Projekt „Mazowieckie partnerstwo na rzecz współpracy, adaptacyjności i innowacji” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Głównym celem projektu jest stworzenie sieci współpracy pomiędzy Organizacją przedsiębiorców z sektora MSP Jednostkami samorządu terytorialnego Sektorem badawczo-rozwojowym Pozostałymi uczestnikami życia gospodarczego w województwie mazowieckim.

W ramach projektu zaplanowanych jest szereg działań, których efektem końcowym będzie budowa modelu partnerstw lokalnych na linii Przedsiębiorcy Nauka Samorząd

Model partnerstwa Dialog Współpraca Postawy Adaptacyjność

Przedsiębiorczość a rozwój lokalny Wojciech J. Jabłoński Projekt „Mazowieckie partnerstwo na rzecz współpracy, adaptacyjności i innowacji” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

„Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w rozwoju regionów: 99% przedsiębiorstw w UE to MŚP. To one zapewniają około dwóch trzecich wszystkich miejsc pracy w sektorze prywatnym. Polityka spójności może przyczynić się do ich intensywniejszego wzrostu i większego dobrobytu, a rozwiązania, jakie oferuje, dostosowane są do lokalnych potrzeb. Zdolność regionów do innowacji i tworzenia miejsc pracy będzie bowiem zależała od kondycji i dynamizmu MŚP.” Danuta Hübner Przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego

Przedsiębiorczość Jeżeli przeciętnemu biznesmenowi zada się pytanie, co to jest biznes, odpowie prawdopodobnie – „to organizacja, która ma osiągnąć zyski”. Tej samej odpowiedzi udzieli najprawdopodobniej każdy ekonomista. Tymczasem odpowiedź ta jest nie tylko fałszywa; jest także dla tematu nieistotna [...] nie oznacza to, że zysk i rentowność są nieważne. Oznacza natomiast, że rentowność nie jest celem przedsiębiorstwa ani działalności w biznesie, lecz ich czynnikiem ograniczającym. Zysk nie stanowi wyjaśnienia, przyczyny czy racji bytu działań i decyzji biznesu, lecz sprawdzian jego wartości... Problemem bowiem każdego biznesu nie jest maksymalizacja zysku, lecz osiągnięcie dostatecznego zysku, który pokrywałby ryzyko działalności ekonomicznej, w ten sposób pozwalając uniknąć strat. Autor: Peter Drucker Źródło: Praktyka zarządzania

Przedsiębiorczość Rodzaj działalności charakteryzującej się twórczym myśleniem oraz twórczym podejściem do zasobów ludzkich i rzeczowych, którymi rozporządza przedsiębiorstwo, w celu wykorzystania wszelkich szans, jakie przynosi rozwój nauki i technik J. Pec - Encyklopedia Zarządzania

Przedsiębiorczość Zdolność do kreowania i zaspakajania swoich i cudzych potrzeb J. Brdulak, Przedsiębiorczość stymulatorem rozwoju gospodarczego Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości nie oznacza zatem stwarzania preferencji dla określonej grupy, kosztem innych grup społecznych, ale stwarzanie warunków korzystnych dla jednej grupy w celu poprawy warunków życia pozostałych grup … Małgorzata A. Sar

Przedsiębiorczość Przedsiębiorczość nie jest domeną przedsiębiorstw prywatnych, ale również samorządów lokalnych Aby na lokalnym terytorium następował wzrost gospodarczy istotne jest żeby procesy decyzyjne następowały we współdziałaniu władz samorządowych i środowisk biznesowych

Przedsiębiorczość Przedsiębiorczość we współrządzeniu Takie współdziałanie pozwala na osiąganie przewagi konkurencyjnej gminy, miasta, wykorzystywanie unikalnych kombinacji czynników i działanie w warunkach zgody na ryzyko, efektywność a wreszcie poprawę dynamiki finansów lokalnych Kultura nowej samorządności opartej na procesie współrządzenia

Lokalny program rozwoju przedsiębiorczości radni, wójtowie, burmistrzowie, starostowie, pracownicy administracji samorządowej, stowarzyszenia przedsiębiorców, instytucje świadczące usługi dla firm, inni

Wpływ na rozwój lokalnej przedsiębiorczości Szanse Słabe strony Mocne strony Czynniki kształtujące rozwój lokalnej przedsiębiorczości Zagrożenia

Rozwój regionalny / lokalny Trwały wzrost poziomu życia mieszkańców i potencjału gospodarczego w skali określonej jednostki terytorialnej – gmina, miasto , powiat … Ocena rozwoju dotyczy: Potencjału gospodarczego Struktury gospodarczej Środowiska przyrodniczego Zagospodarowania infrastrukturalnego Poziomu życia mieszkańców Zagospodarowania przestrzennego

Czy przedsiębiorczość ma wpływ a rozwój lokalny?

Rozwój lokalny (samorząd) Wpływy Przedsiębiorczość Rozwój lokalny (samorząd) Miejsca pracy Praca jest źródłem dochodu Uzyskane dochody kształtują popyt na dobra konsumpcyjne Popyt stymuluje produkcję dóbr i usług Poziom wykształcenia Dostępność i ceny gruntów Stan uzbrojenia terenów Drogi, parkingi, Połączenia komunikacyjne Dostępność mieszkań Rekreacja

Mechanizmy rozwoju lokalnego Rozwój Przedsiębiorstw Nowe miejsca pracy Popyt na dobra konsumpcyjne Produkcja dóbr i usług dochód Rozwój lokalny Opracowanie: M.A. Saar

Rozwój przedsiębiorczości, a rozwój lokalny GMINA Rozwój przedsiębiorczości stanowi jedną z podstawowych determinant rozwoju lokalnego Wsparcie słabiej rozwiniętych gmin i powiatów jest niemożliwe bez redukcji lokalnych barier rozwoju przedsiębiorczości

Stymulowanie rozwoju lokalnego Instrumenty finansowe Rozwój infrastruktury Analiza oddziaływania stosowanych instrumentów na inwestorów i jednostki terytorialne wykazała, że rywalizowanie instrumentami finansowymi prowadzi do gry o sumie zerowej lub jest formą subsydiowania firm. Rozwój infrastruktury zwiększa atrakcyjność lokalizacyjną jednostek terytorialnych, ale nie prowadzi do uzyskania przewagi konkurencyjnej, ponieważ wszystkie wykorzystują ten instrument. Tworzenie środowiska sprzyjającego przedsiębiorczości i innowacyjności jest najbardziej obiecującym instrumentem stymulowania rozwoju lokalnego i budowania przewagi konkurencyjnej gmin, miast i powiatów, ale wymaga kształtowania odpowiedniego kapitału intelektualnego i kultury innowacyjnej oraz wyspecjalizowanych zasobów i kompetencji Źródło: A. Zalewski

Golden Growth - Złoty Wzrost W raporcie zaprezentowano wiele analiz, które wskazują, że najwyższym priorytetem jest zapewnienie klimatu odpowiedniego dla przedsiębiorstw, nie zaś wydatki na płace w administracji publicznej czy nawet na infrastrukturę publiczną. Sercem gospodarki są przedsiębiorstwa, nie rządy.

Czynniki kształtujące przedsiębiorczość łatwość tworzenia nowych przedsiębiorstw tania i wysoko wykształcona siła robocza łatwy dostęp do wiedzy dostępność komunikacyjna przejrzysty system podatkowy możliwość otrzymania niskooprocentowanego kredytu dostęp do nowoczesnych technologii tanie nośniki energii przychylność władz samorządowych stabilna sytuacja polityczna Czynniki wpływające na rozwój przedsiębiorczości wysoka stopa kredytowa brak stabilnej polityki rządu wobec przedsiębiorstw wysokie koszty pracy niestabilność przepisów dotyczących zatrudnienia korupcja niestabilna polityka fiskalna niski poziom rozwoju infrastruktury techniczno- ekonomicznej długi okres zwrotu inwestycji brak planów przestrzennego zagospodarowania Czynniki hamujące na rozwój przedsiębiorczości Źródło: Z. Makieła

1 czerwca 2005 r. rozpoczęła się realizacja projektu pn 1 czerwca 2005 r. rozpoczęła się realizacja projektu pn. Regionalna Strategia Innowacji i Rozwoju dla Mazowsza – RIS MAZOVIA. Jest to projekt szóstego Programu Ramowego Unii Europejskiej, realizowany jest przez międzynarodowe konsorcjum złożone z partnerów reprezentujących region i partnerów zagranicznych pełniących rolę ekspertów i mentorów RSI. Zadaniem Regionalnej Strategii Innowacji jest stworzenie trwałych powiązań pomiędzy jednostkami naukowo-badawczymi, przemysłem, samorządem regionu i administracją rządową w celu budowania wzrostu gospodarczego regionu, a w szczególności podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) poprzez wprowadzanie nowych technologii oraz rozwijanie specyficznych umiejętności pracowników w zakresie badań i innowacji.

Drzewo celów strategii

Struktura wdrażania strategii

Konkurencyjność Zdolność przedsiębiorstwa do sprostania konkurencji na rynku Zwiększenie wolumenu dotychczasowej produkcji Zdolność przedsiębiorstwa do rozwoju Powiększanie udziału w rynku Ulepszenie dotychczas produkowanych wyrobów Wprowadzenie na rynek nowych wyrobów Wprowadzenie nowych rozwiązań technologicznych i organizacyjnych Innowacyjność

Innowacja (innovation) to wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem.

Instytucje otoczenia biznesu Model komunikacji Regionalne instytucje otoczenia biznesu Zrzeszenia przedsiębiorców Klastry Realizowane projektu Kursy i szkolenia Prawo gospodarcze Oferty outsourcingu Formy prawne działalności gospodarczej Zakładanie przedsiębiorstw Prawo gospodarcze Prawo podatkowe Prawo pracy Zachęty ekonomiczne Projekty unijne Targi i imprezy wystawiennicze Zachęty ekonomiczne Projekty związane z rozwojem lokalnej przedsiębiorczości Prawo gospodarcze Szkolenia Przetargi publiczne Konkursy stypendia Instytucje otoczenia biznesu Przedsiębiorstwa Samorządy Gospodarka Prawo Projekty unijne Lokalne wydarzenia naukowo – gospodarcze Lokalne wydarzenia kulturalne Opracowanie: M.A. Saar

klastry /grona (clusters) .. Klastery klastry /grona (clusters) .. Są to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji (na przykład uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych i stowarzyszeń branżowych) w poszczególnych dziedzinach, konkurujących miedzy sobą, ale także współpracujących Prof. Michael E. Porter

Klastry Klaster jest zatem odmianą sieci występującą w określonej lokalizacji geograficznej, w której bliskie sąsiedztwo firm i instytucji zapewnia istnienie pewnych rodzajów wspólnoty oraz zwiększa częstotliwość i znaczenie interakcji. Czasami pojawiają się postulaty „tworzenia” klastrów i to najlepiej w dziedzinach wysokich technologii, co miałoby prowadzić do powtórzenia sukcesów najbardziej dynamicznych struktur gospodarczych z krajów wysoko rozwiniętych. Tymczasem klastry stanowią struktury niezależnie wykształcające się w ramach obiektywnych relacji rynkowych w korzystnych warunkach lokalizacyjnych

Klastry ZALĄŻEK INICJATYWA KLASTROWA Za zalążek klastra można uznać występowanie skupiska podmiotów, w szczególności przedsiębiorstw związanych z wytwarzaniem i dostarczaniem określonych rodzajów produktów czy usług, pomiędzy którymi zaczynają występować relacje współpracy. Inicjatywa klastrowa oznacza świadome podejmowanie wysiłków celem poprawy konkurencyjności, przez angażowanie do współdziałania firm, władz rządowych i samorządowych oraz uniwersytetów i instytucji B&R w zakresie związanym z wytwarzaniem określonych produktów czy usług. ZALĄŻEK INICJATYWA KLASTROWA

Dostawcy surowców (złomu żeliwnego, stali, koksu) Grono odlewnicze: Piotrków Trybunalski – Końskie – Starachowice – Kielce – Ostrowiec Świętokrzyski Pioma Odlewnia sp. z o.o. Piotrków Trybunalski Ludwikowski Jan - Końskie Przedsiębiorstwa otoczenia AUDEX – systemy informatyczne METALEXPORT – Odlewnia Koluszki sp. z o.o. ANTER - Końskie CELSA Huta Ostrowiec MOMAG - poligrafia ARCZES – Skarżysko Kamienna CHEMAR SA Zakład Metalurgiczny - Kielce CANET - Pomruków Banki: PKO SA. BPH, ING BŚK ZAWSTAL sp. z o.o. Łódź Zakład Odlewniczo – Metalowy Wójcik Kielce HALMAT- Końskie REMBOR – materiały instalacyjne BSK Return sp. z o.o. Kielce Odlewnie Polskie SA Starachowice IRONEL Ltd. - Końskie JARKPOL – kasy fiskalne JUMAR – Skarżysko Kamienna ARTOM – przedsiębiorstwo budowlane Koneckie Zakłady Odlewnicze SA Kowalczyk Jan - Hucisko KAMA – VITRUM Kielce PPUH NASZ Firma Konsultingowa MAT – BUD – STAL Kielce Nieborów Sp. z o.o. Starachowice Brzeziński Bogdan i Zofia - Wąsacz BOWIM Kielce Poziom międzynarodowy Metal – Kolor Starachowice Węgierek Rafał - Końskie Wydziały Ekonomiczne Ambasad FANSULD - Końskie Mucha Barbara - Końskie Import – Eksport H. Schmidt Niemcy Drobni producenci narzędzi Biura Radcy Handlowego AGA Odlewnia Żeliwa Końskie Piotrkowski Stefan Odlewnictwo - Wiczkowice DUKER Niemcy Lefek - Miler – Banasik Zakład Odlewniczy Końskie PAM Francja

Strategii Zrównoważonego Rozwoju Opracowanie Strategii Zrównoważonego Rozwoju Polski służyć ma przede wszystkim stworzeniu warunków dla takiego stymulowania procesów rozwoju, aby w jak najmniejszym stopniu zagrażały one środowisku. Konieczne jest w związku z tym sukcesywne eliminowanie procesów i działań gospodarczych szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, promowanie sposobów gospodarowania "przyjaznych środowisku" oraz przyśpieszanie procesów przywracania środowiska do właściwego stanu, wszędzie tam, gdzie nastąpiło naruszenie równowagi przyrodniczej. Realizacja tych postulatów nie może jednak jednocześnie powodować niepożądanego zmniejszania tempa wzrostu gospodarczego, ani poszerzać marginesu ubóstwa, czyli pogłębiania lub powstawania nowych napięć społecznych i zagrożeń ekonomicznych.

Definicja rozwoju zrównoważonego Prawo do zaspokojenia aspiracji rozwojowych obecnej generacji bez ograniczania praw przyszłych pokoleń do zaspokojenia ich potrzeb rozwojowych. Definicja ta wskazuje, że rozwój gospodarczy i cywilizacyjny obecnego pokolenia nie powinien odbywać się kosztem wyczerpywania zasobów nieodnawialnych i niszczenia środowiska, dla dobra przyszłych pokoleń, które też będą posiadały prawa do swego rozwoju.

Cztery kapitały Model 4 kapitałów zakłada, że rozwój zachodzi dzięki usługom dostarczonym przez 4 rodzaje KAPITAŁÓW: Gospodarczy Ludzki Społeczny Naturalny Trwały rozwój zachodzi tylko wtedy gdy zasoby 4 kapitałów pozostają stałe lub rosną

Cztery kapitały Kapitał gospodarczy Wskaźniki Majątek trwały i infrastruktura wszystko to co tradycyjnie rozumiane jest jako kapitał – a więc wyprodukowane zasoby, które są wykorzystywane do produkcji innych dóbr i usług maszyny narzędzia budynki infrastruktura przykłady: PKB na mieszkańca nakłady inwestycyjne drogi i inna infrastruktura

Cztery kapitały Kapitał ludzki Wskaźnik Pracownicy i ich umiejętności zdrowie, dobrobyt i potencjał produkcyjny indywidualnych ludzi. Elementami tego kapitału są np. : zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka wykształcenie motywacja i umiejętności przykłady: zatrudnienie % mieszkańców z wyższym wykształceniem zatrudnienie w B+R

Cztery kapitały Kapitał społeczny Wskaźnik Zaufanie i spójność społeczna system sieci i związków bazujących na zaufaniu oraz formalnych i nieformalnych zasadach, które umożliwiają indywidualnym ludziom lub grupą dostęp do zasobów. Budują sieci kontaktów społecznych, które wspomagają tworzenie sprawnego i spójnego społeczeństwa oraz ułatwiają społeczne i intelektualne interakcje między członkami tego społeczeństwa przykłady: liczba przestępstw liczba korzystających z opieki społecznej liczba organizacji społecznych i stowarzyszeń (NGO) stabilność zatrudnienia

Cztery kapitały Kapitał naturalny Wskaźnik Zasoby naturalne oraz ekosystem wszystkie formy ekosystemu i zasobów naturalnych, które dostarczają usług do tworzenia społecznego dobrobytu. Są to tradycyjnie rozumiane zasoby naturalne – drewno, woda, energia i zasoby mineralne – oraz trudne do wyceny zasoby naturalne np. bioróżnorodność, gatunki zagrożone, ekosystem – dostarczyciele ekologicznych usług przykłady: zużycie energii na mieszkańca % obszarów chronionych emisja zanieczyszczeń

Klasa kreatywna jako czynnik rozwoju miast Technologia Koncentracja przedsiębiorstw o wysokiej technologii w regionie Talent Liczba mieszkańców z wyższym wykształceniem Tolerancja Otwartość, różnorodność i przyjazność wobec ludzi różnych ras, narodowości i wybierających różne drogi życiowe Źródło: R. Florida

Flexicurity Socjalny model zatrudnienia oparty na łatwym procesie zatrudniania oraz zwalniania pracowników przez pracodawcę, a także wysokich zabezpieczeniach socjalnych dla bezrobotnych. Po raz pierwszy wprowadzony w Danii w 1990 r. Termin pochodzi od słów flexibility (elastyczność) oraz security (bezpieczeństwo).

Flexicurity Zalety systemu podkreślane przez jego promotorów: łatwość w podejmowaniu pracy; pracodawca może łatwo pozyskać nowych pracowników; łatwość w poszerzaniu kwalifikacji; system motywujący bezrobotnych do poszukiwania pracy; koncepcja flexicurity zakłada potrzebę uzgodnienia stanowisk związków zawodowych i organizacji pracodawców, tak aby upowszechniać rozwiązania korzystne dla obu stron stosunku pracy i akceptowane przez obie strony; upowszechnia nietypowe formy zatrudnienia; poparcie UE Wady wzmocnienie pozycji związków zawodowych osłabia pracodawców i ich konkurencyjność na rynku;

Bibliografia: 1 Problemy Zarządzania 3/2006; 4/2007; 2/2008; 1/2009; 2/2009 2 Dziemiatowicz Wojciech Konkurencyjność gmin w kontekście relacji władz lokalnych – inwestorzy zagraniczni 3 Grubała Andrzej Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym 4 Gorzelak Grzegorz i inni Polskie regionalne strategie innowacji: ocena i wnioski dla dalszych działań 5 Ocena strategii rozwoju regionu – wykorzystanie modelu 4 kapitałów Makieła Zbigniew Przedsiębiorczość regionalna 6 Małgorzata Anna Saar Jak samorządy lokalne mogą wspierać rozwój przedsiębiorczości 7 Sługocki Waldemar Polityka regionalna w Polsce jako przestrzeń aktywności samorządu terytorialnego

Dziękuję za uwagę wojciech.jablonski@wjjconsulting.pl Projekt „Mazowieckie partnerstwo na rzecz współpracy, adaptacyjności i innowacji” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego