NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz.17) Opracowanie A. Goldstein NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

Wymagania szczegółowe w ramach jednego przedmiotu Język wymagań Wymagania szczegółowe w ramach jednego przedmiotu nie powtarzają się. Wymagania z etapów wcześniejszych obowiązują na wszystkich etapach późniejszych. Np. na maturze obowiązują również wymagania gimnazjalne. Wymagania zdefiniowane na etapie późniejszym nie obowiązują na egzaminach po etapach wcześniejszych.

Wychowanie przedszkolne – zalecane warunki i sposób realizacji Proporcje zagospodarowania czasu przebywania w przedszkolu w rozliczeniu tygodniowym: co najmniej 1/5 czasu należy przeznaczyć na zabawę co najmniej 1/5 czasu (w przypadku młodszych dzieci –1/4 czasu) dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku, itp. najwyższej 1/5 czasu zajmują różnego typu zajęcia dydaktyczne, realizowane według wybranego programu wychowania przedszkolnego pozostały czas –2/5 nauczyciel może zagospodarować dowolnie.

KOMENTARZ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ… Edukacja polonistyczna Z wielu względów korzystne jest, aby w klasie I tylko około połowy czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną uczniowie zajmowali się rysowaniem i pisaniem, siedząc przy stolikach. Ograniczenie to ma związek z tendencją do wypełniania czasu edukacyjnego dzieci realizowaniem ćwiczeń zawartych w pakietach edukacyjnych.

Podkreśla się także potrzebę większej dbałości o to, aby uczniowie pisali czytelnie i estetycznie (w tym przestrzegali zasad kaligrafii). Ważnym celem edukacji polonistycznej jest rozwijanie u dzieci zamiłowania do czytelnictwa poprzez słuchanie pięknego czytania i rozmawianie o przeczytanych utworach oraz korzystanie z bibliotek (np. szkolnej).

W doborze lektur nauczyciele powinni kierować się realnymi umiejętnościami czytelniczymi dzieci, potrzebami wychowawczymi i edukacyjnymi, a także możliwością dostępu do książek. Podkreśla się także powrót do dobrej tradycji, gdy dzieci uczyły się na pamięć wierszy, fragmentów prozy, tekstów piosenek itp. Sprzyja to bowiem rozwojowi dziecięcego umysłu, a takce elegancji wypowiadania się.

Edukacja matematyczna zaleca się, aby w pierwszych miesiącach nauki w klasie I w centrum uwagi było wspomaganie rozwoju tych czynności umysłowych, które są ważne dla uczenia się matematyki. Sprzyjają temu specjalnie dobrane zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują przedmiotami, np. liczmanami.

Dla przywrócenia właściwych proporcji w procesie kształcenia, ustala się, że najwyżej jedna czwarta czasu przeznaczonego na edukację matematyczną może być przeznaczona na korzystanie z zeszytów ćwiczeń. W trakcie układania i rozwiązywania zadań trzeba zadbać o wstępną matematyzację: dzieci rozwiązując zadania matematyczne powinny manipulować przedmiotami lub obiektami zastępczymi, a potem zapisywać rozwiązanie w zeszycie w kratkę.

Edukacja przyrodnicza Nauczyciele mają kształtować wiedzę przyrodniczą dzieci także w naturalnym środowisku poza szkołą, w działaniu praktycznym.

w wychowaniu fizycznym, edukacji przyrodniczej i społecznej. Edukacja zdrowotna Treści składające się na edukację zdrowotną zostały umieszczone w wielu obszarach: w wychowaniu fizycznym, edukacji przyrodniczej i społecznej. W każdym z tych obszarów zaleca się kształtowanie u uczniów nawyków dbania o zdrowie swoje i innych.

Zajęcia komputerowe Umieszczenie w tym dokumencie zalecenia, że aby podczas zajęć uczeń miał do dyspozycji osobny komputer z dostępem do Internetu, pomoże nauczycielom klas początkowych starać się o takie wyposażenie. Dotyczy to także zapisu, który mówi, że uczniom klas początkowych należy umożliwić korzystanie ze szkolnej pracowni komputerowej.

Wychowanie fizyczne Zaleca się, aby zajęcia z dziećmi prowadzone były na boisku, w sali gimnastycznej itp. Czas realizacji tego obszaru kształcenia ma być przeznaczony na rozwijanie sprawności fizycznej uczniów. Należy pamiętać, że na czas wychowania przedszkolnego i pierwsze lata nauki szkolnej przypada złoty wiek motoryczności dzieci. Jeżeli w tym okresie życia nie rozwinie się należycie sprawności ruchowej dzieci, będzie to ze szkodą dla ich zdrowia i kondycji fizycznej w ciągu całego życia.

Dlaczego Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej jest tak silnie nasycona treściami wychowawczymi? W celach ogólnych edukacji wczesnoszkolnej podkreśla się znaczenie i konieczność zadbania o dobre wychowanie uczniów, o to, żeby odróżniali dobro od zła i wybierali dobro. Zespół specjalistów przygotowujący podstawę uznał, że określone na początku tego dokumentu cele wychowania trzeba skonkretyzować w każdym obszarze edukacji wczesnoszkolnej tak, aby w programach autorskich nie pominięto tego ważnego zakresu działalności pedagogicznej.

Konieczność nasycenia treści kształcenia wartościami wychowawczymi ma bezpośredni związek ze zmianami obserwowanymi w wychowaniu rodzinnym.

Nie określa się tygodniowej liczby godzin w cyklu kształcenia przeznaczonej na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne. Określa się minimalne ogólne liczby godzin, które należy przeznaczyć na realizację podstawy programowej z poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych w całym cyklu kształcenia.

Rok szkolny trwa średnio 35 - 36 tygodni nauki, podstawa programowa została ustalona tak, by można ją było zrealizować w ciągu 30 tygodni. Minimalna ogólna liczba godzin przeznaczona na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne została obliczona na 30 lub 32 tygodnie nauki. Pozostały okres można wykorzystać np. na: kontynuowanie obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w systemie klasowo - lekcyjnym; organizację zajęć w innej formie, realizację projektów edukacyjnych.

Edukacja wczesnoszkolna Na realizację obowiązkowych zajęć edukacji wczesnoszkolnej przewidziane jest 60 godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania. Podziału godzin przeznaczonych na zajęcia edukacji wczesnoszkolnej dokonuje nauczyciel prowadzący zajęcia, z tym że w trzyletnim okresie nauczania następujące zajęcia edukacyjne należy zrealizować co najmniej w wymiarze: język obcy nowożytny -190 godzin, edukacja muzyczna, edukacja plastyczna i zajęcia komputerowe - po 95 godzin, wychowanie fizyczne -290 godzin.

Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 19 marca 2009 r Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program wychowania przedszkolnego lub program nauczania. Dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, dopuszcza do użytku w danej szkole zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego lub program nauczania. (art. 22 a ustawy o systemie oświaty)

Program w dotychczasowym kształcie jako dokument uniwersalny, który stanowi jedynie uszczegółowienie podstawy, stracił tym samym rację bytu. Podstawa jest już szczegółowa. Nie zawiera jednak szczegółowej odpowiedzi na pytanie, jak doprowadzić do stanu, w którym uczniowie będą spełniać opisane wymagania. W dodatku nie chodzi o wszystkich uczniów w Polsce, ale o konkretnych uczniów, z którymi pracuje konkretny nauczyciel.

Program w myśl nowych przepisów staje się bardziej praktycznym a mniej teoretycznym dokumentem.

Nowej podstawy programowej nie da się zrealizować bez rewizji sposobu rozumienia ról ucznia i nauczyciela. Zmiany powinny uwzględniać najnowszą wiedzę o tym, jak ludzie się uczą. Bo, jak pisał John Holt, większość naszych obecnych założeń na temat edukacji szkolnej planowanej przez dorosłych w celu pracy nad dziećmi, a nie z dziećmi, jest po prostu błędna.

Opracowanie programu w pewnym zakresie odbywać się powinno zespołowo, tak jak zespołowe jest zadanie powierzone nauczycielom – wykształcenie ucznia. Można ustalić wspólne reguły działania, format programu ale też wspólne cele. Oczywiście można też uwzględnić wspólne projekty i działania podejmowane z uczniami. W przypadku przedmiotów pokrewnych można też dokonać analizy treści przedmiotowych i zadbać o ich korelację.