POLSKA IZBA SYSTEMÓW ALARMOWYCH 00-107 Warszawa, ul. Próżna 12 A Tel. (22) 620 45 57, tel./fax (22) 654 57 32 www.pisa.org.pl pisa@pisa.org.pl

Drzwi i bramy jako element systemów sygnalizacji włamania (SSW) i systemów kontroli dostępu (SKD). Nowe wymagania zabezpieczania czujkami alarmowymi wynikające z rozporządzenia MSWiA z 7 września 2010 r. (Dz.U. Nr 166, poz. 1128). Autor: mgr inż. Andrzej Tomczak Ekspert Polskiej Izby Systemów Alarmowych Falenty 7-8 kwietnia 2011

Podstawowe dokumenty dotyczące zabezpieczania obiektów Do niedawna brak było uregulowań i dokumentów mówiących jak zabezpieczać obiekty cywilne Zasady sztuki są znane niezbyt licznej grupie projektantów i instalatorów, którzy przeszli odpowiednie szkolenia branżowe Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej pozwala na wykonywanie zabezpieczeń obiektów cywilnych praktycznie każdemu (poza limitowaną liczbą obiektów podlegających obowiązkowej ochronie z mocy ustawy z 22 sierpnia 1997 o ochronie osób i mienia) Polska Norma PN-93/E-08390.14, która obowiązywała od 1 stycznia 1994 roku do 14 sierpnia 2009 roku nie dawała wytycznych, jak prawidłowo zabezpieczać obiekty Wnioski: Większość obiektów w Polsce jest zabezpieczana przez „fachowców”, którym tylko wydaje się, że umieją to robić Brak spisanych wymagań powodował, że kryterium „najniższa cena” stanowiło pretekst do realizacji zabezpieczeń niezgodnie z zasadami sztuki 3

Podstawowe dokumenty dotyczące zabezpieczania obiektów Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 o ochronie osób i mienia, Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, które przywołuje: Polską Normę – Europejską Normę PN-EN 50131-1:2009 Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe Inne normy polskie i europejskie (niektóre zostaną przywołane w prezentacji) Wnioski: Rozporządzenie oraz aktualnie obowiązujące Polskie Normy opisują m.in. „zasady sztuki”, które do niedawna znane były tylko dobrze wyszkolonym projektantom i instalatorom Dostawcy stolarki zostaną wciągnięci do procesu realizacji zamówień zgodnie z wymaganiami rozporządzenia z 7 września 2010 r (w szczególności dla obiektów podlegających wymogom rozporządzenia) 4

Wybrane Polskie Normy na systemy alarmowe PN-EN 50131-1:2009 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe (Tłumaczenie normy z 2006 roku – str. 43) - w języku polskim PN-EN 50131-1:2009/A1:2010 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe (Pierwsza poprawka do normy z 2009 roku – str. 11) PN-EN 50131-1:2009/IS2:2010 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe (org.) (Interpretacja normy EN 50131-1:2006 zawierającej wiele wymagań, które w niektórych krajach mogą nie odpowiadać tradycyjnym systemom sygnalizacji włamania – str.19) - w tłumaczeniu na język polski CLC/TS 50131-7:2010 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 7: Wytyczne stosowania (Elementarz projektowania i wykonywania systemów alarmowych sygnalizacji włamania i napadu – str.53) PN-EN 50131-2- 6:2009 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 2-6: Czujki stykowe (magnetyczne) (oryg.) – w tłumaczeniu na język polski

Historia prac nad zmianą rozporządzenia MSWiA Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (Dz.U. Nr 166, Poz. 1128) Historia prac nad nowelizacją rozporządzenia: - w maju 2003 roku, na rok przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, podjęto pierwszą, nieudaną próbę nowelizacji rozporządzenia - w styczniu 2009 roku podjęto próbę zmiany rozporządzenia - w marcu 2009 roku zespół interinstytucjonalny przekazał do KGP wypracowane dokumenty - w lipcu 2010 roku zakończono konsultacje treści - we wrześniu 2010 roku rozporządzenie zostało podpisane i opublikowane

Historia prac nad zmianą rozporządzenia MSWiA – Zał. nr 1 /rok 1998/

Historia prac nad zmianą rozporządzenia MSWiA – Zał. nr 1 /rok 2010/

Zapisy rozporządzenia dotyczące zabezpieczeń elektronicznych § 2. 1. Wartości pieniężne przechowywane w budynkach lub pomieszczeniach znajdujących się w granicach obszarów i obiektów umieszczonych w ewidencji, o której mowa w art. 5 ust. 5 ustawy, lub na terenie jednostek, w których utworzono wewnętrzną służbę ochrony zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy, chroni się przez zastosowanie ochrony fizycznej lub zabezpieczenia technicznego. 2. W przypadku przechowywania wartości pieniężnych przekraczających 0,2 jednostki obliczeniowej w budynkach lub pomieszczeniach znajdujących się poza obszarami i obiektami umieszczonymi w ewidencji, o której mowa w art. 5 ust. 5 ustawy, zapewnia się co najmniej zabezpieczenie techniczne tych budynków lub pomieszczeń.

Zapisy rozporządzenia dotyczące zabezpieczeń elektronicznych §1 pkt 5 - jednostka obliczeniowa — 120-krotność przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 oraz z 2010 r. Nr 40, poz. 224 i Nr 134, poz. 903); __________________________________________________ Jednostka obliczeniowa w IV kwartale 2010 roku: 120 x 3438,21 zł = 412 585,20 zł 0,2 jednostki obliczeniowej: 82 517,04 zł

Obligacja prawidłowego wykonywania zabezpieczeń Ustawodawca zagwarantował konieczność realizacji zabezpieczeń w obiektach podlegających jurysdykcji rozporządzenia MSWiA poprzez odpowiednie przepisy karne: USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia Przepisy karne: Art. 48. Kto wbrew obowiązkowi nie zapewnia fizycznej lub technicznej ochrony obszaru, obiektu, urządzeń lub transportu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Zapisy rozporządzenia dotyczące zabezpieczeń elektronicznych §12.3. Urządzenia stosowane w elektronicznym systemie zabezpieczeń, dla których jest wymagana klasyfikacja, powinny posiadać odpowiednie do wymaganej klasyfikacji certyfikaty lub deklaracje zgodności w rozumieniu przepisów o systemie oceny zgodności, zaś elektroniczny system zabezpieczeń powinien posiadać wydane przez dostawcę poświadczenie zgodności z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

Deklaracja zgodności PN-EN ISO/IEC 17050-1:2010 (org.) Ocena zgodności -- Deklaracja zgodności składana przez dostawcę -- Część 1: Wymagania ogólne (tekst prawie identyczny z PN-EN ISO/IEC 17050-1:2005) Abstrakt: Określono ogólne kryteria dotyczące deklaracji zgodności dostawcy w przypadku gdy jest pożądane lub konieczne wykazanie zgodności wyrobu, procesu lub usługi z dokumentami normatywnymi. Kryteria te nie zależą od branży, której dotyczy deklaracja. Dostawca może więc zadeklarować na swoją odpowiedzialność, zgodność z dokumentami normatywnymi. PN-EN ISO/IEC 17050-2:2005 Ocena zgodności -- Deklaracja zgodności składana przez dostawcę -- Część 2: Dokumentacja wspomagająca Abstrakt: Podano wymagania dotyczące dokumentacji wspomagającej deklarację zgodności składaną przez dostawcę.

Deklaracja zgodności

Rozporządzenie MSWiA z 7 września 2010 roku Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (Dz.U. Nr 166, Poz. 1128) Załącznik 1 WYMAGANIA DLA ELEKTRONICZNYCH SYSTEMÓW ZABEZPIECZEŃ 1. Podczas przechowywania lub transportowania wartości pieniężnych do zabezpieczenia budynków, pomieszczeń i urządzeń stosuje się następujące elektroniczne systemy zabezpieczeń: 1.1. Systemy sygnalizacji włamania i napadu; 1.2. Systemy telewizji dozorowej; 1.3. Systemy kontroli dostępu; 1.4. Systemy transmisji alarmu.

Treść zapisu Załącznika nr 1 4. Systemy sygnalizacji włamania i napadu według normy PN-EN 50131-1 powinny być wykonywane, odpowiednio do oszacowanego ryzyka, w następujących stopniach zabezpieczenia: 4.1. Stopień 1 : Ryzyko małe; 4.2. Stopień 2 : Ryzyko małe do średniego; 4.3. Stopień 3 : Ryzyko średnie do wysokiego; 4.4. Stopień 4 : Ryzyko wysokie.

Treść zapisu Załącznika nr 1 5. Określa się następujące rodzaje czynności, jakie powinien wykrywać system sygnalizacji włamania i napadu w zależności od stopnia zabezpieczenia: 5.1. Stopień 1: - otwarcie drzwi do chronionego obszaru, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo). 5.2. Stopień 2: - otwarcie drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru,

Treść zapisu Załącznika nr 1 5.3. Stopień 3: - otwarcie drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru, - penetrację drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru bez ich otwierania, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo), - atak na urządzenia lub miejsca szczególnie zagrożone.

Komentarz Przykład penetracji drzwi bez ich otwierania

Treść zapisu Załącznika nr 1 5.4. Stopień 4: - otwarcie drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru, - penetrację drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru bez ich otwierania, - penetrację ścian, sufitów i podłóg, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo), - atak na urządzenia i miejsca szczególnie zagrożone.

Komentarz Za projektem PKN CENELEC 50131-7:

Treść zapisu Załącznika nr 1 7. System alarmowy sygnalizacji włamania i napadu podzielony na podsystemy może zawierać w każdym podsystemie części składowe odpowiadające różnym stopniom zabezpieczenia. 8. Stopień zabezpieczenia podsystemu powinien być taki jak najniższy stopień zabezpieczenia zawartej w nim części składowej. 9. Części składowe wykorzystywane wspólnie przez więcej niż jeden podsystem powinny odpowiadać stopniowi zabezpieczenia podsystemu o najwyższym stopniu.

Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka wpuszczana do stolarki drewnianej i aluminiowej

Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka wpuszczana z pastylkowym magnesem neodymowym

Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: alarmy-e-sklep.pl Mosiężna czujka wpuszczana z gwintem do stolarki drewnianej

Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: alarmy-e-sklep.pl Czujka nawierzchniowa do stolarki drewnianej i metalowej, która może spełnić wymagania dla stopnia 3 wg PN-EN 50131-2- 6

Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka nawierzchniowa do stolarki drewnianej i metalowej, która może spełnić wymagania dla stopnia 4 wg PN-EN 50131-2- 6

Zastosowania czujek stykowych (magnetycznych) foto: alarmy-e-sklep.pl Czujki przystosowane do montażu w profilach okiennych

Zastosowania czujek magnetycznych foto: alarmy-e-sklep.pl Czujka przystosowana do montażu w profilach okiennych

Zastosowania czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka nawierzchniowa do bram garażowych

Zabezpieczanie drzwi czujkami stykowymi (magnetycznymi)

Dziękuję serdecznie za uwagę Andrzej Tomczak a.tomczak@pisa.org.pl OŚRODEK SZKOLENIOWY PISA 00-107 Warszawa, ul. Próżna 12A tel/fax: (22)620 45 57 tel: (22)654 57 32 ospisa@pisa.org.pl www.pisa.org.pl