Planowanie wydatków na realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego zadania z zakresu polityki społecznej finansowane lub współfinansowane z budżetu państwa
Planowanie wydatków
Najważniejsze aspekty planowania wydatków Planowanie wydatków Najważniejsze aspekty planowania wydatków Wybrane wskaźniki, trendy, prognozy dotyczące lokalnej sytuacji społeczno-gospodarczej (źródło: np. dostępne na stronach GUS Statystyczne Vademecum Samorządowca), prognozy wskaźników makroekonomicznych -stopa bezrobocia, poziom dochodów na jednego mieszkańca (strona internetowa Ministerstwa Finansów). Art. 119 ustawy o pomocy społecznej – zadania pracownika socjalnego: „(…) dokonywanie analizy i oceny zjawisk, które powodują zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej oraz kwalifikowanie do uzyskania tych świadczeń…” Przewidywane zmiany przepisów. Dane historyczne (w tym wykonanie wydatków w poprzednich latach, szacunkowa liczba osób objętych pomocą w poprzednich latach). Wykorzystanie sprawozdań resortowych (np. MPiPS). Aktualizacja planu wydatków (bieżące monitorowanie wydatków i potrzeb, podejmowanie bez zbędnej zwłoki uzasadnionych działań).
Planowanie wydatków Najważniejsze aspekty planowania wydatków - doposażenie/ utworzenie punktów przygotowania i wydawania posiłków Max. jednostkowe dofinansowanie do zakupu sprzętu – do 3500 zł (§ 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa). Punkty nie mogą być doposażone w sprzęty stanowiące typowe wyposażenie kuchni (roboty wielofunkcyjne, kuchenki mikrofalowe, naleśnikarki, itp.). Dofinansowaniu podlegają prace związane z przystosowaniem pomieszczeń na punkt, które nie wymagają projektów budowlanych (bez uwzględnienia prac związanych z jego modernizacją, adaptacją, dobudową jak: wstawianie ścianek działowych celem podzielenia powierzchni, podciąganie nowych sieci kanalizacyjnych, elektrycznych, itp.). Planowanie wyposażenia w cenach jednostkowych poprzedzone analizą rynku (poprzez sprawdzenie dostępności planowanego zakupu, realnych cen sprzętu oraz ewentualnego dostawcy). Planowanie winno być adekwatne do liczby dzieci dożywianych w ramach Programu Do każdego wniosku powinno był dołączone uzasadnienie potwierdzające konieczność doposażenia punktu (powoływanie się w uzasadnieniu na wymogi Sanepidu wymaga przesłania kopii opinii Sanepidu w tej sprawie). 4
Planowanie wydatków Najczęściej pojawiające się błędy przy planowaniu środków finansowych na realizację Programu „Pomoc Państwa w zakresie dożywiania” Planowanie oparte jedynie na wysokości środków własnych zaplanowanych na ten cel w budżetach gmin. Błędy rachunkowe przy sporządzaniu kalkulacji. Zawyżanie lub zaniżanie przy sporządzaniu kalkulacji liczby osób objętych Programem (brak analizy liczby osób objętych programem w ubiegłych latach). Skutki popełnianych błędów Pozostawanie na koniec roku budżetowego niewykorzystanych środków w planach jednych jednostek przy jednoczesnych niedoborach środków w planach innych jednostek. Znaczne zwroty środków finansowych do budżetu państwa, co związane jest z koniecznością dokonywania blokad - wpływa to na przyznanie niższych środków na realizację Programu w kolejnych latach.
Planowanie wydatków Cele Plan wydatków optymalny w stosunku do potrzeb i możliwości finansowych. Minimalizacja ryzyka pozostawania na koniec roku budżetowego niewykorzystanych środków w planach jednych jednostek przy jednoczesnych niedoborach środków w planach innych jednostek.
Planowanie wydatków Przykład Jednostka planuje środki na świadczenia rodzinne na 2013 r. w wysokości 1 mln zł, ponieważ przewidywane wykonanie na 2012 r. wynosi ok.1 mln zł. Jednostka nie uwzględniła jednak, że: Jesienią 2012 r. nastąpi wzrost kryterium dochodowego, W 2012 r. na terenie gminy znacząco wzrosła liczba urodzeń, 2% mieszkańców gminy jest zatrudnionych w zakładzie pracy, który prawdopodobnie ogłosi upadłość. W tej sytuacji z dużym prawdopodobieństwem należy stwierdzić, że potrzeby na 2013 r. określone tylko na podstawie wniosków z przewidywanego wykonania na 2012 r. będą zaniżone. Gmina zaplanowała na 2012 r. 65 tyś. zł na zasiłki stałe na podstawie wykonania z lat poprzednich. Jednocześnie do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności wyjątkowo wpłynęło o 30% mniej wniosków, gmina nie wzięła tego pod uwagę, co spowodowało zawyżenie potrzeb przy planowaniu.
NAJCZĘSCIEJ STOSOWANE WSKAŹNIKI WSKAŹNIKI, O KTÓRYCH ZAPOMINAMY Planowanie wydatków ZASIŁKI OKRESOWE NAJCZĘSCIEJ STOSOWANE WSKAŹNIKI WSKAŹNIKI, O KTÓRYCH ZAPOMINAMY REJESTR KLIENTÓW OCENA SYTUACJI POTRZEBY WYDANE DECYZJE LICZBA WYSOKOŚĆ ŚWIADCZEŃ ŚRODOWISKO (PROGNOZY) PRACA RODZINA ZDROWIE Poziom wykonania za rok poprzedni Korekta Poziomu wykonania za rok bieżący Wskaźnik wzrostu 8
Planowanie wydatków Przykład Jednostka X w październiku ma niedobór środków w planie, Wojewoda nie ma wolnych środków na zabezpieczenie jej potrzeb. Jednocześnie jednostka Y do października wykorzystała 57% środków z planu, ale ignoruje ten fakt, nie weryfikuje potrzeb i nie wnosi o zmniejszenie. Do sierpnia jednostka wykorzystała 100% środków z planu i nie złożyła wniosku o jego zwiększenie, mimo to we wrześniu wystąpiła o przekazanie miesięcznej transzy środków. Pracownik Wydziału Polityki Społecznej telefonicznie zwrócił jednostce uwagę na wyżej opisaną sytuację. Jednostka przedstawiła następujące wyjaśnienie: „Nie występowaliśmy o zwiększenie, ponieważ oczekiwaliśmy na pismo od Państwa w sprawie weryfikacji planów”.
Planowanie wydatków Przykład Gmina zaplanowała środki na świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych 5 osobom. W marcu jedna z tych osób umieszczona została w DPS, a w maju jedna osoba zmarła. Gmina wystąpiła o zmniejszenie dopiero we wrześniu, po interwencji WPS spowodowanej niską realizacja planu. Na 2012 r. gmina zaplanowała środki na świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla dziecka, któremu usługi świadczono w 2011 r., wyłącznie na podstawie liczby godzin określonej w wydanej decyzji, nie podjęto działań w środowisku. Tydzień po przedstawieniu przez gminę potrzeb Wojewodzie matka dziecka przedstawiła zaświadczenie lekarza o konieczności podwojenia liczby godzin. Plany: W gminie X podjęto decyzję o utworzeniu środowiskowego domu samopomocy. Zaplanowano pewną liczbę miejsc, zgodnie ze spodziewanymi potrzebami środowiska i zabezpieczono środki na utrzymanie tych miejsc. Fakty: Drugi rok działalności ŚDS - maksymalne miesięczne obłożenie miejsc nie przekroczyło 63%.