Organizowanie pracy nauczycieli dla uczenia się uczniów w liceum Z doświadczeń szkół ALA - Autorskie Licea Artystyczne i Akademickie Mariusz Budzyński

Edukacja nie może być ciągle sprawowaniem władzy i manipulacją. Człowiek nie jest bowiem dla edukacji, lecz edukacja dla człowieka. P. Freire

TOWARZYSTWO EDUKACJI OTWARTEJ „ALA” METODA PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ w LICEUM

starogreckie słowo „schole” odpoczynek duchowy, polegający na przebywaniu wśród ludzi, którzy wzajemnie są sobie życzliwi, na wspólnym poszukiwaniu prawdy, dzieleniu się nią oraz radowaniu się z jej znalezienia prof. Jacek Salij OP materiały po konferencyjne Rzecznika Praw Obywatelskich „Strategia wychowania do odpowiedzialności za siebie i społeczeństwo” Warszawa wrzesień 2004

Czy życie aby na pewno ma sens?

ALA - założenia podstawowe: Szkoła dostosowuje się do możliwości psychofizycznych każdego ucznia. Szkoła jest wspólnotą uczącą się. Szkoła w pełni realizuje podstawę programową. - zarówno w sferze dydaktyki jak i wychowania, w szczególności w zakresie przyjmowania przez ucznia: - odpowiedzialności za swoją naukę, - uczenia się przez całe życie, - życia w postawie dialogu.

dwa filary spójnej konstrukcji edukacyjnej: dydaktyka, której naczelną zasadą jest - odejście od nauczycielskiego nauczania do wspierania przez nauczyciela w różnorodny sposób uczniowskiego zadania uczenia się, relacje wychowawcze - wynikające z codziennego życia w szkole opartego na zasadach dialogu personalnego,

Ważne jest również, aby dostrzegać równowartość wychowanie: to całokształt sposobów i procesów pomagających istocie ludzkiej zwłaszcza przez interakcję urzeczywistniać i rozwijać swoje człowieczeństwo. Ważne jest również, aby dostrzegać równowartość i równoprawność obu podmiotów i działania w tym zakresie traktować jako współpracę. Wynika to z potrzeby głębokiego, prawdziwego personalnego kontaktu z drugim człowiekiem. Dlatego wychowawca musi otworzyć się na wartości wychowanka, by dzięki niemu bogacić się duchowo, rozwijać swoje człowieczeństwo przez dialog. (J.Tarnowski)

nauczanie: zadanie pedagogiczne polegające na doborze odpowiednich sposobów i wywołaniu procesów –pomagających istocie ludzkiej […] urzeczywistniać zdolności, rozwijać umiejętności oraz nabywać wiedzę. warunkiem niezbędnym jest współdziałanie

Dialog wychowawczy Dialog wychowawczy to proces powolny, nie znoszący narzucania oficjalnego programu, pozwalający natomiast na zrozumienie odrębności partnerów i nawiązanie emocjonalnego kontaktu, pobudzający do refleksji nad własnym postępowaniem, sensem istnienia. To wzajemna wymiana wartości. Warunkiem prowadzenia dialogu jest otwartość, szczerość, zaangażowanie i autentyczność.

Dialog wychowawczy, a może tutorial tak naprawdę trudno to rozdzielić…

szkoła „ALA”, a szkoła tradycyjna nie ma dzwonka nie ma systemu klasowo lekcyjnego obustronna zgoda na nawiązania relacji uczeń – tutor-opiekun wybór nauczyciela prowadzącego przedmiot sprawdzanie wiedzy i umiejętności jest zadaniem ucznia wspólne ustalanie oceny zindywidualizowany plan nauki zindywidualizowany tok nauki zindywidualizowany program nauki planowanie poziomu nauki z każdego przedmiotu obowiązkowy tutorial akademicki lub artystyczny nie stosowanie powtarzania klasy przy braku promocji odejście od rywalizacji na rzecz współpracy oparte na dialogu – przyjacielskie i bezpośrednie relacje w całym środowisku szkolnym

ważne zmiany – nie tylko pojęć nauczanie na > zadanie uczenia się ocenianie na > samoocenę z pomocą nauczyciela ocena zachowania na > samoocenę odpowiedzialności obecność na > realizację zadań rywalizacja na > współpracę hierarchiczność > partnerstwo autorytet z „nadania” na > autorytet osobowości

Nasza ewaluacja Corocznie absolwenci ALA, kiedy odchodzą ze szkoły, proszeni są o wypełnienie ankiety.

realizacja podstawy programowej w obszarze wychowania - sondaż Absolwenci ALA 2009 - „w szkole nabrałem / nabrałam”: wyrażone w % suma 2 i 3 zdecydo- -wanie tak raczej tak raczej nie trudno powiedzieć 1 2 3 4 5 wiary w siebie 84 44 40 8 umiejętności zgodnej współpracy 80 16 64 12 otwartości i życzliwości dla innych 86 48 38 umiejętności pokonywania trudności 90 46 umiejętności wyrażania własnego zdania 82 34 6 umiejętności wyboru swojej drogi życiowej 10 7 umiejętności realizacji przyjętych zadań 42 umiejętności samodzielnego twórczego myślenia

realizacja podstawy programowej w obszarze wychowania - sondaż Absolwenci ALA 2009 - „w szkole nabrałem / nabrałam”: 9 szacunku dla pracy innych 86 46 40 10 4 poszanowania innych postaw i poglądów 87 47 11 umiejętności planowania zajęć 49 37 12 odpowiedzialności za swoje decyzje 84 69 25 6 13 systematyczności 57 24 33 31 14 wrażliwości i odpowiedzialności za innych 82 22 20 18 15 umiejętności podejmowania decyzji 89 7 16 samodzielności 93 65 28 5 2 17 umiejętności samodzielnego uczenia się 91 63 3

w szkole ALA czułem / czułam się: Absolwenci ALA 2009 w szkole ALA czułem / czułam się: wyrażone w % suma 2 i 3 Bardzo często często czasami rzadko Bardzo rzadko wcale 1 2 3 4 5 6 7 zastraszony 88 dowartościowany 46 14 32 40 mądry 64 26 38 20 8 zlekceważony 12 36 radosny 86 zaciekawiony 60 10 doceniony 58 22 gorszy 25 57 9 zdolny 66 skrzywdzony 11 szanowany 82 16 znudzony 18 13 lubiany szczęśliwy 78 34 44

Nauczyciele w ALA: pomocni (a nawet bardzo) – 12 mili - 8 ok.- 6 większość ok. - 4 wyrozumiali - 4 sympatyczni - 4 otwarci - 3 są różni – 3 można z nimi o wszystkim pogadać – 3 pogodni, uśmiechnięci i radośni – 3 tacy jacy powinni być - 3 przyjaźni - 2 bardzo fajni - 2 bardzo dobrze uczą – 2 wiele ciepła i wsparcia – 2 są najlepsi - 2 mili i wymagający praco wici leniwi zawsze znajdą czas nie „koszą” i nie udają „młodzieżowych” inteligentni ludzie potrafiący zainteresować cierpliwi bezpośredni niestawiający barier z każdym można się dogadać nie odrzucili mnie spokojni wyluzowani pokojowo nastawieni wspaniali super są tacy co się uwezmą i nie odpuszczą w większości są wspaniali, ale są też pomyłki

w ALA nauczyłem / łam się: odpowiedzialności – 13 samodzielności - 10 systematyczności - 6 planowania zajęć - 5 kreatywności, twórczego myślenia – 3 wiary we własne możliwości - 3 fotografii - 3 brać sprawy w swoje ręce – 3 samodyscypliny – 3 dbać o siebie – 3 dopełniania obowiązków – 2 nawiązywać relacje – 2 gospodarowania czasem – 2 nowego spojrzenia na sztukę szczerości tolerancji samo motywacji podejmowania decyzji materiału do matury operatywności obrony własnego zdania stawiania sobie celów ponoszenia konsekwencji sprytu indywidualnej pracy lepszego sposobu życia w s społeczeństwie

Czy chcesz coś dodać od siebie: Każdemu polecam tę szkołę. Okropnie jest się rozstawać z tą szkołą po tylu latach... Podążanie dalej ścieżką artystyczną, którą pomogła mi ALA odnaleźć... Cieszę się, że natrafiłem na tę szkołę w swym życiu, jest idealnym dla mnie rozwiązaniem i będzie mi jej szczerze brakowało. Czas spędzony w ALA oceniam, jako bardzo cenny, ze szczególnie dobrym wpływem na psychikę uczniów. Na koniec napiszę tylko to, że taka szkoła to coś wspaniałego i dziękuję, że mogłem tu chodzić. W zasadzie to jedynie chciałabym wyrazić ogromną wdzięczność dla wszystkich, którzy przyczynili się do ukończenia przeze mnie szkoły średniej. Również dla tych, którzy zmotywowali mnie do działania i nie przestali we mnie wierzyć. Powinno powstać więcej takich szkół.

Czy chcesz coś dodać od siebie cd: ... mnogość przedmiotów artystycznych uświadomiła mi, co chce robić w życiu i w jakim kierunku sie kształcić. Dziękuję wszystkim, że wytrzymali aż 5 lat użerania się ze mną :) Fajna szkoła, ale trzeba znaleźć w sobie dużo samodyscypliny oraz ciężko pracować, wtedy rzeczywiście można wykorzystać możliwości oferowane przez szkołę. Dzięki ALI w końcu naprawdę zainteresowałam sie sztuką. Jeśli kiedyś będę miała dzieci, to poślę je do tej szkoły. ALA nie powinna sie bardzo zmieniać. Może system edukacji w Polsce będzie kiedyś choć w połowie taki jak w ALA. Szkoła [ALA] uświadomiła mi co chcę robić w życiu. Jestem zadowolona, cieszę się, że chodziłam do takiej szkoły – 5 osób

Być może najważniejsza jest pasja odkrywania i naprawiania świata…

ALA to źródło tutoringu szkolnego Tutoring szkolny jest realizowany obecnie w 48 szkołach publicznych - gimnazjach oraz szkołach ponadgimnazjalnych w całej Polsce To jest ok 4000 uczniów z którymi pracuje blisko 400 tutorów Wrocław, Gniezno, Częstochowa, Warszawa, Tczew, Malbork, Siechnice, Zalesie Górne, Płock, Ciechanów.

Zaprezentowana metoda realizowana jest od blisko18 lat w liceach „ALA” we Wrocławiu oraz od 10 lat w liceum w Częstochowie. Wyniki naszej pracy są systematycznie badane, badaniom ankietowym podlegają zawsze absolwenci zaraz po ukończeniu szkoły oraz z co 6 lat dla spojrzenia dystansu. Metoda ta daje niezwykłe efekty, pozwala uczyć się z wielkim powodzeniem zarówno szczególnie uzdolnionym jak i uczniom o ograniczonych możliwościach. Dzięki naszej pracy wiele osób nie rokujących ukończenia szkoły z przeróżnych powodów – często ogólnie nazywanych „niedostosowaniem społecznym” lub „specyficznymi trudnościami w uczeniu się” oraz „pogrążonych w depresji” mogło sprawić sobie i bliskim, a również nam wielką radość – kończąc szkołę, zdając maturę i podejmując z powodzeniem dalsze trudy życia.

Dziękujemy za uwagę