Zarządzanie Produkcją i Usługami Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Zarządzania Dr inż. Piotr Chwastyk wykład nr 1 – proces produkcyjny

ZPU wyk. I/2 Przedsiębiorstwo (lub inaczej jednostka gospodarcza) – wyodrębniona prawnie, organizacyjnie, techniczno- produkcyjnie i ekonomicznie jednostka, prowadząca działalność gospodarczą, stanowiąca podmiot podstawowej rangi w gospodarce rynkowej, której istotą działalności jest produkcja dóbr lub świadczenie usług. Celem działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie zysku poprzez zaspokajanie potrzeb konsumentów. Z perspektywy finansowej celem przedsiębiorstwa jest wzrost jego wartości rynkowej w średnim i długim okresie z korzyścią dla jego właścicieli. PRZEDSIĘBIORSTWO

ZPU wyk. I/3 Przedsiębiorstwo działa w trzech sferach: marketingu, przygotowania i zakupu czynników produkcji; organizacji oraz przetwarzania czynników produkcji w gotowe produkty lub usługi; dystrybucji i sprzedaży produktów, obsługi klientów i serwisowej obsługi produktów.

ZPU wyk. I/4 Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa: możliwość wytwarzania wyrobów lub świadczenia usług o takiej wartości, jakiej wymagają klienci, w takim czasie i w takich ilościach oraz w takich miejscach, aby zaspokoić popyt. WYMAGANIAMOŻLIWOŚCI Strategia przedsiębiorstwa - dokonanie wyboru dziedziny działalności, wyznaczenie zasobów jakie są mu niezbędne do przetrwania i rozwoju. INWESTYCJEALOKACJA ZASOBÓW ?

ZPU wyk. I/5 PRZEDSIĘBIORSTWO CEL ZASPOKOJENIE POTRZEB KLIENTA informacja o sprzedaży rozpoznanie i zrozumienie potrzeb klientów KLIENT PRODUKT ZEWNĘTRZNY WEWNĘTRZNY WYRÓB USŁUGA OSIĄGANIE ZYSKU (gwarancja rozwoju) = przychód ze sprzedaży – koszty – podatki Zarządzanie działalnością podstawową to sterowanie procesami i informacjami dla osiągnięcia celów SKUTECZNE ! odpowiednie cele planowanie realizacji właściwe postępowanie przy realizacji planów

ZPU wyk. I/6 GOSPODAROWANIE to suma działań podejmowanych w celu zaspokojenia potrzeb członków społeczeństwa (konsumentów i wytwórców). CELOWOŚĆPLANOWANIEGOSPODARNOŚĆ MAKSYMALIZACJA ZYSKU MINIMALIZACJA ŚRODKÓW Produkcja jest to wykorzystanie różnego rodzaju materiałów, środków technicznych, energii i informacji, środków finansowych oraz pracy ludzkiej w celu wytworzenia i dostarczenia klientom wartościowych produktów, które zaspokoją potrzeby i umożliwią uzyskanie satysfakcji. WARTOŚĆ PRODUKTU jakość, niezawodność, nowoczesność, cena, poziom obsługi klienta, sposób i warunki sprzedaży, obsługa gwarancyjna, opieka serwisowa WARTOŚĆ = cena jakość + niezawodność + obsługa klienta

ZPU wyk. I/7 System produkcyjny System produkcyjny - to celowo zaprojektowany i utworzony zbiór elementów rzeczowych, stanowiący całość niezbędny do realizacji produkcji i służący do przekształcania czynników wejścia na czynniki wyjścia. CZYNNIKI PRODUKCJI SYSTEM PRODUKCYJNY PRODUKTY (wyroby lub usługi) System produkcyjny System produkcyjny stanowi celowo zaprojektowany i zorganizowany układ materialny, energetyczny i informacyjny eksploatowany przez człowieka i służący produkowaniu określonych produktów (wyrobów lub usług) w celu zaspokajania potrzeb konsumentów.

ZPU wyk. I/8

ZPU wyk. I/9 Proces produkcji - to uporządkowany ciąg działań, w wyniku których klient otrzymuje produkty o pożądanej wartości, zaspokajające jego potrzeby. W systemie produkcyjnym mamy: wektor wejścia w postaci wszystkich czynników produkcji, wektor wyjścia w postaci wyrobów, usług oraz odpadów, procesy przetwarzania wektora wejścia w wektor wyjścia (proces produkcyjny), proces zarządzania systemem, sprzężenia materialne, energetyczne i informacyjne pomiędzy wymienionymi składowymi systemu produkcyjnego.

ZPU wyk. I/10 Podstawowe cechy procesu produkcyjnego to: CelowośćCelowość – uporządkowany zespół działań i czynności tak zaprojektowany, aby w sposób odpowiednio zaprojektowany i zorganizowany dążył do zrealizowania założonego celu, przy czym cel ten może się zmieniać, DynamikaDynamika – wprawdzie cały proces przebiega według ustalonego porządku na podstawie ustalonych reguł działania w określonych przedziałach czasowych to jednak w warunkach zmienności charakterystyk ilościowych i jakościowych (materiałów, zasobów energetycznych i informacji) musi zapewniać dynamiczny charakter warunków jego funkcjonowania, EkonomicznośćEkonomiczność – przebiega zgodnie z zasadami ekonomii czyli maksymalizacji efektu produkcyjnego w określonych warunkach przy założonym użytecznym efekcie produkcyjnym przy minimalizacji wykorzystania czynników produkcji.

ZPU wyk. I/11

ZPU wyk. I/12 Proces produkcyjny można podzielić na: Proces wytwórczy związany z wytwarzaniem produktu, czyli przetwarzaniem czynników produkcji w produkty (wyroby lub usługi). Związany jest z planowaniem, harmonogramowaniem, sterowaniem ilościowym i jakościowym. Można go podzielić na proces wytwórczy podstawowy, pomocniczy (dotyczy utrzymania ruchu i remontów, dostarczania czynników energetycznych i zapewnienia funkcjonowania tzw. infrastruktury, w tym utylizacji odpadów produkcyjnych), oraz obsługowy dotyczący obsługi administracyjnej, Proces badań i rozwojuProces badań i rozwoju jest odpowiedzialny za: Gromadzenie kapitału i finansowanie przedsięwzięcia (projektu), Prognozowanie i planowanie strategiczne, Projektowanie strategii zarządzania, Projektowanie produktu, konstrukcyjne przygotowanie produkcji, Projektowanie procesu, systemu wytwórczego, zdolności produkcyjnych (technologiczne przygotowanie produkcji), Projektowanie lokalizacji, rozplanowanie maszyn, sieci i instalacji energetycznych, a także projektowanie architektoniczno-budowlane, Przygotowanie czynników produkcji i szkolenie personelu Zapewnienie bazy surowcowej. Proces dystrybucji i obsługi klientaProces dystrybucji i obsługi klienta dotyczy zorganizowania i funkcjonowania sieci sprzedaży, obsługi serwisowej, badań marketingowych.

ZPU wyk. I/13 Produkcja = wytwarzanie + koncepcja nowego wyrobu + projekt + rozwiązanie konstrukcyjne + projekt wytwarzania + utworzenie systemu produkcyjnego + przygotowanie produkcji + dystrybucja + opieka serwisowa opracowanie koncepcji nowego wyrobu; badanie i rozwój koncepcji nowego wyrobu oraz technik jego wytwarzania; projektowanie nowego wyrobu i procesów wytwórczych; zapewnienie jakości i niezawodności; wytwarzanie wyrobu wraz z kontrolą techniczną i odbiorem z systemu wytwórczego; obsługa klientów, sprzedaż wyrobów, serwisowa obsługa; modernizacja wyrobu, projektowanie i instalowanie nowego wyposażenia Kształtowanie wartości wyrobu dla klienta PODSTAWOWE PROCESY PRODUKCYJNE

ZPU wyk. I/14 POMOCNICZE PROCESY PRODUKCYJNE procesy logistyczne, procesy zarządzania. Niezbędne dla realizacji procesów podstawowych, lecz nie kształtujące wartości PROCESY OBSŁUGOWE PRODUKCJI obsługa administracyjna; zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy; ochrona majątku firmy Procesy realizowane ze względów formalnych, administracyjnych, społecznych

Produkt w koncepcji marketingowej T.Levitta TPP wyk. II/15 RDZEŃ (istota produktu) co jest przedmiotem zainteresowania (właściwości, zastosowanie) PRODUKT RZECZYWISTY (marka, kolorystyka, estetyka, jakość) PRODUKT POSZERZONY (czynności i usługi dodatkowe) PRZYKŁAD: Odkurzacz 1.Rdzeń: ma wciągać śmieci 2.PR. Rzeczywisty: marka Zelmer, czerwony kolor 3.PR. Poszerzony: Gwarancja i serwis 1. RDZEŃ (korzyści) 2. PRODUKT RZECZYWISTY 3. PRODUKT POSZERZONY

Funkcje produktu TPP wyk. II/16 Funkcje podstawowe – są niezbędne do działania produktu Funkcje podrzędne – nie są niezbędne do działania produktu Funkcje zbędne - są, ale nikt ich nie oczekuje PRZYKŁAD: Lodówka Funkcje podstawowa (ma chłodzić ) Funkcje podrzędne (kostkarka do lodu) Funkcje zbędne (wydziela ciepło)

ZPU wyk. I/17 Klasyfikacja procesów produkcyjnych według ciągłości i przebiegu w czasie Procesy dyskretne będące elastycznymi kompleksami operacji uwarunkowanymi logicznie w czasie i w przestrzeni, o zmiennej strukturze przystosowanej do charakterystyki ilościowo-jakościowej wytwarzanych wyrobów. Dyskretne procesy produkcyjne są typowymi dla przemysłu elektromaszynowego, samochodowego, hutniczego odzieżowego, poligraficznego. Procesy ciągłe, z reguły aparaturowe, na trwałe powiązane z urządzeniami produkcyjnymi, produkcja zazwyczaj zautomatyzowana „sztywnymi" układami. Procesy produkcyjne ciągłe są typowymi dla ciężkiego przemysłu chemicznego, cementowego, dla energetyki i ciepłownictwa, przemysłu petrochemicznego, (całodobowy cykl pracy)

ZPU wyk. I/18 Procesy wydobywcze związane są z pozyskiwaniem zasobów naturalnych z ziemi, wody, powietrza. Najczęściej wydobywa się surowce kopalniane: węgiel, ruda żelaza, ropa naftowa. Do procesów wydobywczych kwalifikuje się również pozyskiwanie drewna z lasu, połów ryb. Klasyfikacja procesów produkcyjnych według rodzajów stosowanych technologii

ZPU wyk. I/19 Procesy przetwórcze powodują przemiany właściwości fizykochemicznych surowców i często prowadza do uzyskiwania zupełnie innych materiałów. Typowym przykładem jest ciężka synteza chemiczna, hutnictwo, energetyka cieplna i elektroenergetyka oraz przetwórstwo surowców rolniczych.

ZPU wyk. I/20 Procesy obróbkowe powodują zmianę kształtów i cech powierzchni lub struktury wewnętrznej wyrobów z materiałów metalowych, z drewna, tworzyw sztucznych itp., a także uszlachetnianie wstępne surowców rolniczych przetwarzanych w artykuły żywnościowe. Wyróżnia się tu procesy: kształtowania, obróbki cieplnej, obróbki powierzchniowej, obróbki fizykochemicznej.

ZPU wyk. I/21 Procesy montażowe i demontażowe mają na celu złożenie wyrobu z dwu lub wielu części składowych i doprowadzenie go do stanu gotowości użytkowej. Demontaż przeprowadza się często w ramach remontów i napraw urządzeń technicznych, chcąc wymienić zużytą część lub dokonać jej naprawy.

ZPU wyk. I/22 Procesy naturalne i biotechnologiczne powodują zmianę struktury powierzchniowej i wewnętrznej materiałów, z których wykonano wyroby przemysłowe i instalacje techniczne. Ponadto do tej grupy zalicza się procesy polegające na wykorzystaniu żywych organizmów lub komórek czynnych biologicznie do wytwarzania pożądanych związków i innych struktur, a także do utylizacji szkodliwych związków struktur w warunkach zanieczyszczenia środowiska i nadmiernego zużycia nieodnawialnych surowców energetycznych.

ZPU wyk. I/23 Aparaturowe procesy produkcyjne charakteryzują się tym, że przebiegają w specjalnych urządzeniach zwanych ogólnie aparatami, w których na przedmiot pracy oddziałują chemikalia lub energia, a pracownik tylko obserwuje i reguluje przebieg i okres ich trwania.

ZPU wyk. I/24 Klasyfikacja procesów produkcyjnych według rodzajów stosowanych środków pracy ręczne maszynowe zautomatyzowane wspomagane komputerowo

ZPU wyk. I/25 Klasyfikacja procesów produkcyjnych według cech technologicznych proste złożone