Wymogi formalno – prawne w przetwórstwie ekologicznym Barbara Sazońska Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział Radom

Podstawy prawne Rozporządzenie Rady (WE) NR 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz. Urz. L 189, 2.7.2007, s. 1) – obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Rozporządzenie Komisji (WE) NR 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz. Urz. L 250, 18.9.2008, s. 1) – obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Ustawa z dnia 25 czerwca 2009r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. 2009 nr 116 poz.975)     

Podstawy prawne Rozporządzenie Komisji (EWG) NR 1235/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustaleń dotyczących przywozu produktów ekologicznych z krajów trzecich (Dz. U. L 334, 12/12/2008 z późn. zm.)

Wykaz Krajów Trzecich 9 krajów na liście (Japonia od kwietnia 2010) 18 zgłoszeń negocjacje z USA Niedawne postępy w przypadku innych krajów (Kanada, Chiny, Turcja, Peru) 4

Równoważne Kraje Trzecie W Wykazie (9) Switzerland Israel Australia New Zealand India Argentina Costa Rica Tunisia Japan Ubiegające się (18) Turkey Ecuador Uruguay Peru Bolivia Canada Dom. Rep. Guatemala USA Honduras Paraguay China Colombia El Salvador Thailand Mexico Chile Nicaragua 5 5

Definicja produkcji i produktu ekologicznego Produkcja ekologiczna jest ogólnym systemem zarządzania gospodarstwem i produkcji żywności, łączącym najkorzystniejsze dla środowiska praktyki, wysoki stopień różnorodności biologicznej, ochronę zasobów naturalnych i standardów dobrostanu zwierząt. Ekologiczne produkty przetworzone powinny być produkowane przy użyciu takich metod przetwarzania, które gwarantują przestrzeganie zasad produkcji ekologicznej i utrzymania zasadniczych cech produktu na wszystkich etapach produkcji.

Żywność przetworzona Żywność przetworzona powinna być oznaczona jako ekologiczna, wyłącznie jeżeli wszystkie lub niemal wszystkie składniki pochodzenia rolnego są ekologiczne

Zgłoszenie podjęcia działalności Każdy podmiot gospodarczy który : produkuje przechowuje przywozi z kraju trzeciego lub wprowadza na rynek produkty rolnictwa ekologicznego zgłasza tę działalność właściwym organom państwa członkowskiego, w którym działalność jest wykonywana.

Zgłoszenie podjęcia działalności W Polsce zgłoszenie działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego przyjmują upoważnione przez MRiRW jednostki certyfikujące Obecnie w kraju działa 10 akredytowanych jednostek certyfikujących (stan na dzień 1 stycznia 2011 r.) Decyzję o wyborze jednostki podejmuje przetwórca

Wzór zgłoszenia Zgłoszenie można pobrać ze strony internetowej inspekcji jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych: www.ijhar-s.gov.pl

Zakres Jednostki certyfikujące są upoważnione do przeprowadzenia kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów zgodności w zakresie: - pozyskiwania produkcji rolnej i pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części; przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego; wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego.

Kontrola Charakter i częstotliwość kontroli określa się na podstawie oceny ryzyka wystąpienia nieprawidłowości. Wszystkie podmioty gospodarcze, z wyjątkiem hurtowników handlujących produktami pakowanymi i podmiotów gospodarczych sprzedających produkty końcowemu konsumentowi podlegają sprawdzeniu zgodności co najmniej raz w roku.

Certyfikacja przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego Załączniki do wniosku: informacja na temat rodzaju organizacji, adresu i statusu prawnego; określenie wyrobów, które maja być certyfikowane; dokumentacja techniczna umożliwiająca identyfikację wyrobu; zgoda wnioskodawcy na spełnienie wymagań certyfikacyjnych oraz dostarczenie wszelkich informacji niezbędnych do oceny zakładu.

Certyfikacja przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego Podstawowe elementy procesu certyfikacji: Na podstawie dostarczonych dokumentów jednostka certyfikująca przeprowadza wstępną kontrolę u producenta; Jeżeli jednostka certyfikująca zaakceptuje obiekty i procesy technologiczne oraz zatwierdzi zakup surowców ekologicznych, to właściciel przetwórni uzyskuje certyfikat i może z dniem jego wydania, zacząć przetwórstwo produktów ekologicznych.

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 PLAN KONTROLI - przetwórstwo i obrót produktów ekologicznych Ogólne warunki prowadzenia przetwórstwa metodami ekologicznymi Surowce i dodatki ekologiczne Technologia przetwórstwa Środki do dezynfekcji linii technologicznych Oznakowanie produktu rolnictwa ekologicznego Transport i składowanie produktów rolnictwa ekologicznego Wprowadzanie do obrotu produktów pochodzących z zagranicy Etykietowanie Dokumenty

Stosowanie terminów związanych z produkcją ekologiczną Uznaje się ze produkt opatrzony jest terminem odnoszącym się do ekologicznej metody produkcji, jeżeli przy etykietowaniu, w materiałach reklamowych, dokumentach handlowych taki produkt, jego składniki zostały uzyskane zgodnie z przepisami określonymi w rozporządzeniu.

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 ETYKIETOWANIE Etykietowanie lub reklama produktu może zawierać informacje nawiązujące do metod produkcji ekologicznej w odniesieniu do opisu handlowego produktu tylko wówczas, gdy między innymi: co najmniej 95% składników pochodzenia rolniczego zawartych w produkcie jest lub pochodzi z produktów uzyskiwanych zgodnie z zasadami określonymi Rozporządzenia Rady (WE) 834/2007; wszystkie pozostałe składniki pochodzenia rolniczego zawarte w produkcie są uwzględnione w Załączniku IX Rozporządzenia Komisji (WE) 889/2008; produkt zawiera wyłącznie substancje wymienione w Załączniku VI w sekcji A Rozporządzenia Rady 2092/91/EWG jako składniki pochodzenia nierolniczego;

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 ETYKIETOWANIE c.d. produkt lub zawarte w nim składniki pochodzenia rolniczego, wymienione w podpunkcie (a) nie były poddawane obróbce z wykorzystaniem substancji, które nie zostały wymienione w załączniku VIII w sekcji A lub sekcji B Rozporządzenia Komisji (WE) 889/2008; produkt lub jego składniki nie zostały poddane procesom obróbki z wykorzystaniem promieniowania jonizującego; produkt został przygotowany lub sprowadzony przez podmiot gospodarczy, wobec którego stosuje się środki kontroli przewidziane w Rozporządzeniu Rady (WE) 889/2007; produkt został wyprodukowany bez stosowania organizmów modyfikowanych genetycznie i/lub jakichkolwiek produktów otrzymywanych z tych organizmów;

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 OZNACZANIE ZNAKIEM ZGODNOŚCI Oznakowanie produktu rolnictwa ekologicznego polega na umieszczeniu na etykiecie lub opakowaniu tego produktu : napisu „Rolnictwo ekologiczne UE/spoza UE (wskazując miejsce w którym wyprodukowano surowce) numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 OZNACZANIE ZNAKIEM ZGODNOŚCI (cd.) W Unii Europejskiej dla znakowania żywności ekologicznej obowiązkowo należy stosować logo rolnictwa ekologicznego( od 1 lipca 2010 r. nowe logo)

„STARE” OZNAKOWANIE DOPUSZCZALNE do 1.07.2012 Zapasy etykiet i opakowań z nadrukiem mogą być stosowane do 1.07.2012, o ile produkty spełniają wymogi rozporządzenia 834/2007 ROLNICTWO EKOLOGICZNE – SYSTEM KONTROLI WE

Nowe logo rolnictwa ekologicznego

Nowe logo musi być stosowane: NOWE UNIJNE LOGO od 1.07.2010 Nowe logo musi być stosowane: w oznakowaniu eko-produktów paczkowanych, wprowadzanych do obrotu jako ekologiczne zgodnie z wymogami UE (rozp.834/2007) zawierających > 95% składników pochodzenia eko-rolniczego Umieszczone w widocznym miejscu, czytelne i nieusuwalne (art. 24, 834/2007)

Zasady produkcji żywności Wytwarzanie żywności z ekologicznych składników rolniczych, (pod uwagę nie bierze się dodatków w postaci wody i soli) Ograniczenie stosowania dodatków żywnościowych, składników nieekologicznych pełniących głównie funkcje technologiczne i sensoryczne oraz mikroelementów oraz substancji pomocniczych w przetwórstwie tak by były stosowane w minimalnym zakresie i tylko na wypadek istotnej potrzeby technologicznej lub do szczególnych celów żywnościowych.

Zasady produkcji żywności przetworzonej W przetwórstwie żywności ekologicznej dopuszcza się stosowanie nieekologicznych składników pochodzenia rolniczego wymienionych w załączniku IX do rozporządzenia

Załącznik IX Składniki pochodzenia rolniczego nieprodukowane metodami ekologicznymi, o których mowa w art. 28 1. NIEPRZETWORZONE PRODUKTY ROŚLINNE ORAZ PRODUKTY Z NICH POZYSKANE W WYNIKU PROCESÓW 1.1. Jadalne owoce, orzechy i nasiona: — Żołędzie Quercus spp. — Orzechy kola Cola acuminata — Agrest Ribes uva-crispa — Marakuja (owoc męczennicy) Passiflora edulis — Maliny (suszone) Rubus idaeus — Czerwone porzeczki (suszone) Ribes rubrum 1.2. Jadalne przyprawy i zioła: — Pieprz (peruwiański) Schinus molle L. — Nasiona chrzanu Armoracia rusticana — Galgant mniejszy Alpinia officinarum — Krokosz barwierski Carthamus tinctorius — Ziele rukwi wodnej Nasturtium officinale

Załącznik IX –c.d. 1.3. Różne: Glony, włącznie z wodorostami morskimi, dopuszczone w przetwórstwie żywności nieekologicznej 2. PRODUKTY ROŚLINNE 2.1. Tłuszcze i oleje, rafinowane lub nierafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie, pozyskane z innych roślin niż: — Kakao Theobroma cacao — Kokos Cocos nucifera — Oliwki Olea europaea — Słoneczniki Helianthus annuus — Palma Elaeis guineensis — Rzepak Brassica napus, rapa — Krokosz barwierski Carthamus tinctorius — Sezam Sesamum indicum — Soja Glycine max 2.2. Następujące cukry, skrobia oraz inne produkty ze zbóż i bulw: — Fruktoza — Papier ryżowy — Bezdrożdżowy papier chlebowy — Skrobia z ryżu i kukurydzy woskowej, niemodyfikowana chemicznie

Załącznik IX –c.d. 2.3. Różne: — Białko grochu Pisum spp. — Rum, uzyskiwany tylko z soku trzciny cukrowej — Kirsch przygotowany na bazie owoców i przypraw określonych w art. 27 ust. 1 lit. c) 3. PRODUKTY ZWIERZĘCE: Organizmy wodne, niepochodzące z akwakultur i dopuszczone do przygotowywania nieekologicznych środków spożywczych — Żelatyna — Serwatka w proszku „herasuola” — Naturalne jelita

Zasady produkcji żywności Minerały (w tym pierwiastki śladowe), witaminy, aminokwasy i inne związki azotu dopuszczone do stosowania wyłącznie wówczas, gdy ich zastosowanie w artykułach żywnościowych, do których zostały wprowadzone, jest wymagane z punktu widzenia przepisów prawa

Zasady produkcji żywności przetworzonej Wykluczenie substancji i metod przetwarzania mogących wprowadzać w błąd w kwestii prawdziwej natury danego produktu Staranne przetwarzanie żywności, najlepiej przy zastosowaniu metod biologicznych, mechanicznych, fizycznych, enzymatycznych lub mikrobiologicznych

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 DOKUMENTACJA Dokumentacja zakupionych surowców Dokumentacja przetwarzania Dokumentacja zapasów Dokumentacja warunków sanitarnych Dokumentacja środków do zwalczania szkodników

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 DOKUMENTACJA zakupionych surowców Pochodzenie, charakter, ilość wszystkich składników rolniczych wyprodukowanych konwencjonalnie, składników pochodzenia nierolniczego i dodatków do żywności dostarczonych do producenta Weryfikacja ekologicznego statusu produktu przy odbiorze Pochodzenie, charakter, numer certyfikatu, ilość wszystkich składników wyprodukowanych ekologicznie i dostarczonych do producenta

Wymagania wgRozporządzenia Rady 834/2007 DOKUMENTACJA przetwarzania Karty specyfikacji produktu, odnotowujące skład każdego produktu Szczegóły dotyczące ilości produktów przetworzonych, łącznie z arkuszami mieszania, odważania partii produktów i dokumentacja kontrolni jakości Numer partii lub numer serii lub daty przydatności do spożycia pozwalające na śledzenie składników produktu, od chwili wysłania towarów do chwili ich otrzymania

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 DOKUMENTACJA zapasów Dokumentacja zapasów surowców i produktów gotowych łącznie z danymi z rocznego bilansu zapasów – jako minimum

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 DOKUMENTACJA sprzedaży Charakter, ilości i odbiorcy produktów ekologicznych, które opuściły jednostkę, łącznie z numerami partii

Wymagania wg Rozporządzenia Rady 834/2007 DOKUMENTACJA warunków sanitarnych Plan czyszczenia zakładu i stosowane środki

CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE Dziękuję za uwagę CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE ODDZIAŁ W RADOMIU