Bogusław SONIK Poseł do Parlamentu Europejskiego Kraków, 8.09.2006 Polityka Unii Europejskiej odnośnie energetycznego wykorzystania biomasy Bogusław SONIK Poseł do Parlamentu Europejskiego Kraków, 8.09.2006

Biomasa - ramy instytyucjonalne Komisja Europejska Nieformalne działania Parlament Europejski Rada UE Grupy lobbingowe (AEBIOM, Fundacja Partnerstwa dla Środowiska) - Komisja Środowiska Naturalnego Komisja Przemysłu, Bad. Nauk. i Energii

Grupy lobbingowe Zainteresowanie energią odnawialną w UE już na początku lat 90 tych - powstaje organizacja European Biomass Association (Europejskie Stowarzyszenie Biomasy) Inicjatorzy: Austria, Belgia, Niemcy, Finlandia, Francja, Dania, Szwecja - członkowieEuropean Biomass Association (AEBIOM) AEBIOM skupia 27 związków w roku 2006 co daje 4000 członków, zarówno firm, centrów naukowo-badawczych oraz jednostek indywidualnych. Najważniejszym celem stowarzyszenia jest promocja produkcji biomasy i rozpowszechniania jej w Europie.

Podstawy Traktatowe Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską art. 175 : „Rada uchwala (...) środki wpływające znacząco na wybór Państwa Członkowskiego między różnymi źródłami energii i ogólną strukturę jego zaopatrzenia w energię.” Traktat z Maastricht art.3t i art..130r Europejska Karta Energetyczna, Lizbona 17 grudnia 1994 r. Art.19 : „Umawiające się strony powinny:(...) szczególnie uwzględniać poprawę efektywności energetycznej, rozwój i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, a także promować używanie czystszych paliw oraz stosowanie technologii i środków technologicznych zmniejszających zanieczyszczenia” Art.19 pkt. Traktat Akcesyjny Polski – wprowadzenie okresów dostosowawczych w zakresie wykorzystania źródeł energii odnawialnej

Źródła prawne Dyrektywa 2001/77/WE PE i RUE z 27 września 2001 roku Termin „biomasa” oznacza podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpady i pozostałości przemysłu rolnego (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi), leśnictwa i związanych z nim gałęzi gospodarki, jak również podatne na rozkład biologiczny frakcje odpadów przemysłowych i miejskich DYREKTYWA 2002/91/EC PE I RADY z dnia 16 grudnia 2002 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Dyrektywa 2003/30/WE PE i RUE z 8 maja 2003 roku – wykorzystanie biomasy do produkcji biopaliw: „(...) istnieje szeroka gama biomasy, która mogłaby być użyta do produkcji biopaliw, pochodzących z produktów rolniczych i leśnych, a także z pozostałości i odpadów leśnych oraz z przemysłu leśnego oraz przemysłu rolniczych produktów spożywczych.” Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie drewna jako źródła energii w poszerzającej się Europie (2006/C 110/11) Zielona Księga 2000 „Ku europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego” Zielona Księga 2006 „Europejska Strategia na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii”

Wykorzystanie biomasy W transporcie przetworzona jako biopaliwa Biomasę łatwo przetwarza się w paliwo do postaci stałej, płynnej i gazowej W Ogrzewanictwie i chłodzeniu W produkcji energii elektrycznej Koncepcje bio-rafinerii.

Rynek biomasy cd. Ostatnie szacunkowe obliczenia potencjału biomasy wynoszą w zasięgu 150-180 Mtoe. Aktualnie zużywamy około 50-55 Mtoe. Udział odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym świata wynosi około 18% Od 1990 r. UE zaangażowana jest w ambitny i skuteczny plan zmierzający do objęcia pozycji światowego lidera w dziedzinie energii odnawialnej. Rynek energii odnawialnej w UE notuje obrót rzędu 15 mld EUR (połowa rynku światowego), zatrudnia około 300 000 osób i jest znaczącym eksporterem. Energia odnawialna zaczyna być konkurencyjna cenowo względem paliw kopalnych. W 2001 r. UE ustaliła, że udział energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w konsumpcji energii w UE powinien osiągnąć 21 % do 2010 r. Obecnie Unia Europejska zaspokaja biomasą 4 % swego zapotrzebowania na energię.

Sektor elektroenergetyczny - aktualny stan

Sektor elektroenergetyczny przewidywany stan w roku 2010

Plan działania dla biomasy z 7.12.2005 roku Biomass Action Plan Skoordynowanie polityk odnośnie biomasy w krajach UE Efektywne wykorzystanie Tworzenie krajowych planów działań w sprawie biomasy Finansowe wsparcie UE dla energii odnawialnej Uniezależnienie od paliw kopalnych

Korzyści z Planu działań dla biomasy: Nowe wyzwania energetyczne i bezpieczeństwo: „Koszty i korzyści : • dywersyfikacja zaopatrzenia Europy w energię, poprzez zwiększenie udziału energii odnawialnej o 5 % i obniżenie uzależnienia od energii importowanej z 48 % do 42 %;12 • obniżenie emisji gazów cieplarnianych o 209 milionów ton CO2eq rocznie;13 • bezpośrednie zatrudnienie do 250-300 tysięcy osób, w większości na obszarach wiejskich. Inne analizy podają znacznie odmienne dane;14 • potencjalny nacisk na obniżenie cen ropy naftowej w wyniku mniejszego zapotrzebowania na ropę.”

Przyszłość biomasy: Potencjał biomasy- plany wykorzystania biomasy ponad dwukrotnie w perspektywie do 2010 roku Wykorzystanie biomasy w ogrzewnictwie – dostosowanie prawodawstwa UE w tym zakresie Nowe technologie wytwarzania energii elektrycznej z biomasy Wprowadzenie biopaliw a rynek pojazdów (nowe normy) Finansowe wsparcie UE dla energii z biomasy z funduszy strukturalnych i spójności BADANIA nad biomasą: -„Biomasa dla celów produkcji paliw, energii elektrycznej, ogrzewania i chłodzenia” -„Inteligentne sieci energetyczne” -„Nauki o życiu i biotechnologia na rzecz zrównoważonych produktów i procesów niespożywczych” Wspólna Polityka Rolna i leśnictwo zniżki dla rolników, uprawy energetyczne

Polskie postulaty w UE, I W Biomass Action Plan powinna się znaleźć szczegółowa analiza dostępności biomasy by zoptymalizować jej wykorzystanie Objęcie upraw roślin energetycznych systemem płatności obszarowej, dopłaty do upraw energetycznych zwiększą ich konkurencyjność co pozwoli na wykorzystanie potencjału biomasy do celów nieenergetycznych – rolnictwo Zwiększenie limitu 1,5 mln ha jako pułapu budżetowego produkcji upraw energetycznych. Pułap ten był wyznaczony dla krajów UE-15, których obecnie jest 25 (Polska wnosi o rozważenie możliwości docelowego zwiększenia limitu 1,5 mln ha jako pułapu budżetowego dla produkcji upraw energetycznych. W wielu krajach, również w Polsce nie ma możliwości szybkiego zwiększania udziału energetyki odnawialnej inaczej niż przez wykorzystanie biomasy

Polskie postulaty w UE, II Prowadzenie badań nad nowymi technologiami pozyskiwania i wykorzystania paliw odnawialnych, szczególnie poprzez zagospodarowanie produktów ubocznych pochodzenia rolniczego oraz pozostałych odpadów biomasy w tym również biodegradowalnych odpadów przemysłowych Pożądana byłaby zasada opracowywania i wydawania norm w zakresie paliw i biopaliw ciekłych przez CEN zanim ukażą się przepisy, które obligują Państwa Członkowskie do ich stosowania bezpośredniego lub pośredniego Monitoring wpływu upraw energetycznych na środowisko rolnicze oraz wprowadzenie regulacji zapobiegających rozszerzaniu upraw gatunków roślin uznanych za inwazyjne

Instrumenty wspierające rozwój rynku biomasy: Programy ramowe : - 6 PROGRAM RAMOWY BADAŃ I ROZWOJU TECHNOLOGICZNEGO - PRIORYTET ZROWNOWAŻONE SYSTEMY ENERGETYCZNE - 7 PROGRAM RAMOWY BADAŃ I ROZWOJU TECHNOLOGICZNEGO- PRIORYTET ENERGIA (2007-2013) Zielona Księga – planowanie mapy drogowej na rzecz energii odnawialnej w 2007 roku. „Inteligentna Energia – Europa” 2006 program mający na celu wspieranie efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii. Będzie obejmował trzy programu szczegółowe: -SAVE promowanie efektywności energetycznej i racjonalne wykorzystanie zasobów -ALTENER promowanie nowych i odnawialnych źródeł energii -STEER promowanie efektywności i zastosowania nowych i odnawialnych źródeł energii w transporcie

Wydarzenia w Brukseli - konferencje i debaty: First Meeting on National Biomass Action Plans Brussels - 6th July 2006 Third conference European Legislation to Promote Bioenergy European Bioenergy Business Forum6 - 7 November 2006 Brussels 2007 European Renewable Energy Policy Conference Security of Supply,Environmental Protection, CompetitevenessBrussels 29 - 31 January 2007 European Biomass-Days of the Regions 2006 BBE-CONFERENCE FOR WOOD ENERGY Augsburg, Germany, 28 -29 September 2006

Polska a biomasa? POLSKA IZBA BIOMASY powstała 26 lutego 2004 roku w Warszawie POLBIOM (Polish Biomass Association) powstał w 1998r. a w kwietniu 1999 stał się członkiem AEBIOM (European Biomass Association) Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 9 grudnia 2004 roku „Biomasa to stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji” (Dz. U. Nr 267, poz. 2656). • Projekt Rządu Polskiego finansowany z Funduszu Globalnego Środowiska(GEF), zarządzanego przez UNDP w Polsce. „Zintegrowane podejście do wykorzystania odpadów drzewnych do produkcji energii cieplnej w Polsce” POL/01/G35/A/1G/99

Działania dotyczące biomasy w Polsce Działania ogólnopaństwowe - Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej wrzesień 2000 roku -Udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju wynosi około 2,5% (EC BREC, 2000), czyli 104 PJ - "Polityka energetyczna Polski do 2025 roku" przyjętego przez Radę Ministrów 4 stycznia 2005 „Celem strategicznym polityki państwa jest wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii i uzyskanie 7,5% udziału energii, pochodzącej z tych źródeł, w bilansie energii pierwotnej. (...) Udział energii elektrycznej wytwarzanej w OZE w łącznym zużyciu energii elektrycznej brutto w kraju powinien osiągnąć 7,5% w roku 2010.” -Rada Ministrów 16.08.2005r. przyjmuje: "Raport określający cele w zakresie udziału energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii znajdujących się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, w krajowym zużyciu energii elektrycznej w latach 2005-2014" Działania regionalne

Podsumowanie Wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii i uzyskanie 7,5% udziału energii pochodzącej z tych źródeł, w bilansie energii pierwotnej Realizacja Planu może przyczynić się do osiągnięcia celu strategicznego promując tym samym źródła najbardziej efektywne ekonomicznie Dokument Biomass action plan wskazuje właściwe kierunki działań dla zawnienia bezpieczeństwa energetycznego poprzez dywersyfikację zaopatrzenia w energię, zmniejszy to uzależnienie Europy od paliw kopalnych Zmodyfikowaniem regulacji prawnych dotyczących biomasy by stworzyć optymalne warunki wykorzystania biomasy (jasne zasady systemów wsparcia oraz zwiększenie nakładów finansowych)

Dziękuje za uwagę Bogusław SONIK Poseł do Parlamentu Europejskiego bsonik@europarl.europa.eu Tel.: 0048-12-290-69-34