Współpraca gminy z podmiotami zewnętrznymi w zakresie ekologii – kontekst rozwoju zrównoważonego dr Dariusz Reśko Burmistrz Krynicy-Zdroju

Ekologia najogólniej jest nauką o porządku i nieporządku w przyrodzie oraz o konsekwencjach wynikających z tego porządku i nieporządku dla istnienia biosfery i człowieka.

Rozwój zrównoważony - taki rozwój społeczno- gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

Zrównoważony rozwój oznacza, że wzrost gospodarczy prowadzi do zwiększania spójności społecznej (w tym m.in. zmniejszania rozwarstwienia społecznego, wyrównywania szans, przeciwdziałania marginalizacji i dyskryminacji) oraz podnoszenia jakości środowiska naturalnego, m.in. poprzez ograniczanie szkodliwego wpływu produkcji i konsumpcji na stan środowiska i ochronę zasobów przyrodniczych

W publikacjach międzynarodowych pojawia się termin społecznego rozwoju zrównoważonego (sustainable human development) oraz powraca się do pierwotnego celu ekorozwoju: zwalczania ubóstwa i nędzy.

Położenie nacisku na społeczny rozwój ma zwrócić uwagę na właściwe rozkładanie akcentów, czy też przypomnieć, że ostatecznym odbiorcą efektów rozwoju jest człowiek.

Ustawa o samorządzie gminnym Art Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Art Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Art. 7. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; 2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; 20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Formy współpracy w sferze ekologii – typy powiązań kooperacyjnych pomiędzy jednostką samorządu gminnego a podmiotami współpracującymi:

Bezpośrednie finansowe typu internal (transfery środków finansowych z budżetu gminy do podmiotów wewnętrznych):

jednostka budżetowa gminy, zakład budżetowy gminy – obszary przedmiotowe – gospodarka odpadami, wodociągi, kanalizacja, utrzymanie czystości gminy, utrzymanie zieleni gminnej, itp.

Bezpośrednie finansowe typu outside (transfery środków finansowych z budżetu gminy do podmiotów zewnętrznych):

spółka kapitałowa: spółka z o.o. lub spółka akcyjna – z całkowitym udziałem gminy lub z częściowym udziałem gminy – przedsiębiorstwa komunalne, wodociągi itp. konsorcjum spółki publicznej (komunalnej) z przedsiębiorstwem prywatnym – częsta praktyka np. przy usługach związanych z odbiorem odpadów

Typologia instrumentów finansowych dotacja gminna (przedmiotowa, podmiotowa, celowa); zlecenie w drodze przetargu (Ustawa o ZP) lub zamówienie o wartości poniżej progu 14 tys. euro na drodze bezprzetargowej – przedsiębiorstwo komercyjne (prywatne, publiczne), inne (np. Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Leśny Zakład Doświadczalny itp.)

rekompensata za koszty świadczenia usług komunalnych - elementami wyliczania rekompensaty są koszty świadczenia powierzonych usług z uwzględnieniem przychodów oraz rozsądnego zysku

organizacje pozarządowe – NGOs – zlecenie w drodze przetargu (Ustawa o ZP) lub poniżej progu 14 tys. Euro na drodze bezprzetargowej ustawa o pożytku publicznym i wolontariacie – konkurs ofert – grant

Bezpośrednie finansowe typu inside (transfery środków finansowych do budżetu gminy od podmiotów zewnętrznych) – finansowanie zadań gminnych

dotacja (x%) – źródła dotacyjne – WFOŚ i GW, NFOŚ i GW, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego itp, granty, nagrody – konkursy np. EKO gmina itp. pożyczka - WFOŚ i GW, NFOŚ i GW

kredyt – banki komercyjne, specjalistyczne np. Bank Ochrony Środowiska fundusze pochodzące z Unii Europejskiej – dotacje w wysokości (x%)

PARTNERSTWO PUBLICZNO- PRYWATNE

podstawy powiązań kooperacyjnych POŚREDNICH NIE FINANSOWYCH pomiędzy jednostką samorządu gminnego a podmiotami zewnętrznymi

studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego plan zagospodarowania przestrzennego Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZ i ZT)

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (w skrócie decyzja środowiskowa, DŚU)

Ocena jakości wody (Sanepid) Ocena jakości powietrza (WIOŚ) Ocena natężenia hałasu (Sanepid, WIOŚ)

Kim są Interesariusze tych powiązań? przedsiębiorcy, mieszkańcy, instytucje publiczne, społeczeństwo; a także instytucje uzgadniające, opiniujące, np. RDOŚ, RZGW, Sanepid, IOŚ itp.

PRZYKŁADY WSPÓŁPRACY: NGO - Polski Klub Ekologiczny koło Krynica- Zdrój – szkolenia, konkursy, edukacja ekologiczna - realizacja programów edukacyjnych związanych z gospodarką odpadami ( prawidłowość i zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania zasad) Program corocznie obejmuje wszystkie przedszkola i szkoły wszystkich poziomów na terenie Miasta i Gminy, podlegające Urzędowi Miejskiemu.

Program wodno-ściekowy gminy Krynica-Zdrój – źródło finansowania: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko; instytucja pośrednicząca WFOŚ i GW Kraków

pożyczki – WFÓŚ i GW w Krakowie – termomodernizacje budynków użyteczności publicznej, zakup samochodu bojowego dla OSP Tylicz, dotacja (100 %) – NFOŚ i GW – Odtworzenie koryta potoku Kryniczanka w Krynicy-Zdroju – skutki zniszczeń powodziowych kredyt – Bank Ochrony Środowiska

powierzenie zadań gminnych MPGK sp. z o.o. w Krynicy-Zdroju (100% udziałów należy do gminy) – rekompensata – uchwała Rady Miejskiej przetarg na wykonanie zadań gospodarki odpadami – konsorcjum przedsiębiorstwa prywatnego Empol S.A. oraz MPGK sp. z o.o. Krynica-Zdrój

ścieżki dydaktyczne (przyrodnicze) - (współpraca LZD, gmina) produkty turystyczne oparte na walorach przyrodniczych (rezerwaty, szlaki przyrodnicze itp. – współpraca gmina + instytucje publiczne + NGO turystyka ekologiczna (współpraca przedsiębiorstwo komercyjne /+/ gmina /+/ instytucje publiczne /+/ NGO)

PPP – wybrane przykłady - ekologia Regionalny Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów – Kalisz – PROJEKT 70 MLN EURO Partnerstwo Publiczno-Prywatne narzędziem kompleksowej realizacji zadania własnego Gminy Krzywiń w zakresie gospodarki ściekowej w obszarze miasta Krzywiń oraz miejscowości Jerka i Łuszkowo

Świadczenie usług w zakresie zarządzania gospodarką energetyczną, tj. produkcji energii cieplnej a potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej oraz jej przesyłu do odbiorców, usług w zakresie zarządzania gospodarką wodno-kanalizacyjną – 17 MLN ZŁ – realizacja Ruciane Nida

Świadczenie usług zarządzania, utrzymania i eksploatacji zbiorowego zaopatrzenia w wodę, zbiorowego odprowadzania ścieków oraz prowadzenie remontów sieci wodociągowo-kanalizacyjnej – projekt miasta Krosno

Budowa w Pieckach kotłowni na biomasę – 4 mln zł – gmina Szydłowiec – realizacja