Edukacja i samorządność- o przemianach katowickiej oświaty.

W latach 80. stolarstwa uczyły się też dziewczęta. Z kim rozmawialiśmy? Pan mgr inż. Mieczysław Żyrek jest Naczelnikiem Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Katowice. Funkcję tę pełni od 1996 roku. Pierwszą placówką, w której na początku lat 80.nastąpiło zetknięcie z edukacją był Zespół Szkół Budowlanych im. Powstańców Śląskich w Katowicach. Wiązało się to z technicznym wykształceniem Pana Naczelnika, który specjalizował się w technologii drewna. CIEKAWOSTKA: W latach 80. stolarstwa uczyły się też dziewczęta. Droga do gabinetu Naczelnika Wydziału Edukacji wiodła poprzez funkcję „nauczyciela dochodzącego”, a później dyrektora szkoły. Na pełnione stanowisko pan Żyrek został powołany przez Wiceprezydenta Katowic – dr Adama Kasprzyka. - Czy nie tęskni Pan za bezpośrednim kontaktem z młodzieżą? - Myślałem o tym (uśmiech), lecz praca zawodowa nie pozwalałaby na łączenie jej z nauczaniem.

Trochę historii najnowszej Historia Wydziału Edukacji jest zbieżna z historią samorządów, które w 1990 roku zaczęły przejmować szkolnictwo od kuratoriów oświaty. Zadania Wydziału były wprowadzane stopniowo: ·         1991 rok – przedszkola, ·         1994 rok – szkoły podstawowe oraz licea ogólnokształcące, ·   1996 rok – szkolnictwo specjalne, szkoły zawodowe oraz poradnie psychologiczno – pedagogiczne. W 2000 roku wszystkie jednostki oświatowe w Katowicach były już prowadzone przez samorząd. Samorząd zajmuje się także placówkami pracy pozaszkolnej. Należą do nich: Międzyszkolny Ośrodek Sportowy (ul. Graniczna) Pałac Młodzieży (ul. Mikołowska) Młodzieżowy Dom Kultury (ul. Gliwicka) Obecnie Wydział Edukacji ma strukturę referatową: – zajmuje się przedszkolami, szkołami podstawowymi i gimnazjami, Referat I – jego zadaniem jest przeprowadzanie analiz ekonomicznych, Referat II Referat III – zajmuje się szkołami ponadgimnazjalnymi.

20 lat zmian W opinii Pana M. Żyrka ostatnie 20 lat to czas intensywnych przeobrażeń w katowickiej oświacie. Które obszary uległy najdalej idącym zamianom? ·   Ustrój szkolny, którego nowy kształt był związany z powołaniem do życia gimnazjów (rok szkolny 1999/2000). ·   Warunki do nauki, zwłaszcza w zakresie finansowania – regularnego i poddawanego ścisłej kontroli. · Rozszerzenie dwujęzyczności w szkołach wszystkich typów. · Budowa obiektów sportowych.

Sieć szkół w Katowicach Konsekwencją przemian, które towarzyszyły Polsce przez ostatnich 20 lat, była reorganizacja sieci szkół, szczególnie w 1999 roku, kiedy powstały gimnazja. Pan Naczelnik wspomina, że był to bardzo burzliwy okres, któremu towarzyszyło wiele trudnych wyborów. Kto decyduje o utworzeniu lub likwidacji placówki oświatowej? Decyduje o tym Rada Miasta, wydając uchwałę, która następnie jest publikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego. Powstawanie jednostek oświatowych w Katowicach: Racjonalnym rozwiązaniem jest powstawanie zespołów szkolno – przedszkolnych. Wpływają na to czynniki demograficzne, prawo własności budynku będącego siedzibą danej placówki oraz względy bezpieczeństwa. Obecnie mamy cztery takie zespoły. Likwidacja jednostek oświatowych: Niewiele szkół zostało zlikwidowanych. W ostatnim czasie był to jeden zespół szkół zawodowych oraz niektóre przedszkola przeniesione do innych obiektów.(…) Jednym z głównych kryteriów jest, zwłaszcza w przypadku szkolnictwa zawodowego, brak naboru. Kolejny czynnik to demografia. Ten problem ma wymiar ogólnokrajowy. CIEKAWOSTKA: W 1996 roku w Katowicach funkcjonowało 195 jednostek oświatowych, obecnie 183.

Samorząd a edukacja Prezydenta Miasta Katowice – pan Piotr Uszok, Samorząd katowicki w ciągu 20 lat podjął wiele działań, wpływających na obecny kształt oświaty. Według Pana M. Żyrka najbardziej znaczące dokonania to: Edukacja przedszkolna – Wskaźnik dostępności do usług przedszkolnych w krajach europejskich wynosi 80%. My tę wartość osiągamy. Integracja – W 1996 roku integracja dopiero się zaczynała. Kontynuujemy ją, bo widzimy efekty, zwłaszcza w przedszkolach. Opieka psychologiczno – pedagogiczna – Mamy sześć poradni, w których jest zatrudnionych 100 specjalistów. W tym obszarze jesteśmy prawdopodobnie nr 1 w Polsce. Programy profilaktyczne – W skali roku nakłady na programy profilaktyczne oscylują wokół kwoty 1,5 mln zł. To dużo. Edukacja dla bezpieczeństwa – Myślę tu o „Sznupku” (…). Niedługo pojawi się on w szkołach ponadgimnazjalnych. Osoby, którym katowicka edukacja zawdzięcza najwięcej:  Prezydenta Miasta Katowice – pan Piotr Uszok,  Wiceprezydent Miasta Katowice – pani Krystyna Siejna,  Przewodniczący Komisji Edukacji Rady Miasta Katowice – pan Jerzy Dolinkiewicz,  Były Wiceprezydent Katowic – pan Stanisław Cholecki,  Śp. dr Adam Kasprzyk.

Za 20 lat… Przyszłość oświaty Pan Naczelnik widzi w informatyzacji, którą na własne oczy zobaczył we Francji. Polska szkoła za 20 lat? Jak wspomina: Pokazano mi edukację informatyczną, bez zeszytów i podręczników. Dzięki działaniom samorządu zaczątki tego typu edukacji można zauważyć w Katowicach. A przykłady to: 33 Szkoła Podstawowa w ZSO nr 7, gdzie realizowany jest projekt edukacyjny polegający na wykorzystaniu w pracy uczniowskiej komputerów przenośnych. Dzienniki elektroniczne. Elektroniczny nabór do szkół. Cyfrowa postać arkuszy organizacyjnych szkół.

Sukces pracy zespołowej - Co uznałby Pan za swój największy sukces? To nie jest stanowisko do tworzenia swojej innowacyjności. To praca zespołowa. Udane - zdaniem Pana Naczelnika - działania to przede wszystkim: ·   Sprzyjanie inicjatywom, które rodzą się w szkołach, wśród dyrektorów, nauczycieli i rodziców. ·  Zainteresowanie podmiotów zewnętrznych projektami wykorzystującymi fundusze europejskie. ·  Współpraca z uczelniami wyższymi, zwłaszcza jeśli chodzi o uatrakcyjnienie szkolnictwa zawodowego.

O naszej szkole - „Szkoła jest w czołówce aktywnych, katowickich gimnazjów. Realizowaliście wiele ciekawych projektów, np. Ze sztuką do ludzi. Macie bardzo dobrą stronę internetową (…). Jesteście Szkołą z klasą, jesteście Szkołą sukcesu!”

Dziękujemy! Naszym zdaniem Pragniemy serdecznie podziękować Naczelnikowi Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Katowice Panu mgr inż. Mieczysławowi Żyrkowi za przychylność okazywaną nam na każdym kroku, za miłe słowa o szkole, otwartość i rzeczowe odpowiedzi na często trudne pytania. Dziękujemy też Dyrektor naszej szkoły – Pani mgr Urszuli Machowskiej za życzliwość i nieustanne motywowanie nas do działania. Naszym zdaniem Ola: Cenię projekty, dzięki którym możemy spotkać się bezpośrednio z ludźmi. A ponadto poczuliśmy, że jesteśmy traktowani serio... Michał: Projekt ten trafił w moje zainteresowania i był lekcją o samorządności na żywo... Mateusz: Napracowaliśmy się, ale było warto... Pan T. Kierepko: Wywiad to doskonały pomysł na poszerzenie wiedzy o samorządności. Młodzież spisała się doskonale! Poza tym jestem pod wrażeniem osobowości Pana M. Żyrka, z którym stykałem się dotąd jedynie na gruncie służbowym.

Źródła: Zdjęcia placówek pracy pozaszkolnej: www.um.katowice.pl Zdjęcia szkoły przyszłości: www.britishschool.pl/ Zdjęcia Zespołu Szkół Budowlanych: www.zespol-szkol.com Zdjęcie Giszowca: www.giszowiec.sewera.pl Inne zdjęcia: Mateusz Grządka

Zapraszamy do naszej szkoły i dzielnicy Wywiad przeprowadzili uczniowie klasy IIIb Gimnazjum nr 15 w Katowicach: Aleksandra Mocigemba, Michał Mijalski, Mateusz Grządka (operator sprzętu audio – wizualnego), Opiekunem grupy był pan mgr Tomasz Kierepko. Zapraszamy do naszej szkoły i dzielnicy – do Giszowca. Adres strony internetowej o Giszowcu: http://www.giszowiec.sewera.pl