Wdrażanie europejskiej polityki spójności w Polsce dr Grażyna Gęsicka Minister Rozwoju Regionalnego Warszawa, 7 sierpnia 2007 r.

Ocena postępów Polski w zakresie spójności z Unią Europejską Cele konferencji Ocena postępów Polski w zakresie spójności z Unią Europejską Przedstawienie postępów w głównych obszarach społeczno-gospodarczych, elementów konwergencji instytucjonalno-regulacyjnej oraz zróżnicowań regionalnych po trzyletnim okresie realizacji polityki spójności w Polsce Próba oceny wpływu funduszy unijnych na konwergencję Polski Raport jako element mechanizmu corocznej analizy i oceny postępów w osiąganiu konwergencji społeczno-gospodarczej Polski Nawiązanie do raportów w sprawie spójności gospodarczej i społecznej przedstawianych przez Komisję Europejską w trybie trzyletnim - ostatni IV Raport opublikowany w maju 2007 r.

Cele polityki spójności Konwergencja: wspieranie rozwoju regionów UE oraz zmniejszanie dysproporcji gospodarczych, społecznych i terytorialnych w ramach UE, w tym przede wszystkim w państwach i regionach o największych trudnościach rozwojowych Konkurencyjność: stymulowanie wzrostu w obszarze gospodarczym i społecznym kreujące przyjazne warunki dla konkurencyjności, zatrudnienia i integracji społecznej oraz zrównoważonego wykorzystania zasobów (realizacja Strategii Lizbońskiej)

Środki UE na politykę spójności w Polsce 2004 - 2006 12,8 mld euro – wsparcie wspólnotowe dla Polski 2004-2006, w tym: 4,2 mld euro – Fundusz Spójności 8,6 mld euro - 7 programów operacyjnych i 2 Inicjatywy Wspólnotowe w ramach funduszy strukturalnych

Wykorzystanie funduszy strukturalnych 2004-2006 364% 97% 41% 262% 99% 55% 140% 79% 33% 187% 101% 47% 147% 102% 58% 83% 114% 94% 43% 153% 100% 36% 103% 90% 400% stan na koniec czerwca 2007 r. 350% 300% 250% 222% 200% 150% 96% 100% 48% 50% 32% 0% SPO T PO PT SPO WKP ZPORR SPO RZL SPO ROL IW Equal SPO RYBY IW Interreg OGÓŁEM wartość wniosków złożonych od uruchomienia programów jako % realizacji zobowiązań na lata 2004-2006 (73,1 mld zł) wartość podpisanych umów (decyzji) o dofinansowaniu od uruchomienia programów jako % realizacji zobowiązań na lata 2004-2006 (31,6 mld zł) wartość płatności dokonanych z kont programowych od uruchomienia programów jako % realizacji zobowiązań na lata 2004-2006 (15,8 mld zł)

Środki na politykę spójności w Polsce 2007 - 2013 Polska największym beneficjentem w UE - ponad 19% całości środków polityki spójności Łączna wielkość zaangażowanych środków finansowych w realizację NSRO 2007-2013: ok. 85,6 mld euro (w tym z UE: 67,3 mld euro) 60% środków polityki spójności w Polsce na realizację Strategii Lizbońskiej

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 Cel strategiczny: Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej Cele horyzontalne: Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich Regionalne PO PO Rozwój Polski Wsch. PO Europejskiej Współpracy Terytor. PO Infrastruktura i środowisko PO Kapitał ludzki PO Innowacyjna gospodarka PO Pomoc Techniczna

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 Struktura nakładów według programów operacyjnych NSRO = 67,3 mld EUR,

Wpływ realizacji NPR 2004-2006 i NSRO 2007-2013 na poziom PKB (%)

NPR 2004-2006 spójność gospodarcza Poziom PKB na mieszkańca (PPS): 2003r. – 46,9% średniej UE-25 2006r. – 51,3% średniej UE-25 Przyrost o 4,4 pkt proc. - na tle innych nowych krajów UE wyższy jedynie od Węgier (2,3 pkt proc.) Największy wzrost kraje bałtyckie – Estonia 13,6 pkt proc. i Łotwa 12,7 pkt proc. Stopa inwestycji (udział nakładów brutto na środki trwałe w PKB) 2003r. - 18,2% PKB (średnia UE-25 - 19,4%) 2006r. - 19,9% PKB (średnia UE-25 - 20,5%) (Zakładamy wzrost do 24% w 2013)

NPR 2004-2006 spójność gospodarcza Wydajność pracy 2003r. – 57,3% średniej UE-25 2006r. – 59,5% średniej UE -25 Dystans jest mniejszy niż w zakresie PKB. Struktura zatrudnienia 2002r. Rolnictwo – 19,3% (średnia UE-27 7,0%) Przemysł – 28,6% (średnia UE – 28,9%) Usługi – 52% ( średnia UE – 64,1%) 2005r. Rolnictwo – 17,4% (UE- 6,2%) Przemysł – 29,2% (UE- 27,7%) Usługi – 53,4% (UE – 66,1%) Spadek zatrudnienia w rolnictwie przyśpieszył po wejściu Polski do UE. Obserwujemy spadek zatrudnienia (o ¼ lub 1/5) w rolnictwie w niektórych województwach: lubelskim, mazowieckim, podkarpackim, wielkopolskim

NPR 2004-2006 spójność społeczna Zharmonizowana stopa bezrobocia 2003r. - 19,6% (średnia UE-25 – 9%) najgorszy wynik 2006r. - 13,8 % (średnia UE-25 7,9%) (na koniec maja 2007 r. – 10,5% - największa poprawa, wyprzedziliśmy Słowację) Stopa zatrudnienia 2003r. - 51,2% (średnia UE-25 : 62,9%) 2006r. - 54,5% (średnia UE-25: 64,7%) Polska nadal na końcu listy Wykształcenie 2002r. Podstawowe (z zasadniczym zawodowym) – 19,1% (średnia UE-27: 32,4%) Średnie - 68,3% (średnia UE : 47,5%) Wyższe – 12,5% (średnia UE – 20,1%) 2005r. Podstawowe (z zasadniczym zawodowym) – 15,2% (średnia UE-27: 29,1%) Średnie - 68,0% (średnia UE : 48,6%) Wyższe - 16,8% (średnia UE – 22,4%) Następuje wzrost odsetka osób z wykształceniem wyższym (ponad dwukrotnie wyższy niż średnio w UE) i spadek z podstawowym. Pod względem odsetka osób z wykształceniem średnim – 3 miejsce, a wyższym dopiero 21 miejsce (w UE-27)

NPR 2004-2006 spójność terytorialna Najbogatszy region Polski: Mazowieckie 2002r. - 71,5% (średnia UE-25) 2004r. - 73,8% (UE-25) dla UE-27 Mazowieckie osiągnęło już 76,8%, czyli było powyżej progu dla regionów konwergencji (dawny cel 1) polityki spójności. Dynamika wzrostu w ostatnich latach mniejsza niż w regionach krajów Europy Środkowej i Wschodniej Najbiedniejsze regiony W roku 2002 Podkarpackie – 32,5% (UE 25) Lubelskie – 32,6% W roku 2004 Podkarpackie – 34,0% (UE 25) Lubelskie – 33,8% (UE-25) Te dwa województwa były najbiedniejszymi regionami UE-25 łącznie z innymi województwami polski wschodniej (świętokrzyskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie). W UE-27 województwa Polski wschodniej znajdują się powyżej większości regionów rumuńskich i bułgarskich. Wzrost następuje, ale jest powolny (nawet występuje stagnacja poziomu PKB w podregionach rolniczych NUTS III)

Wpływ realizacji NPR 2004-2006 i NSRO 2007-2013 na liczbę pracujących (tys. osób, wg modelu HERMIN)

Wyzwania dla Polski w latach 2007-2013 Zapewnienie wysokiego wzrostu gospodarczego i nowych miejsc pracy Wzmocnienie potencjału konkurencyjności i innowacyjności polskiej gospodarki Wspieranie rozwoju endogenicznego regionów w oparciu o zdecentralizowany system wdrażania funduszy unijnych Samorządy terytorialne jako główne ośrodki decyzyjne w zakresie programowania i realizacji strategii rozwoju regionalnego Pro-wzrostowe programowanie w duchu partnerstwa Sprawny system realizacji polityki spójności, w tym wykorzystania funduszy unijnych – good governance

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl