Polityka senioralna w Polsce 2007 - 2015 Elżbieta Achinger Poseł na Sejm RP.

Prezentacja na temat: "Polityka senioralna w Polsce 2007 - 2015 Elżbieta Achinger Poseł na Sejm RP."— Zapis prezentacji:

1 Polityka senioralna w Polsce 2007 - 2015 Elżbieta Achinger Poseł na Sejm RP

2 Pierwsza po 1989 roku spójna koncepcja polityki dotyczącej osób starszych  Przed objęciem przez PO władzy działania związane z seniorami były rozproszone i realizowało je kilka różnych podmiotów. Dlatego w 2012 roku utworzyliśmy Departament Polityki Senioralnej w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, a w 2013 roku Radę ds. Polityki Senioralnej.  Podstawowym celem prowadzonej przez rząd PO-PSL polityki senioralnej jest zapewnienie osobom starszym możliwości prowadzenia aktywnego, zdrowego, samodzielnego, bezpiecznego, niezależnego i satysfakcjonującego życia.

3 Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014- 2020 (ASOS)  Powodzenie podobnego projektu z lat 2012-2013 (ponad 700 projektów na kwotę 60 milionów złotych) skłoniło nas do zwiększenia środków na program ASOS w perspektywie 2014-2020 do aż 280 milionów złotych. Pieniądze te będą służyć ludziom starszym za pomocą organizacji pozarządowych, kościołów, spółdzielni socjalnych czy klubów sportowych.  Tylko w 2014 roku przeznaczyliśmy 40 milionów złotych na realizację projektów, które budowały solidarność między młodszymi i starszymi Polakami, promowały aktywność fizyczną czy turystykę. To w sumie ponad 300 konkretnych projektów dla seniorów.

4 Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014- 2020  To pierwszy tego typu dokument w historii dotyczący polityki polskiego państwa wobec osób starszych. Założenia przekładają się na konkretny zestaw działań, które Platforma Obywatelska realizuje w obszarze polityki senioralnej. Realizacja tego programu sprawia, że Polska staje się krajem bardziej przyjaznym osobom starszym.

5 Reforma emerytalna  Wprowadziliśmy emerytury pomostowe i ograniczyliśmy możliwości korzystania z wcześniejszych emerytur.  Tak jak większość krajów europejskich wydłużamy stopniowo wiek emerytalny do 67. roku życia.  Mimo światowego kryzysu udało nam się zwiększyć aktywność zawodową seniorów. Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 55-64 lata wzrósł z 31,6 procent w 2008 roku do 41,1 procent w 2014 roku. Chcemy, by w 2020 roku wciąż pracowała co najmniej połowa osób w tej grupie wiekowej.

6 Korzystniejsze zasady waloryzacji rent i emerytur  1 marca 2015 roku wprowadziliśmy waloryzację rent i emerytur, która podniosła najniższe emerytury o minimum 36 złotych oraz pozostawiła dotychczasową waloryzację procentową wyższych emerytur.  Gdyby zastosować wyłącznie stary, procentowy systemem waloryzacji, najniższa emerytura wzrosłaby jedynie o 5,67 złotych. Na dokonanej przez nas zmianie nikt nie stracił, a skorzystało aż 92 procent emerytów. Przeznaczyliśmy na ten cel aż 3,5 miliarda złotych - o 1.8 miliarda złotych więcej niż przed zmianą zasad.

7 c.d.  Wszystkie nasze działania miały jeden podstawowy cel: poprawę warunków życia seniorów. Rozumiemy, że dla starszych Polaków najważniejsze jest bezpieczeństwo ekonomiczne. Dlatego przeciętna emerytura wzrosła przez osiem lat rządów PO o dwie trzecie. W 2007 roku wynosiła 1345 złotych, a w 2014 roku już 2053 złote. Według prognoz w tym roku wyniesie ona 2091 złotych.

8 Środki europejskie z pomocą seniorom  Przez osiem lat rządów nasze działania były skupione na wspieraniu zdolności osób starszych do podjęcia i utrzymania zatrudnienia. W tym celu wykorzystywaliśmy również środki Unii Europejskiej. Osoby w wieku 55-64 lata stanowiły pod koniec 2014 roku ponad pięć procent uczestników wszystkich projektów realizowanych w ramach Programu Kapitał Ludzki 2007- 2013. Do końca 2014 roku udział w projektach rozpoczęło niemal 477 tysięcy osób w tej grupie wiekowej, w tym niemal 256 tysięcy kobiet.  Wyniki badań pokazują, że w ciągu sześciu miesięcy od ukończenia uczestnictwa w projektach 47 procent najstarszych uczestników (50+) pracowało, w tym 14 procent prowadziło własną firmę. Bardzo pozytywnie oceniania jest nie tylko możliwość otrzymania zatrudnienia, ale także tak zwane wsparcie „miękkie”, w postaci poradnictwa zawodowego, udziału w szkoleniach zawodowych, warsztatach psychologicznych czy w zakresie technik poszukiwania pracy.

9 Ochrona miejsc pracy seniorów  W latach kryzysu ekonomicznego w Europie był to nasz priorytet. Stopa bezrobocia w grupie osób 55-64 lata wyniosła w 2012 roku 7,4 procent i była o 2.8 punktu procentowego niższa niż ogólna stopa bezrobocia. Wsparcie osób starszych (50+) obejmowało między innymi usługi o charakterze aktywizacyjno-zawodowym. Tylko w 2014 roku z aktywnych programów rynku pracy skorzystało 90 tysięcy osób powyżej 50. roku życia: 35 tysięcy z pracy subsydiowanej, 27 tysięcy ze staży, 12 tysięcy ze szkoleń.

10 Utworzenie Krajowego Funduszu Szkoleniowego  Finansuje on szkolenie i kształcenie pracowników po 45. roku życia: szkolenia, kursy, warsztaty, studia wyższe, koszt egzaminów, badań lekarskich, ubezpieczenia. Pomaga to dostosować kompetencje pracowników do zmian społeczno-gospodarczych, a tym samym utrzymać miejsca pracy tych osób.  Wnioski o przyznanie środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego (do końca 2014 roku) złożyło 1716 pracodawców, w tym 633 pracodawców zatrudniających od jednej do dziewięciu osób. Wsparciem KFS zostało objętych 372 pracodawców oraz 10 045 pracowników.

11 Więcej pieniędzy na walkę z bezrobociem  Znacząco zwiększyliśmy w ciągu ośmiu lat pulę pieniędzy, która poprawiła sytuację na rynku pracy. W 2006 roku Fundusz Pracy dysponował kwotą 5,5 miliarda złotych. W 2014 roku jest to już 12 miliardów złotych, a więc ponad dwukrotnie więcej.  Z rezerwy funduszu sfinansowaliśmy wiele programów dla osób starszych, między innymi „45/50 PLUS”. Na sfinansowanie programu przeznaczono 51 milionów złotych, a pomocą objęto blisko dziewięć tysięcy osób.

12 Program „Solidarność pokoleń”. Większa aktywność zawodowa osób w wieku 50+  W zeszłym roku uruchomiliśmy Program „Solidarność pokoleń", w ramach którego przeznaczamy na pomoc osobom po 50. roku życia do 2020 roku prawie cztery miliardy złotych.  Program zakłada, że do 2020 roku aż połowa Polaków w wieku 55-64 lat pozostanie aktywna zawodowo.

13 Większe wsparcie dla pracodawców zatrudniających osoby starsze  zwolniliśmy pracodawców z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za osoby dotychczas bezrobotne, które ukończyły 50. rok życia;  wprowadziliśmy rozwiązania zwalniające pracodawców z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników, którzy osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;  wprowadziliśmy krótszy okres (14 dni w roku kalendarzowym) finansowania choroby pracownika w wieku co najmniej 50 lat przez pracodawcę. Celem było wprowadzenie preferencji dla pracodawców, którzy zatrudniają starszych pracowników - w wieku 50 lat i więcej. Koszty choroby wcześniej zaczyna ponosić ZUS.  umożliwiliśmy finansowanie ze środków Funduszu Pracy wynagrodzenia zatrudnianej przez pracodawcę osoby dotychczas bezrobotnej do wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia - przez okres 12 miesięcy dla osób po 50. roku życia i przez 24 miesiące dla osób po 60. roku życia. Pracodawca w umowie musi zagwarantować zatrudnienie bezrobotnego seniora po zakończeniu refundacji przez okres równy co najmniej połowie okresu refundacji, czyli  Osoby pracujące, w wieku 45 lat i więcej, mogą skorzystać z oferty darmowego szkolenia kursowego. Na zlecenie urzędu pracy i zgodnie z planem szkoleń urzędu realizuje je instytucja szkoleniowa. Osoby starsze mogą również wskazać na wolnym rynku ofertę kursu szkoleniowego, którym są zainteresowani. Po złożeniu wniosku mogą liczyć na sfinansowanie kosztów szkolenia aż do wysokości 300 procent przeciętnego wynagrodzenia (około 12 tysięcy złotych).

14 Wsparcie finansowania studiów podyplomowych  Pracownicy powyżej 45. roku życia, którzy chcą rozwijać swoje kompetencje i uzyskać nowe kwalifikacje, mogą wskazać studia podyplomowe, w których chcą uczestniczyć. Po złożeniu wniosku w urzędzie pracy, który będzie precyzyjnie określał cel podjęcia studiów, osoby starsze mogą liczyć na sfinansowanie takich kosztów do wysokości 300 procent przeciętnego wynagrodzenia.

15 Zwrot kosztów za egzaminy zawodowe  Osoby po 45. roku życia mogą za pośrednictwem urzędu pracy otrzymać sfinansowanie kosztów egzaminów, dzięki którym nabędą świadectwa, dyplomy, zaświadczenia, uprawnienia zawodowe, a także kosztów uzyskania licencji potrzebnych do wykonywania zawodu.  Wysokość finansowania wynosi 100 procent przeciętnego wynagrodzenia, a dodatkowo starsi Polacy mogą ubiegać się o zwrot kosztów dojazdu na tego typu egzaminy.

16 Współpraca na rzecz seniorów z organizacjami pozarządowymi  Osoby starsze mogły korzystać z dofinansowania projektów obywatelskich w ramach Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.  Przez osiem lat na szeroką skalę powierzaliśmy organizacjom pozarządowym realizację zadań publicznych, które aktywizowały seniorów i promowały integrację między pokoleniami.  W latach 2007-2014 dofinansowaliśmy realizację ponad 250 projektów na łączną kwotę 15 milionów złotych.  Najnowsza, siedmioletnia perspektywa FIO (2014-2020) umożliwia kontynuację dobrych działań podjętych przez organizacje pozarządowe na rzecz seniorów.

17 Nowoczesna infrastruktura służby zdrowia  Z myślą o potrzebach ludzi starszych i z wykorzystaniem środków europejskich w latach 2007-2015 unowocześniliśmy i doposażyliśmy 282 zakłady opieki zdrowotnej w najnowszy sprzęt i aparaturę medyczną.  Zakupiliśmy 322 ambulanse ratownicze.  Budowaliśmy i przebudowaliśmy podjazdy dla karetek oraz lądowiska dla helikopterów.  Zakupiliśmy i wymieniliśmy sprzęt niezbędny do wykonywania badań diagnostycznych oraz aparaturę stosowaną w terapii natychmiastowej.

18 Skrócenie okresu uzyskiwania specjalizacji przez lekarzy i skrócenie czasu oczekiwania na wizytę przez pacjentów  Od 2015 roku rząd finansuje specjalizację lekarzy w ramach rezydentur wszystkich absolwentów uczelni medycznych z lat 2012-2015. Postępowanie kwalifikacyjne na rezydentury odbyło się w marcu, kolejne zaplanowaliśmy na październik. Zwiększyliśmy też znacząco pulę miejsc rezydenckich - z 3 tysięcy do około 6,5 tysiąca. Dzięki temu do polskich szpitali i przychodni trafiają młodzi i zdolni lekarze rezydenci, co skróci czas oczekiwania na wizyty lekarskie.

19 Więcej pieniędzy na onkologię  Z wiekiem rośnie ryzyko zachorowania na nowotwory. Dlatego jako pierwszy rząd tak wyraźnie zwiększyliśmy wydatki Narodowego Funduszu Zdrowia na onkologię.  Poziom wydatków się potroił: z dwóch miliardów złotych w 2007 roku do niemal sześciu miliardów złotych w 2015 roku.  Wprowadziliśmy tak zwane pakiety kolejkowy i onkologiczny.

20 Więcej lekarzy pierwszego kontaktu i lekarzy specjalistów  Nie ma większej troski wśród dojrzałych Polaków niż zdrowie i sprawność fizyczna. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni po 50. roku życia doświadczają różnego rodzaju problemów zdrowotnych. Z myślą także o dojrzałych Polakach zwiększyliśmy liczbę lekarzy w placówkach zdrowotnych. Pod koniec 2007 roku było łącznie 93 tysiące specjalistów wykonujących zawód lekarski, pod koniec 2014 roku – już 111 tysięcy. Łącznie liczba lekarzy wzrosła o ponad 18 tysięcy.

21 Narodowy Instytut Geriatrii - pierwszy w wolnej Polsce specjalny ośrodek leczenia i opieki nad osobami starszymi  Pomimo rosnących potrzeb związanych z opieką nad seniorami żaden wcześniejszy rząd nie podjął się trudu powołania takiej placówki. Narodowy Instytut Geriatrii to realizacja zapowiedzi z exposé premier Ewy Kopacz. Bazą do jego utworzenia jest Instytut Reumatologii im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie. Będzie to centrum opieki medycznej nad osobami starszymi. Ma wykształcić w Polsce odpowiednią liczbę geriatrów oraz pomóc przeszkolić w jednym miejscu wszystkich tych lekarzy, którzy mogą zajmować się seniorami.

22 Większa aktywność edukacyjna osób starszych  Umożliwienie seniorom uczenia się wpływa na rozwój ich aktywności i pomaga zachować dobre zdrowie i niezależność do późnych lat. Dlatego podjęliśmy szereg działań, by podnieść kompetencje seniorów do życia we współczesnym świecie.  Przykładem jest program „Uczenie się przez całe życie”, który w ostatnich ośmiu latach wsparł wiele działań związanych z edukacją seniorów.  W latach 2009-2013 zaakceptowano do realizacji 58 Projektów Wolontariatu Seniorów oraz 35 Warsztatów Grundtviga, odnoszących się do tematyki senioralnej.

23 Intensywny rozwój Uniwersytetów Trzeciego Wieku  W 2007 roku było ich tylko 125; obecnie istnieje ponad 500. Aktywność seniorów nie kończy się wraz z przejściem na emeryturę. Wielu z nich chce się dokształcać, realizować swoje pasje i przede wszystkim ciekawie spędzić czas. Dlatego PO mocno wspiera rozwój tych miejsc edukacji, kultury i spotkań już ponad 150 tysięcy starszych Polaków. W latach 2007-2015 przekazaliśmy tym placówkom 1,6 miliona złotych dotacji.

24 Lepsze kompetencje cyfrowe pokolenia 50+  Projekt Latarnicy Polski Cyfrowej jest realizowany od 2012 roku przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Stowarzyszenie „Miasta w internecie". To wolontariat edukacyjny na niespotykaną dotąd skalę - latarnicy-wolontariusze są już w każdym powiecie. Zachęcili ponad 200 tysięcy przedstawicieli starszego pokolenia do zrobienia pierwszego kroku w internecie. Zajęcia odbywają się w bibliotekach, remizach i innych publicznych punktach dostępu do internetu.  W całym kraju działa łącznie ponad 2.9 tysiąca Latarników, którzy od początku 2013 roku wprowadzili w cyfrowy świat prawie 206 tysięcy osób.  Zorganizowano ponad 27 tysięcy zajęć.  Na warsztatach z seniorami Latarnicy spędzili prawie 54 tysiące godzin.

25 Senior-WIGOR - dzienne domy opieki i kluby dla starszych Polaków  Nie chcemy, aby seniorzy po zakończeniu aktywności zawodowej zamknęli się w czterech ścianach z telewizorem. Często jednak brakuje im miejsca, w którym mogą się spotykać i wspólnie realizować swoje pomysły. Dlatego w marcu 2015 roku przyjęliśmy program Senior-WIGOR i rozpoczęliśmy tworzenie dziennych domów opieki.  To miejsca łączące w sobie bibliotekę, czytelnię, rehabilitację, zajęcia dydaktyczne, świetlicę i dom kultury w jednym. Już w tym roku powstaje 100 takich miejsc, do końca 2020 roku ma ich być aż 12 tysięcy. Na realizację pomysłu przeznaczyliśmy dla samorządów aż 370 milionów złotych.

26 Atrakcyjna pożyczka na szkolenie  Pracownicy w wieku 45+ mogą również ubiegać się o nieoprocentowaną pożyczkę na sfinansowanie kosztów szkolenia do wysokości 400 procent przeciętnego wynagrodzenia (około 16 tysięcy złotych). Termin spłacania takiej pożyczki jest bardzo atrakcyjny i wynosi 18 miesięcy.

27 Aktywizacja obywatelska seniorów  Z inicjatywy PO od grudnia 2013 roku samorządy w całym kraju mogą powoływać Rady Seniorów. Nowa instytucja jest partnerem i doradcą dla samorządów gminnych. Zwiększa udział osób starszych w życiu społeczności lokalnych.  Dzięki radom seniorów osoby starsze mogą skuteczniej współdecydować o tym, jak gmina ma funkcjonować, wyglądać, czemu służyć, na jakie programy i inwestycje wydawać pieniądze.

28 „Prawo dla każdego”  To kolejna realizacja obietnicy z exposé premier Ewy Kopacz. Wyrównujemy szanse w dostępie do pomocy prawnej między innymi osobom, które ukończyły 75. rok życia. Będą one mogły bezpłatnie zwrócić się do jednego z ponad 1,5 tysiąca punktów pomocy prawnej.

29 Więcej pieniędzy wypłacanych osobom starszym przez ZUS, NFZ i samorządy  Osoby starsze często potrzebują wsparcia, zwłaszcza bliskich. Ale gdy rodzina jest daleko lub w ogóle jej nie ma, seniorom należy się pomoc od państwa, tym bardziej jeśli muszą zmagać się z długotrwałą chorobą czy niepełnosprawnością. To dlatego w ciągu ostatnich ośmiu lat zwiększyliśmy środki na świadczenia pomocy społecznej. Największej grupy seniorów dotyczy dodatek pielęgnacyjny do renty i emerytury. Podnieśliśmy go z poziomu 153 złotych w 2007 roku do 208 złotych w bieżącym roku, a więc o ponad jedną trzecią.

30 Łatwiejszy dostęp seniorów do programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”  Uważamy, że seniorom w szczególnie trudnym położeniu życiowym należy się dodatkowa pomoc od państwa. Dlatego ci z najniższymi dochodami oraz dotknięci bezrobociem czy bezdomnością mają prawo do bezpłatnego gorącego posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłków bądź do otrzymania darmowej żywności. Zwiększyliśmy również środki na ten cel z 500 milionów złotych rocznie w 2007 roku do 550 milionów złotych obecnie.

31 Zwiększenie dostępności do świadczeń z pomocy społecznej  Zwiększenie dostępności do świadczeń z pomocy społecznej osobom i rodzinom będącym w trudnej sytuacji życiowej poprzez podniesienie kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej oraz zwiększenie wysokości niektórych świadczeń pieniężnych. Z dniem 1 października 2012 roku:  dla osoby samotnie gospodarującej kryterium podwyższono do 542 złotych (o 65 złotych),  dla osoby w rodzinie kryterium podwyższono do 456 złotych (o 105 złotych),  maksymalna kwota zasiłku stałego wzrosła do 529 złotych (o 85 złotych).  W latach 2012-2014 liczba beneficjentów zasiłku okresowego i stałego wzrosła o ponad 10 procent. Wydatki w tych latach na dotacje do zasiłków stałych i okresowych w wyniku weryfikacji kryteriów od 1 października 2012 roku wzrosły o 553 miliony złotych.  W latach 2013-2014 podniesiono kompetencje pracowników socjalnych poprzez szkolenia z obsługi systemu informatycznego POMOST, będącego wsparciem w procesie przyznawania świadczeń. Przeszkolono 8124 osoby za kwotę 29 milionów złotych.

32 Wsparcie domów opieki społecznej  Nie wszyscy seniorzy mogą liczyć na wsparcie rodziny czy przyjaciół w ostatnich latach swojego życia. Dlatego tak ważne jest wsparcie państwa dla domów opieki społecznej i lecznic.  Od 2007 roku zrealizowaliśmy z wykorzystaniem środków europejskich łącznie 55 projektów na kwotę 219 milionów złotych. Unowocześniliśmy, rozbudowaliśmy i wyposażyliśmy blisko 15 tysięcy metrów kwadratowych domów' pomocy społecznej oraz Powiatowych Ośrodków' Wsparcia, a także podnieśliśmy kwalifikację 1,7 tysiąca personelu pracującego dla seniorów. W rezultacie poprawiliśmy dostępność oraz jakość opieki nad osobami starszymi.

33 Wsparcie dla opiekunów osób niesamodzielnych  Rząd w pełni rozumie, że z wiekiem zwiększa się ryzyko ograniczenia pełnej sprawności. Dlatego zwiększyliśmy wysokość świadczenia pielęgnacyjnego

34 Dofinansowanie zatrudnienia niani  Od października 2011 roku dużo łatwiejsze jest zatrudnienie niani. Wystarczy, że rodzice podpiszą z opiekunką umowę uaktywniającą i zgłoszą ją do ZUS. Do pensji niań dokłada się państwo, opłacając ich składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne liczone od minimalnej pensji. Na koniec grudnia 2014 roku zgłoszonych było 8276 niań. Pozwala to odciążyć od opieki nad wnukami osoby starsze i pozostać im aktywnymi.

35 Dziękuję za uwagę. Elżbieta Achinger Poseł na Sejm RP