1

Strategia rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 konferencja: „Czynniki i kierunki rozwoju Dolnego Śląska” Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 2

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Strategia rozwoju województwa jest najważniejszym dokumentem przygotowywanym przez samorządy województw, określa cele i priorytety polityki rozwoju prowadzonej na terenie regionu. Dobra strategia powinna mieć charakter integracyjny nie tylko w stosunku do mieszkańców, ale też i organizacji pozarządowych oraz jednostek administracji publicznej wszystkich szczebli działających na danym terenie. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 3

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Cele Strategii Rozwoju Dolnego Śląska do 2020r Prognozowanie i planowanie kierunków rozwoju społeczno – gospodarczego przestrzennego społecznego przy zrównoważonym wykorzystaniu środowiska naturalnego Diagnozowanie endogenicznych i egzogenicznych uwarunkowań dotyczących szans i wyzwań Dolnego Śląska w przestrzeni krajowej i europejskiej Ustalanie zadań na rzecz poprawy dostępności usługowej, komunikacyjnej, transportowej [[[ integracja regionu ]]] zapobieganie wykluczeniu i marginalizacji Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 4

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Cele Strategii Rozwoju Dolnego Śląska do 2020r Zagospodarowanie środków wspierania rozwoju oraz wytyczenie wieloletnich ram finansowych z uwzględnieniem środków UE wspierających rozwój regionalny Aktywizacja i mobilizacja mieszkańców, społeczności lokalnych, organizacji społecznych, instytucji, przedsiębiorstw do współdziałania przy budowaniu tożsamości regionalnej Kreowanie spójnego i atrakcyjnego wizerunku regionu służącego efektywnej promocji i wzrostu atrakcyjności turystycznej Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 5

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Cele Strategii Rozwoju Dolnego Śląska do 2020r Cel nadrzędny Podniesienie poziomu życia mieszkańców Dolnego Śląska oraz poprawa konkurencyjności regionu przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju Cel gospodarczy Zbudowanie konkurencyjnej i innowacyjnej gospodarki Dolnego Śląska Cel przestrzenny Zwiększenie spójności przestrzennej i infrastrukturalnej regionu i jego integracja z europejskimi obszarami wzrostu Cel społeczny Rozwijanie solidarności społecznej oraz postaw obywatelskich, twórczych i otwartych na świat Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 6

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Polityka rozwoju prowadzona w regionie zmierza w kierunku zbudowania konkurencyjnej i innowacyjnej gospodarki Dolnego Śląska. Zakłada się przy tym osiągnięcie wysokiego i stabilnego tempa wzrostu oraz rozwoju gospodarczego, jak również poprawę konkurencyjności regionu atrakcyjnego dla inwestowania i długookresowego prowadzenia innowacyjnej działalności gospodarczej, przy wykorzystaniu endogenicznych czynników rozwoju. Zamierzenia te realizowane będą poprzez: [ Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Dolnego Śląska. [ Budowę gospodarki opartej na wiedzy (GOW). [ Wspieranie aktywności gospodarczej na Dolnym Śląsku. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 7

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA PKB na 1 mieszkańca wg województw w 2006r [zł] Polska średnio: 27 799 Źródło: GUS Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 8

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA głogowski górowski Podmioty GN wg REGON na Dolnym Śląsku w 2007r milicki polkowicki wołowski lubiński bolesławiecki trzebnicki legnicki oleśnicki zgorzelecki m.L średzki złotoryjski m.Ww lubański lwówecki jaworski wrocławski oławski świdnicki m.JG jeleniogórski m.Wb strzeliński kamiennogórski dzierżoniowski wałbrzyski ząbkowicki kłodzki Źródło: GUS Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 9

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dynamika zmian liczby podmiotów Gospodarki Narodowej w latach 2002 – 2007 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: GUS 10

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw Dolnym Śląsku w latach 2002 – 2007 m. Wrocław ogółem 14 901 mln Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: GUS 11

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Ostatnie lata to także szeroka aktywna działalność samorządów lokalnych w roli gracza w sferze inwestycji służących poprawie poziomu życia mieszkańców - co w chwili turbulencji ekonomicznych dodatkowo pełni rolę stabilizującą i stymulującą rozwój. m. Wrocław ogółem 2 702,2 mln Źródło: Regionalna Izba Obrachunkowa Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 12

I. SFERA GOSPODARCZA Specjalne Strefy Ekonomiczne na Dolnym Śląsku Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Kamiennogórska SSE Legnicka SSE Wałbrzyska SSE Tarnobrzeska SSE Specjalne Strefy Ekonomiczne na Dolnym Śląsku (luty 2007) Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: WBU 13

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA SSE w Polsce: mocna pozycja Dolnego Śląska [ zainwestowanie w 3 strefach to prawie 15 mld zł i 229 wydanych pozwoleń ] Źródło: Ministerstwo Gospodarki Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 14

I. SFERA GOSPODARCZA Stopa bezrobocia rejestrowanego Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Stopa bezrobocia rejestrowanego w II 2009 r. na Dolnym Śląsku wg powiatów W związku z obecną sytuacją gospodarczą w Polsce (i na świecie) zaznaczyły się negatywne tendencje ekonomiczne i społeczne. Jedną z nich jest wzrost stopy bezrobocia, który dotknął wiele powiatów z naszego regionu. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: DAWG, GUS 15

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Wzmacnianie regionalnych bloków kompetencji Regionalny Program Wsparcia Klastrów Stworzenie Raportu „Identyfikacja istniejących i potencjalnych klastrów na Dolnym Śląsku” Opracowany został przewodnik dla przedsiębiorcy „ABC jak założyć klaster?” Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 16

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Aktywizacja środowiska badawczego GRANT – wsparcie prac badawczych poprzez stypendia naukowe dla doktorantów – projekt systemowy Wydziału Rozwoju Gospodarczego, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Poddziałania 8.2.2 PO KL Wypłata stypendiów dla 150 uczestników studiów doktoranckich dolnośląskich szkół wyższych, kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa i zgodnych z założeniami Dolnośląskiej Strategii Innowacji. Trwa druga edycja objętych wsparciem doktorantów. Wykorzystanie nanotechnologii w nowoczesnych materiałach NanoMat Biotechnologie i zaawansowane technologie medyczne BioMed Projekty badawcze realizowane przez Wrocławskie Centrum Badań EIT+, finansowane z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka realizowane będą do końca 2014 r. Ich wartość przekracza 200mln złotych Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 17

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Budowanie infrastruktury innowacyjnej W ostatnim czasie na Dolnym Śląsku powstały ośrodki innowacji: ChemiPark Technologiczny Brzeg Dolny, KGHM Letia Park Technologiczny, Park Technologiczny w Szczawnie Zdroju i Wałbrzychu, Dolnośląski Park Innowacji i Nauki S.A., Wrocławskie Centrum Badań EIT+, Wrocławski Medyczny Park Naukowo – Technologiczny Realizowane projekty badawcze: -„Makroregion innowacyjny. Foresight technologiczny dla województwa dolnośląskiego do 2020 roku” - „Foresight technologiczny materiałów i kompozytów polimerowych” - UPRIS (Upgrading Lower Silesia – From Regional Innovation Strategy Towards Operating System) Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 18

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Budowanie infrastruktury innowacyjnej Dolnośląski Park Technologiczny „T-Park” w Szczawnie Zdroju 8 maja 2009 nastąpiła inauguracja działalności nowego parku technologicznego. Jego misją, zgodnie z założoną strategią innowacji, będzie wzmocnienie konkurencyjności regionu wałbrzyskiego i całego Dolnego Śląska w Polsce i Europie poprzez wspieranie przedsiębiorczości opartej na wiedzy, rozwinięciem współpracy z regionalnymi centrami badań i rozwoju, komercjalizowaniem osiągnięć naukowych. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 19

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Finansowanie innowacji Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 – Priorytet I Wzrost konkurencyjności dolnośląskich przedsiębiorstw Inwestycje dla przedsiębiorstw – W ramach działania 1.1. - 14 maja został ogłoszony konkurs o dotacje na inwestycje o charakterze innowacyjnym Inicjatywa JEREMIE, której celem jest poprawa dostępu MŚP do finansowania, a w szczególności zapewnienie mikrokredytów, mikropożyczek, kapitału podwyższonego ryzyka, kredytów i gwarancji oraz innych innowacyjnych form finansowania. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka ( Działania 4.2, 4.4, 6.1, 8.1, 8.2) – wdrażany przez Regionalną Instytucję Finansującą, której funkcję na Dolnym Śląsku pełni Wrocławska Agencja Rozwoju Regionalnego. Zakończyły się nabory do poszczególnych działań. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 20

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Edukacja dla innowacji Wsparcie szkoleniowo – doradcze dla pracowników Urzędu Marszałkowskiego oraz innych jednostek uczestniczących w rozwoju, aktualizacji i monitoringu DSI – projekt systemowy Wydziału Rozwoju Gospodarczego, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Poddziałania 8.2.2 PO KL W ramach projektu zorganizowane zostaną szkolenia krajowe i zagraniczne z zakresu m.in. transferu technologii, prawa patentowego, finansowania innowacji, także kurs języka angielskiego oraz seminaria i konferencje tematyczne. Projekt w trakcie realizacji, w czerwcu planowane szkolenie krajowe. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 21

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 I. SFERA GOSPODARCZA Dolnośląska Strategia Innowacji Krzewienie postaw proinnowacyjnych Akumulacja kapitału społecznego Rozwój, koordynacja, monitoring i ewaluacja dolnośląskiego systemu innowacji – projekt systemowy Wydziału Rozwoju Gospodarczego, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Poddziałania 8.2.2 PO KL Rezultaty: Opracowanie i wdrożenie metodyki monitoringu Dolnośląskiej Strategii Innowacji Określenie stanu i potrzeb regionalnej gospodarki w zakresie innowacyjności Opracowanie Regionalnego Programu Wsparcia Klastrów Wsparcie dla przedsiębiorców Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji Zwiększenie świadomości społeczeństwa Analiza stanu i kierunków rozwoju instytucji proinnowacyjnych w regionie – projekt systemowy Wydziału Rozwoju Gospodarczego, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Poddziałania 8.2.2 PO KL Raport przedstawiający analizę stanu oraz prognozę kierunków rozwoju instytucji proinnowacyjnych na Dolnym Śląsku Mapa instytucji proinnowacyjnych w województwie dolnośląskim Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 22

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Polityka rozwoju skierowana jest na zwiększenie spójności przestrzennej i infrastrukturalnej regionu z krajem oraz jego integrację z europejskimi obszarami wzrostu. Prowadzona jest aktywna polityka ochrony wartości przyrodniczych i kulturowych oraz kształtowania środowiska przyrodniczego regionu w oparciu o zasady ekorozwoju. Zamierzenia te realizowane są poprzez: Poprawę spójności przestrzennej regionu Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Poprawę ładu przestrzennego, harmonijności struktur przestrzennych. Zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego społeczeństwa i gospodarki Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego regionu Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 23

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Planowany rozwój głównych połączeń komunikacyjnych Kolej Wysokich Prędkości Wrocław – Warszawa Projektowane autostrady (drogi szybkiego ruchu) Korytarz transportowy CETC Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: WBU 24

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA WPI 2007 – 2013 Drogi kołowe: zadania wojewódzkie realizowane i planowane Źródło: DSDiK Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, maj 2009 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 25

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Samorząd wojewódzki jest w trakcie rewitalizacji linii Wrocław – Trzebnica, Szklarska Poręba – Jakuszyce. Planuje się przejecie linii kolejowych m.in. Wrocław – Świdnica Miasto (nr 285), Kobierzyce – Piława Górna, Dzierżoniow – Bielawa Cel: stworzenie spójnego systemu kolejowego transportu osobowego: zapewnienie dogodnych połączeń nowoczesnym taborem konkurencyjne czasy przejazdu spójne z innymi środkami rozkłady jazdy zintegrowana taryfa idea podróżowania Park&Ride Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: UMWD 26

II. SFERA PRZESTRZENNA Dostępność metropolitalna w komunikacji Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Dostępność metropolitalna w komunikacji drogowej i kolejowej Zarówno budowa autostrad, dróg szybkiego ruchu oraz obwodnic miejscowości, a także plany związane z Kolejami Dolnośląskimi wpisują się założenia strategii rozwoju regionalnego, w szczególności dotyczącego spójności terytorialnej, dostępności administracyjnej poprawienia jakości życia obywateli ułatwienia działania przedsiębiorcom zwiększenia potencjału turystycznego Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: WBU (2005) 27

II. SFERA PRZESTRZENNA Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy CETC Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy CETC Inicjatywa regionów europejskich państw członkowskich UE – regiony ze Szwecji, Polski, Słowacji, Republiki Czeskiej, Węgier. Głównym celem projektu jest wypromowanie nowego Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego i wzmocnienie jego konkurencyjności w przestrzeni europejskiej. Korytarz ma łączyć północ z południem Europy oraz zapewnić najtańsze i najszybsze połączenie krajów skandynawskich z Europą Środkową i Południową. Stworzyłoby to podstawy dla bardziej dynamicznego rozwoju regionów znajdujących się w jego paśmie i przyczyniło się do stworzenia nowego, multimodalnego pasma logistyczno – transportowego w oparciu o transport drogowy, kolejowy i rzeczny. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 28

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Wciąż jest wiele do zrobienia - na diagramach zaznaczona została dostępność Warszawy wyrażona czasami dojazdów - Dolny Śląsk nie wypada w tym wypadku zbyt korzystnie. Drogi Koleje Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: KPZK 29

Obszary użytkowania rolniczego Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Obszary użytkowania rolniczego Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: WBU 30

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA PRZESTRZENNA Przyrodnicze obszary chronione na Dolnym Śląsku Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 Źródło: WBU 31

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 II. SFERA SPOŁECZNA W sferze społecznej nacisk jest kładziony na rozwijanie solidarności społecznej oraz twórczych i otwartych na świat postaw obywatelskich. Zakłada się stworzenie warunków do poprawy jakości życia osiągnięcie wysokiego (w skali polskiej i europejskiej) poziomu zaspokojenia potrzeb społecznych, w szczególności w obszarach: socjalnym, edukacyjnym, kulturowym i zdrowotnym. Zamierzenia te realizowane będą poprzez: Integrację społeczną i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu Umacnianie społeczeństwa obywatelskiego, rozwój kultury Poprawę jakości i efektywności systemu edukacji i badań naukowych Stałe podnoszenie stanu bezpieczeństwa zdrowia mieszkańców województwa Aktywną politykę rynku pracy oraz wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 32

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Pięć głównych filarów działań samorządu: Polityka budżetowa: realne oszacowanie tegorocznych wpływów do budżetu, szczególnie z tytułu podatku CIT racjonalizacja wydatków bieżących zapewnienie środków na zadania inwestycyjne  podpisanie umów z wykonawcami i uzyskanie dotacji rozwojowych, pozyskiwanie pozabudżetowych źródeł finansowania zadań prorozwojowa struktura wydatków budżetowych,  48,6 % stanowią wydatki majątkowe – zasada wydatkowania środków z deficytu budżetowego tylko na inwestycje długookresowe [ rezerwa kryzysowa w wysokości ok. 135 mln, która pozwoli na utrzymanie poziomu wydatków w razie dramatycznego spadku wpływów do budżetu. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 33

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Realizacja inwestycji – pobudzanie lokalnej gospodarki przez zwiększenie inwestycji publicznych i przyspieszenie ich realizacji [ sprawniejsze zarządzanie procesami inwestycyjnymi [ utworzenie Wydziału Monitoringu Inwestycji Wojewódzkich UMWD [ przetargi na wykonawstwo inwestycji z WPI oraz dokumentacje inwestycyjne  np. przeprawy drogowe nad Odrą w Łanach (w ramach Łącznika Aglomeracyjnego) oraz w Ciechanowie [ zatwierdzenie przez Zarząd Województwa „Dolnośląskiego programu przebudowy i remontów dróg wojewódzkich” – ok. 40 mln zł [ posiedzenie Komisji Infrastruktury Sejmu RP – deklaracja PKP S.A. 500 mln zł na modernizację połączeń kolejowych wskazanych w „Studium transportu kruszyw” opracowanym przez Urząd Marszałkowski Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 34

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Ochrona rynku pracy – aktywizacja bezrobotnych, reorientacja zawodowa oraz łagodzenie skutków bezrobocia [ zabezpieczenie środków Funduszu Pracy na projekty w ramach programów antykryzysowych  przekazanie części środków do dyspozycji Urzędów Pracy w powiatach o najwyższych wskaźnikach bezrobocia [ 5 mln zł z Funduszu Pracy na program pn. „Bezrobotni dla gospodarki wodnej i przeciwpowodziowej”  utworzenie 512 miejsc pracy dla trwale bezrobotnych w ramach robót publicznych przy konserwacji wałów ppow. [ przeznaczenie środków Funduszu Pracy na projekt PUP w Jeleniej Górze  roboty publiczne przy znakowaniu szlaków turystycznych [ dostosowywanie kolejowych połączeń pasażerskich do potrzeb pracowników i pracodawców w ramach usług realizowanych przez Koleje Dolnośląskie S.A.  dostosowywanie rozkładów jazdy pociągów do 8-godz. dnia pracy w tym dla pracujących w systemie zmianowym [ Przygotowywanie raportu „Prognozy zapotrzebowania gospodarki regionu na siłę roboczą w układzie sektorowo-branżowym i kwalifikacyjno-zawodowym w województwie dolnośląskim” Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 35

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Wykorzystanie środków europejskich – przyspieszenie wykorzystania, wsparcie projektów mających skutek antykryzysowy i realizujących strategię rozwoju [ przyśpieszenie terminów naborów wniosków o dofinansowanie w ramach trzech priorytetów RPO WD (dotacje dla przedsiębiorstw, rewitalizacja miast, turystyka) [ zwiększenie kwoty alokacji dostępnej w ramach ogłoszonych naborów, przyjęcie systemu zaliczek na realizację projektów [ zapewnienie wsparcia większej liczby przedsiębiorstw ze środków priorytetu I RPO, poprzez wprowadzenie możliwości złożenia tylko jednego wniosku przez jednego przedsiębiorcę [ zmiana Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych poprzez zwiększenie ich liczby z 24 do 37 Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 36

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Wykorzystanie środków europejskich – c.d. [ zakończenie naborów projektów do:  Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Odnowa i Rozwój Wsi (ok. 36,2 mln €),  Podstawowe usługi dla ludności (90,4 mln €), w trakcie naborów  LEADER 52,6 mln € [ wykorzystanie dodatkowych środków w ramach Priorytetu II ZPORR m.in. na stypendia, szkolenia i projekty badawcze – termin realizacji I półrocze 2009r [ uruchomienie konkursu na Dolnośląski Fundusz Powierniczy w ramach inicjatywy JEREMIE [ przygotowania projektów w celu pozyskania środków z innych programów [ Szacuje się, że w ramach zaliczek na projekty realizowane w roku 2009 na Dolnym Śląsku wpłynie kwota 1 600 mln zł. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 37

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Wsparcie inicjatyw rozwojowych i koordynacja w zakresie reagowania na skutki kryzysu [ poznanie strategicznych i bieżących potrzeb partnerów społecznych i uczestników rynku, obserwacja sytuacji gospodarczej [ praca ośrodka analitycznego dla wypracowania nowych rozwiązań i koordynacji działań różnych instytucji  opracowywanie analiz i ekspertyz, które będą podstawą konsultacji z partnerami społeczno gospodarczymi, proponowanie projektów prorozwojowych oraz kolejnych działań zapobiegawczych i wyprzedzających zjawiska kryzysowe [ powołanie w 2008r Dolnośląskiego Funduszu Pomocy Rozwojowej  przeprowadzenie naboru projektów gmin do wsparcia i podpisanie umów w maju br. (dotacja 10 mln zł, wartość 28 zadań ogółem 21,4 mln zł) Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 38

Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Pakiet antykryzysowy dla stabilnego rozwoju Dolnego Śląska Wsparcie inicjatyw rozwojowych i koordynacja – c.d. [14.V.2009 r. zainaugurowano prace „Społecznej Rady Gospodarczej” pod przewodnictwem Marszałka Województwa Dolnośląskiego ukierunkowanej na problematykę przeciwdziałania zjawiskom kryzysowym w regionie konsultacje założeń „pakietu antykryzysowego”  posiedzenia w subregionach, w porozumieniu z Konwentem Starostów [ aktywność Centrum Obsługi Inwestora Dolnośląskiej Agencji Współpracy Gospodarczej w rozmowach z inwestorami m.in. z sektora IT (do 3000 miejsc pracy) [ pozytywna opinia Zarządu Województwa o rozszerzeniu podstrefy WSSE w Jelczu-Laskowicach w związku z planowaną inwestycją [ inicjatywa Zarządu utworzenia porozumienia na rzecz rozwoju nowoczesnego systemu komunikacyjnego Dolnośląskich Kolei Dojazdowych Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 39

Analizy, badania i prognozy Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Priorytet 8 „Regionalne kadry gospodarki” Działanie 8.1 „Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie” Poddziałanie 8.1.4 „Przewidywanie zmiany gospodarczej” Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego Projekt Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego [POKL.08.01.04-02-003/08] współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Budżetu Państwa raz Województwo Dolnośląskie ze środków Budżetu Województwa Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 40

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY CEL PROJEKTU (1) Cel ogólny: wzmocnienie atrakcyjności Dolnego Śląska wspieranie rozwoju gospodarczego poprzez prowadzenie systematycznej analizy rozwoju społeczno-gospodarczego Dolnego Śląska prognozowanie zmian społeczno-gospodarczych zachodzących w regionie, co pozwoli na aktualizowanie SRWD i dostosowanie jej zapisów do zmieniających się uwarunkowań. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 41

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY CEL PROJEKTU (2) Cel szczegółowy: 1) przeprowadzanie badań i analiz na potrzeby SRWD ukazujących obecne uwarunkowania społeczno-gospodarcze regionu oraz kierunki i zakres zarysowujących się zmian (w określonych przypadkach) w perspektywie kilku kolejnych lat (prognoza zmian), zawierających rekomendacje co do dalszych działań (w różnych obszarach, w tym służących zwiększeniu atrakcyjności regionu). 2) opracowanie wskaźników służących ocenie SRWD i przypisanie ich celom strategicznym opracowanie kompleksowej metodologii oceny wdrażania SRWD, przeprowadzenie analizy możliwości agregacji danych z gmin, powiatów, w celu ich wykorzystania do opisu sytuacji społeczno-gospodarczej regionu, opracowanie metodologii pozyskiwania i przetwarzania danych do oceny poziomu rozwoju, opracowanie zasad wdrożenia zestawu wskaźników i ich pomiaru, w kontekście ich przyporządkowania do celów strategicznych zawartych w Strategii). W zależności od wyników opracowanej metodologii – na podstawie których możliwe będzie określenie możliwości technicznych i finansowych – przewiduje się, że zostaną podjęte również działania celem opracowania bazy danych (wstępna nazwa: Zintegrowana Baza Danych Monitoringu i Ewaluacji SRWD), umożliwiającej prowadzenie oceny wdrażania Strategii. 3) podniesienie świadomości społeczeństwa oraz podmiotów uczestniczących w realizacji polityki rozwoju w zakresie trendów rozwojowych i zmian gospodarczo-społecznych. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 42

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY DZIAŁANIA (1) 1) opracowanie analiz na potrzeby SRWD, umożliwiających odpowiednią agregację danych celem przeprowadzania systematycznej oceny uwarunkowań społeczno-gospodarczych regionu oraz ukazujących prognozowane zmiany społeczno-gospodarcze zachodzące w województwie: ANALIZY DOTYCZĄCE SFERY GOSPODARCZEJ 1-Analiza atrakcyjności inwestycyjnej regionu w świetle współczesnych trendów. Opracowanie analiz zawierających rekomendacje dotyczące pożądanych działań dla zwiększenia atrakcyjności gospodarczej regionu. 2-Analiza tendencji rozwojowych regionu w odniesieniu do zgodności ze strategią. 3-Analiza aktywności dolnośląskich podmiotów gospodarczych. Wyznaczenie głównych trendów. Studia Przypadków. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 43

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY DZIAŁANIA (2) ANALIZY DOTYCZĄCE SFERY SPOŁECZNEJ 1-Analiza rozwoju społecznego w świetle programowania rozwoju gospodarczego, na podstawie prognoz zmian demograficznych i społecznych na rozwój gospodarczy Dolnego Śląska. 2-Analiza systemu edukacji w świetle zmian demograficznych i społecznych regionu. Określenie zapotrzebowania na edukację na różnych poziomach w regionie w świetle prognoz demograficznych i społecznych. 3-Analiza zagrożeń społecznych dla Dolnego Śląska. Wykorzystanie wyników sondaży społecznych w różnych obszarach życia do prognozowania zagrożeń społecznych w regionie. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 44

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY DZIAŁANIA (3) ANALIZY DOTYCZĄCE SFERY PRZESTRZENNEJ 1-Analiza stanu i procesów integracji społeczno-gospodarczej, instytucjonalnej i przestrzennej regionu. Dokonanie analizy dotyczącej koegzystencji funkcji ochronnych oraz rozwoju systemów komunikacji i sieci infrastruktury w województwie dolnośląskim. 2-Analiza wykorzystania naturalnych bogactw regionu w kontekście rozwoju społeczno-gospodarczego z uwzględnieniem przekrojów przestrzennych, w związku z perspektywą wyczerpania złóż naturalnych bogactw. Opracowanie Założeń do Strategii zrównoważonego rozwoju w tym zakresie. 3-Analiza określająca wpływ zintegrowanego zarządzania obszarem metropolitalnym na region. 4-Dolny Śląsk w sferze (sieci) makroregionalnej i globalnej. Dokonanie analizy regionu w kontekście spójności zewnętrznej, przestrzennej i gospodarczej. 5-Modele rozwoju dla terenów urbanizujących się w obrębie wielofunkcyjnych terenów wiejskich w regionie. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 45

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY DIAŁANIA (4) ANALIZA ZBIORCZA 1-Analiza dokumentów na poziomie regionalnym, ich uporządkowanie oraz ocena aktualności i przydatności w kształtowaniu bieżących i przyszłych procesów społecznych i gospodarczych regionu wraz z rekomendacją co do dokumentów niezbędnych do opracowania i niezbędnych dla procesów społeczno-gospodarczych. Wymienione analizy będą opracowane w myśl formuły prezentującej konkurencyjne koncepcje (rozwiązania). Dodatkowo, zostaną w nich ujęte wskazówki (prognozy) obrazujące, jakie skutki będą wywoływały zaproponowane w analizach rozwiązania (m.in. z ekonomicznego punktu widzenia). Powyższe działania pozwolą na przeprowadzenie aktualizacji SRWD i dostosowywanie jej zapisów do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 46

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego PROJEKT SYSTEMOWY DZIAŁANIA (5) 2). podjęcie prac w celu opracowania wskaźników służących ocenie SRWD i przypisania ich celom strategicznym. Opracowana zostanie kompleksowa metodologia oceny wdrażania SRWD, obejmująca analizę możliwości agregacji danych z gmin i powiatów znajdujących się w granicach województwa, której efekty będą miały wpływ na ewentualne stworzenie Zintegrowanej Bazy Danych Monitoringu i Ewaluacji SRWD (ZBDMiE SRWD). W ramach zadania, przewidziane zostało również opracowywanie raportów z monitoringu SRWD w roku 2009 i 2010. 3). promocja projektu, obejmująca organizację konferencji/spotkań oraz publikację analiz SRWD, w celu rozpropagowania działań podjętych w ramach projektu, przyczyniając się tym samym do zwiększenia świadomości mieszkańców regionu nt. Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego. Działanie umożliwi dokonywanie odpowiednich zmian w dokumentach dotyczących rozwoju na wszystkich poziomach samorządu: województwa, powiatów i gmin. Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 47

Strategia rozwoju Dolnego Śląska w perspektywie do roku 2020 Dziękuję za uwagę Tomasz Bogusz Dział Strategii Regionalnej Wydział Polityki Regionalnej Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Departament Rozwoju Regionalnego UMWD • Wrocław, czerwiec 2009 48

49