Les inondations dans le bassin versant de la Somme Powodzie w pochyłym basenie rzeki Sommy Dla zrozumienia i właściwego zarządzania François JEANNEL Dyrektor CPIE Doliny Somme Karcag – 14 sierpnia 2010 r. Les inondations dans le bassin versant de la Somme COMPRENDRE ET GÉRER François JEANNEL Directeur du CPIE Vallée de Somme Karcag – 14 août 2010 Komisja ds. europejskich miast partnerskich miasta Longueau

Powodzie w pochyłym basenie rzeki Sommy Pochyły basen rzeki Sommy Krótka historia powodzi Powodzie w 2001 r.: katastrofa nadzwyczajna Zarządzanie ryzykiem powodzi zalewających pochyły basen rzeki Somma DCE, SDAGE i SAGE Ochrona, prognozy i prewencja Memento dla katastrof, projekt kierowany przez URCPIE w Pikardii

Stałe Centra Inicjatyw dla Środowiska (CPIE) Krajowa sieć znanych stowarzyszeń Sieć Krajowa (UNCPIE) koordynuje: 82 CPIE zgrupowane w 61 departamentach 14 unii regionalnych (URCPIE). Dalsze informacje na: www.cpie.fr

3 hasła CPIE: POSZUKIWAĆ, świadcząc usługi naukowe, doradcze i specjalistyczne. ROZWIJAĆ, wraz z konkretnymi podmiotami lokalnymi, w celu ochrony i zwiększania wartości zasobów terytorialnych. PRZEKAZYWAĆ, za pomocą pedagogiki zaadaptowanej dla poszczególnych odbiorców celowych, realizowanej jednocześnie w sposób naukowy, wrażliwy i kulturalny.

CPIE w Dolinie Sommy ‘’Być nieodzownym podmiotem trwałego rozwoju regionu administracyjnego’’ Bagna Samara Wybrzeże Farma Antan Siedziba Dury Las Frémontiers

Le bassin versant de la Somme Pochyła dolina rzeki Sommy Le bassin versant de la Somme

Pochyła dolina rzeki Sommy w danych liczbowych Zasięg 5 560 km² 832 osady 4 departamenty (Somme, Aisne, Oise, Pas-de-Calais) Rzeka długości 245 km 16 dopływów, co oznacza 1 000 km cieków wodnych Bardzo łagodny spadek (0.33‰, co oznacza 85 m na 245 km-ach) Słaby i stały przepływ (35m3/s w Abbeville) Zatoka Sommy Kanały (wpusty) Sommy

Wielobarwne dziedzictwo naturalne Płytkie jeziorka, torfowiska i obszary porosłe trzciną Mozaika strefy wilgotnej Słone, ilaste łąki i strefy piaszczyste Mały szlamnik Limosa lapponica Młoda foka Phoca vitulina Rzadka fauna i flora Obszar chroniony w ramach programu Natura 2000 to 9000 ha Zatoka rzeki Sommy: obszar ochrony przyrody (3 000 ha) Bączek czarnogrzbietyIxobrychus minutus

Złożona typologia Kanał morski Stara Somma i Somma skanalizowana Poprzecinane kanałami moczary, na których uprawia się jarzyny Naturalna Somma

Rzeka opasana silną infrastrukturą Kanał Sommy: 135 km Kanał morski: 15 km Śluza Zapora spiętrzająca Most ruchomy Most obrotowy 25 śluz 14 zapór spiętrzających

Złożone działanie hydrogeologiczne Płaskowyż Pikardyjski Płaskowyż Pikardyjski KORYTO GŁÓWNE (zalewisko) Domy z piwnicami zalewanymi wodą gruntową Tereny , które stały się wodoszczelne (spływ wód opadowych w kierunku rzeki) Tereny zalane wodami gruntowymi (płytkie jeziora, nowe potoki) Tereny , które stały się wodoszczelne (spływ wód opadowych w kierunku rzeki) KORYTO BOCZNE Rzeka SOMMA Źródło ostateczne Źródło Ostateczne A „szabad talajvizet” tartalmazó „átázott” kréta Wodoszczelna kreda marglista Przekrój przez płaskowyż Pikardyjski i dolinę Sommy: Kolor niebieski: stan „normalny” i (kolor czerwony) stan z „kwietnia 2001r.”

Powodzie w przeszłości Tréport XIX. wiek Ailly-sur-Somme 1994 Stacja kolejowa w Abbeville 1931

Powodzie w 2001r.: przyczyny… Obfite opady Centrum Abbeville Zbyt wysoki poziom wody Normalny poziom wody Niższy od zwyczajowego poziom wody Paź. List. Grudz. Sty. luty marzec kwiecień Zbiorczo Wzrost poziomu wód gruntowych (rys.: slajd 11.) Skraplanie/opady Odparowanie spływ wsiakanie Strefa nienasycona Poziom piezo-metryczny wahania Strefa nasycona

Powodzie w roku 2001: przyczyny … Okres silnych przypływów i odpływów 1.Liczne jeziorka i bagna w dolinie Sommy nie są w stanie odebrać nadmiaru wody, wylewają i przyczyniają się do rozprzestrzeniania się powodzi 2. Silne opady wywołały wylewy cieków wodnych zasilających rzekę Sommę 4. Wody gruntowe, które podniosły się już z powodu rekordowych opadów w październiku i listopadzie 2000 r., w wyniku ostatnich opadów osiągnęły poziom wylewu podziemnego. 3. Orzypływy i odpływy trwające dniami i nocami W wyniku tego, w chwili przypływu poziom morza jest wyższy od poziomu rzeki Sommy, z tego powodu każdego dnia na dwie godziny należy zamykać zamykające rzekę śluzy u jej ujścia. Woda Sommy zbiera się w kanale morskim pomiędzy St-Valéry a Abbeville. WaG-REUTERS Barrages de Saint-Valéry-sur-Somme

Abbeville wzdłuż przepływu Sommy … i konsekwencje Powodzie trwające dłużej niż 2 miesiące 6 000 ha czyli 138 dotkniętych powodzią miejscowości Abbeville wzdłuż przepływu Sommy

… i konsekwencje 20 zalanych dróg publicznych i linii kolejowych 1400 zalanych domów, 2000 suteren i piwnic 1 100 ewakuowanych, przesiedlonych osób Szkody wartości 150 milionów Euro Zalany kemping W Abbeville

Zarządzanie ryzykiem powodzi w pochyłym basenie

DCE, SDAGE i SAGE DCE – Dyrektywa europejska w zakresie wody Wody i środowiska wodne Osiągnąć właściwy stan do roku 2015 Dobry stan ekologiczny (wody powierzchniowe) Lub dobry stan ilościowy (wody podziemne) Dobry stan chemiczny Bardzo dob. Dobry Przeciętny Średni Zły Dobry Niedobry

Odrębnie patrz 19. doc

Cele związane ze stanem chemicznym mas wód podziemnych Dobry stan chemiczny w 2015 r. Dobry stan chemiczny także w 2027 r. Granica departamentu Escaut Meuse Granice departamentów Granice wód podziemnych

DCE, SDAGE i SAGE Zarządzanie basenami pochyłymi Plan zarządzania = SDAGE Schemat zarządzania infrastrukturalnego i wodnego Definiuje duże zamierzenia Definiuje przepisy zarządzania Zarządzanie basenami pochyłymi

DCE, SDAGE i SAGE SAGE – Schemat zarządzania infrastrukturalnego i wodnego Przekształcenie priorytetów SDAGE do skali basenu drugorzędnego

Miejscowa Komisja ds. Wodnych (CLE) opracowuje i realizuje SAGE działa w grupach roboczych = komisjach tematycznych (lub geograficznych) Np.: SAGE z Haute-Somme to komisja ds. „Znacznego Ryzyka” Państwo i instytucje państwowe Wspólnoty terenowe i EPCI Użytkownicy

Protection, prévention, prévision contre les inondations przewidywania ochrona prewencja Protection, prévention, prévision contre les inondations Ochrona przeciwpowodziowa, prewencja i prognozy

Redukujemy ryzyko Wyzwania Ryzyko Redukcja ryzyka Wyzwania Ochrona Możliwość zagrożenia Wyzwania Ryzyko Redukcja ryzyka Możliwość zagrożenia Wyzwania

Redukcja możliwości zagrożenia Przed robotami: odcinek brzegowy z problemami zerwania Roboty związane z przekształceniem odcinków brzegowych i przemieszczeniem zakola koryta rzeki Miesiąc po zakończeniu robót: uformowanie się mieszanych warstw stref roślinnych Rekonstrukcja cieków wodnych Zlewisko funkcjonalne zlewiska

Redukcja możliwości zagrożenia Zarządzanie wodami deszczowymi i walka ze spływem Trawiaste pasy z nasadzonym żywopłotem i zatrzymujący wodę basen

Redukcja wyzwań Ochrona miejsc mieszkalnych Umieszczenie zapory tymczasowej – Amiens Zarządzający kryzysem organ podstawowy: Grupy robocze oraz koordynacja pilnych robót

Redukcja wyzwań Wzmacnianie brzegów Odbudowa zapór Diguettes et merlons Wzmacnianie brzegów Technika inżynierii ogrodniczej Odbudowa zapór Brzeg wysypany żwirem– Pont-Remy

Zmiana gabarytów zakładów wodociągowych Redukcja wyzwań Zmiana gabarytów zakładów wodociągowych Dodatkowe wejścia do portu przy zaporach spiętrzających w Saint-Valéry-sur-Somme

Służby prognoz powodziowych Prévision 5 stacji pomiarowych na rzece Somma codziennie 2 razy: broszury informacyjne o stanie gotowości  Gotowość powodziowa (www. vigicrues.gouv.fr) Vigicrues: Informacja o gotowości wylewowej Definicja Klasyfikacja stanu Zielony Nie trzeba się przygotowywać Stan normalny Żółty Ryzyko wylewu nie skutkującego znacznymi szkodami lub szybkiego wzrostu poziomu wody Wylewy lokalne, punktowe przecięcia dróg, dotknięte odizolowane domy Pomarańczowy Wylew związany z ogólnym wyciekiem, który prawdopodobnie istotnie wpłynie na dobra i na bezpieczeństwo ludzi Ogólne wylewy ,znacznie zakłócona komunikacja, wysiedlenia czerwony Niebezpieczeństwo znacznego wylewu Rzadki, katastroficzny wylew

Narzędzia prewencji informacja Organ Regulacja Prewencja Inicjowana przez naczelnika policji DDRM Teczka z dokumentacją o znacznym ryzyku dla danego departamentu  departament PPRi Plan prewencji na okoliczność ryzyka powodzi  Miejscowość Inicjowana przez mera DICRIM Dokument informacyjny o znacznym ryzyku dla miejscowości  miejscowość PCS Plan ochrony miejscowości

Teczka zawierające znaczne ryzyko dla departamentu (DDRM) Naczelnik policji opracowuje dokument, który: - reasumuje Wymienia miejscowości dotknięte znacznym ryzykiem i zawiera ich mapy Wymienia zidentyfikowane w departamencie znaczne ryzyko Przedstawia przebieg wydarzeń - jest dostępny dla wszystkich (na policji, w urzędzie merowskim, w Internecie…)

Dokument danej miejscowości informujący o znacznym ryzyku (DICRIM) Mer informuje obywateli: O ryzyku i jego konsekwencjach O przebiegu wydarzeń w miejscowości O działaniach prewencyjnych, ochronnych i ratunkowych W sytuacji zagrożenia o zaleceniach bezpieczeństwa

Plan ratunkowy dla miejscowości (PCS) Mer: - planuje mobilizację zasobów siły w razie sytuacji zagrożenia opracowanie PCS - organizuje ćwiczenia dla przetestowania PCS

Plan prewencji przed ryzykiem powodzi (PPRi) Określa go naczelnik policji, zawiera: Notatkę przedstawiającą Mapy określające granice terenów uregulowanych Przepis, który określa działania zakazujące, prewencyjne i zarządzające Mapy ewentualnego ryzyka Miejscowość Long Określenie stref przez podmioty regulujace

La mémoire des catasrophes Memento dla katastrof La mémoire des catasrophes

Kultura ryzyka, zarządzanie prewencją Mieszkańcy stref zagrożonych: Należy wydać im informatory o potencjalnych możliwościach zagrożenia i zranienia mieszkańców Są zobowiązani do znajomości zachowania i postępowania w przypadku nastąpienia wydarzeń Umieszczenie sygnalizatorów poziomu wylewu

Projekt URCPIE w Pikardii Zachować wspomnienie powodzi Rozwinąć kulturę zarządzania ryzykiem 3 emblematyczne powodzie Powodzie w 2001 r. z powodu wzrostu poziomu wód gruntowych Sommy Wylewy błota na południe od Aisne 2009 Powodzie spowodowane przez wylew Noyonnais (Oise) 2005 i 2009

Projekt URCPIE w Pikardii etap 2 Gromadzenie danych (2010) Wprowadzanie w życie (2011) Dokumenty Rozmowy Zeszyt Strony Internetowe http://cpie-picardie.org/ Ćwiczenia symulowane

CPIE Vallée de Somme (CPIE w dolinie Sommy) 00. 33.(0)3.22.33.24.24 32, route d’Amiens F - 80480 Dury 00. 33.(0)3.22.33.24.24 contact@cpie80.com  www.cpie.com