Relacje inwestorskie 15 kwietnia 2016 r.

TYTUŁEM WSTĘPU… na GPW dominują małe i średnie spółki, które nie zawsze doceniają znaczenia relacji inwestorskich podstawowym źródłem informacji dla inwestorów indywidualnych są media inwestorzy instytucjonalni mają swoich analityków brak jest raportów analitycznych dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw raport roczny - niewykorzystany instrument komunikacji strona internetowa – kluczowa i zawsze aktualna promocja marki w ramach investor relations 2

Agenda 1.Wprowadzenie 2.Polityka informacyjna spółki 3.Komunikacja z inwestorami 4.Serwis investor relations 5.Obowiązki informacyjne spółek 6.Raporty 7.Investor relations vs corporate governance 8.Podsumowanie 3

1. Wprowadzenie 4

Relacje … Relacje międzyludzkie – interpersonalne pojęcie socjologiczne określające ogół stosunków społecznych, instytucji i środków kontroli społecznej wiążących jednostki w grupy i kręgi społeczne i zapewniających ich trwanie Relacje rodzinne Relacje społeczne Relacje biznesowe Sprzedaż relacyjna Relacje inwestorskie 5

Relacje … Jim Cathcart : Relacje są albo aktywne albo pasywne Inteligencja relacji jako zdolność rozumienia relacji międzyludzkich i wykorzystywania ich do osiągnięcia pożądanego efektu 6

Relacje inwestorskie - definicja National Investor Relations Institute (najstarszej instytucji relacji inwestorskich) „relacje inwestorskie to element zarządzania strategicznego, obejmujący finanse, komunikację, marketing i przestrzeganie prawa obrotu papierami wartościowymi, który umożliwia efektywną komunikację między spółką, społecznością inwestorską i pozostałymi zainteresowanymi stronami i w efekcie przyczynia się do rzetelnej wyceny papierów wartościowych przez rynek”. 7

Relacje inwestorskie - historia Historia inwestor relations (IR) sięga połowy lat trzydziestych ubiegłego wieku, kiedy to w 1933 oraz 1934 roku przyjęto w Stanach Zjednoczonych ustawy o papierach wartościowych oraz o obrocie papierami wartościowymi. Relacje inwestorskie powstały wówczas dla ochrony społeczeństwa amerykańskiego przed nadużyciami w emisji i obrocie papierami wartościowymi.* * 8

Relacje inwestorskie - początki w Polsce W Polsce pierwsza jednostka odpowiedzialna za kontakty z inwestorami powstała w 1993 roku (dwa lata po rozpoczęciu działalności przez Warszawską Giełdę Papierów Wartościowych) Rynek relacji inwestorskich w Polsce jest młody, ale bardzo dynamiczny 9

Istota relacji inwestorskich (1) dialog pomiędzy firmą, a określonymi grupami adresatów strategicznie zaplanowany wachlarz instrumentów komunikacyjnych służących do podtrzymania stosunków spółki z jej obecnymi i przyszłymi akcjonariuszami budowa lub wzmocnienie zaufania do firmy, pozyskanie lojalnych inwestorów dostarczanie informacji finansowych oraz przedstawianie strategii działalności spółki 10

Istota relacji inwestorskich (2) relacje inwestorskie nie służą bezpośrednio zwiększeniu wartości spółki. Jednak mają wpływ na sposób postrzegania i ocenę spółki wysoki stopień znajomości firmy zwiększa zwykle zainteresowanie jej akcjami, co korzystnie wpływa na ich kurs. właściwie prowadzona polityka informacyjna wpływa na wzrost identyfikacji akcjonariuszy ze spółką oraz zaufania do zarządu. 11

Otoczenie inwestycyjne spółki giełdowej akcjonariusze (inwestorzy branżowi, kapitałowi, instytucjonalni, indywidualni) interesariusze zewnętrzni (dostawcy, kooperanci) kontrahenci interesariusze wewnętrzni (pracownicy spółki) media - ośrodki opiniotwórcze biura maklerskie, banki i analitycy instytucje rynku kapitałowego (GPW, KDPW, KNF …) 12

13 Relacje Inwestorskie podstawy relacje inwestorskie to proces ciągły relacje inwestorskie muszą mieć swój budżet relacje inwestorskie to proces zorganizowany (profesjonalizm) relacje inwestorskie tworzone są wewnętrznie i zewnętrznie Firma zewnętrzna nie jest konkurencją dla działań IR podejmowanych w spółce, ale ich uzupełnieniem. Agencja IR obsługiwać określone działania (np. przygotowanie raportu rocznego, road-show) lub stale współpracować i doradzać Optymalnie - jeśli Zespół IR bezpośrednio podlega członkowi Zarządu.

Relacje Inwestorskie to … przejrzystość i otwartość wiarygodność spójność terminowość umiejętność słuchania i interaktywność zgodność z przepisami integralność oraz powiązanie z innymi departamentami 14

Działania IR strona www. – dedykowane sekcje biuletyny informacyjne i inne materiały drukowane spotkania otwarte, Road-show spotkania indywidualne (1:1) kontakty telefoniczne i centra informacyjne wizyty studialne w spółce, dni otwarte targi, seminaria, wystawy raporty bieżące i komunikacja finansowa raport roczny walne zgromadzenie akcjonariuszy (WZA) konferencje prasowe, wywiady, informacje prasowe programy lojalnościowe dla akcjonariuszy działalność społeczna i charytatywna itp (CSR) 15

Nie mylić z PR! zasięg działań investor relations mylony jest jednak z public relations działania IR w spółkach nie powinny ograniczać się do sprawnego zarządzania przepływem informacji miedzy spółką a rynkiem kapitałowym, kontaktów z mediami i jej promocji czyli do giełdowego PR (jest to element konstrukcji strategii IR) IR ma znacznie większy zakres – powinna czerpać po równo z dorobku PR oraz z wiedzy z obszarów zarządzania, marketingu, czy też finansów z uwagi na fakt, iż cena akcji najczęściej nie odzwierciedla wartości fundamentalnej spółek (jest przewartościowana lub niedowartościowana), to różnica ta jest podstawowym obszarem zainteresowania IR 16

17 2. Polityka informacyjna spółki

18 informacja - wpływa na podejmowanie decyzji przez inwestorów informacja - zmniejsza ryzyko nietrafionych inwestycji równy dostęp do informacji równy dostęp do tych samych informacji Cechy dobrej informacji: aktualna, precyzyjna, wyczerpująca, weryfikowalna, rzetelna, transparentna, zrozumiała, istotna Informacja dla inwestorów

Źródła informacji o spółkach raporty bieżące i finansowe spółek analizy i rekomendacje analityków zewnętrznych analizy i rekomendacje analityków wewnętrznych mailing bezpośredni do osób zainteresowanych spółką stały kontakt telefoniczny ze spółką agencje informacyjne (Reuters, PAP, Bloomberg) serwisy finansowe strona internetowa spółki 19

20 Polityka informacyjna Cechy dobrej polityki informacyjnej Wypełnianie obowiązków informacyjnych w sposób planowy, przemyślany, z długoletnią strategią budowania przewagi konkurencyjnej spółki w tle Zakres Wypełnianie ustawowych obowiązków informacyjnych - za mało Kampanie informacyjno – reklamowe - unikać szumu informacyjnego

3. Komunikacja z inwestorami 21

Czego od spółki oczekują inwestorzy ? Inwestorzy oczekują: dobrych wyników i stabilnie rosnących przychodów optymalizacji ponoszonych kosztów względem osiąganych przychodów jasno sprecyzowanej i konsekwentnie realizowanej strategii rozwoju osiągania wcześniej założonych wskaźników efektywności informacji o zmianach mających istotny wpływ na wycenę (planowane emisje, jednorazowe zyski, itp.) informacji o czynnikach mających negatywny wpływ na spółkę otwartej polityki informacyjnej – przede wszystkim w trudnych sytuacjach stałego dopływu informacji 22

23 Komunikacja spółki - podstawy świadomość polityki komunikacyjnej – na poziomie zarządu, rady nadzorczej, właściciela (głównego akcjonariusza) profesjonalizm i intuicja dedykowane osoby/zespół osób odpowiednie narzędzia i budżet procedury nie tylko zewnętrzna pracownik to też klient ! każdemu według potrzeb

24 intranet, e-mali, systemy informacyjne procedury, regulaminy, dokumenty HR komunikaty ścienne, plakaty informacyjne spotkania z zarządem, kierowników z zespołami biuletyny firmowe (elektroniczne, drukowane) radiowęzeł, telewizja wewnętrzna eventy, szkolenia i imprezy integracyjne broszury okazjonalne, podręczniki pracownika telefon Komunikacja wewnętrzna - narzędzia

25 dni otwarte w spółce dla analityków, mediów i inwestorów wydawnictwa dla poszczególnych grup: –biuletyny, skróty raportów finansowych, raport roczny, wydawnictwa okazjonalne, przewodniki dla akcjonariuszy, wydawnictwa szczegółowe edukacja akcjonariuszy (centra informacyjne) artykuły prasowe o spółce, ogłoszenia road-show programy lojalnościowe strona internetowe Komunikacja zewnętrzna - narzędzia

Komunikacja z inwestorami indywidualnymi w procesie IPO wsparcie procesu sprzedaży oferty promocja firmy i produktu lepsza wycena w czasie debiutu oraz późniejszych notowań zwiększenie płynności kluczowy moment w budowania pozycji i prestiżu na rynku kapitałowym 26

Warunki skutecznej komunikacji z inwestorami opracowanie strategii komunikacji dedykowanej inwestorom indywidualnym wysoki poziom Relacji Inwestorskich on-line stosowanie bezpośrednich narzędzia komunikacji z inwestorami indywidualnymi np. wideokonferencje, road-show, etc. 27

Komunikacja z inwestorami instytucjonalnymi Dla inwestorów instytucjonalnych istotne jest: transparentność spółki (tu rola „corporate governance”) kompetencje zarządzających w zakresie strategii rozwoju spółki kryteria płynnościowe (kapitalizacja spółki, „free float”, wartość obrotów) stosowane standardy rachunkowości kryteria fundamentalne (potencjał wzrostu zysków jakość zysków wartości wskaźników rynkowych) 28

4. Serwis investor relations 29

najtańsza i najszybsza publikacja danych możliwość zaprezentowania rzetelnych i pełnych informacji o firmie w jednym miejscu stworzenie pełnej bazy danych o firmie bezpośredni kontakt z odbiorcą informacji możliwość informowania via możliwość szybkiej reakcja na różnego typu sytuacje (np. kryzysowe) prezentacje dla inwestorów, serwis prasowy Internetowy serwis nowoczesne narzędzie IR 30

Serwis IR spółki - zawartość (1) Informacje o spółce struktura organizacyjna obszary lub rodzaje działalności historia spółki perspektywy rozwoju życiorysy członków zarządu i rady nadzorczej kontakt 31

Serwis IR spółki - zawartość (2) Strategia/plany rozwojowe informacje o planach rozwoju spółki, definicja misji i strategii spółki, inwestycje, przejęcia 32

Serwis IR spółki - zawartość (3) Corporate Governance władze spółki (informacje nt. komitetu ds. audytu, komitetu ds. wynagrodzeń) informacje na temat przestrzegania przez spółkę zasad ładu korporacyjnego (oświadczenie) kodeks zasad ładu korporacyjnego (wewnętrzny, grupy) 33

Serwis IR spółki - zawartość (4) Akcje /Notowania wykresy i tabele obrazujące wyniki notowania akcji spółki w perspektywie bieżącej, tygodniowej lub miesięcznej prospekt struktura akcjonariatu (najwięksi akcjonariusze) informacje na temat kwoty i terminu wypłaty dywidendy wykresy, analizy 34

Serwis IR spółki - zawartość (5) Raporty dane finansowe spółki (m.in. raporty roczne i kwartalne, statystyki obrotów, produkcji lub sprzedaży, raporty bieżące 35

Serwis IR spółki zawartość (6) Wydarzenia / aktualności kalendarium wydarzeń korporacyjnych (m.in. daty ogłoszenia wyników kwartalnych i innych informacji dotyczących działalności spółki, daty spotkań z analitykami i członkami władz spółki) archiwum (m.in. raporty i opracowania finansowe, prezentacje, nagrania wystąpień członków władz firmy, relacje z Walnych Zgromadzeń) 36

5. Obowiązki informacyjne spółek giełdowych 37

Obowiązki informacyjne spółki to… obowiązek, ale i przywilej, stałego i bezpośredniego informowania inwestorów o biznesie Spółki większa kontrola nad obiegiem i ochroną informacji możliwość kształtowania pozytywnego wizerunku firmy, promocja marki istotna odpowiedzialność i ryzyko związane z funkcją pełnioną w firmie ograniczenie możliwości inwestycyjnych 38

Przygotowanie do wykonywania obowiązków informacyjnych szczegółowe poznanie obowiązków informacyjnych stworzenie bazy regulacji stworzenie komórki odpowiedzialnej za obowiązki informacyjne opracowanie i implementacja zasad obiegu i ochrony informacji kontrola obiegu i ochrony informacji w spółce procedury kryzysowe 39

Zadania komórki IR w zakresie wykonywania obowiązków informacyjnych stałe monitorowanie informacji i ich obiegu w spółce (umiejętność „redukcji” szumu informacyjnego) przewidywanie określonych zdarzeń, wcześniejsze przygotowanie, możliwych scenariuszy i rodzaju/sposobu rozwiązania (gotowe pomysły) ustalenie zakresu, trybu i terminów przekazywania raportów okresowych ustalenie tryb i terminów przekazywania raportów bieżących stały monitoring przepisów 40

Rodzaje obowiązków informacyjnych przekazywanie informacji poufnych przekazywanie raportów/informacji bieżących przekazywanie raportów/informacji okresowych obowiązki związane z opóźnianiem przekazania informacji poufnej obowiązki związane z notyfikacjami akcjonariuszy obowiązki związane z notyfikacjami transakcji insiderów prowadzenie list insiderów obowiązki związane z walnymi zgromadzeniami 41

6. Raporty 42

Raporty bieżące - funkcja Informacje o wszelkich okolicznościach lub zdarzeniach, które mogą mieć istotny wpływ na sytuację gospodarczą, majątkową lub finansową emitenta lub w jego ocenie mogłyby w sposób znaczący wpłynąć na cenę lub wartość notowanych instrumentów finansowych 43

Raporty okresowe - funkcja i typy raport kwartalny raport półroczny raport roczny 44 Raport okresowy zawiera przekazywane przez emitenta informacje okresowe, ujawniające informacje dotyczące emitenta w postaci sprawozdania finansowego i innych dokumentów, sporządzony w określonej dla danego okresu formie i zakresie. Dane zawarte w raporcie pozwalają na dokonanie oceny sytuacji majątkowej i finansowej emitenta, dającej podstawę dla podejmowania decyzji inwestycyjnych

7. Investor Relations vs Corporate Governance 45

Ład korporacyjny - definicja 46 ład korporacyjny (ang. corporate governance) to zbiór zasad postępowania, skierowanych zarówno do organów spółek oraz członków tych organów, jak i do większościowych i mniejszościowych akcjonariuszy system zarządzania i kontroli organizacji gospodarczych, który zapewnia podział praw i odpowiedzialności między różne grupy interesów zaangażowane w działalność firmy, a także określa reguły ustalające jej cele, środki ich osiągania oraz monitorowanie wyników działania firmy (OECD)

Ład korporacyjny - fundamentalne zasady 47 ochrona akcjonariuszy mniejszościowych niezależni członkowie rady nadzorczej (lub rady dyrektorów) kontrola konfliktu interesów transparentność

Ład korporacyjny - funkcja 48 pomoc w wewnętrznym uporządkowaniu spółki i jej relacji z otoczeniem zwiększenie wiarygodności spółki budowa zaufanie wśród inwestorów Narzędzie dla zarządzających umożliwiające zwiększanie wartości spółki

49 Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW – relacje inwestorskie ład informacyjny/przejrzysta polityka informacyjna efektywny dostęp do informacji termin i miejsce WZA obowiązki Zarządu przy zwołaniu WZ w trybie art. 399 par.2-4 ksh odwołanie WZA wymogi odnośnie zawartości stron internetowych spółek giełdowych

Obowiązki informacyjne wynikające z zasad dobrych praktyk Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW Coroczne sprawozdanie obejmujące stosowanie zasad opisanych w „Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW” Sprawozdania opublikowane na oficjalnej stronie internetowej emitenta oraz upublicznione w trybie stosowanym do przekazywania raportów bieżących Dobre Praktyki Spółek notowanych na NewConnect Publikacja wraz z raportem rocznym opisowego raportu dotyczącego stosowania zasad ładu korporacyjnego 50

8. Podsumowanie 51

Investor relations jako element większej całości obowiazki informacyjne corporate governance corporate social responsibility 52

Właściwie prowadzone relacje inwestorskie to … lepsza wycena spółki lojalny akcjonariat łatwiejszy dostęp do kapitału w przyszłości łatwiejsza obrona w przypadku próby wrogich przejęć 53