Wdrażanie PO RYBY 2007-2013 – kwestie problematyczne

Plan prezentacji: Dopuszczalny zakres zmian w Zestawieniu rzeczowo – finansowym Wzrost kosztów operacji Rachunek bankowy Zasady rozliczenia zaliczki Ponoszenie kosztów kwalifikowalnych objętych zaliczką Zasady wystawiania faktur Prawidłowy opis faktur Prowadzenie wyodrębnionej księgowości Sprawozdania końcowe i roczne Dokumenty, które należy przedłożyć w celu rozliczenia operacji inwestycyjnych/nieinwestycyjnych Wkład własny Omówienie wybranych paragrafów umowy o dofinansowanie Pozostałe informacje 2 2

Plan prezentacji: Tablice informacyjne Zmiany w umowie Koszty kwalifikowalne Nakłady rzeczowe Wybrane zagadnienia problemowe 3 3 3

Dopuszczalny zakres zmian w Zestawieniu rzeczowo - finansowym Jeżeli w Zestawieniu rzeczowo-finansowym będącym załącznikiem do umowy o dofinansowanie wskazano konkretny model lub parametry Beneficjent może dokonać zmian poprzez złożenie aneksu i przedłożenie szczegółowego uzasadnienia. W przypadku gdy Zestawienie (…), nie zawiera tych elementów aneks nie jest wymagany, a do wniosku o płatność należy przedłożyć wyjaśnienia odnośnie wprowadzonych zmian. Dokonując zmian w zakresie Zestawienia (model, parametr, producent) należy pamiętać by został zachowany cel operacji, środki zostały wydatkowane racjonalnie, a kwota dofinansowania nie uległa zmianie. 4 4

Wzrost kosztów operacji W przypadku gdy we wniosku o płatność wykazane zostanie, że poszczególne pozycje kosztów kwalifikowalnych, zostały poniesione w wysokości wyższej niż określono w Zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji, stanowiącym załącznik do umowy, jednak nie więcej niż o 10% w stosunku do kwoty wskazanej w tym Zestawieniu, wówczas przy obliczaniu kwoty pomocy przysługującej do wypłaty, koszty te mogą zostać uwzględniane w wysokości faktycznie poniesionej, na uzasadniony wniosek Beneficjenta, z zastrzeżeniem, że kwota pomocy nie może zostać zwiększona. Należy również pamiętać, że do kosztów kwalifikowalnych operacji nie zalicza się kosztów poniesionych powyżej 10% wartości wszystkich kwalifikujących się wydatków na daną operację. 5

Wzrost kosztów operacji W przypadku wzrostu kosztów ogólnych, w stosunku do wartości tych kosztów określonych w Zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji, stanowiącym załącznik do umowy, nadwyżka tych kosztów stanowi koszt niekwalifikowalny. Do Zestawienia (Sekcji V wniosku o płatność) należy wpisać tylko tę część kosztów ogólnych, która stanowi koszt kwalifikowalny. Jeżeli wskutek zmian w poszczególnych pozycjach Zestawienia rzeczowo- finansowego z realizacji operacji koszty ogólne przekroczą 10 % wartości kosztów netto operacji, to podczas oceny wniosku o płatność dokonana zostanie korekta kwoty umowy. 6

Rachunek bankowy Wyodrębniony rachunek bankowy jest konieczny tylko dla obsługi zaliczki. Beneficjent ubiegający się o zrefundowanie kosztów musi posiadać rachunek bankowy (może to być istniejące konto wnioskodawcy, np. konto firmowe) – nie ma obowiązku posiadania wyodrębnionego konta do refundacji. Koszty prowadzenia rachunku do obsługi zaliczki są kosztem kwalifikowalnym tylko wówczas gdy Beneficjent uwzględni je we wniosku o dofinansowanie. 7

Zasady rozliczenia zaliczki W przypadku ubiegania się o zaliczkę niezbędne jest posiadanie dwóch odrębnych rachunków bankowych: jednego przeznaczonego wyłącznie do obsługi zaliczki oraz drugiego przeznaczonego do obsługi kosztów refundowanych. Beneficjent ubiegający się o wypłatę zaliczki musi posiadać wyodrębniony rachunek konieczny dla obsługi tej zaliczki. Wszelkie płatności z konta zaliczkowego muszą być dokonane w sposób bezgotówkowy. Na koncie zaliczkowym co do zasady nie powinny znajdować się żadne inne środki 8

Zasady rozliczenia zaliczki Odsetki bankowe zgromadzone na rachunku zaliczkowym stanowią koszt niekwalifikowalny. Odsetki wraz z niewykorzystaną zaliczką należy zwrócić na konto ARiMR, do dnia złożenia wniosku o płatność końcową. Wraz z wnioskiem o płatność końcową należy przedłożyć dowód transakcji potwierdzający dokonanie zwrotu.   Od 1 stycznia 2012 r. zwrotu środków należy dokonywać na konto: 55 1010 1010 0088 2014 9740 0000 9

Ponoszenie kosztów kwalifikowalnych objętych zaliczką Aby koszty kwalifikowalne zostały zrefundowane na etapie wniosku o płatność Beneficjent jest zobowiązany przedłożyć wyciąg z konta zaliczkowego i bieżącego, w celu potwierdzenia dokonania płatności. W przypadku Beneficjentów, którzy ubiegają się o zaliczkę (100% kosztów kwalifikowalnych), płatności mogą być dokonywane dopiero po otrzymaniu środków na wyodrębniony rachunek. W sytuacji gdy podatek VAT nie stanowi kosztu kwalifikowanego dla beneficjenta, faktury opłacane są z dwóch rachunków: kwota netto z rachunku wyodrębnionego do obsługi zaliczki, a kwota podatku VAT z rachunku własnego Beneficjenta. Płatności w ramach rachunku zaliczkowego dokonywane są do wyczerpania środków na tym rachunku, tj. do kwoty przyznanej w umowie o dofinansowanie w zakresie zaliczki, a następnie ze środków własnych beneficjenta. 10

Zasady wystawiania faktur Dokumenty akceptowane na etapie weryfikacji wniosku o płatność to min: faktury VAT, faktury VAT Marża, faktury zaliczkowe, faktury Pro – forma, rachunki, umowy sprzedaży, umowy o dzieło czy zlecenie. Należy pamiętać, iż przedstawione do Wniosku o płatność dowody księgowe powinny spełniać podstawowe warunki określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152 poz. 1223 z późn.. zm.), tj. zawierać określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego, określenie stron dokonujących operacji gospodarczej, opis operacji oraz jej wartość, datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą – także datę sporządzenia dowodu. Kwestie wystawienia faktur reguluje ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz Rozporządzenie z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podarku od towarów i usług (DZ.U.Nr68,poz.360) 11

Zasady wystawiania faktur W przypadku gdy specyfika operacji wymaga przedłożenia protokołu odbioru robót faktury powinny zostać wystawione po odbiorze robót. Należy pamiętać, by wykonawca/dostawca wystawił fakturę do 7 dni po sprzedaży/dostawie/wykonaniu usług. Dopuszczalne jest dokonywanie płatności częściowych za dowolny etap prac (dostawy, wyposażenia itp.) o ile przewidują to zapisy umowy z wykonawcą/dostawcą. 12

Prawidłowy opis faktur Przedłożone do refundacji dokumenty księgowe na odwrocie powinny zawierać zapis: Wydatek współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach środka "..." objętego PO RYBY 2007-2013 z powołaniem na numer umowy podpisanej z Samorządem Województwa wraz z datą jej zawarcia, Zaleca się by opis zawierał: numeru pozycji z „Zestawienia rzeczowo-finansowego operacji”, kwoty kosztów kwalifikowalnych  w ramach danego dokumentu, stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miejsca i sposobu ujęcia dowodu w księgach (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania. 13

Prowadzenie wyodrębnionej księgowości dla podmiotów prowadzących księgi rachunkowe Zapewnienie oddzielnego systemu rachunkowości albo odpowiedniego kodu księgowego oznacza obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji, przez którą należy rozumieć ewidencję wyodrębnioną w ramach już prowadzonych przez daną jednostkę ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.). Oznacza to, że konieczne jest oddzielne prowadzenie kont, które pozwolą na identyfikację wszystkich wpływów i wydatków otrzymanych środków. Ewidencja ta powinna być wyodrębniona w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych i ma polegać na wyodrębnieniu w tym celu stosownych kont syntetycznych, analitycznych i pozabilansowych, tak aby możliwe było spełnienie wymagań w zakresie kontroli (wewnętrznej i zewnętrznej) wykorzystania środków. Beneficjent ma obowiązek ustalenia i opisania zasad dotyczących ewidencji i rozliczania środków realizowanej operacji w ramach przyjętej polityki rachunkowości. 14

Prowadzenie wyodrębnionej księgowości dla podmiotów nie prowadzących ksiąg rachunkowych Odrębna Ewidencja dla podmiotów prowadzących wyłącznie księgi podatkowe (podatkową księgę przychodów i rozchodów, ryczałt ewidencjonowany, karta podatkowa) winna być prowadzona w ramach tych narzędzi księgowych, które beneficjent jest zobowiązany stosować. Beneficjent winien jednoznacznie oznaczyć wszystkie operacje powiązane z realizowaną operacją (poprzez umieszczenie oznaczenia operacji na dokumencie księgowym w postaci nr operacji oraz informacji o współfinansowaniu w ramach PO RYBY 2007-2013). Ponadto zobowiązuje się ww. beneficjentów do prowadzenia dodatkowej ewidencji sporządzanej w systemie miesięcznym, umożliwiającej jednoznaczną identyfikację kosztów oraz środków trwałych, która będzie zawierała m.in. rodzaj i nr dowodu księgowego, datę wystawienia dokumentu i sposób zapłaty, kwotę wydatków kwalifikowanych. Po zakończeniu miesiąca kalendarzowego zestawienie powinno zostać wydrukowane i podpisane. W przypadku rolników, którzy nie są zobowiązani do prowadzenia księgowości stosuje się wyłącznie ewidencję sporządzaną w systemie miesięcznym. 15

Wzór zestawienia danych wynikających z faktur lub równoważnych dokumentów księgowych dotyczących realizowanej operacji: ZESTAWIENIE DANYCH WYNIKAJĄCYCH Z FAKTUR LUB RÓWNOWAŻNYCH DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH DOTYCZĄCYCH OPERACJI Nazwa/imię i nazwisko Beneficjenta………………………………………………………………………………………………………………………………. Nr i data zawarcia umowy o dofinansowanie……………………………………………………………………………………………………………………. Tytuł operacji…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… L.p. Rodzaj i numer dowodu księgowego Data wystawienia dokumentu Nazwa towaru lub usługi lub pozycja na dokumencie Pozycja w zestawieniu rzeczowo-finansowym (do umowy) Data zapłaty Sposób zapłaty G/P/K Kwota dokumentu brutto Kwota dokumentów netto Kwota wydatków kwalifikowalnych W tym VAT   1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 RAZEM 16

Sprawozdania roczne i końcowe W przypadku gdy realizacja operacji rozpoczęła się przed dniem podpisania umowy, a zakończenie jej jest planowane po upływie okresu sprawozdawczego*, beneficjent zobowiązany jest do złożenia sprawozdania rocznego w terminie 21 dni od upływu okresu sprawozdawczego. W pozostałych przypadkach beneficjent zobowiązany jest do złożenia tylko sprawozdania końcowego wraz z wnioskiem o płatność końcową. * Okres sprawozdawczy np. wrzesień 2010 - wrzesień 2011 17

Dokumenty, które należy przedłożyć w celu rozliczenia operacji nieinwestycyjnych W zależności od specyfiki operacji Beneficjent powinien przedłożyć: listę obecności uczestników; listę odbiorców nagród; zaświadczenie o ukończeniu kursu/szkolenia; materiały szkoleniowe; program zadania/przedsięwzięcia; dokumentację fotograficzną zrealizowanej operacji; wzory materiałów promocyjnych (np. plakat, zaproszenie, ulotka).

Dokumenty, które należy przedłożyć w celu rozliczenia operacji inwestycyjnych Podczas rozliczenia projektu Beneficjent powinien przedłożyć dokumentację wynikającą z przepisów prawa dotyczących wykonania i odbioru inwestycji. W zależności od specyfiki projektu mogą to być: zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych, decyzja ostateczna o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, zawiadomienie właściwego organu o zakończeniu budowy, decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach - w przypadku Beneficjentów realizujących operacje mogące znacząco wpłynąć na środowisko, pozwolenie wodnoprawne – w przypadku gdy przedmiotem operacji jest inwestycja realizowana na podstawie przepisów prawa wodnego, dzienniki budowy, protokoły odbioru podpisane przez kierownika budowy lub osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia i inwestora, kosztorys różnicowy, kosztorys powykonawczy. 19

Dokumenty, które należy przedłożyć w celu rozliczenia operacji inwestycyjnych W przypadku prowadzenia robót budowlanych przy obiekcie wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymagane jest pozwolenie na prowadzenie robót wydane przez konserwatora zabytków. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów nie wpisanych do rejestru, a objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę wydaje właściwy organ w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Wszelkie zmiany (obmiarowe/jakościowe) wprowadzone w trakcie realizacji operacji powinny być właściwie udokumentowane. Aby poniesione koszty zostały uznane za kwalifikowalne do SW należy przedłożyć dokumenty wynikające z zawartych umów, wydanych pozwoleń/decyzji oraz potwierdzające poprawność poniesienia kosztów. 20

Dokumenty, które należy przedłożyć w celu rozliczenia operacji inwestycyjnych Należy pamiętać, że zgodnie z ustawą PZP wprowadzenie zmian jest możliwe tylko wtedy, gdy zamawiający przewidział możliwość ich wystąpienia (w ogłoszeniu o przetargu i SIWZ) oraz określił w umowie z wykonawcą warunki na jakich zostaną wprowadzone. Wprowadzone odstępstwa od projektu budowlanego lub od decyzji o pozwoleniu na budowę nie mogą wpłynąć na zmianę celu operacji. Wszelkie zmiany stanu faktycznego Beneficjent powinien uzasadnić i udokumentować (np. kosztorys różnicowy), w przeciwnym wypadku zmiany niewykazane we WOP, a stwierdzone podczas kontroli będą podstawą do korekty kosztów kwalifikowalnych. 21

Wkład własny Na etapie rozliczania wniosku o płatność przedmiotem weryfikacji przez SW jest sprawdzenie posiadania przez beneficjenta pokrycia wkładu własnego poprzez weryfikację dokumentów księgowych potwierdzających poniesienie wydatków (min. opłacenie całej faktury przedłożonej do weryfikacji). Zakres wkładu własnego określony jest we wniosku o dofinansowanie, na etapie płatności nie ma możliwości rozszerzenia tego zakresu. Należy pamiętać, że kwalifikowane nakłady rzeczowe mogą być wniesione do wysokości wkładu własnego Beneficjenta. 22

Omówienie wybranych paragrafów umowy o dofinansowanie Zgodnie z: § 6 ust. 3. pkt.j „Beneficjent zobowiązuje się do spełnienia warunków określonych w Programie, rozporządzeniu nr 1198/2006, rozporządzeniu nr 498/2007, ustawie i rozporządzeniu oraz do realizacji operacji zgodnie z postanowieniami umowy, a w szczególności: w trakcie realizacji operacji oraz przez 5 lat od dnia dokonania przez Agencję płatności końcowej: przechowywania całości dokumentacji związanej z realizacją operacji”. § 6 ust. 5 „Beneficjent zobowiązuje się zapewnić i udokumentować, że czas wykonywania zadań związanych z realizacją operacji przez pracowników Beneficjenta nie będzie pokrywał się z czasem pracy wynikającym z umów o pracę zawartych pomiędzy tymi pracownikami a Beneficjentem.” W celu wypełnienia zapisów umowy, zgodnie z przepisami prawa zatrudnienie pracownika Beneficjenta w ramach umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia czy umowy o dzieło, jest dopuszczalne. Ważne jednak, aby czynności, które mają być wykonywane w ramach umowy cywilnoprawnej, były rodzajowo różne od obowiązków objętych umową o pracę, a także - by warunki wykonywania umowy cywilnoprawnej odpowiadały charakterowi tego zatrudnienia, tj. żeby nie nosiły cech stosunku pracy (w tym w szczególności podporządkowania pracowniczego). 23

Pozostałe informacje w dniu składania wniosku o płatność należy przedłożyć dokumenty księgowe w oryginale celem opieczętowania pieczęcią „ Przedstawiono do refundacji w ramach PO „Zrównoważony (…)”, które następnie pracownik UM kseruje oraz potwierdza za zgodność z oryginałem; niekwalifikowalność podatku VAT w ramach PO RYBY nie wyklucza możliwości odzyskania go z innych źródeł; w przypadku operacji jednoetapowych Beneficjent składa tylko wniosek o płatność końcową; Beneficjent może złożyć wniosek o płatność w terminie wcześniejszym niż wynikający z umowy o dofinansowanie, jednakże należy mieć na uwadze fakt, że agencja płatnicza może nie mieć zagwarantowanej na dany okres wystarczającej kwoty środków na zrealizowanie zlecenia płatności; w przypadku błędnie wypełnionego wniosku o płatność, Beneficjentowi przysługują dwa uzupełnienia wniosku; w przypadku wątpliwości dotyczących opodatkowania podatkiem dochodowym, zwolnień podatkowych, kosztów uzyskania przychodu, należy kontaktować się z instytucjami właściwymi, tzn. Izbą Skarbową lub Urzędem Skarbowym. raty zapłaty z tytułu wykonania umowy leasingu przez Beneficjenta mogą zostać rozliczone wnioskiem o płatność w przypadku gdy umowa leasingu przewiduje przeniesienie prawa własności przedmiotu leasingu na Beneficjenta (Beneficjent wraz z wnioskiem o płatność przedkłada umowę leasingu wraz z harmonogramem spłat)

Tablice informacyjne WZÓR TABLICY informacyjnej dla operacji, których koszty kwalifikowalne nie przekraczają 500 000 € NIE ZOSTAŁ OKREŚLONY. Wymogi w zakresie informowania określa art. 32 rozporządzenia Komisji 498/2007 oraz Księga Wizualizacji Znaku opracowana przez IZ. Unia Europejska Europejski Fundusz Rybacki Operacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków finansowych Europejskiego Funduszu Rybackiego zapewniającą inwestycje w zrównoważone rybołówstwo. Art..

Zmiany w umowie Zmiany zapisów umowy wymagają formy pisemnej z wyjątkiem: harmonogramu działań informacyjno-promocyjnych; danych identyfikacyjnych ( np. dane adresowe, zmiana nazwiska przez osobę fizyczną). Zmiany dotyczące informacji zawartych we WoD, które nie zostały przeniesione do umowy, wymagają uzgodnienia z SW. Wniosek o dofinansowanie - podstawowy dokument wyjściowy do sporządzenia umowy.

Koszty kwalifikowalne niezbędne do realizacji celu – stanowiący element operacji lub konieczny do wykonania ze względu na inne pozwolenia/decyzje; racjonalne – zarówno rodzaj jak i sposób realizacji. Wnioskodawca powinien kierować się uzyskaniem najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnym doborem metod i środków służących osiągnięciu założonych celów. poniesione w terminie - nie wcześniej niż w dni zawarcia umowy „ramowej” między LGR, a MRiRW; właściwie udokumentowany – fakturami wystawionymi na beneficjenta, kosztorysem powykonawczym, operatem szacunkowym.

Nakłady rzeczowe Czym są ? Charakter nakładów rzeczowych określa § 18 Rozporządzenia MRiRW z 15 października 2009 r. Nakłady rzeczowe są to zasoby (wkład niepieniężny) wniesione do projektu które: zostały faktycznie wniesione przez beneficjenta; miały bezpośredni związek z realizacją operacji

Nakłady rzeczowe – jak dokumentować Rodzaje nakładów: Nieruchomość (grunt, budynek, budowla) lub prawo do dysponowania nią wartość ustalana jest na podstawie operatu szacunkowego wykonanego przez rzeczoznawcę majątkowego Budynek lub budowla musi zmienić swoje przeznaczenie Roboty budowlane lub prace konstrukcyjne Wartość ustalana jest na podstawie kosztorysu powykonawczego Nakładem rzeczowym nie jest praca własna beneficjenta, ani wolontariuszy!

Działalność przedszkolna rozwijana w ramach § 5 W ramach § 5 – podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa, pomoc jest dozwolona na podejmowanie i rozwój działalności gospodarczej. Zgodnie art. 83a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity – Dz. U. z 2004 r., Nr256, poz. 2572 z późń. zm), prowadzenie szkoły lub placówki, zespołu, o którym mowa w art. 90a ust. 1, oraz innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 14a ust. 1a, nie jest działalnością gospodarczą.

Podział kosztów kwalifikowalne / niekwalifikowalne Jedno ze Stowarzyszeń działających na terenie powiatu oświęcimskiego chce stworzyć album ze zdjęciami, którego celem jest promocja gmin powiatu oświęcimskiego. Nie wszystkie gminy powiatu są członkami LGR. W ramach operacji polegającej na wzmocnieniu konkurencyjności i utrzymaniu atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa można podejmować działania polegające na promocji obszaru objętego LSROR. Kosztami kwalifikowalnymi albumu będzie jedynie część dotycząca obszaru LGR Podziału kosztów można dokonać proporcjonalnie do objętości publikacji przeznaczonej na promocję gmin na których terenie realizowana jest LSROR.

Zatrudnianie członków komitetu i organów stowarzyszenia w biurze LGR LGR zobowiązuje się do niezatrudniania członków zarządu, organu kontroli wewnętrznej oraz komitetu LGR w biurze LGR za podstawie umowy o pracę lub innych umów o podobnym charakterze. Wymóg wynikający z § 5 pkt. 12 umowy o warunkach i sposobie realizacji LSROR Koszty wynikające z realizacji takich umów nie będą uznane za koszty kwalifikowalne Wszystko co jest wpisane w szczegółowym opisie wymaga informowania SW. Zmiany w Zestawieniu R-F wymagają aneksowania Jeżeli jest producent wpisany w WoD, to należy poinformować IP o zmianie. Jeżeli producent nie był wpisany w R-F nie wymaga to Aneksu. 32

Aktualizacja LSROR MRiRW 1 października 2012 r zwrócił się z prośbą o precyzyjne opisywanie zmian wprowadzanych podczas aktualizacji LSROR/ regulaminu komitetu Lp. Miejsce zmiany (strona, akapit, §) Dotychczasowy zapis Propozycja zmiany Uzasadnienie 1.   2. 3. 4. 5. 6. 7. Zgodnie z (par.6 pkt J.) przez 5 lat – cały okres związania z celem Zasadą jest, że w miejscu realizacji operacji. W zależności co realizujemy może to być siedziba, elewacja, wolnostojąca tablica, lub oznakowany pojazd lub maszyna

Karty ocen projektów Do wyłącznej kompetencji komitetu należy dokonywanie oceny operacji w oparciu o przyjęte kryteria. Kryteria wyboru opisane są LSROR. Kartę oceny przygotowuje LGR. Nie wszystkie kryteria są kryteriami ilościowymi i kwantyfikowalnymi. Część kryteriów wymaga indywidualnej analizy. W przypadku zgłoszenia przez wnioskodawców zastrzeżeń wobec decyzji komitetu wnikliwej analizie będą podlegały karty ocen. W celu udokumentowania zasadności podjętych przez Komitet decyzji i przedstawienia wnioskodawcom precyzyjnych wyjaśnień karta oceny powinna uzasadniać przyjętą punktację.