Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 16 października 2008 KODEKS DOBRYCH PRAKTYK SZKÓŁ WYŻSZYCH W FUNKCJONOWANIU UCZELNI Odniesienie do uwarunkowań współdziałania uczelni Jerzy Woźnicki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 16 października 2008 Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Spis treści Wprowadzenie Zasady „Good Governance” Kodeks Dobrych Praktyk Szkół Wyższych Odniesienie do uwarunkowań współdziałania uczelni V. Podsumowanie Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

I. WPROWADZENIE Fundacja Rektorów Polskich została utworzona w 2001 r. przez, działających jako obywatele, 80 rektorów uczelni akademickich, z inicjatywy członków Prezydium KRASP kadencji 1999-2002, FRP, wspólnie z Konsorcjum Uczelni Niepaństwowych, utworzyła następnie Instytut Społeczeństwa Wiedzy, Działające wspólnie pozarządowe instytucje pożytku publicznego: FRP-ISW, stały się wiodącym w kraju, niezależnym „THINK-TANK-iem”, wspierającym politykę edukacyjną, naukową i proinnowacyjną w Polsce, współpracującym z krajowymi i europejskimi instytucjami partnerskimi, FRP i KRASP łączy umowa o partnerstwie strategicznym Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

FRP-ISW: obszar przykładowych dokonań Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym Kodeks Dobrych Praktyk Szkół Wyższych Szkoły letnie i seminaria + publikacje ISW Kodeks partnerstwa „Nauka – Gospodarka” Raport pt. Budżetowe instrumenty finansowania B+R w Polsce: 2005-15 Seminaria dla doktorantów + publikacje Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

ISW – działalność międzynarodowa New generation of Policy Documents and Laws on Higher Education Organizacja, wspólnie z UNESCO-CEPES, pod patronatem Prezydenta RP, przy wsparciu FRP oraz KRASP, przy udziale MEiN, międzynarodowej konferencji pt. „New generation of Policy Documents and Laws on Higher Education: Their Thrust in the Context of the Pillars of the Bologna Process” – w ramach działań Bologna Follow-up Group, listopad 2004 r. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

FRP – działalność międzynarodowa Demography and Higher Education in Europe Międzynarodowa konferencja pn. Demography and Higher Education in Europe. An Institutional Perspective, 12-13 Października 2007, Bukareszt, Rumunia: - Organizatorem jest UNESCO-CEPES, przy współpracy Elias Foundation of the Romanian Academy, OECD oraz Instytutu Społeczeństwa Wiedzy - Raport pt. A study on current and prospective impact of demography on Higher Education in Poland – publikacja FRP European Benchmarking Initiative – seminarium organizowane przez ISW w 2009 r. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

FRP-ISW w liczbach: 6 lat działalności www.frp.org.pl Dzieło-osiągnięte efekty: 72 projekty zrealizowane; 210 wybitnych ekspertów współpracujących przy różnych projektach; Ponad 2000 osób uczestniczących w konferencjach, projektach i seminariach; 40 doktorantów uczestniczących w seminariach ISW; 24 wydawnictwa książkowe; Łączny nakład wydawnictw monograficznych rozdystrybuowanych nieodpłatnie – 12500; Liczba książek i wydawnictw monograficznych dostępnych nieodpłatnie na stronie internetowej – 11. Zasoby: Interaktywna strona internetowa; ponad 100 000 odwiedzin, ok 600 000 odsłon; 12 stałych współpracowników; Zespół 5-10 wolontariuszy studenckich; Stała siedziba, doskonale położona i wyposażona, o powierzchni ponad 300 m2; Łączna liczba organizacji i instytucji partnerskich – 35, Liczba członków Zgromadzenia Fundatorów FRP-ISW – ponad 120 rektorów i rektorów-seniorów. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

II. ZASADY „GOOD GOVERNANCE” Motto naszego działania: „Higher Education Governance: between democratic culture, academic aspirations and market forces” Nawiązujemy tu do prac prowadzonych w ostatnich latach przez Higher Education and Research Division, Council of Europe Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Governance Can be described and analysed as a set of practices whereby independent political and/or economic actors coordinate and/or hierarchically control their activities and interactions. Governance structures are therefore formal and informal institutional devices through which political and economical actors organize and manage their interdependencies, Pojęcie governance może być analizowane i opisywane także jako zbiór dobrych praktyk, albowiem struktury governance mają charakter instytucjonalny - formalny i nieformalny Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Pojęcie „good governance” „fitness of purpose” - „fitness for purpose” Wniosek: pojecie „good governance” oznacza: przystosowywanie się do celu/zamiaru/zamysłu przystosowywanie zamiaru/celu do zamysłu Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Kultura instytucjonalna uczelni Zbiór istotnych uwarunkowań, do których powinien odwoływać się Rektor, obejmuje także przesłanki wynikające ze sfery którą nazwać możemy „pamięcią uczelni”, kształtującą – obok innych czynników – jej tożsamość. Sfera ta mieści się w pojęciu „kultury instytucjonalnej uczelni”. Jest odpowiednikiem pojęcia… Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

… Kultura organizacji (odwołując się do literatury) Określa w ogólności swoistą osobowość organizacji jako osoby prawnej, jako instytucji Odwołuje się do zbiorowej percepcji, wspólnego postrzegania pewnych cech i reguł własnej organizacji, które nakazują w określony, ten sam lub podobny, sposób podchodzić do problemów członkom zbiorowości, bez względu na występujące wśród nich naturalne różnice Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Kultura instytucjonalna a etos Etos jest pojęciem bardziej symbolicznym odwołującym się przede wszystkim do wartości etycznych, dostarczając ogólnych dla danej grupy wzorców postępowania wynikających z norm moralnych, tradycji i respektowanych zasad. Kultura organizacji silniej odzwierciedla się w praktyce i w działaniu, obejmuje całokształt dorobku instytucji w kształtowaniu reguł jej funkcjonowania, w tym reguły o charakterze lub znaczeniu zarządczym. Etos w istotny sposób wpływa na kulturę organizacji. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Na gruncie szkolnictwa wyższego Mówimy o kulturze instytucjonalnej uczelni, która nakłada ograniczenia i ukierunkowuje działania i zachowania organów i kierowników / menedżerów akademickich wszystkich szczebli. Ale poszczególne uczelnie różnią się swoją kulturą. Współcześnie obserwujemy coraz częściej, że te różnice rosną. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

III. KODEKS DOBRYCH PRAKTYK SZKÓŁ WYŻSZYCH Twarde prawo – miękkie prawo Kodeks kulturowy / Kodeks dobrych praktyk Przegląd regulacji Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Geneza inicjatywy Zgromadzenie z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie prac nad projektem takiego Kodeksu przez Fundację Rektorów Polskich i apeluje do przyszłych władz KRASP o wsparcie tej cennej inicjatywy. (z Uchwały Zgromadzenia Plenarnego KRASP z dnia 23 maja 2005 r. w sprawie potrzeby stworzenia Kodeksu dobrych praktyk uczelni akademickich) www.frp.org.pl

Historia prac W dniu 12 grudnia 2006 r. Komisja powołana z inicjatywy i przez Fundację Rektorów Polskich, do opracowania projektu Kodeksu pt: „Dobre praktyki w szkołach wyższych" zakończyła prace. Prezes FRP przekazał projekt Kodeksu Przewodniczącemu KRASP (treść listu). Kodeks został zaprezentowany na posiedzeniu Prezydium KRASP w dniu 12 stycznia br w Łodzi. Prezydium KRASP zadecydowało o udostępnieniu tego dokumentu rektorom członkom KRASP, z prośbą o uwagi. www.frp.org.pl

Skład Zespołu Projekt Kodeksu został opracowany przez Komisję w składzie: ks. prof. A. Szostek (przewodniczący), prof. nzw. E. Chmielecka, (sekretarz), profesorowie: W. Gasparski, A. Koźmiński, Z. Szawarski, J. Woźnicki oraz mgr M. Chałupka, powołaną i działającą w FRP w okresie od października 2005 r. do grudnia 2006 r. Członkowie tej Komisji z tytułu udziału w pracach nad Kodeksem nie pobierali wynagrodzenia, traktując swoje zadanie jako działanie pro publico bono. www.frp.org.pl

Grupa Redakcyjna Kodeks został napisany przez Grupę Redakcyjną w składzie: Prof. Ewa Chmielecka Ks. Prof. Andrzej Szostek Prof. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Debata nad projektem Problematyka Kodeksu była dwukrotnie, we wrześniu 2005 r. i we wrześniu 2006 r., przedmiotem debaty na posiedzeniach Zgromadzenia Fundatorów Fundacji Rektorów Polskich i Instytutu Społeczeństwa Wiedzy. Prace nad Kodeksem zostały poprzedzone debatą członków tego Zgromadzenia z udziałem m.in. prof. G. Domańskiego i prof. M. Grabskiego, którzy przedstawili referaty otwierające dyskusję. www.frp.org.pl

Akceptacja KRASP i uchwalenie Kodeksu Tekst projektu Kodeksu w styczniu 2007 r. został przedstawiony Prezydium KRASP, a następnie – po wprowadzeniu poprawek wynikających z dyskusji środowiskowej – w dniu 26 kwietnia 2007 r. Kodeks został uchwalony przez Zgromadzenie Plenarne KRASP, które zadecydowało o uroczystym ogłoszeniu Kodeksu w dniu 8 czerwca 2007 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim, w czasie uroczystości Dziesięciolecia KRASP. www.frp.org.pl

KDPSW jako dokument KRASP i EUA Kodeks wzbudzał duże zainteresowanie poza granicami naszego kraju. Dlatego Kodeks w tłumaczeniu na język angielski został przedstawiony rektorom krajów europejskich jako dokument FRP-KRASP, na konferencji EUA w październiku 2007 r. we Wrocławiu. www.frp.org.pl

Dobre praktyki w szkołach wyższych – spis treści Preambuła Zasady fundamentalne (ujęte w 10 punktach) Dobre praktyki w działaniach rektora i senatu uczelni Dobre praktyki w działaniach rektora (ujęte w 16 punktach) Dobre praktyki senatu (ujęte w 9 punktach) Normy końcowe (ujęte w 3 punktach) www.frp.org.pl

Zasady fundamentalne Zasada służby publicznej Zasada bezstronności w sprawach publicznych Zasada legalizmu Zasada autonomii i odpowiedzialności Zasada podziału i równowagi władzy w uczelni Zasada kreatywności Zasada przejrzystości Zasada subsydiarności Zasada poszanowania godności i tolerancji Zasada ponadnarodowej powszechności www.frp.org.pl

Dobre praktyki w działaniach rektora i senatu uczelni. Dla prawidłowego i sprawnego prowadzenia uczelni kluczowe znaczenie ma właściwe rozumienie i respektowanie podziału kompetencji i zasad współpracy pomiędzy rektorem a senatem. Podział kompetencji wyraża się m. in. tym, że: a. działalność rektora jest oceniania przez senat; b. rektor ex officio przewodniczy senatowi, zachowując prawo do zawieszania wykonywania uchwały senatu, jeśli w jego mniemaniu naruszają one ważny interes uczelni; c. senat wyraża opinię społeczności akademickiej uczelni, ale rektor publicznie tę opinię przedstawia; d. rektor reprezentuje uczelnię na zewnątrz i jest przełożonym pracowników, studentów i doktorantów; www.frp.org.pl

Dobre praktyki w działaniach rektora i senatu uczelni –c.d. e. uchwały senatu są wiążące dla innych jej organów oraz pracowników, studentów i doktorantów wtedy, gdy zostały podjęte w zakresie jego kompetencji, które są jawne i ściśle określone w ustawie oraz w statucie, ale rektor podejmuje decyzje we wszystkich sprawach dotyczących uczelni, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych przez ustawę lub statut do kompetencji innych organów lub kanclerza (i w tym sensie wobec rektora stosowana jest zasada domniemania kompetencji). www.frp.org.pl

Senat a Rektor Do senatu, który nie jest przełożonym rektora, należy określanie założeń, kierunków i wytycznych dla rad wydziałów, a także wyrażanie zgody w zasadniczych sprawach dotyczących uczelni, wskazanych w odpowiednich przepisach prawa, do rektora natomiast należą wszelkie działania wykonawcze. www.frp.org.pl

Senat a Rektor Senat nie powinien więc przejmować kompetencji rektora, on zaś nie powinien przerzucać na senat odpowiedzialności za decyzje należące do niego, nawet w trybie wniosku o sformułowanie opinii przez senat, która to opinia mogłaby być traktowana jako wiążąca rektora. www.frp.org.pl

Senat a Rektor Z drugiej strony podstawą działania rektora winny być zawsze, uchwalone przez senat kierunki działania uczelni, a także zasady i tryb postępowania odnoszące się do podejmowania decyzji przez organy jednoosobowe lub ustanowionych ich pełnomocników. www.frp.org.pl

Rektor liderem i strażnikiem etosu Pamiętać jednak należy, że stanowisko rektora wymaga nie tylko zarządzania, kierowania i reprezentowania uczelnią, ale – być może w jeszcze większym stopniu – przewodzenia swemu środowisku uczelnianemu. W tym sensie rektor jest strażnikiem etosu społeczności akademickiej, mobilizującym ją do wysiłku budowania i podtrzymywania wysokiej jakości dzieła uczelni oraz osiągania ambitnych celów rozwojowych. www.frp.org.pl

Dobre praktyki w działaniach rektora Odpowiedzialność za rozwój uczelni. Podział kompetencji. Kultura posiedzeń senatu. Odpowiedzialność finansowa. Unikanie decyzji we własnej sprawie. Unikanie konfliktu norm lub interesów. Troska o poziom badań naukowych. Troska o jakość kształcenia. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Dobre praktyki w działaniach rektora-cd Wspieranie organizacji studenckich. Poszanowanie tradycji uczelni. Kontakty ze społecznością uczelni. Kampania wyborcza. Wybory rektora przez zgromadzenie elektorów. Współpraca rektora z poprzednikami. Rektor jako reprezentant uczelni. Troska o właściwe miejsce uczelni w życiu publicznym. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Dobre praktyki w działaniach senatu Współpraca senatu z rektorem Współdziałanie senatu z radami wydziałów Udział studentów w obradach senatu Odpowiedzialność za program studiów Inicjatywa senatu Respektowanie przyjętego porządku obrad Kultura głosowania Dyskusja nad sprawozdaniem rektora Zasada dyskrecji www.frp.org.pl

Normy końcowe Zachowanie w przypadku konfliktu norm różnych kodeksów Zakres ważności Kodeksu Audyt wewnętrzny www.frp.org.pl

Normy końcowe Zachowanie w przypadku konfliktu norm różnych kodeksów. W przypadku konfliktu zasad i norm określonych w niniejszym Kodeksie z zasadami i normami określającymi postępowanie związane z pełnieniem pozauczelnianych ról społecznych, osoby pełniące w uczelni funkcje kierownicze (jednoosobowe lub kolegialne) informują rektora o zaistnieniu takiego konfliktu oraz o ograniczeniach z tego wynikających. W przypadku, gdy dotyczy to rektora, organem powiadamianym przez niego jest senat. www.frp.org.pl

Normy końcowe 2. Zakres ważności Kodeksu. Powyższe zasady fundamentalne oraz dobre praktyki w kierowaniu uczelnią odnoszą się odpowiednio także do jednoosobowych i kolegialnych organów władzy niższych jej szczebli (dziekanów i rad wydziału, dyrektorów instytutów i ich rad itp.), z zachowaniem różnic kompetencyjnych wynikających ze statutu lub innych regulacji prawnych. www.frp.org.pl

Normy końcowe 3. Audyt wewnętrzny. Postuluje się, aby w uczelniach, które przyjęły w drodze głosowania senatu niniejszy Kodeks w całości lub w części, senat powoływał – na wniosek rektora – odpowiednią komisję, której zadaniem byłaby kontrola zgodności z nimi działań władz uczelni, lub też powierza te zadania już działającej komisji o właściwych uprawnieniach. Komisja składałaby senatowi coroczne sprawozdania ze swej działalności, mogłaby też zgłaszać propozycje poprawek do treści Kodeksu. www.frp.org.pl

Naszym celem jest „good governance” Good governance is not guaranteed by established structures and procedures alone. It is necessary for the actors in governance of higher education to promote democratic culture as another building block of governance and as a basic principle of good governance Strasburg 2005 Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl

Reguły prawne a reguły kulturowe Good governance in HE nie powstaje w następstwie stosowania jedynie określonych struktur i procedur. Od uczestników procesu wymaga się respektowania reguł kulturowych www.frp.org.pl

IV. ODNIESIENIA DO UWARUNKOWAŃ WSPÓŁDZIAŁANIA UCZELNI Zasady dobrych praktyk powinny być okreslane wspólnie przez uczelnie i stosowane pod wspólnym nadzorem uczelni zainteresowanych kształtowaniem kultury instytucjonalnej Wymaga to współdziałania uczelni, którego zacieśnianie jest niezbędne także w świetle narastających uwarunkowań konkurencyjnych w szkolnictwie wyższym na świecie. Wiąże się z tym międzynarodowa pozycja polskich uczleni.

ODNIESIENIA DO UWARUNKOWAŃ KONKURENCYJNYCH UCZELNI Zamiast diagnozy: Rankingi światowe i pozycja uczelni Acadmic Ranking of World Universities – Shanghai Jiao Tong University (ARWU, SJTU) – top 500 dwie polskie uczelnie: Uniwersytet Jagielloński oraz Uniwersytet Warszawski (miejsce 303-401) World University Rankings – Times Higher Education Supplement (THES) – top 200 brak polskich uczelni

RANKING SZANGHAJSKI Przykład użycia wskaźników (ARWU) Kryteria Wskaźnik Kod Waga JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA (QoE) całkowita liczba absolwentów w instytucji której przyznano Nagrodę Nobla oraz nagrody „Fields Medal” Alumni 10% JAKOŚĆ WYDZIAŁU (QoF) całkowita liczba pracowników instytucji, której przyznano Nagrodę Nobla oraz „Fields Medal” Award 20% najwyższa liczba cytowań (HCR) w 21 kategoriach przedmiotowych HiCi DOROBEK NAUKOWY (Research Output) Artykuły opublikowane w „Nature” i „Science” N&S Artykuły indeksowane w Science Citation Index-Expanded oraz Social Science Citation Index SCI WIELKOŚĆ UCZELNI Potencjał uczelni w odniesieniu do jej wielkości Size RAZEM 100% ARWU – Academic Ranking of World Universities

Zestawienie rankingów ARWU (Szanghaj 2007) L.P. KRAJ Top 20 Top 100 Top 200 Top 300 Top 400 500 1 USA 17 54 88 117 140 166 2 UK 11 21 33 37 42 3 Japan 6 9 12 18 4 Germany 14 22 36 41 5 Canada 7 19 France 23 Sweden 10 8 Switzerland Netherlands Australia 30 Czech 31 Hungary 32 Poland India

World University Rankings – Times Higher Education Supplement (THES) Wagi poszczególnych wskaźników: Peer Review Score (40%) Employer Review (10%) International Faculty Score (5%) International Students Score (5%) Faculty/Student Score (20%) Citations/Faculty Score (20%).

World University Rankings – Times Higher Education Supplement (THES) l.p. Kraj Liczba uniwersytetów w top 200 1 Stany Zjednoczone 58 11 Francja 4 2 Wielka Brytania 29 12 Hong Kong 3 Kanada 13 Szwecja Holandia 14 Dania 5 Niemcy 15 Izrael 6 Japonia 10 16 Nowa Zelandia 7 Australia 9 17 Południowa Korea 8 Szwajcaria 18 Indie Chiny 19 Irlandia Belgia 20 Singapur

Wybrane uwagi na temat rankingów światowych Wnioski z rankingów międzynarodowych preferencje - dla dużych uniwersytetów badawczych, - dla uczelni anglojęzycznych lub z istotną składową działalności międzynarodowej w tym kształcenia anglojęzycznego i badań wspólnych z poważnymi partnerami, słabo wypadają w rankingu nawet bardzo dobre uczelnie specjalizujące się głównie w naukach społecznych i humanistycznych, (chcąc poprawić pozycje tych uczelni od 2005 r. zastosowano mnożnik 2 dla artykułów indeksowanych w SSCI), Krytyka rankingów międzynarodowych kwestionowany wpływ laureatów Nobla sprzed kilkudziesięciu lat, nieuwzględnianie wydawnictw książkowych,

V. FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA UCZELNI TEZA: na przeszkodzie awansu polskich uczelni w rankingach światowych stoją: rozdrobnienie instytucjonalne wieloletnie niedofinansowanie DROGA DO POPRAWY SYTUACJI: współdziałanie uczelni – od porozumienia o współpracy do konsolidacji instytucjonalnej pozyskiwanie „premii” za efektywne zacieśnianie współdziałania uczelni prowadzącego do wymiernych efektów www.frp.org.pl

FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA UCZELNI - wprowadzenie Cytat z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym: Art. 4 ust. 3 „Uczelnie, pełniąc misję odkrywania i przekazywania prawdy poprzez prowadzenie badań i kształcenie studentów, stanowią integralną część narodowego systemu edukacji i nauki.” Wspólna cecha narodowego systemu szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce: Podziały i nadmierne rozdrobnienie instytucjonalne. www.frp.org.pl

Wprowadzenie - dokończenie Wada ta jest cechą Europy. To dlatego Unia Europejska promuje integrację instytucjonalną w postaci sieci i konsorcjów. JAKIE ROZWIĄZANIA SĄ MOŻLIWE W POLSCE? www.frp.org.pl

Współpraca uczelni na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o zasadach finansowania nauki Słowa kluczowe: związek uczelni (Art.28 ust. 1-7) jednostki międzyuczelniane (Art.31 ust. 1-4) jednostki wspólne (Art.31 ust. 1-4) współdziałanie uczelni zawodowych z uczelniami akademickimi (Art.31 ust. 5) wspólne prowadzenie studiów (Art.168 ust. 1-4) środowiskowe studia doktoranckie (Art.195 ust. 2) konsorcjum naukowo-przemysłowe sieć naukowa www.frp.org.pl

Uczelniane jednostki partnerskie: Współpraca uczelni na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - kontynuacja Uczelniane jednostki partnerskie: podstawowa jednostka organizacyjna (Art. 2 ust. 1 pkt 29 i Art. 8 ust. 2) filia (Art. 9 pkt 5a) zamiejscowa podstawowa jednostka organizacyjna (Art. 9 pkt 5a) zamiejscowy ośrodek dydaktyczny (Art. 9 pkt 5b) www.frp.org.pl

Współpraca uczelni na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - kontynuacja zamiejscowa jednostka organizacyjna utworzona poza siedzibą uczelni, o zadaniach innych niż dydaktyczne (także w formie innej niż jednostki zamiejscowe o zadaniach dydaktycznych) (Art. 85 ust. 4) akademicki inkubator przedsiębiorczości (m. in. w formie spółki handlowej lub fundacji) (Art. 86 ust. 1-3) centrum transferu technologii (m. in. w formie spółki handlowej lub fundacji) (Art. 86 ust.4-6) www.frp.org.pl

Współpraca uczelni na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym federacyjny model konsolidacji instytucjonalnej Związek uczelni Art.28 ust. 1-3 1. W celu wspólnego wykonywania zadań, o których mowa w art. 13, w trybie właściwym dla utworzenia uczelni publicznych albo uczelni niepublicznych może być utworzony związek uczelni publicznych albo związek uczelni niepublicznych. 2. Związek uczelni ma osobowość prawną. 3. Utworzenie związku uczelni następuje w drodze aktu prawnego właściwego dla utworzenia uczelni wchodzących w jego skład, z zastrzeżeniem ust. 4, po przyjęciu przez właściwe organy kolegialne zainteresowanych uczelni jednobrzmiącej uchwały o utworzeniu związku, określającej w szczególności uczestników związku, jego zadania oraz składniki mienia przekazywane przez uczestników w celu wykonywania zadań związku. (…) www.frp.org.pl

Współpraca uczelni na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - kontynuacja Komentarz do treści Art. 28 opcjonalna dla uczelni możliwość dokonania pełnej lub częściowej konsolidacji instytucjonalnej o charakterze federacyjnym z zachowaniem nazwy i symboli własnych uczelni partnerzy instytucjonalni mogą wnieść do związku uczelni całość lub jedynie część swego mienia nie ma ograniczeń innych niż płynące z treści Art. 3 dla nazwy własnej związku uczelni istnieje możliwość ustanowienia rady rektorów jako swego rodzaju kolegialnego rektora związku uczelni (akt ustanawiający związek wskazuje sposób działania rady rektorów, w tym przewodniczenie radzie oraz inne organy związku) związek uczelni jest pożądaną formą konsolidacji instytucjonalnej na próbę, ale formą twardą bo ustanowionym aktem i z osobowością prawną związku uczelni www.frp.org.pl

Sieci doskonałości skoordynowane programowanie prac przez partnerów w celu zwiększenia komplementarności i wzajemnej specjalizacji; wspólne korzystanie z pracowni naukowych, narzędzi i platform; wspólne zarządzanie zasobami wiedzy partnerów; mechanizmy pobudzające mobilność i wymianę pracowników (w tym przemieszczanie sprzętu, a nawet całych zespołów); wykorzystywanie wzmocnionych sieci informacyjnych i komunikacyjnych w celu wspierania interaktywnej współpracy między zespołami. www.frp.org.pl

7 Program Ramowy Budowany w oparciu o konsultacje społeczne Budżet 4.5 raza większy niż 6PR: Trwa 7 lat a nie cztery – dostosowanie rytmu Programów Ramowych do rytmu budżetowania w UE Na każdy rok budżetowy przypada 2 razy więcej nakładów finansowych www.frp.org.pl

7 Program Ramowy - budżet Zakłada się, że podwojenie nakładów spowoduje: Zaangażowanie 220.000 pracowników naukowo-badawczych- poprzez udział Uniwersytetów i instytutów badawczych (dla porównania w 6PR - 70.000). Ponad 20.000 kontraktów (7,500-8,500 w 6PR) Ufundowanie 15,000 stypendiów (4,500-5,500 w 6PR) Sfinansowanie działalności proinnowacyjnej w dodatkowych 500 SMEs rocznie www.frp.org.pl

7PR - strategia dla Polskich Platform Technologicznych Włączyć się w prace European Technology Platforms , uczestniczyć w dużych projektach badawczych We współpracy z jednostkami badawczymi i samorządami tworzyć klastry technologiczne, rozwijać Regiony Wiedzy i Innowacji (Regions of Knowledge ) ; działać w synergii z funduszami strukturalnymi. ---------------- Dr A. Siemaszko www.frp.org.pl

V. PODSUMOWANIE TEZA: POSTULAT WSPÓŁPRACY UCZELNI MA DZISIAJ INNĄ TREŚĆ NIŻ TA PRZED LATY. Integracja kadry, agregacja zasobów a także konsolidacja instytucjonalna to dzisiaj norma zachowań warunkująca możliwości poprawy pozycji konkurencyjnej Miękkie formy współdziałania na podstawie porozumień nie wystarczają (często pozostają nieefektywne). Pozytywną alternatywą może stać się federacyjna formuła związków uczelni. Wyzwaniem w Polsce pozostaje konieczność kreowania nowej kultury kooperacji z nowym oprzyrządowaniem formalnym. Obejmuje to reguły dobrych praktyk szkół wyższych. www.frp.org.pl

PODSUMOWANIE – c.d. Bariery mentalne trzeba rozpoznawać i rozumieć, ale nie należy się im poddawać! Procesy konsolidacji instytucjonalnej będą w nieodległej przyszłości obejmowały całą Europę ze względu na narastającą presję nowych wyzwań. Wielką nową szansą stają się projekty europejskie, które mogą z czasem stać się inspiracją do kreowania trwalszych w sensie formalnym więzi, także o charakterze konsolidacyjnym. www.frp.org.pl

Dziękuję bardzo za uwagę. Jerzy Woźnicki www.frp.org.pl