BIOLOGIA I OCHRONA WYBRANYCH GATUNKÓW PTAKÓW Piotrek Pawlikowski 1

Pustułka (Falco tinnunculus) Opis: drapieżnik niewielkich rozmiarów, 30-40cm przy rozpientości skrzydeł 70-80cm. Stosunkowo długi ogon. Ubarwienie: dominuje brąz , ciemne plamkowanie, rudy na brzbiecie, popielaty na głowie i ogonie, beżowy na spodzie ciała i czarny na lotkach i ogonie.   Występowanie: miasta i otwarte przestrzenie z zadrzewieniami środpolnymi Gniazdo: nie buduje, wykorzystuje stare gniazda wron, zagłebienia skalne lub wysokie budynki Gniazduje od V do VI Pokarm: owady, gryzonie, drobne ptaki, gady pl.wikipedia.org

Krogulec (Accipiter nissus) Opis: "miniatura jastrzebia" ale ogon płasko ścięty. Siedlisko: monokultury leśne sasiadujące z otwartmi krajobrazami. Coraz częściej widywany w podmiejskich parkach i lasach. Gniazdo: Wysoko w koronach drzew iglastych. Od IV do VI -4-6 jaj. Młode w gnieździe przez około 30 dni Pokarm: drobne ptaki wróblowate. en.bestpicturesof.com

Myszołów (Buteo buteo) Opis: 50- 60cm, rozpietość skrzydeł 110-130cm. Ubarwienie od ciemnobrunatnego do białego. Spód zwykle jaśniejszy. Gniazduje w lesie lub na pojedyńczych drzewach. Poluje na łakach i polach. Znaczna część występuje na terenach rolniczych. Pożywienie: gryzonie, głownie myszy. tatry.info

Myszołów (Buteo buteo) Pomoc w wychowie młodych : Pisklętom należy zapewnić odpowiednią ilość ciepła. Od 2go tygodnia powinny powinny dostawać substancje balastowe(włosie, pióra, kości). Przy karmieniu surowym mięsem uzupełniamy dietę mączką kostną i preparatami wapniowymi. Najlepsze pożywienie stanowią jednodniowe pisklęta, myszy , ryby. Przed wypuszczeniem należy zapewnić odpowiednią przestrzeń do ćwiczenia się w locie i zabijania żywego

Puszczyk (Strix aluco)  Opis: Średniej wielkości sowa, z dużą głowąi ciemnymi oczami. Szlara wokół oczu wyraźnie zaznaczona i urozmaicona drobnymi prążkami. Kolor: brąz lub szary, (dwie odmiany barwne). Długość ciała 38-46cm rospietość skrzydeł90-105cm Siedlisko: Niegdyś stare drzewostany lasów liściastych i mieszanych. Obecnie stał mieszkaniec różnego rodzaju parków, także tych w śródmieściach dużych miast. pl.wikipedia.org

Puszczyk (Strix aluco)  Gniazdowanie: Gnieździ się zwykle w obszernych dziuplach naturalnego pochodzenia, na strychach zabudowań i kościelnych wieżach. Słada 2-5 białych jaj od II do V. Wysiaduje 35dni. Młode opuszczają gniazdo po 55 dniach. Pokarm, gryzonie: myszy, norniki, szczury oraz drobne ptaki

Sowa uszata (Asio otus) Opis: wielkośći puszczyka ale smuklejszy, z dużymi dobrze widocznymi pękami piór prypominającymi uszy. Ubarwienie w różnych odcieniach koloru brunatnego i brązowego urozmaicone licznymi ciemniejszymi plamami na wierzchu ciała i kreskami na spodzie. Wyraziste pomarańczowe oczy otoczone jaśniejszą niż reszta upierzenia szlarą. Poluje najczęściej przed zapadnięciem nocy lub o świcie.

Sowa uszata (Asio otus) Siedlisko: Małe lasy i zadrzewienia w mozaice pól i łak, obrzeża lasów. Nie unika zieleni miejskiej dużych miast, jak Warszawa i Wrocław. Gniazdowanie: od IV do VI, 4-6 jaj, wysiaduje ok. 30dni. Lęgi wyprowadza w wysokopołożonych starych gniazdach ptaków: wron lub drapieżników. Na czas zimowych miesięcy w zacisznych miejscach, sąsiadujących z otwartymi polami i łąkami, gromadzą się stada uszatek (po kilka-kilkanaście sztuk)

Płomykówka (Tyto alba)  Opis: Sowa bardzo jasna i smukła. Brązowo, rdzawo szara. Jasna, sercowatego kształtu szlara. Gniazdowanie w obszernych, ciemnych nieodwiedzanych zakątkach budynków z wolnym dolotem. Głownie wieże kościelne, stodoły, strychy, ruiny. Nie używa materiału budulcowego do budowy gniazda a za podkładkę służy warstwa pokruszonych wyplówek. Pożywienie: prawie wyłącznie norniki (mysz polna) oraz niewielkiej ilości ptaków, płazów i dużych owadów

Pomoc: można wywieszać skrzynki lęgowe pisklęta spotkane na ziemi należy bezwzględnie zostawić lub posadzić na gałęzi wyżej przy odchowie zapewnić ciepło i zróżnicowaną dietę zawierającą sierść, pióra, kości( pisklęta, myszy, szczury, uzupełnione o surowe mięso)  

Sroka ( pica pica) Opis: Ma smukła sylwetkę dzięki długiemu ogonowi, oraz specyficzne czarno-białe upierzenie. Ciemne fragmenty mają metaliczny połysk. Długość ciała 40-48cm i 52-58cm rozpiętości skrzydeł. Gatunek osiadł, zimę spędza w miejscu gnazdowania. Siedlisko: pierwotnie zakrzaczenia i zadrzewienia w dolinach rzek, obecnie bezpośrednie sąsiedztwo człowieka, w tym mało zadrzewione śródmiejskie dzielnice miast.

Sroka ( pica pica) Gniazdowanie: od III do IV, 4-7 zielonkawych nakrapianych jaj, wysiaduje 17-18 dni. Gniazda umieszczone w koronach drzew lub szczytowej części krzewu i zbudowane na kształt kuli ze specyficznym zadaszeniem. Zbudowane z gałązek i gliny. Pożywienie: w lecie bezkręgowce glebowe,małe ssak, ptaki i ich jaja. Zimą głownie nasiona, jagody, padlina i odpadki ze śmietników.

Kawka (Corvus monedula) Opis: wielkością zbliżona do gołębia. Całe upierzenie koloru łupkowoczarnego. Wyróżnia się czarny przód głowy oraz boczne i tylne rozjaśnienie głowy w szarym kolorze. Jasne oko. Dł. Ciała 31-35cm i 62-72 cm rozpiętości skrzydeł. Siedlisko: Najchętniej osiedla ludzkie: zabudowa miejska i starsze parki. Rzadko wyprowadza lęgi w koloniach gawronów lub skałach. pl.wikipedia.org

Kawka (Corvus monedula) Gniazdowanie: od IV do V. 5-6 młodych. Dziuplaki. W miastach obserwuje się mały spadek liczebności na skutek zwiększonej ilości remontowanych budynków. Wędrówki: część populacji jest osiadła, a druga odbywa migracje - w połowie II i IV ,a przeloty na zimowiska w X-XI – w tych okresach są dość liczne i głośne. fotoptaki.art.pl

Gawron (Corvus frugilegus) Opis: Jednolicie czarno-granatowo ubarwiony ptak o krępej sylwetce i metalicznym połysku. Dorosłe mają jasny dziób w przeciwieństwie do młodych u których jest on ciemny. Dł ciałą 44-50cm a rozpiętość skrzydeł 84-100cm  Siedlisko: Krajobraz rolniczy ze skupiskami wysokich drzew, na których zakładają kolonie lęgowe i obrzeża ludzkich osiedli. Gniazdowanie: od IV do V. Gniazdo z gałązek i gliny. 2-5 jaj i młodych. Wędrówki : Migracja wiosną od III do połowy IV. Odlot na zimowiska od X do XI . hovnanian-gdynia.pl

Gołąb miejski (Columba livia domestica) Pochodzi od gołębia skalnego. W przeważającej części jasnoszary z dwiema czarnymi przepaskami na skrzydłach, na końcu ogona i białawym kuprem. Dzięki hodowli istnieje już wiele odmian barwnych Gniazdowanie: na występach skalnych i gzymsach domów, dziuplach otworach i pomieszczeniach zamknętych. Zbudowane z cienkiej warstwy gałązek lub na ziemi pokrytej śmieciami. Skłądają po 2 jaja. W ciągu roku może prowadzić 7-9 lęgów z czego 3-5 są udane. Samiec i samica wysiadują jaja przez 17-18dni, Pożywienie: Nasiona roślin polnych, łakowych, pąki, kwiaty, ziarna zbóż i odpadki ze śmietników .

Sierpówka (Streptopelia decaocto) Zgrabny gołąb, barwy jasnoszarej z czarną opaską na karku. Gniazduje z reguły na drzewie lub krzewie, rzadziej na budynku. Z gałazek samica buduje luźną podwalinę bez właściwej niecki gniazdowej. Wyprowadza 2-4 legów. Pożywienie: różne nasiona, siewki roślin, liście jagody, pąki i odpadki ze śmietników.   . wiedzanieboli.blogspot.com

Kwiczoł (Turdus pilaris)   Ciało brązowe, skrzydła brunatne, głowa i kuper popielate, ogon czarny. Spód ciała w strychowany wzorek Na gardle i piersi zółtawe tło. Bardzo ruchliwy i hałaśliwy Gniazduje kolonijnie co wzmaga te cechy. Długośc ciała 24-27cm. .

Szpak (Sturnus vulgaris) Drozdowate  Kos ( turdus merula) Samiec charakterystycznie jednolicie czarno ubarwiony z pomarańczowym dziobem i obrączkom oka. Samica bardziej brunatna z rozjaśnieniami i drobnymi plamkami w okolicy gardła, szyi i piersi. Szpak (Sturnus vulgaris) Mniejszy od kosa, późną jesienią i zimą upstrzony białymi plamkami, w okresie lęgowym upierzenie połyskliwe Występuje często w dużych stadach. Dziuplak.   . foto.recenzja.pl pl.wikipedia.org

Drozdowate cd.  Siedlisko: Pierwotnie doliny rzeczne i brzegi lasów łęgowych, lasy liściaste. Dziś także zadrzewienia parkowe, sady i szpalery drzew, również w miejskich parkach. Gniazdują od III do VI , wyprowadzają po kilka miotów   Pożywienie: W lecie głownie dżdżownice, owady żyjące w glebie, ich larwy, ślimaki, pajęczaki Od późnego lata również jagody i inne owoce, a w zimie nasiona a także odpadki ze śmietników. .

Jerzyk (Apus apus)  Podobny do jaskółek, z którymi nie jest spokrewniony. Różni sie większymi rozmiarami ciała i jednolitym, ciemnym ubarwieniem z wyjątkiem białego podbródka. Skrzydła też są dłuższe, sierpowate, zgięte podczas lotu. Siedlisko: Największa populacja zamieszkuje duże miasta, dlatego tak ważne jest dbanie o miejsca lęgowe dla nich. Poza środowiskiem miejskim w niewielkiej liczbie wyprowadza lęgi w szczelinach skał oraz naturalnych i sztucznych dziuplach. kacpereko.blox.pl

Jerzyk (Apus apus)  Gniazdo: Zwykle umieszczone pod dachowkami, w szczelinach murów, ciemych zakamarkach wysokich budynków. Zbudowane jest ze schytanego w locie materiału połączonego ślina Lęgi: od V do VI Składają 2-3 jaja, wysiadują oboje przez 18-20 dni. Młode osiągają zdolność lotu po ok 40 dniach od wyklucia. Wędrówki: Powrót z zimowisk w V- VI, Jesienne migracje trwają od końca VII do początku IX. Często tworzą duże kolonie nad zbiornikami wodnym. . ptaki.polskagielda.info

Jerzyk (Apus apus) Pożywienie: owady latające i pajęczaki. Doskonały lotnik, z własnej woli nigdy nie ląduje. Spotkane na ziemi młode próbujemy podrzucić w góre. (Przy dobrej pogodzie, i najlepiej gdy w okolicy są kolonie jerzyków) Jeśli jest niezdolny do lotu, podchowujemy je trzymając w płytkich pojemnikach wyścielonych ręcznikami papierowymi. Karmimy gotowanym jajkem na twardo z mieszanka dla ptakow owadożernych oraz kleikiem kukurydzianym + witaminy, mięsem siekanym i mącznikami.

Oknówka (Delichon urbica)   Krępa jaskółka, o krótkim rozwidlonym ogonie. Wierzch ciała czarna z granatowym połyskiem, z wyjątkiem białego kupra. Spód czysto biały. Młode mniej kontrastowe ubarwienie. Długość ciała 13-16cm Siedlisko: Preferuje osiedla ludzkie, najchętniej w okolicy zbiorników wodnych. Często centra dużych miast, ale też budowle poza zamieszkaną okolica: mosty, silosy. http://namq.blox.pl

Oknówka (Delichon urbica) Gniazdowanie: Od V do VII wyprowadzają po dwa lęgi. 4-5 jaj. Wysiadują 2 tygodnie, a po miesiącu młode opuszczają gniazdo. Gniazdo ma kształt ćwiartki kuli, zbudowane z ziemi i śliny z bocznym otworem wejściowym. Jest przyczepione do ściany na zewnątrz budynku. Wędrówki: W trakcie przelotów liczna w całym kraju. Na lęgowiska leci od połowy IV do początku VI a wraca z ni nich od końca VIII do X. Latem nad akwenami spotykana w koncentracji liczącej setki osobników. Nie zimuje w naszym kraju. Pożywienie: Drobne owady latające. Pomoc: starych gniazd nie należy usuwać. http://namq.blox.pl

Dymówka: (Hirundo rustica)   Jaskółka o niebieskawoczarnym zabarwieniu wierzchu ciałą i białym spodzie. Ogon dłuższy z dwoma długimi zakończeniami zewnętrznych sterówek. Czoło i podgardle rudawe. Siedlisko: mocno związane z osiedlami ludzkimi: wsie i przedmieścia.   Gniazdo: gniazdo ma kształt czary i jest przyklejone wewnątrz budynku. Gniazdo jest budowane od momentu kiedy samiec i samica zdecydują się na wspólne życie w danym sezonie lęgowym. Zbierają ziemię, wiążą ją ślina, najczęściej rano i tak przez 10 dni. Gdy gniazdo jest w stanie surowym moszczą je obficie częściami roślin i piórami. . http://namq.blox.pl

Wróblowe    Dwa lęgowe gatunki wróbla preferują sąsiedztwo człowieka i jego osad z uwagi na liczne źródła pożywienia. Istnieje jednak różnica: Mazurek omija centra dużych miast a liczniej występuje na obrzeżach lub w rzadszej wiejskiej zabudowie. Wróbel jest już od lat mieszkańcem ścisłego centrum miast i czuje się w nim bardzo dobrze! mojeptaki.info plfoto.com 28

Wróblowe Wróbel: wygląd powszechnie znany:) http://onephoto.net   Wróbel: wygląd powszechnie znany:) Mazurek: Nieco mniejszy od wróbla, na głowie brązowa czapeczka, białe policzki z ciemną plamą i białą półobroża na karku   Gniazdowanie: tworzą stale pary na wiele lat, co roku wyprowadzają do 3 miotów, ale w każdym kolejnym jest mniej jaj. Pisklęta po wylocie są jeszcze karmione przez 2 tygodnie głownie przez samca, bo samica w tym czasie siedzi wysiaduje już kolejną "porcję" jaj. Od IV do VIII, 4-6 jaj, wylęg po 17dniach. Gniazda w zakamarkach,szczelinach i wnękach budynków wypchane trawą słomą, piórami. Gatunek osiadły, przemieszcza się na niewielkie odległości, z reguły na gromadne noclegowiska. fotoplatforma.pl 29

Sikory Bogatka (Parus major) Najpospolitsza i największa z krajowych sikor. Rozmiarem niewiele ustępuje wróblowi. Ma czarną czapeczkę i biały, kontrastujący policzek. Grzbiet zielonkawy a spód ciała żółtawy. NA skrzydłach liczne białe obrzeża lotek. MA bardzo bogaty repertuar głosów. istotyzywe.pl

Sikory Modraszka (Parus caeruleus) mniejsza, delikatnie zbudowana. Na głowie charakterystyczna niebieska czapeczka, obwiedziona wokół jasnym paskiem. Czysto biały policzek otoczony obwódką. Grzbiet oliwkowy a skrzydła i ogon niebieskie. Pierś i brzuch żółte. pl.wikipedia.org

Sikory Siedlisko: Bardzo elastyczna w wyborze środowiska lęgowego:różne typy lasów liściastych i mieszanych a także zieleń miejską. Gniazduje od IV do VII, 8-12 jaj wysiadywanych 13-14 dni. Młode opuszczają gniazd po 15-20 dniach. Wykorzystuje naturalne i wykute dziuple, wyścielone trawami, mchem i piórami. Krajowe populacje zimują u nas. Pożywienie: Mszyce i czerwce, inne owady i ich larwy, bezkręgowce glebowe, pajęczaki, jesienią jagody i inne owoce a także nasiona, pąki, kwiaty Pomoc: Najczęstsi użytkownicy budek lęgowych możemy nimi zwabić je do swojego otoczenia.  

Bibliografia Bibliografia: "Atlas ptaków" Pascal "Obserwujemy ptaki" Michael Lohmann "Ptaki Polski" A. Kruszewicz  

Dziękujemy za uwagę 