia do przełożonych, dowódcy rodzaju Sił Zbrojnych, a także do Dyrektora DWiPO – niezwłocznie po zawarciu porozumienia. Radca prawny jednostki wojskowej dokonuje bieżącej oceny zgodności podpisanych porozumień o współpracy z przepisami prawa.

Wśród podpisanych w 2009 r. przez dowódców jednostek wojskowych porozumień o współpracy najliczniejsze są porozumienia ze szkołami (54). Ze stowarzyszeniami i fundacjami dowódcy podpisali 33 porozumienia, z władzami samorządowymi 19 porozumień, z pozostałymi partnerami społecznymi – tylko 3 porozumienia. Na koniec roku 2009 w jednostkach wojskowych funkcjonowało: 169 porozumień ze szkołami, władzami samorządowymi i innymi partnerami społecznymi (ze szkołami ok.140 porozumień); oraz 132 porozumienia z organizacjami pozarządowymi. www.wojsko-polskie.pl

ZASADNICZE ZMIANY Porozumienie o współpracy z organizacją pozarządową, szkołą i innym partnerem społecznym może podpisać dowódca każdej samodzielnej jednostki organizacyjnej. Dowódcy wspierają merytorycznie i logistycznie inicjatywy partnerów społecznych na podstawie rocznego planu współpracy – niezależnie od porozumień z MON. Kluby wojskowe są udostępniane bezpłatnie partnerom społecznym na czas przygotowania i przeprowadzenia przedsięwzięć (na podstawie zgody kierownika klubu lub dowódcy jednostki wojskowej). Dowódca w porozumieniu z zarządcą nieruchomości decyduje o użyczeniu pomieszczeń na siedziby organizacji pozarządowych prowadzących działalność statutową w dziedzinie obronności. W 2009 r. jednostki wojskowe współpracowały z partnerami społecznymi przy organizacji i przeprowadzeniu 3330 przedsięwzięć, w tym 775 inicjatyw szkół. Najczęstszą formą wspierania przez wojsko inicjatyw organizacji pozarządowych, szkół i innych partnerów społecznych była współpraca organizacyjna i merytoryczna, wojskowa asysta honorowa z udziałem orkiestry wojskowej, udostępnianie pomieszczeń, terenu, sprzętu, a także uzbrojenia wojskowego. Niestety, ponad 1/3 imprez, uroczystości, szkoleń i innych inicjatyw partnerów społecznych wspieranych przez wojsko w 2009 r. nie była zaplanowana. Najwięcej takich inicjatyw nie zaplanowanych zgłosiły szkoły i władze samorządowe.