Podstawy turystyki dr Justyna Kościelnik
RUCH TURYSTYCZNY
RUCH TURYSTYCZNY TO OGÓŁ PRZESTRZENNYCH PRZEMIESZCZEŃ SIĘ LUDZI ZWIĄZANYCH Z DOBOROWOLNĄ, CZASOWĄ ZMIANĄ MIEJSCA POBYTU, ŚRODOWISKA, RYTMU ŻYCIA – W ODNIESIENIU DO OKRESLONEGO OBSZARU, KIERUNKU, OKRESU TRWANIA
Zmiany w motywacjach wyjazdów turystycznych (historia ruchu turystycznego) – cztery główne fazy: a) faza I: (lata po zakończeniu I wojny światowej do końca lat 50 XX w. W motywacjach wyjazdów dominują cele wypoczynkowe i rekreacyjne (regeneracja sił fizycznych i psychofizycznych); b) faza II: (1960 – 1980). - Główny motyw wyjazdów to konsumpcja turystyczna, w której dominował bierny wypoczynek i rozrywka
c) Faza III: (lata 80 XX w. do połowy lat 90 XX w c) Faza III: (lata 80 XX w.do połowy lat 90 XX w.) - pojawiają się nowe motywy wyjazdów turystycznych tj. potrzeby natury psychicznej czyli potrzeba nowych doznań i nowych doświadczeń (ciekawość świata, poznawanie czegoś nowego).
d) Faza IV: (to okres trwający od końca XX.) Okres zmian w mentalności społeczeństwa. Zaczyna wzrastać zainteresowanie kulturą, historią kraju, ekologią, duże znaczenie zaczyna odgrywać poznawcza i kulturalna, rodzi się turystyka biznesowa. TURYSTYKA STAJE ELEMENTEM ŻYCIA CAŁEGO SPOŁECZEŃSTWA, STAJE SIĘ MODELEM I STYLEM ŻYCIA WYSZTAŁCONEGO CZŁOWIEKA.
PRZYCZYCZNY ROSNĄCEO RUCHU TURYSTYCZNEGO: Wzrastający poziom dochodów ludności; Rozwój kulturowy i społeczno-zawodowy; Wzrost poziomu oświaty i wykształcenia.
Ze względu na czas trwania pobytów turystycznych ruch turystyczny dzielimy na: ruch turystyczny pobytowy (wczasy, obozy, kolonie) ruch turystyczny wycieczkowy wypoczynek świąteczny – weekendowy
Ze względu na miejsce zamieszkania (pochodzenia turysty) ruch turystyczny dzielimy na: 1.Ruch turystyczny w kraju (występuje na terytorium określonego kraju, wynikający z turystyki krajowej i zagranicznej) Ruch ten składa się z: a) ruchu turystów krajowych: - całość przestrzennych przemieszczeń wynikających z uczestnictwa w turystyce krajowej; - część przestrzennych przemieszczeń w ramach uczestnictwa w turystyce zagranicznej wyjazdowej, które to przemieszczenia mają miejsce na terytorium własnego kraju. (wewnętrzny ruch przejazdowy przez własny kraj, bądź też etapy podróży: wyjazd i przyjazd z kraju i do kraju) b) ruch turystów zagranicznych – obejmuje turystykę przyjazdową zagraniczną oraz ruch turystyczny (tranzytowy) (np.przez Polskę.) Wielkość ruchu turystycznego w kraju określa się: liczbą turystów (krajowych i zagranicznych) liczbą pobytów turystów liczbą osobodni turystyki 2. Ruch turystyczny krajowy (podróże mieszkańców po własnym kraju)
- liczbą wyjazdów turystów z Polski - liczbą osobodni w turystyce. 3. Ruch turystyczny zagraniczny (związany jest z przekraczaniem granic terytorialnych kraju). Ze względu na kraj, w którym znajduje się miejsce stałego pobytu turysty rozróżnia się w badanym kraju i ujmuje odrębnie: a) ruch turystyczny zagraniczny przyjazdowy (ruch napływowy), obejmujący osoby posiadające stałe miejsce pobytu poza tym krajem. Pojęcie obejmuje również ruch pieszy. b) ruch zagraniczny wyjazdowy (ruch o kierunku odpływowym), wyjazdy mieszkańców poza granice swojego kraju. Obejmuje również ruch pieszy. Wielkość zagranicznego wyjazdowego i przyjazdowego ruchu turystycznego w Polsce określa się: - liczbą wyjazdów turystów z Polski - liczbą osobodni w turystyce.
Ruch turystyczny (migracje turystyczne) może być podzielony: a)Ruch zorganizowany i niezorganizowany b)codzienny, cotygodniowy, doroczny Istnieje też podział z uwzględnieniem wieku, płci, celu podróży, czasu trwania wyjazdu, liczby uczestników, środka lokomocji
Struktura społeczno – zawodowa: Ze względu na kryteria opisujące uczestników ruchu turystycznego dzielimy go ze względu na: Struktura społeczno – zawodowa: - Ruch turystyczny mieszkańców regionów wiejskich i miejskich b)Stuktura demograficzna: - ruch turystyczny dzieci i młodzieży, osób starszych itp.. c) Struktura dochodowa Ze względu na kryteria opisujące podróż turystyczną – cel, który turysta chce osiągnąć poprzez swoją podróż wyróżniamy następujące rodzaje ruchu turystycznego: Ruch turystyczny: wypoczynkowy; poznawczy; turystów uprawiających turystykę kwalifikowaną, zdrowotną, motywacyjną, alternatywną, ekologiczną, eniczną
Jak zbadać ruch turystyczny??? Do głównych metod stosowanych w badaniu ruchu turystycznego zaliczamy klasyczne metody statystyczne: Badania wtórne Badania pierwotne;
I. Badania pierwotne polegają na ustaleniu wielkości i struktury migracji turystycznych za pomocą metod bezpośrednich, na które składają się: a) badania pełne (uwzględniają całą zbiorowość uczestniczącą w ruchu turystycznym) - metoda rejestracji hotelowej - metoda graniczna b) badania częściowe (obserwację, ankiety i sondaże) II. Badania wtórne polegają na zbieraniu informacji zjawisk związanych z ruchem turystycznym. W metodach tych wykorzystuje się materiał pomocniczy, posiłkowy np.. Statystyki przewozów pasażerskich, rodzaju transportu, itp..
RUCH TURYSTYCZNY POBYTOWY kolonie dzieci i młodzieży
Ponad 150 lat tradycji koloni dzieci i młodzieży!!! Pierwsze kolonie letnie zostały zorganizowane w 1876 roku we Szwajcarii ; Rok 1881- powstaje w Warszawie „Towarzystwo Kolonii Letnich” założone przez Stanisława Markiewicza.
Cele i zadania wypoczynku dzieci i młodzieży na koloniach: poznawanie kraju, kultury i tradycji różnych regionów, zwiedzanie, poznawanie środowiska przyrodniczego; doskonalenie umiejętności życia społecznego, budowania relacji z drugim człowiekiem; wspomaganie rodziny; upowszechnianie zasad ochrony środowiska naturalnego oraz korzystania z zasobów przyrody; podnoszenie kondycji zdrowotnej i sprawności fizycznej uczestników kolonii; poprawa stanu zdrowia dzieci pochodzących z terenów zagrożonych ekologicznie; przeciwdziałanie patologii społecznej.
Zakres odpowiedzialności wychowawcy kolonijnego: Kto może zostać wychowawcą kolonijnym? Osoba, która: - ukończyła 18 lat - posiada minimum wykształcenie średnie - posiada odpowiednie przygotowanie pedagogiczne (jest nauczycielem, studentem pedagogiki – po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia - ukończył kurs wychowawców kolonii - posiada aktualną książeczkę zdrowia - posiada predyspozycje do pracy z dziećmi. Zakres odpowiedzialności wychowawcy kolonijnego: Wychowawca odpowiada w pełni za bezpieczeństwo i zdrowie powierzonych dzieci w każdej sytuacji i w każdym przypadku (odpowiedzialność cywilna, karna i moralna) Wychowawca odpowiada za racjonalny wypoczynek dzieci i odpowiedni poziom zajęć Wychowawca odpowiada materialnie za sprzęt powierzony grupie.
Jak dobrze zorganizować kolonie? Po pierwsze: zwiad terenowy kierownika kolonii ( co to takiego?????) Kierownik kolonii dokonuje zwiadu terenu, obiektów, sprzętu, itd.. Zwiadu dokonuje w promieniu około 50 km. od miejsca lokalizacji placówki wychowawczo – dydaktycznej. (Kierownik kolonii musi poznać usytuowanie boisk do gier, rekreacji, stadionów, pływalni, kąpielisk, kina, teatru, przystani kajakowej, szlaków turystycznych, ustalić liczebność sprzętu sportowego i turystycznego, itp. w promieniu około 1 km godziny marszu).
Kierownik koloni jest zobowiązany przedstawić ścisły plan (szczegółowy zajęć) na koloniach letnich. W PROGRAMACH USTALA SIĘ TYLKO I WYŁĄCZNIE TAKI PALN, KTÓRY JEST MOŻLIWY DO ZREALIZOWANIA W DANYM TERENIE I LOKALIZCJI PLACÓWKI WYCHOWAWCZEJ !!!!
Zadania wychowawcy kolonijnego: Nieustanna opieka nad dziećmi od momentu przyjęcia do chwili oddania w ręce rodziców lub innych opiekunów- przez całą dobę; Stworzenie grupy wychowawczej, której członkowie są w dobrych relacjach międzyludzkich oraz podporządkowują się koniecznej dyscyplinie. Opracowanie tygodniowych planów grupy wynikających z programów i zadań kolonijnych. Prowadzenie zajęć w grupie zgodnie z planem, systematyczne prowadzenie dokumentacji w postaci dziennika. Szczegółowe zapoznanie się z kartami kwalifikacyjnymi uczestników kolonii, aby móc dopasować formy i metody zajęć do możliwości psychofizycznych, zainteresowań i potrzeb dzieci.
Codzienne prowadzenie gimnastyki porannej, sprawowanie nadzoru nad higieną i właściwym ubieraniem się dzieci zależnie od stanu pogody i rodzaju zajęć. Informowanie lekarza lub pielęgniarki o zaobserwowanych objawach chorobowych. Współdziałanie z instruktorami i innymi wychowawcami realizacji wspólnych imprez kolonijnych. Bezwzględne przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa w każdej sytuacji. Zapoznanie podopiecznych regulaminem kolonii, wymogami bezpieczeństwa w każdej sytuacji, na wycieczkach, w czasie kąpieli i zajęć sportowych. Pełnienie dyżurów zgodnie z harmonogramem ustalonym przez kierownika. Uczestniczenie w pracach rady pedagogicznej i wykonywanie wszelkich poleceń wydanych przez kierownika lub jego zastępcę. Wychowawca jest przyjacielem i przewodnikiem i zawsze ma czas dla swoich podopiecznych.
Wyróżniamy: Kolonie letnie (szacunkowy czas trwania od 21 do 26 dni, lub 14-21 dni) Kolonie zimowe (szacunkowy czas trwania 10 – 14 dni) Kolonie zdrowotne (szacunkowy czas trwania od 26 do 40 dni).
zimowiska
Zimowiska są formą wczasów, organizowaną w okresie ferii zimowych dla dzieci i młodzieży szkolnej, do miejscowości, regionów o szczególnie wybitnych walorach środowiska przyrodniczego i klimatycznego takich jak: śnieg, mróz, góry i lasy.
cele zimowisk: Poznanie kraju, regionu, miejscowości; Umiejętność organizowania czasu wolnego i podejmowanie takiej aktywności ruchowej, która pozwoli na najlepsze wykorzystanie czynników pogodowych; Umiejętne rozplanowanie czasu gier i zabaw (istotne przy dniu krótkim); Poznanie zasad uprawiania turystyki zimowej; Nauka odpowiedzialności, poszanowania środowiska, nauka radzenia sobie w otwartej przestrzeni zimowej; Dbałość o zdrowie, nauka odpowiedniego doboru stroju itp..
Słowo wczasy pochodzi od staropolskiego słowa „wywczasy”. WCZASY – to zespół różnorodnych, dobrowolnych działań człowieka, o różnym stopniu nasilenia, których wspólnym celem jest wypoczynek. Cechą wczasów jest stały pobyt w jednej miejscowości przez okres kilku dni (wczasy świąteczne) lub 2-3 tygodnie.
Latach 50 XX wieku to okres w którym zaczęła rozwijać się na dużą skalę turystyka wypoczynkowa. Podstawową formą wypoczynku w Polsce stały się wczasy pracownicze a do ich głównych funkcji należało: regeneracja sił spowodowanych przeżyciami z okresu wojennego regeneracja sił fizycznych i psychicznych przystosowanie jednostki do współistnienia w grupie rozszerzenie światopoglądu uczestników wczasów rozwój potrzeb poznawczych i estetycznych.
Fundusz Wczasów Pracowniczych, został powołany w 1949r. w dniu 4 lutego. Zgodnie ze statutem do zakresu działania FWP należało: organizowanie wypoczynku dla pracowników prowadzenie i popieranie badań naukowych zakresie organizacji wczasów tworzenie instytucji pomocniczych związanych z organizacją wczasów prowadzenie akcji kulturalno – oświatowej w ramach organizowania wczasów współpraca z urzędami i instytucjami krajowymi organizującymi wczasy współpraca z instytucjami zagranicznymi o pokrewnym zakresie działania
Wypoczynek weekendowy to najprostsze formy ruchu turystycznego, polegające na sobotnio – niedzielnym lub świątecznym wyjeździe poza teren zamieszkania. Turystyka weekendowa może być zorganizowana lub indywidualna, a terytorialny zasięg świątecznego wyjazdu mieści się w granicach 50- 80 km od miejsca zamieszkania.
Czynniki rozwoju turystyki weekendowej to: - zwiększenie czasu wolnego w końcu tygodnia, - wzrost zamożności społeczeństwa, - rozwój motoryzacji indywidualnej. Czynniki te doprowadziły do wytworzenia się tzw. kultury weekendowej, na którą składa się suma zachowań adekwatnych do wychowania, wieku, pozycji zawodowej i społecznej.