Działania samorządów na rzecz efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii oraz możliwości ich dofinansowania w ramach programu "Inteligentna Energia –Europa” Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Inteligentna Energia – Europa Wspiera politykę Unii Europejskiej w dziedzinie energetyki odnawialnej i efektywności energetycznej oraz pomaga osiągnąć cele wyznaczone na rok 2020 Zachęca do korzystania ze sprawdzonych „inteligentnych” energetycznie rozwiązań Nie jest programem rozwijającym technologie, w przeciwieństwie do 7. PR Działa, aby zwiększyć innowacyjność i konkurencyjność Europy

Zmiany w działaniu użytkowników końcowych Program, który pomaga zamienić założenia polityczne w konkretne działania Tworzenie najlepszych praktyk Edukacja Transfer wiedzy Doskonalenie rynku Wdrożenie założeń politycznych i ich doskonalenie Cele UE w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Zmiany w działaniu użytkowników końcowych 730 mln € na 2007-13 3 3

Instrumenty finansowe – budżet na 2011r. € 67 milionów wsparcie „projektów promocyjnych i rozpowszechniających” (dofinansowanie do 75% kosztów kwalifikowanych) € 30 milionów inicjatywy ELENA we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, Bankiem KfW oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy - wsparcie projektów powielania rynkowego € 11 millionów projekty zamawiane (przetargi) € 6 millionów działania wspólne i inne mechanizmy 4 4 4

Projekty promocyjne i rozpowszechniające

Jakie projekty finansuje program IEE ? Projekt, który… wypełnia cele UE w zakresie zapobiegania zmianom klimatycznym spełnia wymagania priorytetów na dany rok angażuje co najmniej 3 partnerów z różnych krajów – konsorcja międzynarodowe okres trwania projektu 24- 36 miesięcy nie jest inwestycją, ani projektem badawczym Maksymalne dofinansowanie: 75% kosztów kwalifikowanych

Kto może brać udział? Partnerem może być każdy podmioty posiadający osobowość prawną w UE, Chorwacji, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie Organizacje międzynarodowe Osoba fizyczna nie może starać się o dofinansowanie

Konkurs w 2011r. - obszary dofinansowania Efektywność energetyczna (SAVE) Efektywny energetycznie transport (STEER) Odnawialne źródła energii (ALTENER) Działania zintegrowane produkty o wysokiej klasie efektywności energetycznej efektywność energetyczna w przemyśle energooszczędny transport „czyste” pojazdy energia elektryczna bioenergia ogrzewanie/chłodzenie z wykorzystaniem OŹE lokalne inicjatywy w zakresie energii mobilizowanie lokalnych inwestycji związanych z energią budynki o prawie zerowym zużyciu energii szkolenia i podnoszenie kwalifikacji pracowników budowlanych 8 8 8

Narzędzia Programu IEE 9

Agencja Wykonawcza ds. Konkurencyjności i Innowacji (Executive Agency for Competitiveness and Innovation) EACI http://ec.europa.eu/energy/intelligent/index_en.html 10

FUNDUSZ ELENA – środki na pomoc techniczną na przygotowanie programów inwestycyjnych przez jednostki publiczne

Zużycie energii w miastach Obszary miejskie generują około 70% całkowitego zapotrzebowania na energię pierwotną w UE Według scenariuszy International Energy Agency zużycie energii w miastach ma w przyszłości dwukrotnie przekroczy średnie wskaźniki zużycia w UE Zużycie gazu, energii elektrycznej i ciepła w miastach przekracza średnią UE Wykorzystanie OŹE w miastach jest zbyt małe w stosunku do potencjału

Instrumenty finansowe w IEE Już funkcjonujące: EIB-ELENA (stara ELENA) – w ramach kontraktu pomiędzy Europejskim Bankiem Inwestycyjnym a Komisją Europejską nabór wniosków w trybie ciągłym zgodnie z wytycznymi EIB Priorytet - „Mobilizowanie lokalnych inwestycji związanych z energią” w ramach bieżącego wezwania do składania wniosków o dofinansowanie projektów nabór wniosków do 12 maja 2011, zgodnie z wytycznymi EACI

Instrumenty finansowe w IEE W przygotowaniu: KfW-ELENA – w ramach kontraktu pomiędzy bankiem KfW a Komisją Europejską nabór wniosków w trybie ciągłym zgodnie z wytycznymi, które przedstawi KfW CEB – ELENA W ramach kontraktu pomiędzy Bankiem Rozwoju Rady Europy a Komisją Europejską nabór wniosków w trybie ciągłym zgodnie z wytycznymi, które przedstawi CEB

Budżet na instrumenty finansowe EIB-ELENA: 15 mln na 2009r. (już wykorzystane); 15 mln na 2010r. 19 mln na 2011r. Priorytet „Mobilizowanie inwestycji…” 16 mln na 2011r. (łącznie na działania zintegrowane) KfW ELENA: 8 mln euro na 2011r. CEB ELENA: 3 mln euro na 2011r.

Europejskie wsparcie EE i OŹE na poziomie lokalnym – najważniejsze informacje na temat instrumentu EIB-ELENA Współpraca Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego celem wsparcia władz lokalnych i regionalnych w osiągnięciu celów UE 3x20 – przejście od planów do realizacji Instrument pomocy technicznej zarządzany przez EBI, finansowany przez UE z budżetu Programu IEE (CIP) Dofinansowanie efektywności energetycznej, lokalnych źródeł energii odnawialnej, czystego transportu miejskiego Wymagany „efekt dźwigni” na poziomie 25 (koszt inwestycji musi wynosić co najmniej 25-krotność kwoty udzielonego wsparcia) 90% poziom dofinansowania

PROGRAMY/PROJEKTY INWESTYCYJNE EIB-ELENA PROGRAMY/PROJEKTY INWESTYCYJNE Budynki prywatne i publiczne, w tym mieszkania socjalne, a także oświetlenie uliczne i światła ruchu drogowego (modernizacja budynków, sieci ciepłowniczych, integracja OZE itp.) Transport miejski (wymiana floty, inwestycje ułatwiające wprowadzenie samochodów elektrycznych, nowe rozwiązania w zakresie efektywności energetycznej usprawniające logistykę w obszarach miejskich itp.) Infrastruktura lokalna, w tym inteligentne sieci oraz infrastruktura teleinformatyczna wspierająca efektywność energetyczną, instalacje miejskie, transportowe centra intermodalne oraz infrastruktura tankowania pojazdów napędzanych alternatywnymi paliwami. EIB - ELENA Wsparcie techniczne władz lokalnych i regionalnych: Studia wykonalności Dodatkowe wsparcie techniczne w postaci pracowników Badania techniczne Przetargi Struktura finansowa

EIB ELENA - beneficjenci Pomoc techniczna na opracowanie programu inwestycyjnego może zostać udzielona władzom lokalnym, regionalnym lub innym jednostkom publicznym z krajów uprawnionych do korzystania z programu IEE (UE+Norwegia, Lichtenstein, Chorwacja, Islandia). Program inwestycyjny lub jego część może być realizowany przez jednostki inne niż publiczne np. posiadaczy koncesji na realizację zadań jednostki publicznej, firmy oferujące usługi energetyczne (ESCO).

EIB-ELENA – dwustopniowa aplikacja Wniosek przedaplikacyjny: Bez formularza wniosku Zakres wymaganych informacji: krótki opis planowanego projektu inwestycyjnego, w tym rodzaj inwestycji i podejście do realizacji projektu oczekiwany koszt inwestycji i harmonogram realizacji projektu koszt, zakres i główne potrzeby, które mają zostać pokryte z uzyskanej pomocy technicznej Czas oczekiwania na odpowiedź: około 2 tygodnie Aplikacja właściwa (po pozytywnej ocenie pomysłu)

EIB-ELENA więcej informacji Bezpośrednio w Europejskim Banku Inwestycyjnym Faks, list lub lub e-mail na adres elena@eib.org W języku angielskim lub francuskim Informacje szczegółowe dostępne na stronie ELENA www.eib.org/elena Czas oczekiwania na odpowiedź: około 2 tygodnie

EIB ELENA – podpisane umowy 11 podpisanych kontraktów, kolejne 25 w fazie negocjacji; szeroki zakres obszarów objętych inwestycjami: efektywność energetyczna, sieci ciepłownicze, ogniwa fotowoltaiczne, samochody elektryczne; zróżnicowana wielkość inwestycji: od 50 mln – 500 mln euro; prognozowany wskaźnik dźwigni: od 50 – 200;

Priorytet - Mobilizowanie lokalnych inwestycji związanych z energią Pomoc techniczna dla władz lokalnych przeprowadzających inwestycje w obszarze zrównoważonej energii (związanych z wdrażaniem SEAP). Pomoc ta ma ułatwić zapewnienie kredytów bankowych lub dotacji UE (np. z funduszy strukturalnych lub spójności). Beneficjentem mogą być instytucji publiczne z krajów członkowskich UE Aplikant musi zobowiązać się do wypełnienia celów redukcji CO2 Efekt dźwigni > 15 Min. inwestycja 6mln €, w ciągu 36 miesięcy od podpisania umowy

Nowe instrumenty w przygotowaniu W budżecie Programu IEE na rok 2011 znajdą się nowe instrumenty finansujące pomoc techniczną w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii: analogiczny do instrumentu ELENA (EIB), ale dla mniejszych inwestycji tj. do 50 mln euro ELENA KfW; instrument dostarczający pomoc techniczną na opracowanie lokalnych i regionalnych projektów inwestycyjnych ukierunkowanych na budownictwo socjalne, również o mniejszej skali inwestycji CEB ELENA. Planowany termin uruchomienia KfW ELENA oraz CEB ELENA przypada na połowę 2011 r.

Aplikując o dofinansowanie w ramach instrumentu ELENA gmina/miasto lub ich stowarzyszenie powinno posiadać rozeznanie w kwestii sytuacji lokalnej i działań możliwych do zrealizowania. Punktem wyjściowym do opracowania i wdrożenia programu inwestycyjnego w ramach dofinansowania z instrumentu ELENA może być może być plan zrównoważonej polityki energetycznej.

W 2010 w ramach programu IEE ruszyło aż pięć projektów poświęconych zrównoważonym systemom energetycznym: City_SEC – ARR S.A. w Bielsku-Białej Come2CoM – KAPE S.A. Energy for Mayors – PNEC ENGAGE – UM Bielsko-Biała ENNEREG – BAPE S.A.

Projekt Come2CoM Dwuletni projekt finansowany w ramach Programu IEE, wspierający Porozumienie między burmistrzami poprzez: Promowanie inicjatywy; Bezpośrednią pomoc udzielaną władzom lokalnym przy przystępowaniu do Porozumienia oraz przy realizowaniu zobowiązań wynikających z tworzenia planów zrównoważonej polityki energetycznej. .

Jaką pomoc można otrzymać w ramach projektu Come2CoM? Pomoc w przejściu przez procedurę aplikacyjną do Porozumienia między burmistrzami Pomoc techniczną i wsparcie w: opracowaniu inwentaryzacji bazowej emisji CO2 przygotowaniu Planu Zrównoważonej Polityki Energetycznej (SEAP) ustaleniu sposobu monitorowania i oceny postępów Pomoc w zaangażowaniu różnych grup interesariuszy na wszystkich etapach realizacji Planu Zainicjowanie międzysektorowej współpracy Usprawnienie wymiany doświadczeń i wsparcia ze strony innych Sygnatariuszy Porozumienia między burmistrzami

Czym jest Porozumienie Burmistrzów? Porozumienie między burmistrzami jest formalnym zobowiązaniem się władz lokalnych do przekroczenia wyznaczonych przez UE celów roku 2020 odnośnie redukcji emisji CO2. Unijny pakiet „Energia dla zmieniającego się świata”, przyjęty w 2007 r., zobowiązuje kraje UE do redukcji emisji CO2 o 20% do roku 2020, w wyniku: 20% poprawy efektywności energetycznej oraz 20% udziału OŹE w „koszyku energetycznym”

Czym jest Porozumienie Burmistrzów? Przystąpienie do Porozumienia między burmistrzami obliguje do: Przygotowania inwentaryzacji bazowej emisji Opracowania Planu Zrównoważonej Polityki Energetycznej (SEAP) Składania raportu wdrożeniowego co dwa lata Udziału w dorocznej konferencji Porozumienia między burmistrzami Dzielenia się doświadczeniem z innymi sygnatariuszami Promowania Porozumienia między burmistrzami

Zredukowana emisja CO2 w regionie Dlaczego warto przystąpić do Porozumienia między burmistrzami? Publiczne zobowiązanie się do redukcji CO2 – gmina działająca na rzecz środowiska! Lider w swoim regionie Zredukowana emisja CO2 w regionie Korzystanie z doświadczenia innych samorządów i dzielenie się swoim doświadczeniem Publikowanie osiągnięć Bądź! wśród liderów rozwoju Europy

podjęły wyzwanie ograniczenia emisji cO2 na swoim terenie 2570 miast z UE, w tym 11 z Polski, podjęły wyzwanie ograniczenia emisji cO2 na swoim terenie o co najmniej 20% do roku 2020!

Polskie miasta w Porozumieniu Burmistrzów: Bielawa Bielsko-Biała Dzierżoniów Ełk Gdynia Lubianka Niepołomice Raciechowice Stare Juchy Warszawa Laszki

Kontakt Krajowy Punkt Kontaktowy Programu „Inteligentna Energia – Europa” Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowowiejska 21/25 00-665 Warszawa tel. (22) 626-09-10, fax. (22) 626-09-11 www.kape.gov.pl , www.cip.gov.pl/iee-kpkkape e-mail: kpkiee@kape.gov.pl 33