Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku Prognoza przyszłych działań na rzecz ekonomii społecznej dr Tomasz Sławiński Z-ca Dyrektora Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego 29 listopada 2012 r.

2 Uwarunkowania aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku W wyniku prowadzonego monitoringu Strategii stwierdzono, że dokument wymaga aktualizacji ze względu na: Potrzebę dostosowania dokumentu do wyzwań strategii Europa 2020 i przyszłej perspektywy finansowej Zmiany w systemie dokumentów strategicznych i programowych na poziomie krajowym (wymóg uwzględnienia w Strategii celów KSRR) Zrealizowanie części zadań

3 Cele strategii Europa 2020 Wskaźniki realizacji: Zatrudnienie –Zatrudnienie na poziomie 75% osób czynnych zawodowo w wieku od 20 do 64 lat Badania i rozwój oraz innowacje –3% PKB UE na innowacje i B+R Zmiany klimatu i energia –Ograniczenie emisji CO² o min. 20% w stosunku do poziomu z 1990 r. –20% energii ze źródeł odnawialnych –Wzrost efektywności energetycznej o 20% Edukacja –Max. 10% młodych ludzi przedwcześnie porzucających naukę –Min. 40% osób w wieku z wyższym wykształceniem Ubóstwo i wykluczenie społeczne –Zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o min. 20 mln. wzrost inteligentny (smart growth) wzrost zrównoważony (sustainable growth) wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu (inclusive growth)

4 Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju Obszary strategiczne: Sprawne i efektywne państwo Konkurencyjna gospodarka Spójność społeczna i terytorialna Uwzględnia znaczenie ekonomii społecznej jako czynnika wzmacniającego spójność społeczną, zwiększającego aktywność osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz zwiększającego efektywność świadczeń społecznych

5 Wobec trudnej sytuacji województwa mazowieckiego wynikającej między innymi z takich czynników jak: –globalny kryzys finansowy, gospodarczy, –niestabilność strefy Euro, –zmniejszenie wsparcia z UE – wyjście z grupy regionów najbiedniejszych –wysokie obciążenia subwencją regionalną („janosikowe”) Strategia musi być strategią pomnażania środków na rozwój, a nie tylko ich redystrybucji Wyzwania dla województwa mazowieckiego Rola samorządu województwa Wskazanie dziedzin o największym potencjale rozwojowym w ramach aktualizacji strategii Skoncentrowanie działań i środków na wybranych obszarach Inicjowanie współpracy między przedsiębiorcami, środowiskami naukowymi i sektorem publicznym

6 Wewnętrzne zróżnicowania województwa mazowieckiego Dualizm województwa mazowieckiego powoduje konieczność równoległego działania na rzecz: – Utrzymywania wysokiego tempa wzrostu Obszaru Metropolitalnego Warszawy i zwiększania konkurencyjności na rynku europejskim i globalnym – Wspierania obszarów słabiej rozwiniętych i podnoszenia wewnętrznej spójności regionu – Zapewnienia zrównoważonego rozwoju regionu PKB per capita wg parytetu siły nabywczej w odniesieniu do średniej UE (2009) 182% 45% 66% 49% 74% Silne zróżnicowanie wewnętrzne województwa wymaga pobudzenia potencjału endogenicznego

7 Plany wykonawcze: Przemysł i produkcja Gospodarka Przestrzeń i transport Społeczeństwo Środowisko i energetyka Kultura i dziedzictwo Rolnictwo i Obszary Wiejskie RPO RPROW Kontrakt Terytorialny Umowa Partnerska Umowa o zarządzanie RPO WM Ramowy Zintegrowany Program Regionalny SRWM Strategie sektorowe Regionalne Forum Terytorialne Regionalne Obserwatorium Terytorialne PZPWM Struktura Opracowywanych Dokumentów

8 Aktualizacja strategii Ujęcie terytorialne Region jako całość Miasta OMW Obszary wiejskie Ujęcie problemowe Konkurencyjność Spójność Ujęcie sektorowe Przemysł i produkcja Gospodarka Przestrzeń i transport Społeczeństwo Środowisko i energetyka Kultura i dziedzictwo Ujęcie hierarchiczne Cel priorytetowy Cele strategiczne Cele ramowe Równoległe prace nad Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego

9 9 Układ celów zaktualizowanej Strategii Gospodarka Wzrost konkurencyjności regionu poprzez rozwój działalności produkcyjnej oraz transfer i wykorzystanie nowych technologii Transport/ Przestrzeń Trwały i zrównoważony rozwój regionu oparty o endogeniczne czynniki rozwoju oraz wzrost dostępności Społeczeństwo Poprawa jakości życia oraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki Zapewnienie gospodarce regionu zdywersyfikowaneg o zaopatrzenia w energię przy zrównoważonym gospodarowaniu zasobami środowiska Kultura Wykorzystanie kultury i dziedzictwa kulturowego do rozwoju przemysłów kreatywnych Region Miasta Obszary wiejskie Przemysł i produkcja Wzrost zdolności konkurencyjnej przemysłu w regionie poprzez stymulowanie zmian strukturalnych, pobudzanie aktywności innowacyjnej oraz efektywne wykorzystanie zasobów C E L E R A M O W E CELE STRATEGICZNE Środowisko/ Energetyka CEL PRIORYTETOWY OMW

10 Konsultacje społeczne Założenia Aktualizacji Strategii I etap konsultacji II etap konsultacji Projekt Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku wraz z Prognozą Oddziaływania na Środowisko Konferencje konsultacyjne listopad-grudzień 2011 Konsultacje społeczne 28XII2011 – 28III2012 Konsultacje eksperckie Konferencje konsultacyjne lipiec i wrzesień 2012 Konsultacje społeczne 11VII2011 – 28IX2012 Konsultacje eksperckie Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku

11 Zarząd Województwa Dyrektorzy Departamentów UM Dyrektorzy jednostek organizacyjnych UM Prezesi spółek z udziałem WM 36 osób odpowiedzialnych za rozwój województwa Zespół ds. Aktualizacji i Monitorowania Realizacji SRWM i PZPWM oraz koordynacji prac nad przygotowaniem oraz wdrożeniem dokumentów programowych województwa mazowieckiego dla perspektywy finansowej Koordynacja działań: MBPR i Departament Strategii i Rozwoju Regionalnego UM

12 Plany Wykonawcze Dokumenty operacyjne, precyzujące zapisy Strategii 6 Planów wykonawczych zgodnych z obszarami tematycznymi SRWM (Przemysł i Produkcja, Gospodarka, Przestrzeń i Transport, Społeczeństwo, Środowisko i Energetyka, Kultura i Dziedzictwo) +Rolnictwo i Obszary Wiejskie Zebranie najistotniejszych projektów stanowiących koło zamachowe dla rozwoju województwa Uwzględnienie inteligentnej specjalizacji (smart specialization) – ukierunkowanie tematyczne i terytorialne na działania o najwyższym potencjale. Za opracowanie planów wykonawczych odpowiedzialne są wyznaczone w ramach zespołu grupy robocze, np.: PLAN WYKONAWCZY SPOŁECZEŃSTWO Lider grupy: Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie Departament Zdrowia Departament Edukacji Publiczne i Sportu Departament Organizacji Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych

13 Ekonomia Społeczna w SRWM Problem zasygnalizowany w diagnozie: Na Mazowszu słabo rozwija się sektor ekonomii społecznej, tworzący miejsca pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem. Liczba spółdzielni socjalnych w 2011 r. wynosiła tylko 41. Sektor przedsiębiorczości społecznej wymaga wsparcia kierowanego bezpośrednio do nowo tworzonych podmiotów, szczególnie w obszarach wiejskich. (Diagnoza, Społeczeństwo) Szerokie podejście do zagadnienia: EKONOMIA SPOŁECZNA - sektor gospodarki, w którym nastawiona na zysk działalność ekonomiczna łączy się z celami społecznymi. (Słowniczek)

14 Działania sprzyjające ekonomii społecznej Budowa społeczeństwa obywatelskiego – zwiększanie partycypacji społecznej poprzez m.in. wzmacnianie i upowszechnianie mechanizmów dialogu obywatelskiego i społecznego – wspieranie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, filantropii indywidualnej i korporacyjnej oraz wolontariatu – organizacja kampanii na rzecz świadomego uczestnictwa w życiu społecznym Wspieranie grup nieaktywnych zawodowo – wsparcie skierowane w szczególności do osób wychowujących dzieci, niepełnosprawnych, bezrobotnych, oraz w wieku 50+ – realizacja programów aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych na rzecz samozatrudnienia lub zatrudnienia w produkcji Wspomaganie zadań mających na celu włączenie społeczne – tworzenie i rozwój spółdzielni socjalnych, adresowanych np. do długotrwale bezrobotnych i niepełnosprawnych, m.in. zakładów pracy chronionej – wspieranie organizacji pozarządowych oraz podmiotów niosących pomoc osobom w trudnej sytuacji życiowej

15 Działania realizujące cele społeczne Strategia zakłada wiele działań z zakresu usług społecznych, stanowiących przedmiot zainteresowania ekonomii społecznej, m.in. związanych z: – edukacją (wyrównywanie szans edukacyjnych na obszarach wiejskich, podnoszenie kwalifikacji zawodowych) – sytuacją demograficzną (dostęp do opieki żłobkowej i przedszkolnej, wspieranie rodzin wielodzietnych) – rynkiem pracy (szkolenia, poradnictwo, wsparcie organizacyjne pracowników i przedsiębiorców) – ochroną zdrowia (zwiększenie dostępności do usług medycznych, opieki nad chorymi, promocja zdrowego stylu życia) – aktywnością fizyczną (tworzenie ośrodków sportowych i rekreacyjnych, propagowanie aktywności fizycznej) – bezpieczeństwem publicznym (walka z przestępczością, wandalizmem, zwiększanie bezpieczeństwa na drogach) Wiele podmiotów ekonomii społecznej wpisuje się zatem w Strategię ze względu na charakter realizowanych przez nie działań

16 Dziękuję za uwagę!

17