System Krajowych Ram Kwalifikacji w Uniwersytecie Gdańskim Prof. Maria Mendel Prorektor ds. Kształcenia Uniwersytet Gdański Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

System RK bierze początek w trendach, które doprowadziły do zjawiska masowej edukacji, określanego mianem cichej eksplozji, boomu edukacyjnego, itp..: Zmieniające się znaczenie PRACY Nowa, radykalnie przebudowana koncepcja WIEDZY Pogłębiająca się DYSFUNKCJONALNOŚĆ SZKOŁY (tradycyjnych instytucji edukacyjnych) INDYWIDUALIZACJA biegu życia wyzwalająca refleksyjną modernizację i przebudowę systemu edukacji – Lifelong Learning (Field, 2000; Alheit, 1999; Beck, Giddens, Lash, 1996) Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

System RK - element Procesu Bolońskiego Proces Boloński – próba rozwiązania, a nie generowania problemów związanych z cichą eksplozją (m.in. przechodzenie od kształcenia elitarnego do „masowego”). Logika Procesu Bolońskiego wyznaczona ideą Lifelong Learning: centrum systemu edukacji w Europie: uczący się człowiek system ma działać na jego rzecz i umożliwiać mu uczenie się przez całe życie, niezależnie od miejsca życia, pozycji i statusu społeczno-ekonomicznego (wymiar społeczny PB). Deklaracja Bolońska (1999) – 29 państw, w tym Polska. Obecnie: 46 krajów tworzy Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego (EHEA). Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011 ERK i KRK Europejskie Ramy Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (European Qualification Framwork for LLL) : „narzędzie odniesienia w celu porównywania poziomów kwalifikacji w różnych systemach”[Zalec.PE,2008], narzędzie, dla którego podstawę stanowi OPIS wymagań - efektów kształcenia /uczenia się; kwalifikacja rozumiana jest jako „ formalny wynik procesu oceny i walidacji” [Zalec.PE,2008], wymaganie, któremu sprostał student; efekt kształcenia, uznany przez uczelnię (co znajduje wyraz w dyplomie lub innym potwierdzeniu uznania). Parlament Europejski ustali ERK na podstawie KRK określonych w poszczególnych krajach UE. Polskie KRK, jako system, wprowadza znowelizowana ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym, wchodząca w życie w dniu 1.10.2011. Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011 4

Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011 Ramy są puste. System Ram Kwalifikacji polega na ich wypełnieniu i funkcjonalnym powiązaniu wypełniających je elementów RAMY wyznacza 8 poziomów kształcenia [szkolnictwo wyższe: 6-8, studia I,II i III stopnia] 8 obszarów [w tym 4 „uniwersyteckie”: nauki humanistyczne, społeczne, ścisłe i przyrodnicze] 3 kategorie opisu wymagań sporządzanego w języku efektów kształcenia (w currilum) / uczenia się (w sylabusach): wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne. Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

Kto wypełnia Krajowe Ramy? Na poziomie krajowym MNiSW: Grupa Robocza ds. KRK Zespoły Dziedzinowe opisały wzorcowe efekty kształcenia dla wybranych kierunków studiów, uwzględniając poziom (I,II,IIIst.) i profil kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) w poszczególnych obszarach kształcenia (tzw. „benchmarki” - dla nauk ścisłych, przyrodniczych, humanistycznych, społecznych). Na poziomie uczelni Wydziały – posiadające uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego i posiadające wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia, autonomicznie tworzyć będą własne PROGRAMY studiów w uwzględnieniu metodologii RK, co może, ale nie musi być rezygnacją z istniejących kierunków. Jednakże zniknie aktualnie obowiązująca lista kierunków i wymóg stosowania określonych w niej nazw standardy kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów.

Podstawy systemu KRK w UG (co mamy?) Odpowiednią strukturę: studia 3-stopniowe; ECTS (nie w pełni funkcjonujący); suplement do dyplomu; pomocne jednostki, np. Biuro Karier . Wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia (Uchwała Senatu UG z 26.10.2009) – na poziomie uczelnianym (m.in. Uczelniany Zespół ds. Jakości Kształcenia (UZJK); Fundusz Innowacji Dydaktycznych, badania w zakresie procesu kształcenia, m.in. badania opinii studentów w wersji on-line; in.) - na poziomie wydziałów i jednostek dydaktycznych (Zespoły ds. Jakości Kształcenia, Pełnomocnicy Dziekanów i Kierowników jednostek ds. Jakości Kształcenia). Narzędzia, np. : sylabus UG według zasad KRK (propozycja UZJK) oraz „Przewodnik po sylabusie” Pilotażowe badania absolwentów (Biuro Karier i Ośrodek Informatyczny) Edukacja (REA, seminaria, warsztaty ogólnouczelniane i wydziałowe; in.)

Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011 ECTS W czym problem? W systemie ECTS punkty przyznawane są po zaliczeniu zajęć ujętych w programie lub module studiów, ale także po uzyskaniu pozytywnej oceny osiągniętych efektów kształcenia. Punkty ECTS mogą być przenoszone (transfer) gromadzone (akumulacja) w celu uzyskania dyplomu zgodnie z decyzją uczelni - w warunkach wymaganego przy tym oparcia na opisie kwalifikacji (w uwzględnieniu E/KRK) oraz na wewnętrznych systemach zapewniania jakości kształcenia. Jeżeli student osiągnął efekty kształcenia w innych warunkach, np. poza nią (edukacja nieformalna, pozafomalna), to przypisane im punkty mogą zostać uznane po pomyślnej ocenie, walidacji tych efektów kształcenia. ECTS stanowi jedno z kluczowych narzędzi ERK, umożliwiających całożyciowe uczenie się i mobilność. Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

Kierunki dalszej pracy Programy [Analizy zasobów i decyzje na wydziałach co do obszarów (nauki ścisłe, przyrodnicze, humanistyczne, społeczne) oraz profilu oferty (programy ogólne lub zawodowe - współpraca z pracodawcami konieczna w orientacji zawodowej). W zależności od decyzji na poziomie wydziałów, pracownicy w zespołach opracowują koncepcje nowych programów studiów.]. Sylabusy według KRK w UG: W roku 2011/12 – chętne jednostki, od 2012/13 – wszystkie (zgodnie z ustawą). Dobre funkcjonowanie procedur zapewniania jakości kształcenia (WSZJK) ECTS funkcjonujący w pełni we wszystkich jednostkach Tworzenie własnego systemu walidacji i uznawanie – studentom, doktorantom oraz kandydatom do uzyskania dyplomu - osiągnięć zdobytych poza UG.

Przypominając, co za nami… Przygotowania do wejścia w system KRK w naszej Uczelni przebiegały w zakresie organizacyjnym i strukturalnym oraz edukacyjnym [m.in. jako jedyna uczelnia w Polsce zorganizowaliśmy aż 6 konferencji bolońskich (REA), ponadto 2 ciągi warsztatów poświęconych konstruowaniu programów w metodologii KRK; wiele zrobiliśmy w ramach prac nad Wewnętrznym Systemem Zapewniania Jakości Kształcenia (ogromna rola Uczelnianego Zespołu ds. Jakości Kształcenia); Przedstawiciele UG uczestniczyli (uczestniczą) w pracach zespołów MNiSW, na poziomie ogólnopolskim przygotowujących reformę kształcenia wg KRK (tzw. „obszarnicy”, koordynatorzy, eksperci bolońscy). W reprezentowanych przez siebie oraz pokrewnych obszarach; w jednostkach, w których pracują w UG - na co dzień upowszechniają swoją wiedzę i doświadczenie. Dziękujemy i liczymy na nich w dalszych pracach wokół KRK! Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011 Przed nami, teraz… głównie praca w jednostkach; ze strony ‚centrali’ : Zebranie oferty kształcenia w języku efektów – matryce efektów (od jednostek) – nastąpi w trakcie 2011/12 (wiosną; start systemu w Polsce: 1.10.2012) Punkt konsultacyjny dotyczący KRK w UG [rodzaj forum, wymiany wiedzy i doświadczeń; Punkt… dostępny za pośrednictwem strony internetowej UG (System Zapewniania Jakości Kształcenia), od października 2011] Dalszy ciąg szkoleń – ‚Warsztaty ustawiczne’ - dot.konstruowania programów (w strategiach: bottom-up, top-down) – w ramach pracy UZJK, który skupia kluczowe dla spraw kształcenia osoby na wydziałach, w jednostkach. Kolejne REA – np. VII konferencja w cyklu REA poświęcona – m.in. – systemowi uznawalności wykształcenia i walidacji jego efektów (Recognition of Prior Learning: RPL), który możliwy będzie dzięki KRK w naszej Uczelni, pozwalając na pozyskiwanie coraz większej liczby tzw. „studentów nietradycyjnych”, którymi jesteśmy zainteresowani w świetle malejącej liczby studentów bezpośrednio po maturze. Prace nad poprawą systemu ECTS (nowy pełnomocnik) Optymalizacja narzędzi (sylabus, przewodnik, www i formy on-line) Uniwersytet Gdański Spotkanie UZJK,SKK,KSD,UKR w Leźnie, 14 czerwca 2011

Dziękuję za uwagę!