Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES Sieć Naukowa ZRÓWNOWAŻONE SYSTEMY ENERGETYCZNE Podsieć INTEGRACJA R enewable E nergy S ources Alicja JARŻA COMECO Politechnika Częstochowska ENERGY FUTURE

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES Wykaz jednostek naukowych wchodzących w skład Podsieci Pojęcie: integracja RES i jego kontekst Zagadnienia objęte działalnością Podsieci Wkład naukowy członków Podsieci Integracja RES w rozwój reprezentowanej dziedziny Ogólne podsumowanie krajowego potencjału badawczego w zakresie integracji RES PLAN PREZENTACJI

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES AMPERZespół badawczy Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Metrologii Elektrycznej METROL, Zielona Góra ASPPECTCentrum Doskonałości Zastosowań Technologii Nad- przewodnikowych i Plazmowych w Energetyce, Politechnika Lubelska BAPEBałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A., Gdańsk CENERGCentrum Integracji Badań nad Zaopatrzeniem w Energię Europy Środkowo-Wschodniej z Wykorzy- staniem Paliw Kopalnych i Źródeł Odnawialnych, Instytut Energetyki, Warszawa oraz Oddział Gdańsk COMECOCentrum Kompetencji w zakresie Komputerowego Modelowania i Projektowania Technologii Przyjaznych Środowisku, Politechnika Częstochowska JEDNOSTKI NAUKOWE WCHODZĄCE W SKŁAD PODSIECI: INTEGRACJA RES

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES GUT ENERGY Zespół badawczy, Politechnika Gdańska IDRESCentrum Doskonałości Zintegrowanych, Rozproszo- nych Źródeł Energii dla Konkurencyjnego i Zrówno- ważonego Rozwoju, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Krakowie PELINCECCentrum Doskonałości – Energoelektronika i Stero- wanie Inteligentne w Oszczędzaniu Energii, Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej Politechniki Warszawskiej POLBIOMPolskie Towarzystwo Biomasy, Instytut Budowni- ctwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Warszawa RECEPOLCentrum Doskonałości i Kompetencji w Zakresie Energii Odnawialnej w Polsce, Europejskie Centrum Energii Odnawialnej, IBMER, Warszawa JEDNOSTKI NAUKOWE WCHODZĄCE W SKŁAD PODSIECI: INTEGRACJA RES

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES POJĘCIE: INTEGRACJA RES I JEGO KONTEKST

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES POJĘCIE: INTEGRACJA RES I JEGO KONTEKST

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES Analiza powiązań między centralnym systemem energetycznym a systemami lokalnymi o dużym udziale RES Metody optymalizacji i analizy systemowej w zastosowaniu do włączenia RES w istniejące struktury zasilania w energię elektryczną i ciepło. Współpraca źródeł rozproszonych w systemie energetycznym a.problemy niezawodności, magazynowania energii i bilan- sowania obciążeń, b.automatyka systemowa i regulacja parametrów energii w sieci przy dużym udziale RES. ZAGADNIENIA OBJĘTE DZIAŁALNOŚCIĄ PODSIECI: INTEGRACJA RES

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES Aspekty ekonomiczne prawne i społeczne w procesie integracji źródeł odnawialnych z istniejącymi systemami zasilania w ciepło i energię elektryczną –Powiązanie energetyki odnawialnej z rynkiem bilansującym –Zarządzanie popytem energii ze źródeł odnawialnych jako instrument polityki energetycznej –Promocja wspólnot lokalnych o zrównoważonych systemach energetycznych (SEC) ZAGADNIENIA OBJĘTE DZIAŁALNOŚCIĄ PODSIECI: INTEGRACJA RES

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES 1.Analiza powiązań między centralnym systemem energe- tycznym a systemami lokalnymi o dużym udziale RES WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY CENERG – Centrum Doskonałości, Instytut Energetyki – Warszawa, O/Gdańsk Opracowanie procedury planowania i programowania rozwoju KSE w zakresie wytwarzania i przesyłu w warunkach rynku systemowego i lokalnego – wdrażanie nowej wersji pakietów Plans IEn do analiz sieciowych, IEn, grudzień 1998 r. IEn O/Gdańsk - prace związane z tematyką integracji energetyki rozproszonej, w tym przede wszystkim energetyki wiatrowej z systemem elektroenergetycznym. lata analizy wpływu projektowanych farm wiatrowych na pracę sieci elektroenergetycznej, m.in. dla już pracujących farm wiatrowych Zagórze (30 MW) i Darłowo (20 MW). udział w pracach grupy roboczej Komitetu CIGRE zajmującej się integracją dużych farm wiatrowych z systemem elektroenergetycznym przy wykorzystaniu układów przesyłowych prądu stałego (HVDC) w technologii VSC Studium wpływu rozwoju energetyki wiatrowej na pracę i rozwój KSE IEn O/Gdańsk

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES 2.Metody optymalizacji i analizy systemowej w zastosowaniu do włączenia RES w istniejące struktury zasilania w energię elektryczną i ciepło CENERG – Centrum Doskonałości, Instytut Energetyki – Warszawa, O/Gdańsk Opracowanie modeli matematycznych nowoczesnych turbin wiatrowych i farm wiatrowych przystosowanych do wykorzystania w programach analizy syste- mów elektroenergetycznych. W tym zakresie IEn O/Gdańsk prowadzi intensywną współpracę z ELSAM Engineering (dawniej Techwise) – Dania i DigSilent GmbH – Niemcy COMECO – Politechnika Częstochowska Rozwój metod modelowania układow cieplnych łaczących rózne rodzaje źródeł energii z uwzględnieniem RES WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES 3. Współpraca źródeł rozproszonych w systemie energetycznym COMECO – Politechnika Częstochowska Biogazowy zespół ciepło- i prądotwórczy w skojarzonym systemie energe- tycznym Oczyszczalni Ścieków Warta w Częstochowie POLBIOM Opracowanie założeń do planu zaopatrzenia w ciepło z wykorzystaniem biomasy (4% mocy systemu grzewczego dla miasta Lubań) IDRES – IGSMiE PAN w Krakowie Uruchomienie: Laboratorium Geotermalnego w Bańskiej Niżnej na Podhalu (projekt i realizacja pierwszego zakładu geotermalnego w Polsce) Zakładów geotermalnych w Mszczonowie oraz Słomnikach (projekt i uruchomienie niskotemperaturowej instalacji geotermalnej wspoma- ganej kotłem gazowo - olejowym) WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES a) problemy niezawodności i bilansowania obciążeń IEn – O/Gdańsk Planowanie i utrzymywanie rezerw energetyki konwencjonalnej, wykorzy- stanie energetyki wodnej do łagodzenia zmienności produkcji energetyki wiatrowej Prognozowanie produkcji energetyki wiatrowej b)automatyka systemowa i regulacja parametrów energii w sieci przy dużym udziale RES AMPER – OBR METROL w Zielonej Górze, PELINCEC – Politechnika Warszawska pomiary i monitorowanie parametrów obiektów energetycznych pomiar i ocena parametrów jakości energii, w tym dostarczanej ze źródeł odnawialnych, na zgodność z obowiązującymi normami elektronika i sterowanie inteligentne w energetyce WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES 4.Aspekty ekonomiczne i prawne w procesie integracji źródeł odnawialnych z istniejącymi systemami zasilania w ciepło i energię elektryczną CENERG, IEn O/Gdańsk Rozpoznanie zagadnień prawno-ekonomicznych dla symulacji rozwoju odnawialnych źródeł energii Powiązanie energetyki wiatrowej z rynkiem bilansującym Koszt i efektywność ekonomiczna wymaganych inwestycji sieciowych ekonomiczne, prawne i organizacyjne aspekty integracji energetyki odnawialnej z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym udział z ramienia Towarzystwa Elektrowni Wodnych i Towarzystwa Rozwoju małych Elektrowni Wodnych w pracach konsultacyjnych nad projektem Ustawy o energii uzyskiwanej ze źródeł odnawialnych prowadzonych przez Ministerstwo Środowiska WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES 5.Promocja wspólnot lokalnych o zrównoważonych systemach energetycznych (SEC) – umacnianie koncepcji zdecentrali- zowanych dostaw energii różnego rodzaju źródeł odnawial- nych BAPE – Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Głównym celem BAPE jest ożywianie, propagowanie rozwoju RES w regionie, wspomaganie instytucji, organizacji oraz osób indywidualnych w procesie przygotowań i przeprowadzaniu inwestycji. Zbieranie i rozpowszechnianie doświadczeń w zakresie integracji i zastosowania RES. Wybrane programy międzynarodowe zrealizowane przez BAPE związane z umacnianiem roli RES: Działalność w Organizacji na rzecz Promocji Technologii Energetycznych (Organization for Promotion of Energy Technologies- OPET) Offshore Wind Energy in Europe ( ) REGBIE - Regional Bioenergy Initiatives Around Europe ( ) WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES IDRESCentrum Doskonałości Zintegrowanych Rozproszonych Źródeł Energii, PAN Kraków WKŁAD NAUKOWY CZŁONKÓW PODSIECI INTEGRACJA RES W ROZWÓJ REPREZENTOWANEJ DZIEDZINY opracowania dotyczące potencjału energetycznego gmin i obszarów Polski baza jednostek samorządowych zainteresowanych inwestycjami w zakresie RES RECEPOL Europejskie Centrum Energii Odnawialnej, Warszawa Modelowanie energetyczne Lokalne planowanie energetyczne Aktywność w programach międzynarodowych, m.in.: RERUM – Planowanie Energetyki Odnawialnej oraz Poszanowanie Energii na poziomie Lokalnym – program ALTENER

Z RÓWNOWAŻONE S YSTEMY E NERGETYCZNE I ntegracja RES PODSUMOWANIE Rozległy i interdyscyplinarny obszar tematyczny Podsieci: W odniesieniu do jednostek naukowych wchodzących w skład Podsieci Integracja RES jest tylko jednym z szeregu obszarów zainteresowań Obszar zagadnień technicznych Aspekty ekonomiczne prawne społeczno- polityczne analiza systemowa metody optymalizacji automatyka systemowa, sterowanie i regulacja monitorowanie i diagnostyka umacnianie roli RES w lokalnych systemach energetycznych regulacje prawne rynek energii AMPER ASPPECT PELINCEC CENERG IEn O/Gdańsk COMECO IDRES GUT ENERGY POLBIOM BAPE RECEPOL