Prawa dziecka/ucznia niepełnosprawnego wynikające z przepisów prawa oświatowego opracowała: Iwona Kapczyńska

Dzieci niepełnosprawne mają prawa i wolności, jakie są gwarantowane wszystkim dzieciom i uczniom. Uczniowie, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez zespół orzekający publicznej poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym specjalistycznej w rozumieniu prawa oświatowego są uczniami niepełnosprawnymi. Przysługują im więc dodatkowe prawa.

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: Wczesnego wspomagania jego rozwoju; art.71b ust. 2a ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) rozporządzenie MEN z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Nr 23, poz. 133) Odroczenia obowiązku szkolnego do końca roku szkolnego, w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat (z dniem 1 września 2014 r. odroczenie obowiązku szkolnego, w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 8 lat); art. 14 ust.1a ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), i ustawy z dnia 27 stycznia 2012 r. zmieniającej ustawę o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 16 lutego 2012 r. poz. 176)

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: pobierania nauki we wszystkich typach szkół, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami; art. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) możliwości realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych; art. 1 pkt 5a ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) dostosowania treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno – pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej; art.1 pkt 4 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: przedłużenia okresu nauki na każdym etapie edukacyjnym o 1 rok; § 5 ust. 1 rozporządzenia MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204) wydłużenia możliwości pobierania nauki, jednak nie dłużej niż do ukończenia 18 lat w szkole podstawowej, 21 lat w gimnazjum i do 24 lat w szkole ponadgimnazjalnej; § 3 rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania, i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490 ze zm.) dofinansowania z budżetu państwa podręczników szkolnych i książek pomocniczych do kształcenia specjalnego (dot. uczniów z upośledzeniem umysłowym, niewidomych, słabowidzących i niesłyszących; art.71d ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: korzystania z Rządowego programu pomocy uczniom w 2012 r. „Wyprawka szkolna” (dot. słabowidzących, niesłyszących, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi (tj. co najmniej 2 z ww.), bez względu na kryterium dochodowe; rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej na zakup podręczników uchwała Rady Ministrów 93/2012 z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w 2012 r. – „Wyprawka szkolna” promocji do klasy programowo wyższej lub ukończenia szkoły w porozumieniu z rodzicami (dot. uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym); § 20 ust. 5 i § 22 ust. 3 rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 ze zm.)

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: zwolnienia na wniosek rodziców z nauki drugiego języka obcego (dot. uczniów z wadą słuchu, z afazją, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera lub niepełnosprawnościami sprzężonymi); § 10 ust. 1, 2 rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 ze zm.) zwolnienia ze sprawdzianu po szkole podstawowej i egzaminu gimnazjalnego (dot. uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi); § 38 rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 ze zm.)

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: przystąpienia do sprawdzianu po szkole podstawowej i egzaminu gimnazjalnego, maturalnego oraz z przygotowania zawodowego w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych; § 7 rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania, i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490 ze zm.) § 6 rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania, i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489 ze zm.)

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: korzystania z bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w SP, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka umożliwiającego dzieciom roczne przygotowanie przedszkolne, a dzieciom z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim udział w zajęciach rewalidacyjno – wychowawczych; art. 14 a ust. 4 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), korzystania z bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, do ukończenia 21 roku życia; art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.),

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: korzystania z bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki do ukończenia 25 roku życia (dotyczy dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami). art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Dziecko niepełnosprawne ma prawo m. in. do: Realizacji wychowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki w oparciu o indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny, w którym należy uwzględnić, między innymi: sposób dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów o charakterze rewalidacyjnym, formy i metody pracy z uczniem oraz formy i okres udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej, działania wspierające rodziców ucznia oraz zakres współdziałania z placówkami doskonalenia nauczycieli i poradniami psychologiczno – pedagogicznymi oraz organizacjami pozarządowymi. § 5 rozporządzeń MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania, i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych oraz szkołach specjalnych i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489 i 1490 ze zm.)

Pamiętajmy wszyscy o prawach dzieci niepełnosprawnych i o tym, że nie wolno ich ograniczać. Zwiększona subwencja oświatowa na każde dziecko niepełnosprawne powinna być gwarantem realizacji praw dziecka zgodnie z ich potrzebami.