Propozycja Komisji dotycząca nowych rozporządzeń Polityka spójności 2007-2013 Propozycja Komisji dotycząca nowych rozporządzeń 14 lipca 2004 r. http://europa.eu.int/comm/regional_policy

Proponowana nowa konstrukcja prawna Rozporządzenie ustanawiające ogólne przepisy w sprawie EFRR, EFS i Funduszu Spójności (ogólne rozporządzenie) Rada stanowi jednomyślnie, zgoda PE EFRR, EFS: procedura współdecydowania; Fundusz Spójności: procedura konsultacji Rozporządzenie w sprawie EFRR Rozporządzenie w sprawie EFS Rozporządzenie w sprawie Funduszu Spójności Rozporządzenie ustanawiające Europejskie Organizacje Współpracy Transgranicznej (EOWT) Jedno rozporządzenie Komisji Informacja, promocja, kontrola finansowa oraz korekty finansowe Nowość: Ogólne rozporządzenie stosuje się do Funduszu Spójności; nowy Fundusz Rozwoju Obszarów Wiejskich zostaje wyłączony z polityki spójności; jedno rozporządzenie Komisji zamiast pięciu szczegółowych; uproszczone zasady kwalifikalności uwzględnione w ogólnym rozporządzeniu i rozporządzeniach dotyczących Funduszy.

Ogólne informacje Lata 2001 - 2003: zorganizowana przez Komisję debata dotycząca przyszłych priorytetów i zarządzania wspólnie z Państwami Członkowskimi, regionami i innymi zainteresowanymi stronami Luty 2004 r.: Komisja przyjmuje Komunikat w sprawie perspektyw finansowych na lata 2007-2013, przeznaczający 336 miliardów euro na politykę spójności, oraz Trzeci Raport na temat spójności, ustanawiający ramy dla reformy polityki Maj 2004 r.: Trzecie Forum Spójności w Brukseli z udziałem ponad 1400 zainteresowanych stron popierających propozycje Komisji

Wpływ polityki spójności Wzrost: Instrumenty spójności przyczyniają się do zwiększenia publicznych i prywatnych inwestycji w regionach korzystających z pomocy Konwergencja: Fundusze przyczyniają się do wzrostu PKB w regionach opóźnionych w rozwoju Zatrudnienie: Tworzenie nowych miejsc pracy i maksymalizacja potencjału zasobów ludzkich Zwiększenie kapitału materialnego i ludzkiego Lepsze zarządzanie na poziomie regionalnym i lokalnym Stabilność finansowa w ciągu 7 lat

Polityka spójności 2000-2006 Cel Wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej oraz zmniejszenie dysproporcji regionalnych Instrumenty Trzy Cele i cztery Inicjatywy Wspólnotowe; 49,5% ludności w państwach UE-25 żyje w obszarach objętych Celem 1 lub Celem 2 Zasoby finansowe około 233 mld euro stanowiących jedną trzecią ogólnego budżetu UE lub 0,45% unijnego PKB

Programy transgraniczne Programy i instrumenty Kwalifikowalność Priorytety Alokacja środków Cel: Konwergencja 78.5% ze specjalnym programem dla regionów ultraperyferyjnych (264 mld euro) Programy regionalne i krajowe EFRR EFS Regiony o PKB/ mieszkańca <75% średniej dla UE-25 Efekt statystyczny: regiony o PKB/mieszkańca <75% dla UE-15 i >75% dla UE-25 Państwa Członkowskie o DNB/mieszkańca <90% innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; infrastruktura; zasoby ludzkie; potencjał administracyjny. transport (TEN); zrównoważony transport; środowisko; energie odnawialne. 67,34% = 177,8 mld euro 8,38% = 22,14 mld euro 23.86% = 62,99 mld euro Fundusz Spójności Polityka spójności w latach 2007-2013 3 Cele Budżet: 336,1 miliardów euro (0,41% unijnego PKB) Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach 17.2% (57,9 mld euro) Programy regionalne (EFRR) i krajowe (EFS) Państwa Członkowskie proponują listę regionów (NUTS I lub NUTS II) "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; Europejska Strategia Zatrudnienia 83,44% = 48,31 mld euro 16,56% = 9,58 mld euro Art. 3-7 i 15-18 ogólnego rozporządzenia Cel: Europejska Współpraca Terytorialna 3.94% (13,2 mld euro) Programy transgraniczne i ponadnarodowe oraz budowanie sieci współpracy (EFRR) Regiony przygraniczne i większe regiony uczestniczące we współpracy ponadnarodowej innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; kultura, edukacja. 35,61% współpraca Trasgraniczna 12,12% Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa 47,73% współpraca ponadnarodowa 4,54% sieci współpracy

Stopniowe wycofywanie Polityka spójności na lata 2007-2013 Według Celów w miliardach euro (suma: 336,1 miliardów euro) Granice zewnętrzne: 1,6 Współpraca transgraniczna: 4,7 Współpraca ponadnarodowa: 6,3 Stopniowe wycofywanie środków w regionach Celu 1 w latach 2000-06 Sieci: 0,6 Regiony poza konwergencją Regiony o PKB poniżej 75% Specjalny program dla regionów ultraperyferyjnych: 1.1 Fundusz Spójności Art. 15-18 ogólnego rozporządzenia Konwergencja Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach Europejska Współpraca Terytorialna Regiony dotknięte efektem statystycznym

Przewodnie zasady reform Koncentracja: bardziej strategiczne podejście wzmacniające priorytety Unii; geograficzne – przeznaczenie około 80% finansowania dla mniej rozwiniętych regionów, tematyczne – skoncentrowanie się na strategiach z Lizbony i Göteborga Uproszczenie: ograniczenie liczby rozporządzeń; mniej celów – mniej funduszy; programowanie; zniesienie podziału na strefy; programy jednofunduszowe; bardziej elastyczne zarządzanie finansowe; zasada proporcjonalności w odniesieniu do kontroli, ewaluacji i monitorowania; kwalifikowalność kosztów Decentralizacja: większa rola regionów i lokalnych uczestników

Koncentracja: bardziej strategiczne podejście Przyjęcie dokumentu strategicznego dotyczącego polityki spójności przez Radę po uzyskaniu opinii Parlamentu Europejskiego przed nowym okresem programowania: zdefiniowanie jasnych priorytetów dla Państw Członkowskich i regionów Przejrzyste powiązanie polityki spójności ze strategiami lizbońską i goeteborską, większe ujednolicenie z Ogólnymi Wytycznymi Polityki Gospodarczej i Europejską Strategią Zatrudnienia Roczny raport sporządzany przez Komisję dla instytucji UE, w celu oceny postępu osiągniętego przez Państwa Członkowskie i przeanalizowania go przez Radę Art. 23-30 ogólnego rozporządzenia

Koncentracja geograficzna Regiony poniżej lub blisko progu 75% Średni PKB/osobę 2000-2001-2002 poniżej 75% w UE-25 efekt statystyczny poniżej 75% w UE-15 powyżej w UE-25 „naturalnie” powyżej 75% ze względu na wzrost inne regiony Wskaźnik UE-25 = 100 Art. 5-6 ogólnego rozporządzenia Źródło: Eurostat

Zasoby finansowe: większa koncentracja na regionach mniej rozwiniętych "Konwergencja": 78,5% (264 mld euro) całości przyznanych środków dla Państw Członkowskich i regionów poziomu NUTS II; alokacja według kryterium ludności, dobrobytu regionalnego i krajowego oraz bezrobocia "Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach": 17,2% (57,9 mld euro) całości przyznanych środków dla regionów poziomu NUTS I lub NUTS II; alokacja według kryterium ludności, dobrobytu regionalnego, bezrobocia, stopy zatrudnienia, poziomu wykształcenia osób zatrudnionych oraz gęstości zaludnienia "Europejska Współpraca Terytorialna": 3,94% (13,2 mld euro) całości przyznanych środków dla Państw Członkowskich; alokacja na podstawie kryterium ludności Art. 16-18 ogólnego rozporządzenia

Uproszczenie Ogólne założenie: 3 zamiast 7 Celów, 3 zamiast 5 funduszy, programy jednofunduszowe, brak podziału na strefy poza Celem „Konwergencja” Programowanie: 2 etapy zamiast 3 Dodatkowość weryfikowana wyłącznie w wypadku Celu „Konwergencja” Zarządzanie finansowe na poziomie priorytetów, pozwala na większą elastyczność w dostosowywaniu programów Kwalifikowalność kosztów określane zgodnie z zasadami krajowymi (z nielicznymi wyjątkami) System kontroli: proporcjonalny, jeżeli współfinansowanie Wspólnoty wynosi poniżej 33% i 250 milionów euro kosztów całkowitych Art. 8-13 i 73 ogólnego rozporządzenia

Decentralizacja Większa rola regionów: podział zarządzania między poziomami europejskim, krajowym, regionalnym, miejskim i lokalnym Wszystkie regiony korzystają z polityki spójności Zagadnienia dotyczące miast: możliwość przekazania kompetencji władzom miejskim (subdelegacja) Art. 12 i 58 1a) ogólnego rozporządzenia

Utrzymywanie kluczowych zasad polityki (1) Komplementarność, jednolitość i zgodność: interwencje stanowią uzupełnienie priorytetów krajowych, regionalnych, lokalnych i są spójne ze strategicznymi ramami prawnymi oraz zgodne z traktatami Wieloletnie programowanie zapewnia ciągłość Partnerstwo: dotyczy aspektów strategicznych i operacyjnych polityki i oznacza zaangażowanie władz regionalnych, miejskich, lokalnych i innych, partnerów gospodarczych i społecznych oraz społeczeństwa, organizacji działających na rzecz środowiska naturalnego i równych szans Art. 8-10 ogólnego rozporządzenia

Utrzymywanie kluczowych zasad polityki (2) Subsydiarność i proporcjonalność: interwencje odbywają się z poszanowaniem systemu instytucjonalnego Państwa Członkowskiego, a zarządzanie jest proporcjonalne do wkładu Wspólnoty w obszarach objętych kontrolą, ewaluacją i monitorowaniem Wspólne zarządzanie: Państwa Członkowskie i Komisja ponoszą wspólną odpowiedzialność za kontrolę budżetu Dodatkowość: Fundusze Strukturalne nie mogą zastąpić krajowych wydatków publicznych (stosuje się do Celu „Konwergencja”) Równe szanse dla mężczyzn i kobiet: stosuje się do wszystkich etapów zarządzania Funduszami Art. 11-14 ogólnego rozporządzenia Art. 11 - 14 Gen.Reg.

Zasoby finansowe: Korzyść w postaci jakości i większej elastyczności Jakość i rezerwa wykonania: 3% przyznanych środków na Cele „Konwergencja” oraz „Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach”; Rada podejmie decyzję przy przyznawaniu środków w 2011 r. na podstawie kryteriów jakości Krajowe rezerwy na wypadek nieoczekiwanych zdarzeń: 1% przyznanych środków na Cel „Konwergencja” i 3% na Cel „Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach” przeznaczy się na niespodziewaną restrukturyzację gospodarczą i społeczną Art. 20, 48, 49 ogólnego rozporządzenia Art. 35 and 36 Gen.Reg.

1 2 3 4 5 Strategiczne wytyczne, programowanie i dalsze działania Strategiczne wytyczne Wspólnoty dotyczące spójności proponowane przez Komisję, przyjmowane przez Radę, za zgodą Parlamentu Europejskiego 1 Strategiczne Krajowe Ramy Odniesienia proponowane przez Państwa Członkowskie przy stosowaniu zasady partnerstwa; odzwierciedlają orientacje Unii, określają krajową strategię i jej programowanie; ostateczną decyzję w ich sprawie podejmuje Komisja 2 Programy operacyjne jeden program na fundusz i Państwo Członkowskie lub region, opis priorytetów, zarządzania i źródeł finansowania; proponowane przez Państwo Członkowskie lub region; ostateczną decyzję w ich sprawie podejmuje Komisja 3 Zarządzanie programami i wybór projektów przez Państwa Członkowskie i regiony; zasada „wspólnego zarządzania“ = uzgadnianie z Komisją 4 5 Dalsze działania strategiczne i roczna debata przez Radę Europejską na wiosennym szczycie, na podstawie rocznego raportu Komisji i Państw Członkowskich Art. 23-29 ogólnego rozporządzenia Art. 16-21 and 28 Gen.Reg.

Wspólne zarządzanie i kontrola Ogólne założenie: Państwa Członkowskie muszą stworzyć skuteczne systemy zarządzania, zatwierdzania i kontroli wydatków Programy operacyjne: instytucja zarządzająca wdraża program, instytucja płatnicza zatwierdza wydatki, a organ kontrolny przeprowadza audyt zgodnie z międzynarodowymi standardami Komisja: na niej spoczywa odpowiedzialność za realizację ogólnego budżetu, włączając audyt Proporcjonalność: jeżeli poziom współfinansowania Wspólnoty wynosi poniżej 33% lub 250 milionów euro niektóre przepisy nie mają zastosowania Art. 12, 57-59, 69-73 ogólnego rozporządzenia Art. 42 - 46 and 52 - 54 Gen.Reg.

Zmiana wskaźników udziałów Wspólnoty Wskaźniki udziału zmieniają się w zależności od charakteru problemów gospodarczych, społecznych i terytorialnych, są wyliczane jako udział w stosunku do wydatków publicznych: 85% na Fundusz Spójności; regiony ultraperyferyjne i odległe wyspy greckie 75% na programy realizowane w ramach Celu „Konwergencja” (wyjątek: 80% dla Państw Członkowskich objętych Funduszem Spójności) 50% na programy realizowane w ramach Celu "Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach” 75% na programy realizowane w ramach Celu „Europejska Współpraca Terytorialna” +10% na „współpracę międzyregionalną” +5% (maksymalnie 60%) na programy realizowane w ramach Celu „ Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach” dla obszarów o naturalnych utrudnieniach (wyspy, obszary górskie, obszary o małej gęstości zaludnienia i regiony, które były granicami zewnętrznymi UE przed 30 kwietnia 2004 r.) Art. 51-52 ogólnego rozporządzenia

Konwergencja i konkurencyjność regionalna (1) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) finansuje w ramach Celu „Konwergencja”: badania i rozwój technologiczny, innowacyjność i przedsiębiorczość; działania na rzecz społeczeństwa informacyjnego; działania na rzecz środowiska naturalnego; zapobieganie powstawaniu ryzyka; turystykę; sieci transportowe/TEN; sieci energetyczne i energie odnawialne; inwestycje w edukację i ochronę zdrowia; bezpośrednią pomoc dla MŚP Celu „ Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach”: innowacyjność i działania w ramach gospodarki opartej na wiedzy (badania i rozwój technologiczny, transfer technologii, innowacyjność w MŚP) Działania na rzecz środowiska naturalnego i zapobiegania powstawaniu ryzyka (NATURA 2000 rewitalizacja zdegradowanych gruntów; promowanie efektywności energetycznej i energii odnawialnych) Dostęp – poza obszarami miejskimi - do usług transportowych i telekomunikacyjnych leżących w ogólnym interesie rozwoju gospodarczego Art. 4-5 rozporządzenia w sprawie EFRR

Europejska Współpraca Terytorialna Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) finansuje transgraniczne działania gospodarcze i społeczne na rzecz przedsiębiorczości i rozwoju MŚP, turystyki i kultury; ochrony środowiska naturalnego; lepszego dostępu do transportu, sieci oraz usług informacyjnych i komunikacyjnych; systemów wodnych i energetycznych; infrastruktury społecznej i kulturalnej, w szczególności w sektorach ochrony zdrowia i edukacji; współpracę ponadnarodową, zintegrowany rozwój terytorialny: gospodarkę zasobami wodnymi i zarządzanie terenami nadmorskimi, dostępność, zaawansowane technologie komunikacji i informacji; bezpieczeństwo morskie; zapobieganie powstawaniu ryzyka; badania i rozwój technologiczny oraz sieci rozwoju technologicznego itd; tworzenie sieci współpracy i wymianę doświadczeń pomiędzy władzami regionalnymi i lokalnymi: programy dotyczące sieci współpracy, raporty, gromadzenie danych oraz obserwacja i analiza tendencji rozwojowych w Unii. Art. 6 rozporządzenie w sprawie EFRR Art. 5 ERDF Reg.

Skoncentrowanie się na zatrudnieniu Europejski Fundusz Socjalny (EFS) finansuje w zakresie: Celów „Konwergencja” oraz „Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach”: Zwiększenie zdolności przystosowawczych pracowników i przedsiębiorstw; Zwiększenie dostępu do zatrudnienia i udziału w rynku pracy; Wzmocnienie społecznej integracji osób dotkniętych dysfunkcjami społecznymi i zwalczanie dyskryminacji; Zachęcanie do reform w dziedzinie zatrudnienia i integracji (porozumienia, partnerstwa) Celu „ Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach”: Rozszerzanie i udoskonalanie inwestycji w kapitał ludzki (edukacja, szkolenia, studia podyplomowe); Wzmocnienie potencjału instytucjonalnego i administracji publicznych oraz innych organizacji (raporty, szkolenia dla osób korzystających z Funduszy Strukturalnych) Art. 3 rozporządzenia w sprawie EFS Art. 2 ESF Reg.

Skoncentrowanie się na infrastrukturze transportu i ochrony środowiska naturalnego Fundusz Spójności Wieloletnie programowanie: Fundusz Spójności będzie programowany z EFRR w ramach programów operacyjnych dotyczących infrastruktury transportu i ochrony środowiska naturalnego Projekty objęte współfinansowaniem: transeuropejskie sieci transportowe, priorytetowe projekty w dziedzinie środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju dotyczące przede wszystkim transportu kolejowego, morskiego, multimodalnych i zrównoważonych połączeń transportu miejskiego oraz efektywność energetyczną i energie odnawialne Warunkowe wsparcie: wsparcie jest uzależnione od zarządzania deficytem publicznym przez Państwo Członkowskie Art. 3 ogólnego rozporządzenia i art. 5 rozporządzenia w sprawie Funduszu Spójności Art. 2 - 3 CF Reg.

Europejskie Organizacje Współpracy Transgranicznej (EOWT) Ogólne informacje: trudności w zarządzaniu transgranicznymi, ponadnarodowymi i międzyregionalnymi programami/projektami z uwagi na krajowe przepisy i procedury Podejście: instytucja posiadająca osobowość prawną powołana na zasadzie dobrowolnej 'umowy' między Państwami Członkowskimi i/lub regionami, prowadząca transgraniczne, ponadnarodowe i międzyregionalne programy i projekty, zgodnie z art. 159 ust. 3 TWE Żadna odpowiedzialność finansowa za fundusze Wspólnoty nie może być przeniesiona na EOWT Art. 1-3 rozporządzenia w sprawie EOWT

Kolejne etapy Koniec 2005 r.: Decyzja Rady i Parlamentu Europejskiego Początek 2006 r.: Rada przyjmuje strategiczne wytyczne Wspólnoty dotyczące spójności 2006 r.: Opracowanie programów na okres 2007-2013 1 stycznia 2007 r.: Przystąpienie do realizacji