ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE A KIEROWANIE BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM Stanisław Koziej ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE A KIEROWANIE BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM www.koziej.pl Listopad 2009

Literatura A. Dawidczyk, J. Gryz, S. Koziej: Zarządzanie strategiczne bezpieczeństwem. Teoria – praktyka – dydaktyka, WSH-E, Łodź 2006 System reagowania kryzysowego, Red. naukowa J. Gryz, W. Kitler, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007 S. Koziej: Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006 S. Koziej: strona internetowa www.koziej.pl www.koziej.pl Listopad 2009

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE = BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA Strategia BN: jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się wszelkim rodzajom zagrożeń? Zagrożenia gospodarcze społeczne informacyjne militarne . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne (siły zbrojne) . inne STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO www.koziej.pl Listopad 2009

Kierowanie bezpieczeństwem narodowym KIEROWANIE bezpieczeństwem - jedna z podstawowych funkcji wszystkich organów władzy i administracji publicznej (rządowej i samorządowej) cel: przygotowanie i bieżące utrzymywanie systemu bezpieczeństwa państwa na wszystkich jego szczeblach oraz kierowanie jego funkcjonowaniem w czasie pokoju, kryzysu i wojny www.koziej.pl Listopad 2009

Struktura systemu bezpieczeństwa narodowego Podsystem kierowania - wszystkie organa władzy państwowej oraz administracji publicznej (rządowej i samorządowej) Podsystemy wykonawcze: Siły wyspecjalizowane w sprawach bezpieczeństwa (dyplomacja, siły zbrojne, wywiad, kontrwywiad, policja, straż graniczna, straż pożarna itp.) Siły ogólne (wsparcia – np. podmioty gospodarcze, informacyjne, społeczne) www.koziej.pl Listopad 2009

Istota zarządzania kryzysowego Zarządzanie kryzysowe – to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze realizacji zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych oraz na odtwarzaniu infrastruktury lub przywróceniu jej uprzedniego charakteru www.koziej.pl Listopad 2009

Zarządzanie kryzysowe w systemie kierowania bezpieczeństwem (państwa, województwa, powiatu, gminy) Kierowanie bezpieczeństwem narodowym (państwa, województwa, powiatu, gminy) Zarządzanie kryzysowe: kierowanie bezpieczeństwem cywilnym (państwa, województwa, powiatu, gminy) Kierowanie obronnością (państwa, województwa, powiatu, gminy) www.koziej.pl Listopad 2009

Potrzeba integracji systemu kierowania bezpieczeństwem Konieczność integrowania (łączenia) zarządzania bezpieczeństwem cywilnym (zarządzania kryzysowego) i bezpieczeństwem militarnym (obronnością) Analogia do doświadczeń „joint” w dowodzeniu wojskowym Wymagania strategiczne integracji Nowy charakter środowiska bezpieczeństwa: integracja cywilnych i wojskowych, zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń, wyzwań, ryzyk i szans Nowe strategie „comprehensive approach” Wymagania operacyjne integracji Zacieranie się granic między sytuacjami stabilnymi, kryzysowymi i wojennymi („falowanie bezpieczeństwa”) Zacieranie się różnic między sposobami i środkami zarządzania w sytuacjach stabilnych, kryzysowych i wojennych www.koziej.pl Listopad 2009

Podsystemy wykonawcze Uniwersalny model kierowania Decydent Organ doradczy doradztwo propozycje zadania Organ sztabowy (administracyjny) obsługa planowanie monitoring koordynacja Podsystemy wykonawcze www.koziej.pl Listopad 2009

SKŁAD SYSTEMU KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM RADA GABINETOWA RADA MINISTRÓW PREZYDENT PREMIER RKBN? RADA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RCB(+) ? Koordynacja kierowania obronnością MINISTER OBRONY NARODOWEJ Koordynacja zarządzania kryzysowego MINISTER SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Ministrowie Wojewodowie Samorządy www.koziej.pl Listopad 2009

DOKUMENTY STRATEGICZNE - obronne P J Strategia Bezpieczeństwa Narodowego STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA RP KONCEPCJA STRATEGICZNA NATO STRATEGIA OBRONNOŚCI RP DOKTRYNY WOJSKOWE D O K U M E N T Y P L A I S C Z Planowanie strategiczno-operacyjne Programowanie i budżetowanie obronne Plany funkcjonowania (resortu, województwa, powiatu, gminy) w czasie zagrożenia (kryzysu) i wojny Plan użycia i działania Sił Zbrojnych RP Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna Wieloletnie programy przygotowań obronnych... (resortu, województwa, powiatu, gminy) Wieloletnie programy rozwoju Sił Zbrojnych RP Wieloletnie programy przygotowań obronnych RP www.koziej.pl Listopad 2009

Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej Podstawowe dokumenty zarządzania kryzysowego PLANY ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO: Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego Wojewódzkie PZK Powiatowe PZK Gminne PZK Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej www.koziej.pl Listopad 2009

www.koziej.pl Listopad 2009

Strategiczne wyzwania transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego Integracja systemu kierowania – na wszystkich szczeblach: Państwo: decydent (Prezydent+RM), organy doradcze (RBN+RKBN?), organy sztabowe (BBN+…RCB(+)?) Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych: Profesjonalizacja = uzawodowienie, modernizacja techniczna, szkolenie Paradygmat jakościowy: wielkość wtórna wobec jakości Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa System edukacji powszechnej Lokalne zintegrowane systemy bezpieczeństwa www.koziej.pl Listopad 2009

Podsumowanie Konieczność integracji systemu bezpieczeństwa narodowego, w tym kierowania bezpieczeństwem (integracja kierowania obronnością i zarządzania kryzysowego) Potrzeba nowych rozwiązań organizacyjnych zapewniających jedność i ciągłość kierowania oraz zgodność z rozwiązaniami sojuszniczymi www.koziej.pl Listopad 2009