ZESPOŁOWY PROJEKT EDUKACYJNY W GIMNAZJUM Konwersatorium Pozaliterackie teksty kultury projekt EDUKACYJNY w procesie kształcenia ZESPOŁOWY PROJEKT EDUKACYJNY W GIMNAZJUM opr. dr Anna Adamczuk-Stęplewska

Czym jest projekt edukacyjny? Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod. Projekt może być jednorazowym przedsięwzięciem o dużej złożoności, ograniczone czasowo, mające charakter interdyscyplinarny. Projekt może być cyklem dobrze zaplanowanych działań, związanych z realizacją treści programowych, które są realizowane przez dużą grupę uczniów, indywidualnie lub zespołowo.

Projekt edukacyjny a metoda projektów Projekt edukacyjny realizowany jest metodą projektów, dzięki której uczniowie kształtują wiele umiejętności. Metoda projektów integruje wiedzę z różnych dyscyplin naukowych ( przedmiotów).

Metoda projektów w praktyce szkolnej Metoda projektów to nowoczesne narzędzie kształcenia i wychowania, które pozwala uczniom na przejęcie odpowiedzialności za wykonywane zadania. Jeżeli to się uda, wówczas jakość procesu kształcenia jest zdecydowanie wyższa od tradycyjnych metod.

Metoda projektów – rola nauczyciela Nauczyciel przestaje być ekspertem w dziedzinie, podającym wiedzę. Jego rola ogranicza się do stworzenia uczniom warunków do pracy, motywowania i towarzyszenia im w procesie poznawczym. Oznacza to, że nauczyciel pełni rolę doradcy i pomocnika w przezwyciężaniu sytuacji trudnych.

Fazy wykonywania zadań projektowych FAZA I – przygotowanie projektu FAZA II – wykonanie projektu FAZA III – prezentacja i ocena projektu

Faza i – przygotowanie projektu – czynności nauczyciela wybór zagadnień do realizacji (przemyślenie czego i jakich efektów oczekuje się od uczniów; określenie wyzwań i uwzględnienie różnorodności podejmowanych działań) przygotowanie uczniów do pracy metodą projektów (samodzielność, odpowiedzialność, innowacyjność, prezentacja efektów pracy) wprowadzenie uczniów w zagadnienie (zainteresowanie uczniów tematem, omówienie potencjalnych trudności, motywacja do zmierzenia się z wyzwaniem, sformułowanie celów, dobór grup (uczniowie mający predyspozycje do pełnienia różnych funkcji) ustalenie czasu wykonywania projektu określenie standardu efektu końcowego (efekt pracy i elementy podlegające ocenie, sposób prezentacji efektów) określenie kryteriów oceny projektu (proces tworzenia projektu, efekty pracy – sprawozdanie, materialny wytwór, prowadzenie, prezentacja; praca własna, praca w zespole). Kryteria: samodzielność, praca w grupie, adekwatność treści projektu do tematu i celów, oryginalność, innowacyjność, przeprowadzone badania, trafność dowodów do badań, struktura sprawozdania i jego zawartość merytoryczna, sposób prezentacji i in. przygotowanie kontraktów (umowa regulująca zakres odpowiedzialności uczniów i system oceniania , kary za nieprzestrzeganie zasad, harmonogram działań, określenie barier jakie uczniowie mogą napotkać w trakcie wykonywania projektu

Faza i – przygotowanie projektu – czynności nauczyciela Czynności ucznia: rozważenie istniejących dobrych przykładów dobieranie się w grupy do realizacji projektów wybór tematu (ocena możliwości i stopnia przekonania, motywacji) zebranie wstępnych informacji (rozważenie szansy wykonania zadania) przygotowanie opisu (konspektu) projektu (cel, zakres, zagadnienia dla wykonania zadania). Przykłądowa konstrukcja opisu: temat, cel, uzasadnienie wyboru tematu, zagadnienia, problemy do rozwiązania, czas, termin zakończenia, kryteria (sposób) oceny. ustalenie parametrów projektu (ograniczenia, dodatkowe informacje: gdzie i jak można zdobyć informacje, kto może pomóc, jakie kroki należy podjąć dla wykonania projektu, koszt projektu i sposób zdobycia funduszy na wykonanie projektu). sposób komunikowania się między sobą w obrębie grupy

FAZA II wykonanie projektu – czynności nauczyciela regularne spotkania konsultacyjne, systematyczna obserwacja i ocena postępów uczniów w pracach nad projektem (formalne oceny np. po upływie 1/3, 2/3 wyznaczonego czasu i po zakończeniu projektu) okresowa ocena dot. postęp prac, wkładu pracy, stopień realizacji harmonogramu zadań, sposób rozwiązywania problemów (konflikt w grupie, realizacja zaprojektowanych zadań), zaangażowanie, terminowość, przedsiębiorczość, innowacyjność, inicjatywność, umiejętność doboru, selekcji informacji, umiejętność samooceny, zapewnienie uczniom samodzielności w podejmowaniu działań.

Faza ii – wykonanie projektu – czynności uczniów Uczniowie: podejmują systematyczne działania zmierzające do rozwiązywania problemów związanych z wykonaniem projektu, uczestniczą w konsultacjach z nauczycielem, zbierają i gromadzą informacje potrzebne do rozstrzygnięcia problemów określonych w projekcie, selekcjonują i analizują zgromadzone informacje, wnioskują w sposób ukierunkowany na wybór optymalnego rozwiązania, wykonują projekt w praktyce , opracowują sprawozdanie z projektu zgodnie z określoną strukturą (wg planu, np.: tytuł, spis treści, streszczenie projektu, wstęp, warunki projektu, procedura badań, odkrycia i informacje, wnioski, rekomendacje, bibliografia, załączniki), przygotowują się do prezentacji (określają czas, formę, udział członków grupy, planowanie, wizualizacja). przedstawiają przygotowaną prezentację

FAZA III – OCENA PROJEKTU – CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA ocenia sprawozdanie projektu (wg aspektów: oryginalność, innowacyjność tematu; zgodność zakresu pracy z celami, stopień uzyskania celów, zawartość merytoryczna pracy, logika i czytelność argumentów, samodzielność, pracowitość i inicjatywę w przeprowadzeniu badań, wykorzystanie różnorodności źródeł informacji, umiejętność doboru i selekcji informacji, strukturę pracy, logikę układu treści pracy, język i estetykę pracy) ocenianie wytworu materialnego – kryteria: oryginalność i innowacyjność rozwiązania, zgodność wytworu z założonymi celami, umiejętność doboru i sposób wykorzystania posiadanej wiedzy, walory ekologiczne, ekonomiczne, funkcjonalność, dokładność i estetyka wykonanego wytworu, samodzielność wykonania, ocenianie prezentacji projektu wg aspektów, np.: logika układu prezentacji, terminologia, środki wspomagające prezentację, efektywność przedstawianego problemu (dobór informacji do prezentacji), profesjonalizm, ocenianie projektów (planowanie i realizacja zadań, planowanie i zarządzanie finansami, promocja, udział i zaangażowanie członków grupy) ocenianie pracy poszczególnych uczniów w grupie.

FAZA III – OCENA PROJEKTU – CZYNNOŚCI UCZNIÓW Uczniowie: dokonują samooceny (informacja dla nauczyciela jak uczniowie pracują, wg jakich metod – karty samooceny), dokonują ocenę społeczną (ocena prezentacji wg kryteriów: organizacja i zaplanowanie prezentacji, wykorzystanie czasu, stan emocjonalny prezentera, umiejętność korzystania z notatek, jasne postawienie problemu) analizowanie popełnionych błędów w celu projektowania zmian w wykonywaniu następnych projektów.

Projekt edukacyjny w prawie oświatowym ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 156 poz. 1046)

Projekt edukacyjny w gimnazjum Uczniowie gimnazjum obowiązkowo biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego. (w roku szkolnym 2010/2011 obowiązkiem tym nie są objęci uczniowie obecnych klas III)

Zakres tematyczny projektu edukacyjnego Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów lub wykraczać poza te treści.

Etapy realizacji projektu edukacyjnego w gimnazjum Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania: wybranie tematu projektu edukacyjnego; określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji; wykonanie zaplanowanych działań; publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.

Informacje o projekcie Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego. (w roku szkolnym 2010/2011 – do 30 listopada).

Zespołowy projekt edukacyjny w gimnazjum Uczniowie gimnazjum obowiązkowo biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego. Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod. Zakres tematyczny - może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej lub wykraczać poza te treści. Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania: a. wybranie tematu projektu edukacyjnego; b. określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji; c. wykonanie zaplanowanych działań; d. publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego. Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego określa dyrektor gimnazjum w porozumieniu z radą pedagogiczną. Kryteria oceniania zachowania ucznia gimnazjum zawarte w ocenianiu wewnątrzszkolnym uwzględniają udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego. Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz temat projektu edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia gimnazjum.

Jak zorganizować i prowadzić gimnazjalne projekty edukacyjne? W jakim celu wprowadzono obowiązek przygotowywania projektu na poziome gimnazjum? W jaki sposób nauczyciele gimnazjum przygotowują uczniów do przygotowania projektów? Na czym polega efektywność metody projektów w kształceniu polonistycznym?

Propozycje tematów projektów gimnazjalnych 1. Zaplanuj wyprawę rowerową. 2. Jakie znaczenie ma dla mnie niepodległość? 3. Jak uczcimy …. jubileusz szkoły? (planowanie uroczystości, gazetki, części artystycznej, spotkanie absolwentów) 4. Co możemy zrobić, aby w naszej szkole można było przyjemniej się uczyć? 5. W jaki sposób możemy wybrać patrona naszej szkoły? 6. Jak współczesne świętowanie pielęgnuje tradycję lokalną? 7. Jak mądrze odczytywać reklamę? 8. Media jako źródło informacji i dezinformacji. 9. Młody reporter. Jak działa radio w Twoim mieście? 10. Jak stworzyć szkolny radiowęzeł? 11. Mój świat widziany przez kamerę filmową. 12. Jak patriotyzm wyrażany był w sztuce? 13. Czy tradycyjne biblioteki czeka zagłada? 14. Jak wyglądał pantofelek Kopciuszka? 15. Zaprojektuj szkolną galerię sztuki.

Praca domowa: Spośród wybranych tematów na projekt gimnazjalny, wybierz jeden i zgodnie z zasadami metody projektów spróbuj poprowadzić taki projekt i zaplanuj działania dla zespołu uczniowskiego, które mają mu pomóc w jego przygotowaniu na egzaminie gimnazjalnym.

bibliografia Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Projekt edukacyjny w gimnazjum wobec nowej podstawy kształcenia ogólnego z języka polskiego, [online:] Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji K. Chałas: Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce, Warszawa 2000. A. Mikina, B. Zając, Metoda projektów w praktyce szkolnej, [w:] tychże, Jak wdrażać metodę projektów?, Kraków 2006, s. 55-112. M.S. Szymański: O metodzie projektów., Warszawa 2000 Uczenie metodą projektów, red. B.D. Gołębniak, Warszawa 2002.