1 czerwca 2010 Możliwości wykorzystania finansowania z rynków międzynarodowych dla wspierania przez ARP S.A. polskich przedsiębiorstw Dr Krzysztof Kalicki,

Prezentacja na temat: "1 czerwca 2010 Możliwości wykorzystania finansowania z rynków międzynarodowych dla wspierania przez ARP S.A. polskich przedsiębiorstw Dr Krzysztof Kalicki,"— Zapis prezentacji:

1 1 czerwca 2010 Możliwości wykorzystania finansowania z rynków międzynarodowych dla wspierania przez ARP S.A. polskich przedsiębiorstw Dr Krzysztof Kalicki, Mirosław Urbański Deutsche Bank Polska S.A.

2 2 1.Aktualny stan rynków finansowych 2.Prognozy sytuacji makroekonomicznej i dynamiki rynków 3.Międzynarodowe rynki finansowe – potencjalne źródło kapitału 4.Zaangażowanie Deutsche Bank na polskim rynku Spis treści

3 Aktualny stan rynków finansowych

4 Zmienny sentyment rynków Rynek odnotował znaczne zacieśnienie marż kredytowych od szczytowych poziomów na wiosnę ubiegłego roku, Jednak nastroje inwestorów pozostają w dalszym ciągu zmienne i rynek reaguje bardzo nerwowo na każdą złą wiadomość, co natychmiast przekłada się na przesunięcie popytu w kierunku mniej ryzykownych aktywów i wzrost marż kredytowych, Niepewność związana z casusem Grecji spowodowała wzrost marż kredytowych o ok. 50 bps w ostatnim czasie, Popyt na bardziej ryzykowne aktywa wraca bardzo wolno, Zmienny sentyment rynku będzie utrzymywać się w dalszym ciągu, przez co najmniej 1 – 2 lata. Tendencja rynkowa będzie pozytywna, jednak nerwowość inwestorów powodować będzie okresowe zachwiania rynku, Prawdopodobieństwo powrotu okresu taniego i łatwego pieniądza w dającej się przewidzieć perspektywie jest krańcowo niskie. 4

5 Spready znacząco spadły, ale pozostają pod presją negatywnych zdarzeń (5 letni CDS) 5

6 Grecja pociągnęła za sobą inne kraje 6

7 Prognozy sytuacji makroekonomicznej 7

8 8 Źródło: Deutsche Bank

9 Rosnące deficyty fiskalne i dług publiczny – główne wyzwanie dla krajów rozwiniętych 9 POL

10 Rosnący dług publiczny będzie coraz większym obciążeniem dla krajów rozwiniętych 10 Relacja długu publicznego do PKB silnie wzrośnie w krajach rozwiniętych Źródło: DB Global Markets Research Co jest częściowo uwzględnione w wycenie kosztu ubezpieczenia ryzyka długu państwowego Źródło: Bloomberg, DB Global Markets Research

11 Mimo spadających stóp procentowych wzrost gospodarczy jest wciąż za niski, aby zmniejszać dług 11 Efektywne stopy procentowe zmniejszają się wraz z upływem czasu… Źródło: CBO, Komisja Europejska, OECD, DB Global Markets Research …ale stopy procentowe są wciąż wyższe niż wzrost PKB Źródło: CBO, Komisja Europejska, OECD, DB Global Markets Research

12 Kraje CEE - nie ma powrotu do lat boomu ale rozwój szybszy niż strefy euro – Dużo głębsze spadki z powodu większej nierównowagi gospodarek – Brak rezerw zmusza banki centralne, regulatorów i polityków do realnego przeciwdziałania – Poprawa będzie płytsza niż w innych gospodarkach wschodzących gdyż konsumpcja, eksport i inwestycje nie wrócą szybko do poziomu sprzed kryzysu – Poprawa większa niż w strefie euro Nadchodzi płytka poprawa Sources: National sources, DB Research

13 CEE – zróżnicowana poprawa Sources: Sources: Eurostat, Nat. authorities, DB Research GDP wzrost % w kwartałach Nieliczne kraje jeszcze w recesji…... większość powróciła na ścieżkę wzrostu

14 Mocny wzrost gospodarek wschodzących do 4Q 2008r….. Nałożenie się kilku czynników spowodowało boom: –Oczekiwania konwergencji z UE(CEE) –Rosnąca gospodarka światowa(CEE + CIS) –Nadpłynność globalnych rynków(CEE + CIS) Większość rozwijających się gospodarek europejskich wzrastała powyżej tempa potencjalnego, co powodowało nadmierny optymizm Sources: IMF, national sources, DB Research CEE & CIS: Gwiazdy wzrostu w ubiegłych latach CEE + CIS

15 … napędzany przez dopływ kapitału prywatnego i mocny wzrost kredytu Napływ kapitału prywatnego netto 2007r (mld $) FDI netto per capita (US$) w 2006r Wzrost kredytu, przyspieszenie: 2004-2008 Sources: National central banks, DB Research

16 Chronic current account deficits in CEE Słabości: deficyt rachunku obrotów bieżących i specyficzny model wzrostu Kraje CEE miały model wzrostu polegający na: –Niskich oszczędnościach, –Relatywnie wysokich oczekiwaniach konsumpcyjnych napędzanych akcesją do UE, –Dużej zależności od finansowania zewnętrznego, –Zakotwiczeniu w UE i otwartości na gospodarki Europy Zachodniej Kraje CEE przez długi czas miały najwyższy deficyt CA spośród gospodarek wschodzących * ASEAN-5: Indonesia, Malaysia, Singapore, Thailand & Philippines Sources: IMF, DB Research *

17 Niższa akcja kredytowa banków jest głównym ograniczeniem wzrostu Sources: IIF, Deutsche Bank Research Stopniowa odbudowa źródeł finansowania, z wyjątkiem finansowania bankowego Napływ kapitału do krajów europejskich będzie wolniejszy niż do innych gospodarekrozwijających się

18 Słabości: wpływ potencjalnego wycofania się inwestorów zagranicznych Sources: IMF, Bloomberg, WFE, DB Research Udział inwestorów zagranicznych w długuUdział inwestorów zagranicznych w akcjach

19 EMEA: Deprecjacja walut pomogła zmniejszyć nierównowagę obrotów bieżących. 19 Źródło: Deutsche Bank GMR aprecjacja deprecjacja Nierównowaga obrotów bieżących silnie się zmniejszyła w krajach wschodzących Europy i Afryki Dzięki osłabieniu walut w regionie

20 EM: Złoty jest w pobliżu równowagi w ujęciu realnego efektywnego kursu walutowego 20 Źródło: Deutsche Bank

21 Dolar jest niedowartościowany w ujęciu parytetu siły nabywczej 21 EUR/PLN PLN/EUR Źródło: DB FX Research

22 EUR i CHF są przewartościowane 22 EUR/PLN Źródło: DB FX Research PLN/EUR

23 Prognozy kursów walut oraz stóp procentowych 23 Źródło: Deutsche Bank

24 Międzynarodowe rynki finansowe – potencjalne źródło kapitału

25 Rynki kapitałowe: DCM * Including Turkey, Israel; excluding Russia Source: Dealogic, January 2010 CEE* (lhs) Germany (lhs) CEE* (rhs) Germany (rhs) DCM Przeciętna transakcja w mln euro Niemcy CEE* 20052006200720082009 145188204 186 458440391471798

26 26 Nowe emisje obligacji w EUR Wybrane nowe emisje obligacji spółek i SSA (kraje, podmioty międzyn. i agencje) w EUR, od początku roku 2010 Źródło: Bloomberg; Deutsche Bank; 15 marca 2010 r. Note: Deals in bold indicate DB-led issues, Termin wykupu – od 2009 Rating – od 2009 EUR New Issue Market DataEmitentRatingTermin wykupuKwota (mln)Spread (pb)KuponSektor 10-Mar-10EdisonBaa1/BBB+Mar-15500MS+853.250%Utility & Energy 10-Mar-10AlstomBaa1/BBB+Mar-20500MS+1184.500%Utility & Energy 09-Mar-10Deutsche Tele FinanceBaa1/BBB+Mar-20500MS+1004.125%TMT 09-Mar-10ACEA SpaNR/A-Mar-20500MS+1204.500%Utility & Energy 09-Mar-10Iberdrola FinanceA3/A- Mar-20 500MS+904.125%Utility & Energy 09-Mar-10EDP FinanceA3/A-Mar-15750MS+953.250%Utility & Energy 08-Mar-10Telefonica EMISBaa1/A-Mar-151400MS+933.406%TMT 02-Mar-10ECAaa/AAAMay-191500MS+203.375%SSA 25-Feb-10Unibail RodamcoA3/AMar-15500MS+1053.375%Real Estate & REITS 23-Feb-10GECCAa2/AA+Feb-171500MS+1404.250%Industrials 19-Feb-10Land HessenNR/NRJul-251000MS+103.500%SSA 17-Feb-10SpainAaa/AA+Jul-255000MS+854.650%SSA 03-Feb-10ICOAaa/AA+Feb-151000MS+653.250%SSA 02-Feb-10OMV AGA3/A-Feb-20500MS+1054.375%Oil & Gas 02-Feb-10Tennet HoldingsA3/A-Feb-15500MS+703.250%Utility & Energy 02-Feb-10Tennet HoldingsA3/A-Feb-22500MS+1004.500%Utility & Energy 29-Jan-10Urenco FinanceA2/A-May-17500MS+934.000%Utility & Energy 27-Jan-10Bouygues SANR/A-Feb-18500MS+884.000%Building & Construction 26-Jan-10GreeceA2/BBB+Aug-158000MS+3506.100%SSA 21-Jan-10VolkswagenA3/A-Jul-141000MS+903.375%Automobiles & Components 14-Jan-10IrelandAa1/AAOct-205000MS+1505.000%SSA 13-Jan-10Vodafone GroupBaa1/A-Jan-221250MS+1004.650%TMT 12-Jan-10DaimlerA3/BBB+Jul-131000MS+853.000%Automobiles & Components 12-Jan-10DaimlerA3/BBB+Jan-171000MS+1104.125%Automobiles & Components 12-Jan-10Gas NaturalBaa2/BBB+Jan-15650MS+803.375%Utility & Energy 12-Jan-10Gas NaturalBaa2/BBB+Jan-18700MS+1004.125%Utility & Energy 12-Jan-10Gas NaturalBaa2/BBB+Jan-20850MS+1104.500%Utility & Energy 12-Jan-10BelgiumNR/AA+Sep-205000MS+303.750%SSA 11-Jan-10KfWAaa/AAAJan-205000MS+183.625%SSA 11-Jan-10BMW FinanceA3/A-Jan-171500MS+903.875%Automobiles & Components 11-Jan-10BMW FinanceA3/A-Apr-131000MS+682.875%Automobiles & Components Note: SSA - sovereign, supranational and agencies

27 Potencjalna restrukturyzacja długu System bankowy Zmienność rynków Rynki kredytowe Rynki walutowe Wzrost gospodarczy Rynki Kapitalowe - Główne obszary niepewności Kryzys finansów państwowych będzie w 2010 rzutował na na rynki globalne Największym zagrożeniem w tym momencie jest Grecja, ale ryzyko zarażenia może mieć dużo bardziej daleko idące konsekwencje Główne obszary niepewności:

28 28 Alternatyne zrodla finansowania - Dostępna platforma produktowa Debt Capital Markets / Rynek Dłuzny (wzrost aktywności jako konsekwencja kryzysu 2008-2009) Eurobligacja - Emisje publiczne (pod programem EMTN lub one-off) Private Placement / Emisje Prywatne Structured Private Placement (zazwyczaj powiązane z inflacją – najbardziej popularne w Europie Zachodniej ( Niemcy,Francja ) Emisje typu Schuldschein – transferowalny kredyt pod prawem niemieckim lub Registered Bond Obligacje Zamienne (powiązane z equity) Finansowanie typu Pre-IPO Loan Markets / Rynek Kredytowy (ograniczony apetyt bankow / selektywność jakości aktywów) Pożyczki syndykowane Club deals Kredyty bilateralne Finansowanie na bazie project finance Klasyczna struktura typu project finance z proporcją debt to equity 30 /70 Monetyzacja przyszlych strumieni finansowych

29 Rola Deutsche Bank w programie rządowym Wspieranie przez ARP S.A. inicjatyw pobudzających polską gospodarkę DB finansuje Program (wspólnie z PKO BP S.A.) poprzez pozyskanie na rzecz ARP S.A. długoterminowego, taniego finansowania z rynków międzynarodowych. Dzięki mechanizmowi gwarancji Skarbu Państwa dla finansowania Programu możliwe jest wykorzystanie tej samej grupy inwestorów (głównie z rynku niemieckiego), która kupiła emisję registered bonds w prywatnej plasacji zorganizowanej przez DB dla Ministerstwa Finansów w grudniu ubiegłego roku. MF uplasowało poprzez Deutsche Bank ok..1 miliarda euro 10/15 letnich registered bonds, stwarzając poprzez te emisję dogodny benchmark dla następnych emitentów, których ryzyko kredytowe oceniane jest jako zbliżone do ryzyka suwerennego. Inwestorzy gotowi są kupić nawet do 200 mln euro długu ARP S.A. w formacie schuldschein/registered bonds, o zapadalności 5-7-10 lat z umiarkowaną premią ponad rentowność obligacji SP, co skutkuje obniżeniem kosztów odsetkowych w porównaniu do alternatywnych instrumentów wycenianych na bazie mid swapu Najbardziej preferowana platformą jest finansowanie w formacie powiązanym z inflacją szeroko akceptowane przez inwestorów dla emitentów publicznych i dające oszczędności emitentom, Inwestorzy gotowi są zaakceptować różne konstrukcje długu (spłata jednorazowa albo amortyzacja) i instrumenty (np. obligacje zerokuponowe, obligacje powiązane z inflacją) co gwarantuje perfekcyjne dopasowanie do przepływów finansowych wynikających z Programu. 29

30 30 Porównanie finansowania w formacie Schuldschein vs. obligacji plain vanilla Obligacja w euroSchuldschein/Registered Bond Produkt standardowyWysoka elastyczność, dopasowane do konkretnych potrzeb umowy kredytowe Pośrednictwo banków, płynny rynek wtórnyPośrednictwo banków, stosunkowo płynny rynek wtórny Standardowe minimalne nominały, min EUR 100 MMWieksza elastycznosc nominalu EUR 50 – 150 MM W obrocie znajdują się wyłącznie duże kwoty (przynajmniej 1 mln EUR) Średnia wielkość transakcji (szeroka gama – od bardzo małych do bardzo dużych) Koszty nowych emisji, koszt przygotowania i druku oficjalnego prospektu emisyjnego, opłaty za uzyskanie zezwoleń dot. emisji publicznej Standardowa dokumentacja Brak bezposrednich kosztów nowych emisji, brak kosztu przygotowania i druku oficjalnego prospektu emisyjnego, Opłaty za uzyskanie zezwoleń dot. emisji publicznej, Bardzo uproszczona dokumentacja

31 31 Zadłużenie typu Vanilla Zadłużenie powiązane z inflacją Porównanie finansowania powiązanego z inflacją z obligacjami typu Vanilla (5-7-15 Y) Założenia: cel inflacyjny w strefie Euro – 2,00% Bieżące stopy forward Euribor IRR Obligacji – 5,50% Bieżące stopy forward Euribor IRR Obligacji – 6,25%

32 Zaangażowanie Deutsche Bank na polskim rynku

33 Deutsche Bank jest obecny w 12 out z 30 krajów CEE Onshore business operations Representative offices Poland RomaniaBulgaria RussiaHungary Czech Rep. Croatia Greece Serbia & Montenegro Ukraine TurkmenistanKazakhstan 2nd CEE Financial Center Meeting · page 33

34 Zaangażowanie Deutsche Bank w Polsce Obecny od 1991r. Ok. 2,500 pracowników w –Bankowości inwestycyjnej –Bankowości korporacyjnej –Bankowości detalicznej Główne spółki to; –Deutsche Bank Polska SA –Deutsche Bank PBC SA –DB Securities SA Zespół profesjonalistów skupionych w Warszawie i Krakowie Długoterminowa perspektywa działania Doskonały dostęp do rynku poprzez sieć ponad 200 placówek Klienci to duże, polskie przedsiębiorstwa, spółki-córki firm międzynarodowych, duża grupa średnich przedsiębiorstw i klienci indywidualni, Deutsche Bank od wielu lat sponsoruje znaczące wydarzenia kulturalne w Polsce

35 Przykłady transakcji z polskimi podmiotami 2009/2010

36 36 Zastrzeżenie Deutsche Bank Polska S.A. (" Bank") oświadcza, ze dane oraz informacje zawarte w niniejszej prezentacji maja charakter wyłącznie informacyjny, a niniejszy dokument nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny. Bank dołożył należytej staranności w celu zweryfikowania i zaktualizowania informacji zamieszczonych powyżej, jednak w żadnym przypadku nie ponosi odpowiedzialności za ich dokładność ani kompletność, jak również za jakąkolwiek szkodę, jaką klient może ponieść w wyniku decyzji podjętych w oparciu o informacje zawarte w niniejszej prezentacji. Bank oświadcza, ze informacje zawarte powyżej w żadnym przypadku nie powinny być traktowane przez klienta jako rekomendacja ani doradztwo. Bank zwraca uwagę, że przed podjęciem decyzji o zawarciu transakcji klient powinien we własnym zakresie ocenić ryzyko ekonomiczne transakcji, jej charakter podatkowy, księgowy oraz prawne konsekwencje mogące z niej wynikać. Niniejsza prezentacja i jej treść stanowią własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w części lub w całości możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Banku.