Ś RODKI KSZTAŁCENIA ( ŚRODKI DYDAKTYCZNE )

Przedmioty materialne, które dostarczają uczniom bodźców wzrokowych, słuchowych, dotykowych i innych, dzięki czemu usprawniają proces kształcenia

F UNKCJE Ułatwiają poznanie w sposób bezpośredni lub pośredni Pobudzają i intensyfikują procesy myślowe ucznia Zastępują lub dopełniają czynności nauczyciela Wykonywane przez ucznia- zwiększają zaangażowanie, motywują oraz dają możliwość treningu

R ODZAJE ŚRODKÓW KSZTAŁCENIA Wzrokowe Słuchowe Wzrokowo- słuchowe Techniczne Proste Złożone Oryginalne (w warunkach naturalnych) Oryginalne (w warunkach sztucznych) Modele i obrazy (zastępniki) Symbole / schematy Aparaty i maszyny

Funkcje środków dydaktycznych FunkcjeŚrodki POZNAWANIE RZECZYWISTOŚCI W postaci naturalnej Naturalne przedmioty oraz zjawiska lub procesy W postaci zastępczej Modele, obrazy, filmy, przeźrocza, nagrania audio W postaci uogólnionejDiagramy, wykresy, schematy, tabele POZNAWANIE WIEDZY O RZECZYWISTOŚCI Eksponowanie wiadomościPodręczniki, encyklopedie, multimedia Eksponowanie wiadomości za pomocą tekstów Teksty drukowane Eksponowanie wiadomości za pomocą urządzeń technicznych Grafoskopy, czytniki, maszyny dydaktyczne, komputery KSZTAŁTOWANIE EMOCJONALNEGO STOSUNKU DO RZECZYWSTOŚCI Eksponowanie wartości społecznych, moralnych, estetycznych, itd. Obrazy, filmy, nagrania audio, dzieła sztuki DZIAŁANIE PRZETWARZAJĄCE RZECZYWISTOŚĆ Kształcenie sprawności językowych Nagrania audio, film, programy komputerowe Kształcenie sprawności poznawczo- badawczych Urządzenia symulacyjne, komputery, laboratoryjne wyposażenie gabinetów przedmiotowych Kształcenie sprawności ogólnotechnicznych Narzędzia, symulatory, komputery

M ULTIMEDIA Poglądowość Interaktywność Indywidualizacja Kontrola Kształcenie na odległość

P ODRĘCZNIK Materiał reprezentujący treści kształcenia Funkcje: Motywacyjna Informacyjna Ćwiczeniowa Jaki podręcznik wybrać?

F ORMY KSZTAŁCENIA

K RYTERIA PODZIAŁU Liczba uczniów Miejsce uczenia się Czas uczenia się

F ORMY ORGANIZACYJNE SzkolneLekcyjne Zajęcia edukacyjne Zajęcia klasowo- lekcyjne Zajęcia w klasach- pracowniach Pozalekcyjne Zajęcia wyrównawcze Koła zainteresowań Zajęcia świetlicowe Pozaszkolne Praca domowa Wycieczka klasowa Zajęcia w domach kultury, klubach

N AUCZANIE JEDNOSTKOWE Najstarsza forma kształcenia Indywidualne realizowanie zadań dydaktycznych przy pomocy nauczyciela

S YSTEM KLASOWO - LEKCYJNY Podział uczniów na klasy Realizacja rocznego programu nauczania Podstawowa forma nauczania- lekcja Kierowana przez nauczyciela Poświęcona raczej jednemu przedmiotowi + zasada systematyczności + opanowanie podstawowego materiału + wychowanie i socjalizacja - niewystarczające respektowanie indywidualności ucznia -przedmiotowe traktowanie uczniów

S TRUKTURA LEKCJI Sośnicki: Organizacja klasy Kontrola pracy domowej i przygotowanie do nowej lekcji Przeprowadzenie lekcji Podsumowanie nowych informacji Zadanie pracy domowej Klemensiewicz: Faza przygotowawcza: Określenie celu Przygotowanie warunków Ustalenie planu wykonania działania Faza wykonawcza Faza kontrolna Porównanie uzyskanych wyników z planem Wprowadzenie korekty jeśli efekt nie jest zgodny z planem

T YPY LEKCJI Wg strategii uczenia Podająca Problemowa Ćwiczeniowa Eksponująca Wg funkcji Służąca zaznajamianiu uczniów z nowym materiałem Powtórzeniowo- systematyzujące Poświęcona kontroli i ocenie

Z AJĘCIA W KLASACH ŁĄCZONYCH Zajęcia wspólne Naprzemienne zajęcia Głośne- uczniowie pracują wspólnie pod kierunkiem nauczyciela Ciche- samodzielna praca ucznia

F ORMY ORGANIZACYJNE PRACY Praca jednostkowa Uczniowie niezależnie od siebie realizują zadania dydaktyczne Praca zbiorowa Uczniowie „równym frontem” uczestniczą w procesie nauczania Praca grupowa Uczniowie współpracują w grupie Funkcje: motywująca, aktywizująca, wychowawcza Dobór: zróżnicowanie wewnątrz, równoważność między Charakter pracy: jednolity lub zróżnicowany

N AUKA DOMOWA Funkcje nauki domowej: Utrwalenie lub rozszerzenie materiału przerobionego na lekcji Zebranie pomocy naukowych jako podstawy do realizacji nowego tematu Opanowanie określonych wiadomości stanowiących podstawę do przerobienia nowego materiału Kształcenie umiejętności i nawyków Rozwijanie samodzielności myślenia i działania

N AUKA DOMOWA SPEŁNIA SWE FUNKCJE GDY : Łączy się z tematem lekcji Stosuje się odpowiednie rodzaje zadań Jest właściwie zadana Nie przeciąża się uczniów ilością zadań Jest samodzielnie wykonana Systematycznie się ją kontroluje i ocenia

R ÓŻNICOWANIE ZADAŃ Przydzielanie zróżnicowanych zadań obowiązkowych Przydzielanie zadań do wyboru Przydzielania zadań dla chętnych Uwzględnianie zadań proponowanych przez uczniów

Z AJĘCIA POZALEKCYJNE Koła zainteresowań lub grupy wyrównawcze Charakter dobrowolny Dostosowują się do zainteresowań uczniów Zamiast kontroli- prezentowanie dorobku Formy zajęć: Praca masowa Praca grupowa Zajęcia indywidualne

W YCIECZKI SZKOLNE Bezpośrednie zaznajomienie z rzeczami, wydarzeniami, zjawiskami itd. Precyzowanie zadań Prezentowanie rezultatów Cele wychowawcze

S PRAWDZANIE I OCENIANIE WYNIKÓW PROCESU KSZTAŁCENIA

C ELE : Określenie poziomu uczniów w celu przygotowania odpowiedniego programu Poprawne organizowanie, systematyczna realizacja i doskonalenie procesu nauczania Określenie aktualnego poziomu i stanu opanowania treści programowych Określenie rezultatów pracy dydaktycznej po zakończeniu kształcenia

F UNKCJE Diagnostyczna ustalenie stopień opanowania wiadomości i umiejętności Profilaktyczna eliminowanie czynników negatywnie wpływających na efekty uczenia się Prognostyczna przewidywanie dalszych osiągnięć ucznia Dydaktyczna porządkowanie posiadanej wiedzy, korygowanie błędów Selektywna klasyfikowanie uczniów do danej grupy Poznawcza analiza procesu kształcenia Kształcąca aktywizacja ucznia, zwiększenie motywacji, rozwój samooceny i samokontroli Wychowawcza oddziaływanie na sferę osobowościową

W YMAGANIA WOBEC SPRAWDZANIA Całość procesu dydaktycznego Ekonomia i urozmaicenie Obiektywność Brak zasady stałego łączenia sprawdzania z oceną Eliminowanie lęku, wstydu

F ORMY Miejsce w procesie kształcenia Wstępne Bieżące (kształtujące) Końcowe (sumujące) Nowy system oceniania Ocenianie wewnątrzszkolne Szkolny system oceniania Przedmiotowy system oceniania Ocenianie zewnętrzne Sprawdzian w klasie szóstej Egzamin gimnazjalny Egzamin maturalny

P OMIAR Jednostopniowy Wszystkie elementy treści (zadania) traktowane są jak jednakowo ważne, decyduje norma ilościowa Wielostopniowy Wymagania co do elementów treści nauczania: Konieczne najłatwiejsze, niezbędne do dalszego uczenia się ogółu wiedzy, praktyczne Podstawowe najprostsze i uniwersalne, niezbędne do kształcenia się na bieżącym i dalszych etapach, użyteczne w działalności pozaszkolnej ucznia Rozszerzające bardziej złożone, mniej typowe, przydatne lecz nie konieczne Dopełniające trudne, złożone i unikatowe, twórcze, wyspecjalizowane Wykraczające pozaprogramowe, wykraczające poza dany szczebel szkoły

P RZEPROWADZENIE KONTROLI POWINNY POPRZEDZIĆ : Analiza programu nauczania Formułowanie pytań/zadań na podstawie przyjętej taksonomii celów kształcenia Ustalenie kryteriów i norm odpowiedzi Ustalenie procedury przeprowadzenia kontroli

M ETODY (1) Sprawdzian ustny Bezpośrednia rozmowa ucznia z nauczycielem Różnorodność pytań Pytania najpierw do klasy, potem do ucznia Zalety: Bezpośredni kontakt Rozwijanie umiejętności wypowiedzi ustnej Śledzenie procesów myślowych ucznia Wady: Długi czas, bierność uczniów, którzy nie uczestniczą Obciążenie psychiczne Subiektywizm Fragmentaryczność sprawdzania

M ETODY (2) Sprawdzian pisemny Wypracowania bieżące (kartkówki) Prace klasowe Prace domowe Zalety: Postać „materialna”- możliwość wielokrotnej analizy Możliwość porównywania wszystkich uczniów Wdrażanie do samodzielności Ekonomia pracy z cała grupą Wady: Pracochłonność oceniania Odroczona informacja zwrotna

M ETODY (3) Sprawdzian praktyczny Posługiwanie się książką Obserwacja ucznia

D O ZASTANOWIENIA SIĘ Oceniać wiedzę/umiejętności czy chęci/starania? Ściąganie- tępić (jak?) czy przyzwalać? Ewaluacja nauczycieli?

D ZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ