Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem Jan Jeżak Ład korporacyjny jako element procesu restrukturyzacji współczesnych przedsiębiorstw XVI Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Dylematy współczesnych przedsiębiorstw w procesie restrukturyzacji. Dywersyfikacja – Integracja – Rozwój” 19 – 22 października 2011 Krynica Zdrój

Agenda Pojęcie i znaczenie ładu korporacyjnego dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki Typy ładu korporacyjnego Porównanie typu anglosaskiego (model amerykański i brytyjski) z typem niemieckim Wnioski dla polskiej koncepcji i praktyki ładu korporacyjnego Podsumowanie

Ad. 1. Pojęcie i znaczenie ładu korporacyjnego Ład korporacyjny to przyjęta w danej gospodarce sieć relacji (współzależności) pomiędzy kadrą zarządzającą spółek a ich właścicielami, organami nadzorczymi oraz innymi grupami interesów zainteresowanych funkcjonowaniem spółki (pracownicy, wierzyciele, klienci, dostawcy, społeczność lokalna, państwo) Znaczenie makro i mikroekonomiczne Krytyka ładu korporacyjnego w erze postenronowskiej oraz proces intensywnych zmian wszystkich typów i modeli ładu korporacyjnego

Ad. 2. Typy ładu korporacyjnego Kryteria różnicujące: Koncepcja i rola spółki w systemie ekonomicznym danego kraju. Stopień koncentracji własności w spółkach. Organy władzy w spółce według obowiązujących regulacji prawnych. Wpływ grup interesów na decyzje podejmowane w spółkach. Horyzont czasowy w zarządzaniu spółkami. Stopień uzależnienia wynagrodzeń menedżerów od osiąganych przez spółki wyników. Rola rynku kapitałowego w danej gospodarce. Istnienie lub nie istnienie rynku kontroli przedsiębiorstw (procesy fuzji i przejęć).

Ad. 2. Typy ładu korporacyjnego c.d. Podstawowe typy ładu korporacyjnego: Typ anglosaski Typ niemiecki (nadreński) Typ łaciński Typ japoński

Ad.3. Porównanie typów anglosaskiego i niemieckiego Typ anglosaski: Silna orientacja na maksymalizację korzyści dla akcjonariuszy (inwestorów) Monistyczny system władzy w spółce – jednopoziomowy organ zarządczo-kontrolny (rada dyrektorów) Kluczowa rola naczelnego dyrektora (CEO) Rosnąca rola dyrektorów „zewnętrznych” – ich dominacja w komitetach d/s audytu, d/s wynagradzania menedżerów oraz d/s nominacji Silna rola regulacji zewnętrznej (rynek kapitałowy, rynek przedsiębiorstw, rynek menedżerów)

Ad.3. Porównanie typów anglosaskiego i niemieckiego c.d. Typ niemiecki: Orientacja na kluczowe grupy interesariuszy Głównym celem spółki jej długofalowy rozwój Wysoki poziom koncentracji własności korporacyjnej oraz jej postępująca instytucjonalizacja Dualistyczny system władzy w spółce, czyli rozdzielenie władzy wykonawczej (zarząd) i kontrolnej (rada nadzorcza) Zasada kodeterminacji i jej konsekwencje Stosunkowo niewielka rola rynku kapitałowego jako regulatora zewnętrznego Postępująca „amerykanizacja” rozwiązań niemieckich

Ad.4. Wnioski dla polskiej praktyki korporacyjnej Rozwiązania oparte na wzorcach niemieckich Postępująca koncentracja własności korporacyjnej oraz jej instytucjonalizacja Nadzwyczaj silna rola zarządu i wyłącznie kontrolna funkcja rady nadzorczej (znacznie słabsza pozycja aniżeli w rozwiązaniach niemieckich) Spopularyzowana koncepcja dobrych praktyk korporacyjnych (oparta na standardzie światowym) – trudności w ich wdrażaniu Niezbędna radykalna przebudowa ładu korporacyjnego w Polsce (rozdział funkcji zarządczych i kontrolnych barierą w sprawnym funkcjonowaniu spółek)

Ad. 5. Podsumowanie Restrukturyzacja polskiego ładu korporacyjnego wymaga: Nowych uregulowań prawnych, np. w sferze prawa koncernowego Poprawy transparentności w działalności spółek Podniesienia standardów etycznych w zachowaniach menedżerów i właścicieli spółek