dr Paweł Grygiel mgr Grzegorz Humenny Metodologia badań projektu Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych dr Paweł Grygiel mgr Grzegorz Humenny

Plan prezentacji Funkcjonująca metodologia monitoringu zawodów nadwyżkowych i deficytowych Metody oceny sytuacji absolwentów i bezrobotnych absolwentów Badanie zakładów pracy na Podkarpaciu Problemy Wnioski Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Nadwyżka / Deficyt podaży siły roboczej Funkcjonująca metodologia monitoringu zawodów nadwyżkowych i deficytowych Nadwyżka / Deficyt podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Wskaźnik szansy uzyskania oferty w zawodzie Badania przedsiębiorstw Badania w szkołach ponadgimnazjalnych S3. Badania przedsiębiorstw prowadzone w listopadzie na próbie pobieranej z REGONU (brak info. o wielkości próby) Celem jest uzyskanie informacji na temat liczby zatrudnionych, Planów zatrudnienia i zwolnienia na kolejny rok oraz przyczyn planowanych zmian w zatrudnieniu Badania we wszystkich szkołach ponadgimnazjalnych maja na celu określenie liczby absolwentów w zawodach w roku t oraz t+1. Analogiczne dane zbierają Urzędy Statystyczne, oraz od ubiegłego roku System Informacji Oświatowej Na ten temat tyle – nie będzie rozwijany Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Nadwyżka / Deficyt podaży siły roboczej gdzie: - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w I-półroczu danego roku, - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie k w I- półroczu danego roku, Analizy PMZNiD prowadzone były na średnich miesięcznych oraz średnich rocznych obliczanych w sposób analogiczny Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Przyjęto, że zawody o wskaźniku: < 0,9 to zawody nadwyżkowe, 0,9 ≤ ≤ 1,1 to zawody równoważone (wykazujące równowagę na rynku pracy), > 1,1 to zawody deficytowe Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Wskaźnik szansy uzyskania oferty w zawodzie gdzie: - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie k w I-półroczu, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: liczba ofert pracy w zawodzie k, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w końcu poprzedniego roku (t-1) liczba ofert pracy w zawodzie k , zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w danym roku Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Wskaźnik szansy uzyskania oferty w zawodzie - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie k w I-półroczu obliczany metodą uproszczoną według wzoru: liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w końcu poprzedniego roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w końcu I-półrocza danego roku. Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Wskaźnik szansy uzyskania oferty w zawodzie - wyniki Nazwa zawodu Wskaźnik Intensywności nadwyżki deficytu zawodu Wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy w zawodzie Lektor 14 2,33 Pozostali pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani 17,52 1,97 Ankieter 4,8 1,89 Pozostali urzędnicy do spraw przyznawania zasiłków 1,75 Pozostali pracownicy do spraw zatrudnienia i pośrednictwa pracy 5,5 1,22 Rybak stawowy 7 1,17 Operator strugarek i frezarek do drewna 7,67 0,85 Nauczyciel - specjalista terapii pedagogicznej 10 0,83 Specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 3,33 163 zawody deficytowe w 2004 roku W 6 zawodach szansa uzyskania oferty pracy w zawodzie jest większą od 1 Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Metody oceny sytuacji absolwentów i bezrobotnych absolwentów Odsetek bezrobotnych wśród absolwentów Odsetek absolwentów wśród bezrobotnych Skala odpływu z rejestru bezrobotnych absolwentów Ocena zawodów nauczanych na Podkarpaciu Ocena zawodów, w których rejestrują się bezrobotni absolwenci Dwa pierwsze wskaźniki były wykorzystywane w publikacja Śląskiego Obserwatorium Rynku Pracy oraz w innych publikacjach Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Odsetek bezrobotnych wśród absolwentów Obliczony jako iloraz napływu bezrobotnych absolwentów w zawodzie i liczby absolwentów kończących naukę w danym roku Wskazuje w jakim stopniu uzyskiwane w trakcie nauki danego zawodu umiejętności, kwalifikacje i wiedza zabezpieczają absolwentów przed koniecznością rejestracji jako osoba bezrobotna Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Odsetek absolwentów wśród bezrobotnych Obliczony jako iloraz napływu bezrobotnych absolwentów i napływu bezrobotnych rejestrujących się w danym zawodzie Wskazuje w jakim stopniu uzyskiwane w trakcie nauki danego zawodu umiejętności, kwalifikacje i wiedza są powszechne wśród bezrobotnych (po podażowej stronie rynku) Przy takiej interpretacji im wyższa wartość wskaźnika tym lepiej Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Skala odpływu z rejestru bezrobotnych absolwentów Obliczona jako iloraz odpływu bezrobotnych absolwentów i napływu bezrobotnych absolwentów Odpływ bezrobotnych absolwentów to różnica pomiędzy napływem bezrobotnych w danym roku w zawodzie a liczbą zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów na koniec danego roku Wskazuje na ile uzyskane w trakcie nauki zawodu umiejętności, kwalifikacje i kompetencje pozwalają na opuszczenie rejestru osób bezrobotnych Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Ocena zawodów nauczanych na Podkarpaciu Grupa pierwsza – zawody ocenione pozytywnie – to takie, w których mniej niż 50% absolwentów rejestruje się jako bezrobotni i w których przynajmniej 375 osób w ciągu trzech lat ukończyło naukę w zawodzie. Grupa druga –zawody neutralne – zaliczono do nich zawody, w których było mniej niż 375 absolwentów w okresie 3 analizowanych lat. Trzecia grupa – zawody ocenione negatywnie – to zawody, w których jest ponad 375 absolwentów w omawianym okresie lecz ponad 50% z nich zarejestrowało się jako bezrobotni. Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Ocena zawodów, w których rejestrują się bezrobotni absolwenci na Podkarpaciu Zawody ocenione pozytywnie charakteryzują się tym, że ponad 25% bezrobotnych stanowią absolwenci, odpływ absolwentów z bezrobocia przekracza 60% oraz rejestrowało się w nich przynajmniej 225 osób w analizowanym okresie. Zawody ocenione negatywnie charakteryzują się mniejszym niż 25% udziałem absolwentów wśród bezrobotnych, niskim odpływem z bezrobocia (poniżej 60%), oraz tym, ze rejestrowało się w ich przynajmniej 225 osób w omawianym okresie. W pozostałych przypadkach zawody zostały ocenione neutralnie. Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Ocena zawodów na podstawie sytuacji bezrobotnych absolwentów - efekty Ocena jest lepiej dostosowana do potrzeb uczących się Nie odwołuje się do zgłaszanych ofert pracy Wskazuje na sensowność dokształcania bezrobotnych w zawodach, które już posiadają Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Badanie zakładów pracy na Podkarpaciu Dobór próby Realizacja badań w terenie Tworzenie wag analitycznych Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Dobór próby Uzyskanie aktualnych danych na temat struktury zakładów pracy na Podkarpaciu pod względem wielkości i sekcji PKD Opracowanie schematu losowanie systematycznego na bazie REGON we wskazanych warstwach wybranych na podstawie danych dotyczących struktury Pobranie danych wszystkich firm średnich i dużych oraz próby losowej zakładów małych i mikro (łącznie z próbami rezerwowymi) Podzielenie zakładów pracy na próbę podstawową i próby rezerwowe Przydzielenie zakładów pracy ankieterom z zachowaniem uporządkowanie terytorialnego oraz pod względem sekcji PKD i wielkości zakładu pracy Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Realizacja badań w terenie Określenie różnych stawek dla ankieterów za realizację wywiadu w zależności od wielości zakładu oraz odległości od Rzeszowa Umożliwienie wszystkim ankieterom telefonicznego kontaktu w celu umówienia spotkania z przedstawicielem zakładu pracy Realizacja wywiadu w zakładzie pracy Kodowanie narzędzi badawczych Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Tworzenie wag analitycznych Szacowanie skali nieadekwatności operatu (REGON) Zestawienie danych z Urzędu Statystycznego dotyczących struktury zakładów pracy na Podkarpaciu z informacjami od ankieterów Tworzenie wag analitycznych odzwierciedlających oszacowaną strukturę zakładów pracy na Podkarpaciu Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Problemy wynikłe w trakcie realizacji PMZNiD Niekompatybilność klasyfikacji (PKZiS, KZSZ, Kierunki Studiów) Istnieje kilka wersji PKZiS (obowiązuje jedna ale część danych zgromadzonych jest w oparciu o starsze wersje) – ale istnieją klucze przejścia Istnieje kilka wersji KZSZ (i niestety nie zawsze wykorzystywana była w sprawozdawczości statystycznej aktualnie obowiązująca klasyfikacja) Istniejące klucze przejścia pomiędzy PKZiS oraz KZSZ nie rozstrzygają wszystkich wątpliwości mimo, że były prowadzone działania zmierzające do uzgodnienia stosowanych kodów Klasyfikacja kierunków studiów nie odnosi się do żadnej z obowiązujących klasyfikacji zawodów, a kody specjalności nadawane są ad hoc Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Technik teleinformatyk Spedytor - logista Problemy wynikłe w trakcie realizacji PMZNiD - Niekompatybilność klasyfikacji Technik teleinformatyk Spedytor - logista 311402 Technik telekomunikacji 312102 Technik informatyk 342205 Technik logistyk 342204 Spedytor 342290 – pozostali spedytorzy i pokrewni Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Problemy wynikłe w trakcie realizacji PMZNiD – c.d. Niekompletność danych (Ustawa o Promocji Zatrudnienia i Instytucja Rynku Pracy z 2004 r., Reforma systemu edukacyjnego, nie stosowanie obowiązujących klasyfikacji w sprawozdawczości statystycznej) Nienajlepsze wskaźniki ministerialne Brak aktualności bazy REGON (pomimo obowiązywania zapisu nakładającego na urzędy gmin i miast obowiązek informowania US o wyrejestrowanych firmach Niechęć części pracodawców do udzielania informacji na temat zatrudniania i zwalniania pracowników (bardzo dużych, oraz znacznego odsetka średnich i małych) Nieporównywalność informacji o liczbie zgłaszanych ofertach pracy z liczbą zatrudnionych Nie zgłaszanie ofert pracy przez pracodawców – szczególnie mikro Brak możliwości oszacowania wielkości szarej strefy oraz wielkości zatrudnienia na czarno Brak możliwości oszacowania wielkości emigracji zarobkowej po wejściu do UE Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych

Wnioski Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych Pracodawcy nie dopełniają ustawowego obowiązku i nie informują urzędów o ofertach pracy (szczególnie w mikro firmach jest to zbyt absorbujące dla pracodawcy i/lub pracowników) Ograniczone zaufanie w stosunku do analiz prowadzonych na danych Urzędów Pracy zgodnie z metodologią zalecaną przez ministerstwo Poprawienie metodologii ministerialnej w zakresie sposobu doboru zakładów pracy do badań oraz rozważenie wykorzystania danych z SIO a przede wszystkim konieczność refleksji nad wartością informacyjną stosowanych wskaźników Rozpatrzenie sensowności prowadzenia monitoringu w oparciu o obowiązującą metodologię oraz bardzo niekompletne dane po popytowej stronie rynku Wprowadzenie spójnej klasyfikacji zawodów i specjalności dla opisu rynku pracy i rynku edukacyjnego (szkoły ponadgimnazjalne i szkoły wyższe) lub Odwoływanie się do umiejętności, kwalifikacji i wiedzy tak przy zatrudnianiu jak i kształceniu – utworzenie systemu certyfikacji (model amerykański czy brytyjski) Rozwój metod szacowania wielkości szarej strefy / zatrudniania na czarno Podkarpacki Monitoring Zawodów Nadwyżkowych i Deficytowych