Założenia psychologii kognitywnej (poznawczej) jako innowacyjna forma pracy z uczniem realizowana w Zespole Szkół w Gębicach

Zaczęto koncentrować się na zjawisku uczenia się, ponieważ mimo wielu reform edukacyjnych skupiających się na zmianach instytucjonalnych, nie dostrzega się znaczącej poprawy w jakości. Pojawia się „wielki rozdźwięk” pomiędzy tym co dzisiaj wiemy o uczeniu się, a edukacyjną praktyką szkolną. Szybki rozwój i wszechobecność teleinformatyki oraz jej duże znaczenie dla młodych ludzi zwiększają rolę nieformalnego uczenia się.

10 odkryć psychologii kognitywnej (poznawczej) oraz adekwatne działania podejmowane w Zespole Szkół w Gębicach

1. Uczenie się jest działaniem podejmowanym przez samego ucznia (uczeń jest zachęcany do aktywnego uczestnictwa w procesie uczenia się, i uświadamiany w kwestii celowości podejmowania danych działań)

Uczeń jest motywowany do aktywności na każdej lekcji poprzez nagradzanie „plusami”, pochwałą Publiczne prezentowanie sukcesów Uświadamianie uczniom dlaczego się uczą i podawanie przykładów z życia codziennego, w których można zastosować zdobytą wiedzę

2. Odwoływanie się do wiedzy, którą uczeń już posiada (należy wziąć pod uwagę, że wiedza uczniów tej samej klasy może być bardzo zróżnicowana)

Na każdej lekcji nauczyciel odwołuje się do wiedzy przekazanej uczniom podczas poprzednich zajęć, a posiadana wiedza jest poszerzana Dla uczniów o mniejszym zasobie wiedzy nauczyciel stara się wygospodarować czas na uzupełnienie wiadomości Odwoływanie się do obserwacji, zjawisk z którymi uczeń ma kontakt w życiu codziennym

3. Między poszczególnymi przedmiotami powinna zachodzić korelacja, a uczeń powinien być tego świadomy, aby mógł łączyć informacje zdobyte na różnych przedmiotach -ważna jest współpraca pomiędzy nauczycielami różnych przedmiotów

W zależności od tematu zajęć nauczyciel odwołuje się do różnych przedmiotów (np. na matematyce do fizyki i chemii; na geografii do matematyki, biologii, chemii; na języku polskim do historii, muzyki, religii) Udział nauczycieli w Posiedzeniach Zespołów Przedmiotowych oraz w Posiedzeniach Zespołu Wychowawczego, podczas których dochodzi do wymiany doświadczeń oraz przekazywania informacji w kwestii aktualnie przerabianego materiału

4. Przedstawiając uczniom różne informacje należy przedstawić im także jak je zastosować w konkretnym zadaniu aby osiągnąć swój cel. Ponadto uczeń powinien potrafić samodzielnie dokonać oceny przyswajania i wykorzystywania wiedzy.

Przykładanie dużej uwagi do wnikliwego czytania poleceń Realizowanie zadań praktycznych, w których należy zastosować posiadaną wiedzę Wykorzystywanie popełnianych błędów w celu ich niwelacji Ewaluacja zajęć

5. Przyswajanie przez ucznia skomplikowanych struktur wiedzy wymaga rozbicia ich na drobniejsze elementy aby uczeń mógł stopniowo je usystematyzować

Nauczanie od ogółu do szczegółu Utrwalanie i systematyzowanie wiedzy poprzez lekcje powtórzeniowe Stopniowanie trudności na każdej lekcji

6. W nauczaniu odwoływać się do środowisk i pojęć znanych uczniom oraz uświadamiać im celowość podejmowania wysiłku związanego z nauką

Mówienie do uczniów językiem dla nich zrozumiałym Odwoływanie się do znanych uczniom wzorców Podkreślanie roli nauki w budowaniu przyszłości ucznia

7. Planując proces nauczania należy wziąć pod uwagę, że krótkotrwała pamięć ludzka jest ograniczona (dostosowanie odpowiedniej ilości przekazywanych informacji podczas jednostkowych zajęć, utrwalanie danych wiadomości w celu „przeniesienia” ich do pamięci długotrwałej)

Rezygnacja z tradycyjnych notatek na rzecz plakatów, wykresów, schematów Lekcje powtórzeniowe utrwalające wiadomości zdobyte na poprzednich zajęciach Dostosowanie ilości przekazywanych informacji do możliwości Zespołu Klasowego Wykonywanie dużej ilości ćwiczeń praktycznych

8. W toku uczenia się ucznia bardzo ważną rolę odgrywa motywacja i emocje towarzyszące uczniowi (najlepiej zapamiętujemy fakty powiązane z emocjami)

W zależności od tematyki i przedmiotu, podczas zajęć (np. humanistycznych) uczniowie mogą klaskać, śpiewać, śmiać się, żartować, wchodzić w role postaci literackich Nauczyciel przekazując wiedzę stara się podeprzeć ją przykładami, z którymi uczeń ma do czynienia w życiu codziennym Nagradzanie aktywności i osiągnięć

9. Proces nauczania powinien być tak poprowadzony aby uczeń zdobywając wiedzę w jednej sytuacji umiał ją zastosować w rozwiązaniu innej (uczeń ma dostrzegać „wspólny mianownik” dwóch różnych sytuacji, a nie koncentrować się na powierzchownych różnicach)

Przekazywanie uczniom informacji dotyczących sytuacji w jakich mogą zastosować zdobytą wiedzę Budowanie schematów rozwiązań

10. Uczenie się wymaga czasu i wysiłku (ważnym jest utrwalanie danego materiału poprzez powtarzanie, wtedy dany materiał zostanie „przerzucony” z pamięci krótkotrwałej, do pamięci długotrwałej)

Przeprowadzanie testów diagnostycznych Podsumowanie i utrwalanie wiadomości na każdej lekcji Lekcje powtórzeniowe Zadania domowe ściśle powiązane z przerobionym materiałem

DZIĘKUJĘ AGNIESZKA KUCHTA