ZDROWY STYL ŻYCIA
Co to zdrowie ?
Jakie są zasady zdrowego trybu życia ? Nad tym jak prowadzić zdrowy styl życia zastanawiamy się z kilku powodów. Po pierwsze tematyka ekologii, zdrowego odżywiania, aktywnego trybu życia przyszła do nas wraz z rozwojem popkultury. Ludzie w filmach biegają rano w parku, spotykają się ze znajomymi na zajęciach fitness, w restauracjach jedzą potrawy pełne warzyw, w domach segregują odpady. Sama ekologia jest też obiektem zainteresowania rządów oraz organizacji międzynarodowych. Nic więc dziwnego, że będąc otoczonymi bodźcami dotyczącymi zdrowego trybu życia zastanawiamy się czy takim mianem można określić nasze własne życie.
Zdrowy tryb życia – dlaczego warto? W zdrowym stylu życia nie chodzi o ideę czy modę lansowaną przez popkulturę, lecz o praktyczne korzyści. Po pierwsze prowadząc zdrowy tryb życia zwiększamy szansę na uniknięcie wielu chorób i, co tu dużo mówić, przedwczesne zejście z tego świata. Gdy jesteśmy młodzi nie zwracamy na to uwagi, jednak może warto zadać sobie pytanie, czy nie byłoby pięknie zobaczyć jak na świat przychodzą nasze wnuki? W obecnych realiach, gdy młodzi ludzie mają dzieci po 30 roku życia, potencjalny „dziadek” musiałby dożyć co najmniej 60-tki, a podczas 18 urodzin wnuka miałby już 78 lat. Tak samo, jeśli jesteśmy w związku, warto zadać sobie pytanie, czy nie warto zmaksymalizować lat, które przeżyjemy wspólnie? Wiadomo, początki są trudne, trzeba się dorobić, potem należy wychować dzieci i pewnie pomóc im na starcie. Czas „dla siebie” przyjdzie więc pewnie dopiero koło 60-tki. Aby wtedy móc jeszcze cieszyć się życiem powinniśmy dbać o siebie, a więc także prowadzić zdrowy tryb życia.
Zdrowy tryb życia- sport i ruch Czy uprawianie sportu jest konieczne, aby tryb życia nazwać zdrowym? Nie. Czasem jest wręcz przeciwnie. Jeśli wyczynowo uprawiamy sport, intensywnie trenujemy jesteśmy narażenie na kontuzje oraz zużycie np. stawów. Za młodu nie będzie nam to doskwierać, ale na starość przypomnimy sobie o wielu urazach ze sportowej kariery. Nie oznacza to jednak, że zdrowy tryb życia to siedzenie na kanapie. Do prowadzenia zdrowego stylu życia potrzebny jest bowiem ruch i to w każdej postaci. Oczywiście, więcej kalorii spalimy biegając, a mniej jeżdżąc na rowerze czy spacerując, ale każdy rozsądny wysiłek fizyczny jest dla nas korzystny. Ruch to spalone kalorie, mniejsza waga i ciało przyzwyczajone do regularnego wysiłku. Najlepszym rozwiązaniem jest wkomponowanie aktywności fizycznej w codzienne czynności, bo jak wiadomo, jesteśmy zagonieni i brakuje nam czasu na wszystko i nie chcemy poświęcać go specjalnie na treningi. Co możemy zrobić? Jeśli chodzimy na spacer z psem to wydłużmy go, lub chociaż chodźmy podczas niego szybciej, tak żeby nieco się zmęczyć. Psu nie zaszkodzi, a my spalimy kilka dodatkowych kalorii. Jeśli coś znajduje się w zasięgu 2 km drogi od nas spróbujmy docierać tam pieszo, co zajmie na około 25 minut. Często ten sam dystans ze względu na układ dróg, korki i światła autem pokonamy tylko o połowę szybciej. Wybierając jednak auto pozbawiamy się kolejnej okazji do ruchu.
W weekendy natomiast zamiast spędzania rodzinnie czasu przed telewizorem idźmy na wspólny spacer lub pojedźmy gdzieś razem na rowerze. Takie wypady integrują i pozwalają odpocząć od męczących ekranów. Jeśli już koniecznie musimy zostać w domu to zamiast typowej gry telewizyjnej wypróbujmy te z kontrolerami ruchu, aby chociaż w ten sposób złapać odrobinę aktywności. Tak samo na urlopie – nie leżmy tylko na plaży. Chodźmy na spacery, wypożyczmy rowery, nie jedźmy do sklepu autem tylko pójdźmy pieszo. Jak zawsze najlepiej przekonywać na przykładzie. Jeśli mieszkacie 2 km od swojej pracy to idąc do niej codziennie i wracając spalicie około 300 kalorii. Jeśli do tego dołożycie wieczorne wyjście z psem, podczas którego pokonacie podobny dystans, to spalonych kalorii uzbiera się już tyle, co podczas półgodzinnego biegu w tempie konwersacyjnym (czyli w takim, podczas którego możemy w miarę swobodnie prowadzić rozmowę). Jeśli uda nam się natomiast wygospodarować w tygodniu 2 godziny, to świetnie. Możemy np. 4 razy w tygodniu biegać w tempie konwersacyjnym przez 30 minut
Zdrowy styl życia – odżywianie Zdrowy tryb życia to oczywiście także odpowiednie odżywianie. Nie oznacza to jednak, że raz na jakiś czas nie możemy sobie pozwolić na pizzę, kebab czy tłuste mięso z grilla. Chodzi o to, by fast foody, potrawy przygotowywane na tłuszczu i wysoko przetworzone nie stanowiły podstawy naszej diety. Jeżeli prowadzimy klasyczny tryb życia, tj. wychodzimy do pracy rano na około 8-9 godzin, to dzień powinniśmy zaczynać porządnym śniadaniem. Wiadomo, rano czasu mało i wstawać się nie chce, ale śniadanie naprawdę jest bardzo ważne. Po prostu jeśli mamy w perspektywie pracę przez kilka godzin, to potrzebujemy sporo energii, a dodatkowo jest też największa szansa, że spalimy to co zdjeślimy. Ważne jest także to co jemy w pracy. Pisaliśmy o tym obszernie w poście,, Co jeść w pracy? ,,. Po powrocie do domu zjedzmy obiad, którego częścią nie zawsze musi być mięso. Od czasu do czasu spokojnie można się bez niego obyć. Warto także zastępować część „zapychaczy” tj. kartofli, makaronu, ryżu, kaszy większą porcją sałaty czy warzyw. Najedzeni będziemy tak samo, ale nasz posiłek będzie bogatszy w składniki odżywcze i nieco lżejszy. Na kolację powinniśmy jeść raczej rzeczy lekkie – nie potrzebujemy dostarczać organizmowi zbyt wiele energii do spania. Dobrym pomysłem będzie na przykład zjedzenie owoca – jabłka, pomarańczy, brzoskwini czy banana. Osoby, które mają znaczącą nadwagę powinny się jej pozbyć. Będzie to wymagało sporo wysiłku, ale jest to możliwe. Każdy ma chociaż jednego znajomego, który zrzucił kilka lub kilkanaście kilogramów. Najlepszym połączeniem będzie oczywiście wysiłek fizyczny np. Plan biegowy jak biegać żeby schudnać i dieta. Do wyboru jest ich bardzo wiele, od restrykcyjnych takich jak dieta New Mayo Clinic, po bardziej rozłożone w czasie kuracje takie jak dieta 3d chili, dieta plaż południowych czy doktora Dukana. Uwaga! Przed rozpoczęciem każdej diety warto się skonsultować z lekarzem – źle dobrana do możliwości i potrzeb naszego organizmu kuracja odchudzająca może bowiem wywołać więcej szkód niż pożytku.
Zdrowy styl życia – lekarze i higiena Przy okazji diet dotknęliśmy bardzo ważnego elementu zdrowego życia – wizyt u lekarza. Większość z nas idzie do niego dopiero kiedy problem jest poważny. Tymczasem, jeśli będziemy lekarza odwiedzać regularnie, powiedzmy raz na pół roku i raz na rok czy dwa lata będziemy robić sobie odpowiednie badania, maksymalizujemy szansę uniknięcia poważnych chorób. Wcześniej zdiagnozowane mogą być skutecznie leczone lub ich rozwój może być wyraźnie zahamowany. Czasem może chodzić o kilka lat życia! Nasze ciało nie jest tutaj wyjątkiem. Tak samo jeśli regularnie sprawdzamy samochód, to od czasu do czasu usuwamy drobne usterki. Jeśli natomiast zaniedbujemy diagnostykę i jedziemy do warsztatu dopiero na lawecie, koszt naprawy będzie przeważnie bardzo duży. Auto możemy jednak kupić drugie, ciała i zdrowia już nie. Przy okazji kwestii zdrowotnych warto także wspomnieć o higienie. Nie powinniśmy zapominać o codziennym prysznicu, myciu zębów czy częstym myciu rąk!
Zdrowy styl życia – sen i odpoczynek Zdrowe odżywianie, ruch, dbanie o zdrowie i higienę to już trzy elementy układanki zdrowego trybu życia. Czwartym jest odpowiedni relaks i wypoczynek. Pamiętajmy, że praca to nie wszystko i człowiek musi mieć czas dla siebie, rodziny i przyjaciół. 7 godzin snu to właściwa dawka dla pracującego człowieka. Nie warto jej zmniejszać na rzecz pracy, imprezowania czy siedzenia przed telewizorem. Tak samo jak o swój sen dbać powinniśmy także o odpoczynek od codzienności. Tutaj wracamy do ruchu – warto połączyć przyjemne z pożytecznym i dla odpoczynku wybrać się na spacer, rower lub pobiegać.
ANOREKSJA Jadłowstręt psychiczny (anoreksja z grec. anorexia nervosa – an – brak, pozbawienie, orexis – apetyt) –zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą. Obraz własnego ciała jest zaburzony; występują objawy dysmorfofobii. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Największe zagrożenie zachorowaniem dotyczy wieku między 14 a 18 rokiem życia. Po raz pierwszy opisał to zaburzenie w XVII wieku Richard Morton . ICD-10 wyróżnia dwie postaci anoreksji – jadłowstręt psychiczny i jadłowstręt psychiczny atypowy (F50.1). Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu,które pozostawia często już nieodwracalne zmiany. Nieleczona prowadzi do śmierci w około 10% przypadków. W 75% przypadków rozpoczyna się przed 25 rokiem życia.
GŁÓWNE CECHY ANOREKSJI Głównymi cechami anoreksji jest m.in. usiłowanie kontrolowania własnego świata i radzenia sobie z napotkaną traumą poprzez restrykcje w przyjmowaniu pokarmów. Powodem może być również potrzeba wewnętrznej czystości lub perfekcjonizm. Spotyka się także inne powody, jak chęć bycia lekkim czy pragnienie poniesienia kary lub śmierci. Chorzy często rezygnują ze spożywania mięsa lub przechodzą na wegetarianizm. Ilości przyjmowanego pożywienia ulegają znacznemu zmniejszeniu, co prowadzi do spadku masy ciała, często o ponad 15%. Zachowania osób cierpiących na anoreksję różnią się. Anoreksja często przeplata się lub też całkowicie przekształca się w żarłoczność (bulimię), gdzie często występują: prowokowanie wymiotów, zażywanie dużych ilości środków przeczyszczających i moczopędnych oraz wyczerpujące ćwiczenia fizyczne. Obecnie rozpoznaje się tzw. niezidentyfikowany typ anoreksji, której źródłem są media, powodujące nienaturalne postrzeganie ludzkiego ciała i zaniżające samoocenę młodzieży. Ofiarami tego typu są najczęściej dziewczęta i chłopcy w wieku 11–20 lat.
BULIMIA Bulimia (żarłoczność psychiczna; stgr. βουλῑμια, łac. būlīmia nervosa) – zaburzenie odżywiania charakteryzujące się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne. Do najczęstszych zachowań należą: wywoływanie wymiotów, głodówki, użycie diuretyków,środków przeczyszczających, wykonywanie lewatyw,nadmierne ćwiczenia fizyczne.
PRZYCZYNY BULIMII brak samoakceptacji Konflikty rodzinne zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie brak akceptacji przez grupę rówieśniczą (wiążący się często ze zmianą środowiska)
KRYTERIA ROZPOZNAWANIA BULIMII Możemy podejrzewać bulimię, gdy osoba: ma nawracające okresy żarłoczności, kiedy zjada olbrzymie ilości pokarmu w ciągu dnia (w okresie 2 godzin) czuje, że traci kontrolę nad swoim zachowaniem w czasie napadu żarłoczności, regularnie stosuje metody zapobiegające przyrostowi wagi ciała, takie jak: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych, ścisła dieta, głodówka lub bardzo wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, ma minimum dwa napady żarłoczności w tygodniu (i stosuje po nich sposoby prowadzące do zmniejszenia wagi), przez co najmniej trzy miesiące, przesadnie skupia uwagę na swojej sylwetce i wadze. Opisywane zaburzenia w odżywianiu się nie występują dodatkowo w przebiegu anoreksji.
Dziękujemy za uwagę !