Hubert Kotarski Uniwersytet Rzeszowski Obszary miejskie/ metropolitarne – rola ewaluacji ex-ante w planowaniu rozwoju przestrzeni społecznej i gospodarczej współczesnych miast Hubert Kotarski Uniwersytet Rzeszowski IV REGIONALNA KONFERENCJA EWALUACYJNA RZESZÓW 2011
Metropolie rządzą światem Manuel Castells
Globalna sieć metropolii Źródło: First ESPON 2013 Synthesis Report
Globalna sieć metropolii Źródło: Globalization and World Cities, http://www.lboro.ac.uk/gawc
Obszary metropolitalne w Polsce Źródło: Raporty i analizy EUROREG 1/2009
„Los gospodarczy kraju w którym się znajdują, czy to będą Stany Zjednoczone, czy Chiny zależy od osiągnięć metropolii, niezależnie od prowincjonalnej mentalności otoczenia. Metropolie są nie tylko ośrodkami innowacji kulturalnych i politycznych, ale przede wszystkim węzłami połączeń globalnych sieci”. Manuel Castells
Triada współczesnego modelu rozwoju Źródło: Gorzelak G., Smętkowski M., Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej
Sieć międzynarodowych firm na obszarach metropolitarnych (1986-2006) Źródło: First ESPON 2013 Synthesis Report
Ewaluacja ex-ante Przeprowadzana jest przed wdrażaniem projektu / programu. Ocenia na ile planowana interwencja jest trafna z punktu widzenia potrzeb (sektora, beneficjentów) oraz spójna w zakresie planowanych celów i sposobów ich realizacji. Bada kontekst społeczny, gospodarczy, prawny. Służy identyfikacji potencjalnych trudności. Diagnozuje potrzeby i oczekiwania grupy docelowej.
Wykorzystanie ewaluacji ex-ante w planowaniu rozwoju polskiej przestrzeni Diagnoza poziomu rozwoju w następujących obszarach: Kapitał ludzki i kapitał społeczny. Wiedza i innowacje. Potencjał gospodarczy. Zdolność instytucjonalna do zarządzania rozwojem. Typy obszarów rozwojowych polskich miast i obszarów metropolitalnych.
Poziom kapitału społecznego
Kapitał społeczny a dobrobyt materialny mieszkańców miast Źródło: Diagnoza społeczna 2011
Wiedza i edukacja – wyniki egzaminów zewnętrznych
PKB per capita (2006) Źródło: First ESPON 2013 Scientific Report
Sieć miast objętych kolejowymi jednodniowymi podróżami służbowymi Źródło: First ESPON 2013 Synthesis Report
Sieć miast objętych samolotowymi jednodniowymi podróżami służbowymi Źródło: First ESPON 2013 Synthesis Report
Sieć miast objętych jednodniowymi podróżami służbowymi Źródło: First ESPON 2013 Synthesis Report
Nierówności w przyroście ludności między dzielnicami podmiejskimi a obszarami centralnymi miast Źródło: First ESPON 2013 Scientific Report
Podsumowanie Wyzwania dla planowania rozwoju w zakresie ewaluacji: Umiejętność precyzyjnego definiowania celów ewaluacji; Usprawnienie obiegu informacji na temat zakresu oraz wyników ewaluacji projektów i programów; Stworzenie sprawnych mechanizmów absorpcji wyników działań ewaluacyjnych – praktyczne rekomendacje działań; Kumulacja doświadczeń i budowanie potencjału ewaluacyjnego; Współpraca z lokalnym środowiskiem naukowym – wykorzystanie endogennych zasobów.
Dziękuję za uwagę Hubert Kotarski Instytut Socjologii Uniwersytet Rzeszowski E-mail: kotarski@univ.rzeszow.pl