Wychowanie fizyczne Komentarz do podstawy programowej Alicja Wróbel starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Poznaniu Gniezno- Września, październik 2009

Podstawa prawna Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.z 2009 Nr 4, poz. 17) Rozporządzenie MEN z dnia 10 sierpnia 2009r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz. U. z 2009 Nr 136, poz. 1116) Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2007 Nr 83, poz. 562, z późn.zm.) Rozporządzenie MEN i S z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002 Nr 15, poz 142, z póź. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U. z 2009 Nr 89, poz. 730)

Podstawa programowa z 2007 r. cele edukacyjne zadania szkoły treści nauczania osiągnięcia z 2009 r. cele kształcenia, wymagania ogólne treści nauczania, wymagania szczegółowe zalecane warunki i sposób realizacji Precyzyjnie określa, czego szkoła jest zobowiązana nauczyć ucznia o przeciętnych uzdolnieniach na każdym etapie kształcenia, zachęca do wzbogacania i pogłębiania treści nauczania Wiadomości i umiejętności, które uczniowie mają zdobyć na kolejnych etapach kształcenia wyrażone są w języku wymagań.

Zmiany w organizacji pracy szkoły dyrektor szkoły, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej, może postanowić o realizacji nowej podstawy programowej wychowania fizycznego, począwszy od 1.09.2009r., we wszystkich klasach nauczyciel pracuje dodatkowo co najmniej 1 godzinę tygodniowo z uczniami (KN) minimalna ogólna liczba godzin na realizację podstawy programowej podana łącznie na cykl kształcenia możliwość tworzenia oferty zajęć wf w grupach zainteresowań

Realizacja wychowania fizycznego niezależnie od formy wymaga przestrzegania bezwzględnego 3 zasad: odpowiedzialności szkoły za zgodny z obowiązującymi przepisami przebieg zajęć; kwalifikacje prowadzących; bezpieczeństwo uczniów.

Szczególnie ważne zmiany w praktyce: zapis treści nauczania w języku wymagań szczegółowych – opis zadań, z którymi każdy przeciętny uczeń powinien poradzić sobie na zakończenie kolejnych etapów edukacji; poszerzenie treści wf o wymagania szczegółowe z edukacji zdrowotnej.

Opis treści w języku wymagań edukacyjnych - konsekwencje Nie opisujemy już procesu edukacji, lecz definiujemy jej efekty (ujednolica się doświadczenia edukacyjne uczniów) Zajęcia pogrupowane w 7 bloków tematycznych: 1.      diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznego; 2.      trening zdrowotny; 3.      sporty całego życia i wypoczynek; 4.      bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista; 5.      sport (dotyczy II,III i IV etapu edukacyjnego); 6.      taniec (dotyczy II,III etapu edukacyjnego); 7.      edukacja zdrowotna (dotyczy III i IV etapu edukacyjnego).

W każdym następnym etapie edukacyjnym pojawiają się coraz bardziej złożone wymagania edukacyjne – odpowiedzialność nauczycieli za przygotowanie do spełniania wymagań szczegółowych. Szkolna oferta wychowania fizycznego powinna zaspakajać w możliwie najpełniejszy sposób potrzeby i zainteresowania różnych uczniów – 2 godziny obowiązkowych zajęć wf w innych formach. Ocenianie uczniów ( miarą wysiłku wkładanego w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki wf mogą być: systematyczność udziału w zajęciach, aktywność ucznia a miernikiem aktywności – wykonywanie zadań na miarę możliwości)

Programy nauczania z wychowania fizycznego Od 22 kwietnia 2009 MEN nie dopuszcza już do użytku szkolnego programów nauczania. Program nauczania dopuszcza do użytku szkolnego w danej szkole dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. Nauczyciel pisze program sam lub we współpracy z innymi nauczycielami, modyfikuje istniejący program lub wybiera z dostępnych na rynku. Następnie proponuje program dyrektorowi, który z kolei może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego, dyplomowanego lub doradcy metodycznego- co do stopnia jego zgodności z podstawą programową oraz dostosowania do potrzeb i możliwości uczniów. Dyrektor dopuszcza program do użytku w danej szkole.

Procedura tworzenia oferty dla uczniów Rodzaj zajęć do wyboru: sportowe; rekreacyjno-zdrowotne (w tym korekcyjno-kompensacyjne); taneczne; turystyczne. Ramy czasowe wybranych zajęć semestr; rok szkolny; obowiązkowa zmiana w każdym roku szkolnym; możliwość powtarzania w kolejnych latach; obowiązkowa kontynuacja przez cały etap edukacji; obowiązkowa kontynuacja przez minimum dwa lata. Sposób podziału na grupy ze względu na poziom klas (międzyoddziałowe, międzyklasowe lub sposób mieszany) ze względu na poziom umiejętności (początkujące, zaawansowane) ze względu na płeć ( np. gry zespołowe oddzielnie chł. i dz. , taniec razem) Miejsce, czas trwania i termin odbywania zajęć oraz nauczyciel prowadzący

Procedura wdrażania oferty Zatwierdzenie oferty zajęć do wyboru przez dyrektora szkoły, po uzgodnieniu z organem prowadzącym i po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną, radę rodziców (kwiecień) Rozpropagowanie oferty wśród uczniów i rodziców (maj) Przygotowanie kart deklaracji wyboru – indywidualne, klasowe z miejscem na indywidualny wybór, na każdy rodzaj zajęć – podanie rezerwowej formy(maj) Ogłoszenie sposobu i terminu składania deklaracji wyboru (maj) – 1 tydzień Zebranie deklaracji od uczniów kl. III –V SP, I-II G i P (czerwiec) Zebranie deklaracji od kandydatów do szkoły (Gi P) – dzień składania deklaracji, dzień ogłoszenia naboru lub dzień rozpoczęcia roku szkolnego, w I semestrze I klasy edukacja zdrowotna Podział uczniów na grupy (czerwiec-sierpień) Wywieszenie informacji dla uczniów o przydziale do grup (dzień rozpoczęcia roku szkolnego) Przekazanie wychowawcom klas wykazu wszystkich grup do wyboru oraz klasowych list z przydziałem uczniów do grup (dzień rozpoczęcia roku szkolnego)

Dokumentowanie zajęć do wyboru dzienniki zajęć pozalekcyjnych  komputerowa baza danych

Ocenianie ucznia z wychowania fizycznego Należy określić w wewnątrzszkolnym ocenianiu w odniesieniu do wf: -   obszary oceniania; -   przedmiot oceny w każdym obszarze( co); -   szczegółowe kryteria oceny w każdym obszarze, w tym skalę ocen (jak i kiedy); -   sposób przejścia od ocen bieżących do oceny semestralnej i końcoworocznej. Ocena śródroczna lub końcoworoczna może być sformułowana na podstawie ocen końcowych z wytyczonych obszarów oceniania , a nie ze wszystkich ocen bieżących uzyskanych w każdym obszarze.   Przy dwutorowym modelu realizacji wf w WSO należy określić: -    jakie obszary oceniania obowiązywać będą na poszczególnych zajęciach -    jak oceniana będzie edukacja zdrowotna na III i IV etapie edukacyjnym -    jak wystawiana będzie ocena śródroczna i roczna z wychowania fizycznego -    kto będzie wystawiał ocenę śródroczną i roczną z wf – najlepiej n-l zajęć lekcyjnych.

Edukacja zdrowotna – powiązania z wf W I etapie wyodrębniono obszar „wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna”. W II, III i IV etapie zapisano, że wf pełni wiodącą rolę w edukacji zdrowotnej. W wymaganiach ogólnych wskazano na związek między zdrowiem i aktywnością fizyczną -    W III i IV etapie wyodrębniono blok tematyczny „edukacja zdrowotna”

Nauczyciel wychowania fizycznego koordynatorem edukacji zdrowotnej w szkole Wymagania szczegółowe dotyczą: I etap edukacji: -         troski o ciało, -         zachowań sprzyjających zdrowiu, -         zachowania bezpieczeństwa i szukania pomocy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, -         właściwego zachowania w chorobie; II etap edukacji: -         bezpieczeństwa oraz sposobów postępowania w zagrożeniach zdrowia i życia, -         troski o ciało; (w wymaganiach ogólnych wyraźne wskazanie na związek zdrowia z aktywnością fizyczną) III i IV etap edukacji:  - edukacja zdrowotna jako oddzielny blok edukacyjny.

Obszary edukacji zdrowotnej stworzone przez wymagania z 6 bloków wychowania fizycznego: -         aktywność fizyczna, praca i wypoczynek, żywienie; -         rozwój fizyczny w okresie dojrzewania i młodzieńczym; -         dbałość o ciało, bezpieczeństwo, choroby; -         zdrowie i dbałość o nie; -         zdrowie psychospołeczne i umiejętności życiowe. Propozycje organizacji zajęć: Co najmniej 30 godz. w okresie 3 lat nauki w gimnazjum i 3 lat w szkole ponadgimnazjalnej – cykl kursowy. W okresie jednego semestru – cykl ciągły. Czas trwania zajęć : 1 lub 2 godz. lekcyjne (z puli zajęć do wyboru) Niewskazane jest rozkładanie zajęć w dłuższym okresie oraz omawianie zagadnień wymienionych w bloku „edukacja zdrowotna” wyłącznie w czasie części lekcji przeznaczonych na zajęcia ruchowe.

Ocenianie - Obecność i aktywność, gotowość do pracy indywidualnej i zespołowej. -         Samoocena uczniów dotyczącą rozwoju ich umiejętności osobistych i społecznych oraz zmian postaw i zachowań. -         Ocena dokonana przez rówieśników w przypadku wykonywania projektów i prac zespołowych. -         Ocena pracy ucznia dokonana przez nauczyciela, dotycząca specyficznych zadań, pracy domowej, projektów, portfolio i innych wytworów pracy ucznia.

Dziękuję za uwagę!