Efekty i doświadczenia z perspektywy funduszy norweskich zrealizowano ponad 1400 projektów, w tym 413 projektów indywidualnych, programów oraz ponad 1000 projektów w ramach 6 grantów blokowych; zakontraktowano 100% alokacji dla Polski, tj. kwotę ok. 528,2 mln euro. Wydatkowano ponad 95% tej kwoty; pieniądze norweskie stanowiły ważne uzupełnienie funduszy UE w czasie perspektywy ; gminy i powiaty zrealizowały ok. 180 projektów, w tym ok. 75 projektów zostało zrealizowanych przez miasta i gminy miejskie.

Stan wdrażania funduszy norweskich w ramach drugiej edycji na lata , Polska otrzymała jeszcze większą kwotę – 534,8 mln euro; realizowanych będzie w sumie 17 programów (w tym 2 programy wdrażane bezpośrednio przez instytucję z Państw-darczyńców, tj. Innovation Norway) (schemat wdrażania programów w kolejnym slajdzie); obecnie trwają nabory w obszarach: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii; Dziedzictwo kulturowe; Promowanie różnorodności kulturowej, gdzie aplikować mogą JST; podejście programowe – Operatorzy odpowiedzialni za wdrażanie poszczególnych programów; KPK nadzoruje i koordynuje ten proces.

PODEJSCIE PROGRAMOWE MF EOG / NOR MF PROGRAMY - umowa w sprawie Programu (KPK – KMF/NMSZ) - umowa w sprawie realizacji Programu (KPK – Operator) PROJEKTY, w tym PREDEFINIOWANE Umowa w sprawie projektu (Operator – beneficjent)

Które obszary otrzymały wsparcie w perspektywie ? Zakres tematyczny (ilość wdrażanych w obszarze programów) Dostępna pula (mln euro) Ochrona środowiska i energia odnawialna (4) 110 Fundusz dla Organizacji Pozarządowych 37 Rozwój społeczny i regionalny (3)79,54 Dziedzictwo kulturowe (2)70 Badania naukowe i stypendia(2)46,83 Schengen i sprawy wewnętrzne (4)40 Godna praca i dialog trójstronny (1)3,11

Programy funduszy norweskich , w ramach których beneficjentami mogą być jednostki samorządu terytorialnego

Program Operacyjny PL04 „Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii” Realizowany będzie w ramach perspektywy finansowej i współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Alokacja przeznaczona na nabór Otwarty nabór wniosków: 10 VI - 12 VIII 2013 na kwotę EUR Projekt predefiniowany: EUR Fundusz Współpracy Dwustronnej na poziomie programu: EUR

Wnioskodawcy Władający lub właściciele obiektów budowlanych, źródeł ciepła lub energii elektrycznej, węzłów cieplnych oraz instalacji, maszyn lub urządzeń, którymi są jednostki sektora finansów publicznych lub podmioty niepubliczne, realizujące zadania publiczne. Partnerstwo z instytucjami państw-darczyńców na poziomie projektów nie jest wymagane.

Program Operacyjny PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów” Realizowany będzie w ramach perspektywy finansowej i współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Alokacja przeznaczona na nabór Otwarty nabór wniosków: 29 III - 17 VI 2013 na kwotę EUR Fundusz małych grantów: EUR Projekt predefiniowany: EUR Fundusz Współpracy Dwustronnej na poziomie programu: EUR

Wnioskodawcami mogą zostać: Podmioty publiczne lub prywatne, komercyjne i niekomercyjne, jak również organizacje pozarządowe (NGOs) powstałe zgodnie z prawem polskim, które działają w interesie publicznym, między innymi jednostki samorządu terytorialnego i państwowe jednostki organizacyjne, w tym Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” (PGL LP) oraz podmioty prywatne. Partnerstwo z instytucjami państw-darczyńców na poziomie projektów nie jest wymagane.

Program Operacyjny PL03 „Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych” Realizowany będzie w ramach perspektywy finansowej i współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Alokacja przeznaczona na nabór Otwarty nabór wniosków: 18 III - 20 V 2013 na kwotę EUR 4 projekty predefiniowane w partnerstwie z instytucjami państw-darczyńców: EUR Fundusz Współpracy Dwustronnej na poziomie programu: EUR

Wnioskodawcy podmioty sektora publicznego działające w obszarach środowiskowych w przypadku projektów predefiniowanych beneficjentami są: – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Główny Urząd Geodezji i Kartografii

Kontakt Ministerstwo Środowiska Departament Funduszy Europejskich ul. Wawelska 52/ Warszawa Tel.: (22) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Departament Funduszy Norweskich ul. Konstruktorska 3a Warszawa tel.: (22) , (22)

1) Program nieinwestycyjny: Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej Alokacja – 11,1 mln euro 2) Program inwestycyjny: Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego – 70,5 mln euro Kwota przeznaczona na projekty z zakresu kultury to 81,6 mln euro, czyli ok. 330 mln zł. Wsparcie dla kultury

Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej Nabór na bilateralne projekty współpracy kulturalnej w dziedzinie muzyki i sztuk scenicznych, edukacji, dziedzictwa kulturowego, sztuk plastycznych i wizualnych nabory wniosków: 15 czerwca – 15 października 2012 r. 15 kwietnia - 16 sierpnia 2013 r. Dostępna kwota: 4,9 mln euro (20,9 mln zł) Liczba złożonych wniosków w I naborze: 132 Łączna wnioskowana kwota dofinansowania: 150 mln zł Całkowita wartość wnioskowanych projektów: 179 mln zł

Operator Programu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Beneficjenci państwowe i samorządowe instytucje kultury, instytucje filmowe; publiczne szkoły artystyczne i uczelnie artystyczne; uczelnie publiczne (w przypadku projektów realizowanych przez ich wydziały artystyczne oraz wydziały związane z: kulturoznawstwem, historią, dziedzictwem kulturowym, zarządzaniem kulturą); archiwa państwowe; jednostki samorządu terytorialnego i ich związki; organizacje pozarządowe ze sfery kultury. Partnerstwo z instytucjami państw-darczyńców na poziomie projektów jest wymagane. Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej

Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego Nabór na projekty dotyczące rewitalizacji historycznych obiektów i zespołów zabytkowych, instytucji kultury, konserwacji zabytków ruchomych oraz księgozbiorów, zasobów cyfrowych w dziedzinie kultury nabór wniosków: 4 VI - 16 IX 2013 na kwotę EUR Operator Programu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Współpraca: Norweski Dyrektoriat ds. Dziedzictwa Kulturowego

Beneficjenci państwowe i samorządowe instytucje kultury, instytucje filmowe publiczne szkoły artystyczne i uczelnie artystyczne; uczelnie publiczne (w przypadku projektów realizowanych przez ich wydziały artystyczne oraz wydziały związane z: kulturoznawstwem, historią, dziedzictwem kulturowym, zarządzaniem kulturą); archiwa państwowe; jednostki samorządu terytorialnego i ich związki; kościoły i związki wyznaniowe organizacje pozarządowe ze sfery kultury. Partnerstwo z instytucjami państw-darczyńców na poziomie projektów nie jest wymagane.

- Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej - Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego Kontakt: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Funduszy Europejskich ul. Krakowskie Przedmieście 15/ Warszawa

Inicjatywy na rzecz ochrony zdrowia Operator Programu: Ministerstwo Zdrowia. Cel ogólny dla obszaru programowego:  Poprawa zdrowia publicznego  Ograniczenie społecznych nierówności w zdrowiu Dwa programy dla obszaru ochrona zdrowia: Program PL 07: Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych. Program PL 13: Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu.

Program PL07: Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych. Obszary tematyczne Poprawa opieki perinatalnej – świadczenia z zakresu profilaktyki, diagnostyka i leczenie w celu zwiększenia liczby urodzeń. Lepsze dostosowanie opieki zdrowotnej w celu sprostania potrzebom szybko rosnącej populacji osób przewlekle chorych i niesamodzielnych oraz osób starszych. Profilaktyka chorób nowotworowych mająca na celu zmniejszanie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu nowotworów w Polsce.

Program PL07: Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych. Podmioty prowadzące działalność leczniczą świadczące usługi zdrowotne finansowane ze środków publicznych oraz ich organy założycielskie. Podmioty prowadzące działalność leczniczą przekształcone w spółki kapitałowe. Instytuty badawcze funkcjonujące w sektorze ochrony zdrowia. Uczelnie medyczne lub wyższe szkoły publiczne prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w zakresie nauk medycznych. Domy pomocy społecznej finansowane ze środków publicznych oraz ich podmioty założycielskie. Organizacje pozarządowe działające w sektorze ochrony zdrowia. Z aplikowania wyłączone są podmioty funkcjonujące poza publicznym systemem finansowania. Partnerstwo z instytucjami państw-darczyńców na poziomie projektów nie jest wymagane.

Program PL 13: Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu. Program partnerski Operator Programu: Ministerstwo Zdrowia Partner na poziomie Programu: Norweski Dyrektoriat do Spraw Zdrowia Program realizowany w ramach NMF. Program składa się z:  Projektu predefiniowanego  Projektów pilotażowych dotyczących promocji zdrowia i/lub profilaktyki zdrowotnej poprzez: -programy profilaktyczne -działania edukacyjne na temat ochrony zdrowia

Program PL 13 Nabór wniosków - projekty pilotażowe: Kompleksowe programy zdrowotne wdrażana na poziomie powiatów. Będą dotyczyły szeroko zakrojonych działań w zakresie Zdrowia publicznego w społecznościach lokalnych w wybranych powiatach. Nabór do projektów pilotażowych dotyczących promocji zdrowia oraz profilaktyki zdrowotnej dla społeczności lokalnych będzie odbywał się w drodze konkursu – wnioskodawcami mogą być jednostki samorządu terytorialnego (powiaty). Parametry finansowe: Poziom dofinansowania wynosi 100 % kosztów kwalifikowanych projektu. - Minimalna wartość projektu: EUR - Maksymalna wartość projektu: EUR

Nabory wniosków: dla PL III - 28 VI 2013 (termin wydłużony) na kwotę EUR dla PL 13 nabór planowany na IV kw 2013r na kwotę EUR SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE BĘDĄ DOSTĘPNE NA STRONIE

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć Operator: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej; Wartość programu z funduszy norweskich: euro Beneficjenci: JST i organizacje pozarządowe, które zajmują się udzielaniem bezpośredniej pomocy rodzinom dotkniętym przemocą w rodzinie oraz ze względu na płeć; Partnerstwo z instytucjami państw-darczyńców na poziomie projektów nie jest wymagane; Jeden nabór wniosków na kwotę 600 tys EUR w ramach Funduszu Małych Grantów– od 28 VI do 16 IX br.; Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej jako beneficjentów projektów predefiniowanych;

ROZWÓJ MIAST poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego

Uzasadnienie realizacji Programu Miasta, szczególnie obszary metropolitalne, jako główne źródło rozwoju regionów, wymagają niezbędnej interwencji - opracowanie schematów i mechanizmów skutecznej współpracy; Potrzeba budowania potencjału i mechanizmów wspólnej identyfikacji i rozwiązywania problemów o charakterze terytorialnym, zwłaszcza w miastach i na ich terenach funkcjonalnych, gdzie skoncentrowany jest kapitał ludzki; Potrzeba spójnej polityki miejskiej w celu wzmocnienia współpracy i wymiany doświadczeń pomiędzy miastami oraz stworzenia trwałych partnerstw.

Podstawowe informacje o Programie Dostępne dofinansowanie – € – wielkość dofinansowani (max. 85%) projektów: od € do € Beneficjenci – jednostki samorządu terytorialnego i ich związki (również we współpracy z partnerami społecznymi i/lub jednostkami samorządowymi z państw- darczyńców) - wymagane partnerstwo co najmniej dwóch JST, w tym jednego miasta/gminy miejsko-wiejskiej; – natura kwalifikowalnych działań wymaga współpracy międzysamorządowej i międzysektorowej. Operator – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Struktura programu – projekt predefiniowany (charakter doradczy, wdrażany przez ZMP + jedn. Norweska- KS) – 83 projekty konkursowe (nabór: I-IV br.) poddane obecnie ocenie merytorycznej

Projekt predefiniowany Budowanie kompetencji do współpracy międzysamorządowej i międzysektorowej jako narzędzia rozwoju lokalnego i regionalnego – realizowany przez Związek Miast Polskich we współpracy ze Związkiem Powiatów Polskich i Związkiem Gmin Wiejskich oraz partnerem norweskim– Związkiem Władz Lokalnych i Regionalnych (KS). – do projektu zgłosiło się 61 partnerstw, które deklarują udział w konkursie Cel projektu – przygotowanie partnerstw samorządowych do ubiegania się o dofinansowanie i wsparcie w realizacji projektów konkursowych; – podniesienia kompetencji przedstawicieli JST w zakresie współpracy międzysamorządowej (między różnymi szczeblami samorządu) i międzysektorowej (z org. pozarządowymi, org. przedsiębiorców i innymi przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego) jako narzędzi rozwiązywania problemów społeczno – ekonomicznych na danym terenie; – zapewnienia wymiany doświadczeń między JST planującymi przygotowanie projektów składanych w trybie konkursowym.

Projekty konkursowe – kwalifikowalne produkty – zintegrowane strategie rozwoju dla całego obszaru miejskiego (miasta wraz z jego obszarem funkcjonalnym) w wymiarze ogólnym lub sektorowym, w tym analizy sektorowe i badania społeczne; – strategie i polityki sektorowe dla obszaru funkcjonalnego; – plany operacyjne do w/w strategii (nowych lub istniejących); – dokumentacja projektowa (np. studia wykonalności) dla działań wynikających z opracowanych dokumentów strategicznych; – plan rozwoju instytucjonalnego partnerstwa, w tym opracowanie umów, porozumień oraz działania szkoleniowo-doradcze w celu ich realizacji; – plan komunikacji i konsultacji społecznych działań partnerstwa, w tym konsultacji tworzonych dokumentów.

Ogłoszenie i przeprowad zenie przez Operatora konkursu otwartego styczeń- kwiecień 2013 Formalna ocena wniosków/ ewentualna procedura odwoławcza maj/czerwiec 2013 Ogłoszenie listy rankingowej i rezerwowej projektów wybranych przez Komitet ds. Wyboru Projektów czerwiec – wrzesień 2013 HARMONOGRAM OCENY PROJEKTÓW Merytorycz na ocena wniosków/ ewentualna procedura odwoławcz a IV kw. 2013

WSPARCIE DLA SAMORZĄDÓW – harmonogram konkursów Nazwa konkursuTermin rozpoczęcia/ zakończenia konkursu Źródło finansowania Programu Wsparcie jako ś ci us ł ug publicznych V - VIII 2012 POPT Projekt predefiniowany w ramach Programu Regionalnego VII - IX 2012 (nabór do projektu na podstawie kolejności zgłoszeń) MF EOG Wsparcie tworzenia obszarów funkcjonalnych – część I XI 2012 – II 2013 POPT Nabór otwarty w ramach Programu Regionalnego I-IV 2013 MF EOG Wsparcie tworzenia obszarów funkcjonalnych – część II VI-IX 2013 POPT

Konkursy dotacji dla JST finansowane ze środków POPT 1.Konkurs dla JST oraz zrzeszeń jednostek samorządu terytorialnego na działania wspierające podnoszenie dostępności, jakości i efektywności usług publicznych Cel konkursu: upowszechnienie idei traktowania usług publicznych jako narzędzi polityki rozwoju, wzmocnienie zdolności JST do świadczenia usług publicznych o wysokiej dostępności i jakości oraz wspieranie współpracy między JST w zakresie realizacji tych usług. Złożono 54 wnioski na łączna kwotę ,74 zł dofinansowania ze środków dotacji Dofinansowanie otrzymały 24 projekty łącznie na kwotę ,96 zł dotacji

Konkursy dotacji dla JST finansowane ze środków POPT 2. Konkurs dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania miejskich obszarów funkcjonalnych (1 edycja) Cel konkursu: upowszechnienie podejścia funkcjonalnego w planowaniu przestrzennym oraz promocja zintegrowanego podejścia do problemów danego obszaru. Konkurs ma wspierać określanie granic zasięgu miejskich obszarów funkcjonalnych i kierunków ich rozwoju Złożono 78 wnioski na łączna kwotę zł dofinansowania ze środków dotacji Dofinansowanie otrzymały 32 projekty łącznie na kwotę zł dotacji

Konkursy dotacji dla JST finansowane ze środków POPT 3. Konkurs dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych (edycja 2) Cel konkursu: stworzenie warunków umożliwiających określenie obszarów współpracy pomiędzy JST w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych. Konkurs ma sprzyjać również rozwojowi współpracy na obszarach funkcjonalnych największych miast i przyczyniać się do realizacji zintegrowanych projektów realizowanych w formule ZIT (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne) Typy działań możliwych do realizacji: badania, diagnozy, analizy, strategie służące określeniu obszarów współpracy pomiędzy jst w ramach obszarów funkcjonalnych miast dokumentacja projektowa dla inwestycji finansowanych ze środków UE, w tym dokumenty przetargowe, analizy finansowe, ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, konsultacje społeczne, dokumentacja techniczna dla inwestycji wynikających z diagnozy/strategii opracowanej w ramach projektu Termin składania wniosków: 16 września 2013 Budżet konkursu: 30 mln zł, wartość projektu: min.400 tys. zł max 3 mln zł

zakładka: Program_regionalny Osoby do kontaktu: Konkurs dotacji w ramach POPT: Justyna Potiopa – tel Program ROZWÓJ MIAST: Magdalena Bukowska – Dorota Witowska – Marcin Bogusz –