WARSZAWA PRZYJAZNA SENIOROM 2013-2020

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2009 Cykl spotkań z ekspertami i opracowanie pierwotnej wersji Programu (21.04 – 16 osób; 12.05 – 21 osób). Wypracowanie obszarów problemowych Programu: Zdrowie (25.05 – 6 osób), Wizerunek (28.05 – 7 osób), Aktywność (01.06 – 11 osób) i Senior w środowisku lokalnym (4.06 – 9 osób). W pracach uczestniczyli przedstawiciele: Miasta, m.in.: Gabinetu Prezydenta, Biura Polityki Społecznej, Centrum Komunikacji Społecznej, Ośrodków Pomocy Społecznej Dzielnic Żoliborz i Rembertów, Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie; organizacji pozarządowych, m.in.: Europejskiego Stowarzyszenia Promocji Aktywności Ruchowej ESPAR 50+, Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Stowarzyszenia „mali bracia Ubogich”, Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego, Społecznego Towarzystwa Pomocy Geriatrii, Uniwersytetu Trzeciego, Wieku Szkoły Głównej Handlowej. Opracowanie raportu pomocniczego – Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Raport stanowi ekspertyzę badawczą stanowiącą tło Programu. Przedstawienie projektu Programu podczas Warszawskiego Forum Polityki Społecznej pod nazwą „Włącz wiek”. Udział w spotkaniu wzięło 104 osoby – przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz sektora publicznego. 2010 Opracowania raportu na temat powołania w Warszawie rad seniorów – Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (czerwiec-lipiec). W ramach opracowania raportu zostały przeprowadzone: otwarta debata dla mieszkańców Warszawy (29 czerwiec), w której uczestniczyło ok. 50 osób, 273 ankiety wśród mieszkańców dotyczącej opinii w sprawie powołania w Warszawie Rad seniorów. Omówienie projektu Programu na posiedzeniu Zespołu Sterującego Społecznej Strategii Warszawy (21 grudnia). Wskazano m.in. konieczność włączenia Dzielnic do dyskusji o programie, potrzebie zorganizowania publicznych debat na temat, lepszym sformułowaniu celów oraz o wskaźnikach.

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2011 Omówienie projektu Programu na posiedzeniu Zespołu Sterującego Społecznej Strategii Warszawy (4 maja). Wskazano m.in. na konieczność powiązania programu ze Społeczną Strategią, diagnozę kapitału intelektualnego seniorów (na podstawie porównań europejskich), potrzebę określenia wskaźników. Konsultacja z 14 biurami Urzędu m.st. Warszawy (maj), Zespołem Sterującym Społecznej Strategii Warszawy (lipiec-sierpień) oraz dzielnicami m.st. Warszawy i jednostkami organizacyjnymi - WCPR, UP - (sierpień) Przeprowadzenie ankiety wśród mieszkańców Warszawy (październik). W trakcie wydarzeń zorganizowanych przez organizacje pozarządowe - Jarmark Kreatywności w Ogrodzie Saskim oraz Senioralia w Bibliotece Narodowej – diagnozowano potrzeby warszawskich seniorów. Przeprowadzono 278 ankiet, których wyniki opracowane zostały przez Centrum Komunikacji Społecznej. Przesłanie projektu do konsultacji Komisji Dialogu Społecznego ds. Osób Starszych i Kombatantów oraz ds. Uniwersytetów Trzeciego Wieku – 23 grudnia

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2012 Konsultacja programu w Komisjach Dialogu Społecznego (luty-marzec): 17 uwag KDS ds. Osób Starszych i Kombatantów 8 uwag KDS ds. Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Konsultacje społeczne z mieszkańcami Warszawy Rozpoczęcie konsultacji (10 kwietnia) – prezentacja projektu Programu na Platformie Internetowej Konsultacji Społecznych, zbieranie uwag drogą mailową, pocztową oraz poprzez platformę. Informacja o konsultacjach ukazała się w: bezpłatnej prasie (Echo Miasta, 19 kwietnia), 217 plakatów rozwieszono w komunikacji miejskiej, urzędach i placówkach miejskich, organizacjach pozarządowych i klubach seniora, stronach i portalach internetowych, w tym na Facebooku Dostępność konsultowanego dokumentu: Konsultacje społeczne odbyły się poprzez wyłożenie Programu „Warszawa Przyjazna Seniorom” do publicznego wglądu oraz zamieszczenie pełnego tekstu dokumentu na platformie internetowej www.konsultacje.um.warszawa.pl przez okres 21 dni. Dokument w formie papierowej został wyłożony w siedzibie Biura Polityki Społecznej przy ul. Niecałej 2, pok. 16, gdzie był dostępny od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00. Pracownicy Biura odpowiedzialni merytorycznie za konsultowany dokument, gotowi byli również na prośbę telefoniczną lub mailową przesłać projekt Programu pocztą.

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu Warsztaty konsultacyjne: Ośrodek Nowolipie – Wola (17 kwietnia); Centrum Kultury - Praga Południe (19 kwietnia); Biblioteka Publiczna – Targówek (23 kwietnia); Centrum Integracji i Aktywizacji Seniorów – Żoliborz (25 kwietnia) Celem warsztatów było skonfrontowanie opinii mieszkańców Warszawy z celami i obszarami zaproponowanych w Programie. W sumie w warsztatach udział wzięło 77 osób, najbardziej liczne były dwa warsztaty – na Pradze Południe i na Żoliborzu. zakończenie zbierania uwag do Programu (30 kwietnia) – wpłynęło łącznie 67 uwag spotkanie podsumowujące konsultacje społeczne (29 maja) – Pałac Ślubów raport z konsultacji społecznych z mieszkańcami (29 czerwca): http://konsultacje.um.warszawa.pl/aktualnosci/warszawa-przyjazna-seniorom-raporty-z-konsultacji

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2012 Spotkanie Komisji Dialogu Społecznego ds. Osób Starszych i Kombatantów z Biurem Polityki Zdrowotnej i Biurem Polityki Społecznej (13 kwietnia). Dyskusja nt. uwag dotyczących obszaru zdrowia. Przesłanie programu do Komisji Dialogu Społecznego ds. Równego Traktowania (27 kwietnia). Pozytywne opinie Komisji Dialogu Społecznego ds. Osób Starszych i Kombatantów w sprawie przyjęcia Programu (30 maja, 20 czerwca). Przesłanie Programu do Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych (11 lipca). Karta Uzgodnień z Biurami Urzędu m.st. Warszawy (9-10 lipca).

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2013 Weryfikacja i uzupełnienie programu w zakresie zbudowania struktury zależności potrzeb, hierarchii celów głównych i pośrednich, opracowania wskaźników produktu, rezultatu i oddziaływania oraz opracowania propozycji mechanizmu aktywnego monitorowania projektów uruchamianych w ramach Programu i struktury organizacyjnej – umowa z CT Partners (luty-kwiecień). 5 spotkań z Biurami Urzędu m.st. Warszawy w sprawie określenia wskaźników programu - Biuro Polityki Zdrowotnej, Biuro Kultury, Biuro Sportu i Rekreacji, Biuro Edukacji, Biuro Funduszy Europejskich i Rozwoju Gospodarczego - (10-21 czerwca).

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2013 Konsultacje społeczne z organizacjami pozarządowymi projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie przyjęcia programu Warszawa Przyjazna Seniorom na lata 2013-2020 (5-30 czerwca) Projekt uchwały, załącznik, uzasadnienie i formularz do zgłaszania uwag udostępnione: na stronach internetowych www.konsultacje.um.warszawa.pl, www.ngo.um.warszawa.pl, www.politykaspoleczna.um.warszawa.pl, w wersji papierowej w siedzibie Biura Pomocy i Projektów Społecznych Urzędu m.st. Warszawy, ul. Niecała 2. poprzez mailing bezpośredni do 40 organizacji pozarządowych zrzeszonych w Komisji Dialogu Społecznego ds. Osób Starszych i Kombatantów oraz Komisji Dialogu Społecznego ds. Uniwersytetów Trzeciego Wieku. wersja papierowa dostępna była również na organizowanych spotkaniach konsultacyjnych

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2013 Konsultacje społeczne na spotkaniach bezpośrednich: przedstawienie projektu na KDS ds. UTW (6 czerwca) – udział 18 przedstawicieli organizacji pozarządowych, debata konsultacyjna dla organizacji pozarządowych - Urząd Dzielnicy Bielany (18 czerwca) – udział 12 przedstawicieli organizacji pozarządowych przedstawienie projektu na KDS ds. Osób Starszych i Kombatantów (25 czerwca) – udział 21 przedstawicieli organizacji pozarządowych dyskusja nad projektem zorganizowana przez Magazyn MIASTA – Muzeum Sztuki Nowoczesnej (27 czerwca) – udział ok. 30 osób W wyniku konsultacji zgłoszono 97 uwag. Analizy uwag dokonał zespół roboczy (5 lipca) - przedstawiciele KDS ds. Osób starszych i Kombatantów (2 osoby), Warszawskiej Rady Pożytku Publicznego (1 osoba), Biura Pomocy i Projektów Społecznych (3 osoby). Z uwagi na zgłoszoną dużą liczbę uwag z obszaru zdrowia zaproszono również przedstawicieli Biura Polityki Zdrowotnej (2 osoby) Konsultacje wewnętrzne z Biurami i Dzielnicami m.st. Warszawy – Karty Uzgodnień We wrześniu 18 dzielnic m.st. Warszawy 12 biur Urzędu m.st. Warszawy oraz 3 jednostki budżetowe zgłaszały uwagi do projektu programu w formie Kart Uzgodnień

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu 2013 Planowane działania przekazanie projektu uchwały do zaopiniowania przez Biuro Prawne, przedstawienie projektu uchwały na posiedzeniu Warszawskiej Rady Pożytku Publicznego, przekazanie projektu uchwały do zaopiniowania przez Skarbnika m.st. Warszawy, przedstawienie projektu uchwały na posiedzeniu Komisji Pomocy Społecznej i Przeciwdziałania Patologiom Rady m.st. Warszawy, przekazanie projektu uchwały pod obrady Rady m.st. Warszawy.

Podsumowanie konsultacji: Program Warszawa Przyjazna Seniorom Konsultacje społeczne Programu Podsumowanie konsultacji: W latach 2009-2013 Program konsultowano z: 1) sektorem pozarządowym (KDS ds. Osób Starszych i Kombatantów, KDS ds. Uniwersytetów Trzeciego Wieku, KDS ds. Równego Traktowania, Społeczną Radą ds. Osób Niepełnosprawnych, Warszawską Radą Pożytku Publicznego oraz innymi organizacjami pozarządowymi) – spotkania robocze – 6, debaty – 5, konsultacje pisemne – 2, konsultacje ustne – 2. 2) sektorem samorządowym (Biura Urzędu m.st. Warszawy, Dzielnice m.st. Warszawy, jednostki organizacyjne m.st. Warszawy, Zespół Sterujący Społecznej Strategii Warszawy) – konsultacje pisemne – 1, konsultacje ustne – 5 spotkań. 3) mieszkańcami Warszawy (ankiety - 2, debaty - 2, warsztaty konsultacyjne - 4). W różnych formach konsultacji wzięło udział łącznie ok. 900 osób W trakcie konsultacji zgłoszono łącznie 189 uwag.

Struktura ludności – stan obecny Prognoza ludności – 2025 r.

Seniorzy w dzielnicach

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Problemy Na podstawie diagnozy badawczej za podstawowy problem uznana została niska aktywność seniorów, która prowadzi do niskiej oceny jakości życia seniorów, zarówno w wymiarze subiektywnym jak i obiektywnym. Problemem główny rozpatrywany jest w trzech obszarach: Niska aktywność seniorów PS.3. Niska aktywność wynikająca z kwestii zdrowotnych PS.2. Niska aktywność o podłożu społecznym PS.1. Niska aktywność o podłożu zawodowym

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Ograniczenia Są to czynniki o charakterze obiektywnym, mające charakter ogólnopolski i nie dotyczą jedynie warszawiaków. Pomimo, że realizatorzy Programu nie mają na nie wpływu, zostały one uwzględnione, jako istotne czynniki ograniczające i mogące wpływać na efektywność działań: obniżenie statusu majątkowego po przejściu na emeryturę, seniorzy nie są grupą homogeniczną, zmiany demograficzne, utrudniony kontakt z osobą starszą, w szczególności ze względu na chorobę, poczucie osamotnienia przez seniorów, przekonanie, że niewiele da się zrobić bez pieniędzy na rzecz seniorów, sygnalizowana potrzeba bezpłatnych usług na rzecz seniorów.

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Cel Programu Program skierowany do najstarszych mieszkańców Warszawy ma na celu poprawę jakości ich życia m.in. poprzez rozszerzanie dostępnej oferty spędzania wolnego czasu i zachęcenie do aktywności społecznej, wzmocnienia pozycji seniorów na rynku pracy oraz utrzymania samodzielności seniorów w ich miejscu zamieszkania.

Zwiększenie aktywności społecznej Program Warszawa Przyjazna Seniorom Zwiększenie aktywności społecznej C1. Zwiększenie aktywności społecznej CT.1.1 Identyfikacja i wsparcie lokalnych liderów wśród seniorów CT.1.2 Poprawa dostępności do informacji o działaniach dla seniorów CT.1.3 Rozwój oferty integracyjnej, edukacyjnej i kulturalnej skierowanej do seniorów CT.1.4 Poprawa społecznego wizerunku starości i przeciwdziałanie dyskryminacji społecznej seniorów

Zwiększenie aktywności zawodowej Program Warszawa Przyjazna Seniorom Zwiększenie aktywności zawodowej C2. Zwiększenie aktywności zawodowej CT.2.1 Poprawa wizerunku osób starszych na rynku pracy CT.2.2 Zwiększenie kwalifikacji seniorów oraz zwiększenie wykorzystania kompetencji i potencjału zawodowego seniorów CT.2.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu na rynku pracy

Utrzymanie samodzielności seniorów Program Warszawa Przyjazna Seniorom Utrzymanie samodzielności seniorów C3. Utrzymanie samodzielności seniorów CT.3.1 Poprawa efektywności systemu wsparcia seniorów w miejscu zamieszkania CT.3.2 Poprawa efektywności instytucjonalnych form wsparcia seniorów CT.3.3 Przeciwdziałanie dyskryminacji seniorów w opiece zdrowotnej CT.3.4 Profilaktyka zdrowotna seniorów CT.3.5 Utrzymanie mobilności osób starszych CT.3.6 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu seniorów

Zarządzanie Programem Program Warszawa Przyjazna Seniorom Zarządzanie Programem Przedstawiona struktura jest zgodna z dobrymi praktykami zarządzania programami i powstała w oparciu o metodykę MSP® (Managing Successful Programmes). Uwzględnia ona uwarunkowania w jakich realizowany ma być Program, bieżącą strukturę organizacyjną urzędu oraz uwarunkowania zewnętrzne dla realizacji Programu pozwalając na efektywną komunikację do i od interesariuszy Programu.

Program Warszawa Przyjazna Seniorom Realizatorzy Realizatorzy Programu to podmioty wykonujące bezpośrednie działania na rzecz seniorów. Realizują one projekty w ramach wskazanych działań w poszczególnych celach. Są to m.in.: Biura Urzędu m.st. Warszawy, Wydziały Urzędów Dzielnic m.st. Warszawy, jednostki organizacyjne m.st. Warszawy – m.in. pomocy społecznej, edukacji, zdrowia, sportu, rekreacji, transportu publicznego, polityki lokalowej oraz Urząd Pracy. Ważnym partnerem przy realizacji działań Programu są organizacje pozarządowe.

Realizacja działań w ramach Programu Program Warszawa Przyjazna Seniorom Realizacja działań w ramach Programu Działania w Programie będą realizowane jako projekty lub działania operacyjne jednostek m.st. Warszawa lub Dzielnic. W każde z działań będzie zaangażowany przedstawiciel z Biura odpowiadającego zakresem merytorycznym danemu działaniu. Monitorowanie realizacji działań i nadzór finansowy będą prowadzone przez Biuro Programu. Nadzór merytoryczny nad działaniami będzie pełniła Rada Społeczna Seniorów. W szczególności Rada Społeczna Seniorów będzie angażowana w te działania, które będą wymagały odpowiedniego kontaktu z interesariuszami działań – seniorami. Pozwoli to na zaangażowanie seniorów w planowanie działań oraz ich realizację.

Monitoring realizacji działań Program Warszawa Przyjazna Seniorom Monitoring realizacji działań Dzięki aktywnemu modelowi monitorowania projektów realizowanych w ramach Programu miasto może prowadzić skuteczną ewaluację podejmowanych działań. Nadzorowanie realizacji i mierzenie efektów Programu oraz poszczególnych działań, oparte jest na wskaźnikach monitorowania obejmujących: - wskaźniki oddziaływania odnoszące się do konsekwencji Programu wykraczających poza natychmiastowe efekty dla jego bezpośrednich beneficjentów, - wskaźniki rezultatu zdefiniowane zarówno na poziomie celów jak i działań, - wskaźniki produktu zdefiniowane dla każdego z działań, będące najbardziej bezpośrednimi i wymiernymi wynikami ich realizacji. Oprócz monitorowania poszczególnych działań Biuro Programu będzie monitorowało ogólną skuteczność realizacji Programu. Będzie się to odbywało poprzez analizę wyników badań ankietowych takich jak Barometr Warszawski i Barometr Dzielnicowy. Badania te odbywają się na poziomie warszawskim raz na dwa lata oraz dwa razy do roku na poziomie dzielnicowym. Wyniki badań będą podstawą analizy skuteczności przeprowadzanych działań i będą mogły być podstawą do modyfikacji niektórych działań Programu aby podnieść skuteczność całości przedsięwzięcia.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Tomasz Pactwa Biuro Pomocy i Projektów Społecznych www.politykaspoleczna.um.warszawa.pl