MIASTA CZAS PRZEŁOMU JANUSZ SZEWCZUK Czerwiec 2006.

Prezentacja na temat: "MIASTA CZAS PRZEŁOMU JANUSZ SZEWCZUK Czerwiec 2006."— Zapis prezentacji:

1 MIASTA CZAS PRZEŁOMU JANUSZ SZEWCZUK Czerwiec 2006

2 CZAS PRZEŁOMU Dwa lata w Unii Europejskiej Koniec czwartej kadencji samorządu

3 MIASTA POLSKIE CZAS PRZEŁOMU

4 Negatywne zmiany demograficzne i społeczne
spadek przyrostu naturalnego odpływ ludzi młodych i przedsiębiorczych zmiana struktury wiekowej społeczności lokalnych wzrost liczby ludzi nie posiadających stałych dochodów z pracy lub działalności gospodarczej

5

6

7

8

9

10 Miasta weszły w nową fazę transformacji gospodarczej
wyczerpały się możliwości rozwoju miasta w oparciu o tradycyjne rodzaje i formy aktywności gospodarczej słabość lokalnej infrastruktury instytucjonalnej wspomagającej rozwój siły roboczej i wzrost konkurencyjności firm

11 Ograniczenia finansowe ludzi firm i samorządów
spadek dochodów firm spadek ilości miejsc pracy w gospodarce spadek dochodów ludności kurczące się możliwości finansowania programów rozwoju przez samorządy

12 LICZBA PODATNIKÓW Koszalin
DALEJ MOŻNA KOPIOWAC SLAJDY

13 DOCHODY DALEJ MOŻNA KOPIOWAC SLAJDY

14 DOCHÓD NA PODATNIKA DALEJ MOŻNA KOPIOWAC SLAJDY

15 CZAS PRZEŁOMU Zmiany kulturowe Nowe technologie Transformacja ustrojowa Transformacje społeczno-gospodarcze

16 ZMIANY KULTUROWE W KRAJACH ROZWINIĘTYCH
Zmiana modelu rodziny Zmniejszenie gospodarstw domowych Spadek liczby małżeństw Wzrost liczby rozwodów Spadek przyrostu naturalnego Tylko Albania w Europie ma przyrost naturalny pozwalający na wzrost demograficzny bez imigracji Liczba mieszkańców Europy spadnie z 728 mln w 2000r. do 600 nlm w 2050r. Zwrot koncentracji z czynników wytwarzania na pozyskanie odbiorców wytworzonych dóbr i usług

17  ZMIANY USTROJOWE Regulowany rozdział dóbr, ludzi, idei
Swobodny przepływ dóbr, ludzi, idei

18 TRANSFORMACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA
Zmiany technologii, organizacji i lokalizacji produkcji Zmiana kwalifikacji i wynagradzania pracowników Zmiana nośnika kapitału i podziału dochodów

19 POLACY W IRLANDII 120 tyś imigrantów z Polski 34% posiada własne mieszkanie lub dom Planowana imigracja 1 mln do 2020 r Zarobki - 3,3 tyś Euro średnio miesięcznie

20 POLACY W ANGLII 200 tyś Polaków wg danych brytyjskiego MSW 400 tyś wg. Michała Garapicha 80 % nowych emigrantów w Anglii jest poniżej 32 roku życia 97 % pracuje na cały etat Zarobki tyś zł średnio miesięcznie

21 Przepływ towarów The Economics of Cities. Edward L. Glaeser Harvard University

22 CZYNNIKI ZMIAN W GOSPODARCE USA
KLASTERY ZMIANA ZATRUDNIENIA (%) ZMIANA WARTOŚCI DODANEJ NA ZATRUDNIONEGO (%) ZMIANA WYNAGRODZENIA (%) ŚREDNIE WYNAGRODZENIE (TYS. $) USŁUGII WYKONYWANE OSOBIŚCIE 163 -32 16 33,39 USŁUGI MEDYCZNE 132 -29 13 30,38 TURYSTYKA I ROZRYWKA 115 -2 14,47 USŁUGI FINANSOWE 61 34 41,01 BUDOWNICTWO 49 -9 30,73 PRODUKTY MEDYCZNE 45 66 43,95 TRANSPORT I SPEDYCJA 41 40 -16 32,09 DOSTAWY DLA PRZEMYSŁU 31 62 2 36,42 PRZEMYSŁ WYDAWNICZY 23 3 1 33,20 TELEKOMUNIKACJA 15 145 14 40,32 ŚRODKI TRANSPORTU 7 64 8 41,54 ZAOPATRZENIE MATERIAŁOWE 60 32,10

23 CZYNNIKI ZMIAN W GOSPODARCE USA
KLASTERY ZMIANA ZATRUDNIENIA (%) ZMIANA WARTOŚCI DODANEJ NA ZATRUDNIONEGO (%) ZMIANA WYNAGRODZENIA (%) ŚREDNIE WYNAGRODZENIE (TYS. $) ZAOPATRZENIE MATERIAŁOWE 2 60 3 32,10 PRZEMYSŁ OBRONNY I LOTNICZY -11 54 10 44,11 ROLNICTWO I PRZETWÓRSTWO -17 75 18 24,44 WYDOBYCIE SUROWCÓW -18 77 9 43,07 PRZEMYSŁ MASZYNOWY -20 86 -5 38,39 TOWARY KONSUMPCYJNE -23 79 12 37,79 PRZEMYSŁ TEKSTYLNO WŁOKIENNICZY -28 117 20,75

24 SKUTKI ZMIAN STRUKTURALNYCH GOSPODARKI DLA MIAST
Firmy przenoszą działalność lub bankrutują Firmy zwalniają pracowników o najniższych kwalifikacjach Rośnie trwałe bezrobocie i ubóstwo, patologie najniżej wykwalifikowanych mieszkańców Wykwalifikowani mieszkańcy opuszczają miasta podążając za miejscami pracy

25 SKUTKI ZMIAN STRUKTURALNYCH GOSPODARKI DLA MIAST
8 z 15 największych miast USA z 1950 traciło mieszkańców w każdej dekadzie 12 miast ma dziś mniej mieszkańców niż w 1950 Spadek liczby mieszkańców osiągnął 33% Wzrost ubóstwa

26 SKUTKI ZMIAN STRUKTURALNYCH GOSPODARKI DLA MIAST PRZYKŁAD DETROIT
Spadek liczby miejsc pracy w przemyśle 338 tyś miejsc pracy w 1963 62 tyś - w 1992 Spadek dochodów mieszkańców, mediana dochodów gospodarstwa domowego - 62% poziomu USA Spadek wartości nieruchomości wartość 80 % domów i 30 % mieszkań spada poniżej 70 % kosztu budowy nowych

27

28

29

30

31 ZMIANY SYTUACJI MIAST W OSTATNICH DEKADACH ( USA)
Dekady kryzysu lata 70 i 80 te Wzrost ubóstwa i spadek liczby mieszkańców Wzrost przestępczości i kryzys systemu edukacji Spadek tempa zrostu i tworzenia miejsc pracy w porównaniu z przedmieściami ( 3 krotna różnica)

32 PIERWSZY FEDERALNY PROGRAM ROZWOJU MIAST
ZMIANY LATA 90-te PIERWSZY FEDERALNY PROGRAM ROZWOJU MIAST Sytuacja miast poprawia się ale wyzwania pozostają aktualne Dysproporcje powstawania miejsc pracy pomiędzy miastami i przedmieściami ( 87% miejsc pracy nie wymagających wysokich kwalifikacji powstało na przedmieściach) " Biedna Ameryka" społecznie i ekonomicznie izolowana, geograficznie skoncentrowana Migracja klasy średniej do przedmieść trwa.

33 LATA 90 TE - PIERWSZY FEDERALNY PROGRAM ROZWOJU MIAST
ZMIANY LATA 90 TE - PIERWSZY FEDERALNY PROGRAM ROZWOJU MIAST Sytuacja miast się poprawia Najniższe od 25 lat bezrobocie poniżej 5 % Wzrost gospodarczy ponad 5 % Wzrost liczby mieszkańców

34 ZMIANY Pierwsza dekada rozkwit miast i obszarów metropolitalnych 80% ludności 87% wzrostu gospodarczego 85% dochodów mieszkańców i wzrostu liczby miejsc pracy 93% wzrostu eksportu i rozwoju technologii 48 obszarów metropolitalnych wchodzi do listy 100 największych gospodarek świata

35 PIERWSZA DEKADA 2000 - ROZKWIT MIAST
WYZWANIA Nowe miejsca pracy oferują wynagrodzenie 15% niższe niż zlikwidowane miejsca pracy

36 Kryzys lat siedemdziesiątych
Boston Kryzys lat siedemdziesiątych Zmniejszającej się ilości mieszkańców z w latach 1930 do w roku 1980 ( spadek w rankingu miast amerykańskich pod względem ilości mieszkańców z 9 na 20 pozycję) Bardzo złe wskaźniki gospodarcze Regres gospodarczy doprowadził do spadku atrakcyjności miejsca, a tym samym do spadku cen na rynku nieruchomości ( 75% domów kosztowało mniej niż nowobudowane domy w Cleveland lub Filadelfii)

37 Rozwój demograficzny Bostonu
The Economics of Cities. Edward L. Glaeser Harvard University

38 LATA 80 -te PRZYNOSZĄ POLEPSZENIE SYTUACJI
Boston LATA 80 -te PRZYNOSZĄ POLEPSZENIE SYTUACJI Powoli zwiększała się ilość mieszkańców Następuje silny rozwój gospodarczy Zaczęły podnosić się ceny nieruchomości

39 POPRAWA SYTUACJI GOSPODARZEJ BOSTONU OD 1980
W 1980 dochód per capita w obszarze metropolitalnym Bostonu wynosił 7 547$, co plasowało miasto na 61 pozycji w skali kraju pod względem dochodów mieszkańców W 1994 dochód per capita wynosił $ - miejsce 10 W 1996 średnia płaca wynosiła już $ - miejsce 6

40 Boston WYKRES The Economics of Cities. Edward L. Glaeser Harvard University

41 CZYNNIKI ROZWOJU MIAST
Dostępność dróg transportowych  Dostępność czynników produkcji (skilled city) Dostępność konsumentów (consumer city) Decyduje czynnik który jest dobrem bardziej rzadkim, mniej dostępnym

42 ROLA MIAST I OBSZARÓW METROPOLITALNYCH W NOWEJ GOSPODARCE
Centra innowacji zaawansowanych technologii, usług i informacji Centra edukacji badań i medycyny Centra kultury, rekreacji, sportu, rozrywki, turystyki Centra handlu i węzły transportowe Centra rozwoju technologii i lekkich przemysłów Centra siły roboczej i rynek pracy

43 ROLA MIAST I OBSZARÓW METROPOLITALNYCH W NOWEJ GOSPODARCE
Formy transformacji centrów nowej gospodarki (USA) Nowe centra wzrostu (Austin, Charlotte, Atlanta) Mega miasta (New York, Los Angeles, Miami) Miasta przechodzące strukturalne zmiany (Detroit, Portland, Boston, Philadelphia)

44 ROLA MIAST I OBSZARÓW METROPOLITALNYCH W NOWEJ GOSPODARCE
Udział w gospodarce obszarów zurbanizowanych jest proporcjonalnie wyższy od udziału mieszkańców w liczbie ludności kraju Miasta fundamentem zamożności i jakości życia dla kraju, społeczności lokalnych i rodzin Miejski Paradoks: Koncentracja ubóstwa Centra rozwoju gospodarczego

45 WYZWANIA STOJĄCE PRZED MIASTAMI
nowa gospodarka ograniczone zdolności dochodowe migracje ludzi i firm suburbanizacja potrzeba nowej edukacji zmiana roli administracji samorządowej

46 CZYNNIKI ZMIAN W GOSPODARCE TRADYCYJNA GOSPODARKA
NOWA GOSPODARKA Lepsze i bardziej efektywne wykorzystanie energii i surowców Lepsze i bardziej efektywne wykorzystanie wiedzy Wymiana i konkurencja wewnątrz gospodarek narodowych Wymiana i konkurencja globalna Protekcjonizm, regulowanie importu, strategie krajowe Wolny handel i produkowanie na globalne rynki, strategie lokalne Miasta przemysłowe z powiązaniami sektorowymi Metropolitalne i regionalne klastery uzupełniających się firm i sektorów gospodarki

47 ZMIANA TRENDÓW W ROZWOJU GOSPODARCZYM
(działalność gospodarcza a polityka gospodarcza) STARY MODEL NOWY MODEL Rząd kierował gospodarką przez decyzje polityczne, ulgi. Rozwój gospodarczy jest procesem współpracy angażującym różne poziomy rządu, firmy, instytucje edukacyjne i badawcze.

48 FILARY ROZWOJU W DOBIE NOWEJ GOSPODARKI
rozpoznanie roli w globalnej gospodarce kreowanie wysoko kwalifikowanej siły roboczej inwestowanie w infrastrukturę dla innowacji poprawa jakości życia pielęgnowanie klimatu dla innowacyjnej gospodarki zdefiniowanie na nowo roli i form działania administracji samorządowej DALEJ MOŻNA KOPIOWAC SLAJDY

49

50

51 WYZWANIA STOJĄCE PRZED MIASTAMI BRYTYJSKIMI
Wzmocnienie konkurencyjności i gospodarki opartej na wiedzy Miasta przyjazne dla różnych grup społecznych, etnicznych, kulturowych Przezwyciężanie polaryzacji społecznej Kreowanie wysokiej jakości życia w środowisku równoważącym funkcje pracy i wypoczynku Włączanie różnych poziomów rządu w współpracę wokół celów rozwoju miast

52 ENGLISH CORE CITIES Birmingham, Bristol, Leeds, Liverpool, Manchester,
Newcastel, Nothingham, Shaffield

53 PROBLEM GŁÓWNYCH MIAST ANGIELSKICH
Pozostają w tyle za Londynem Nie wspierają gospodarki kraju, tak jak porównywalne miasta na kontynencie

54 KRYZYS MIAST ANGIELSKICH
PKB Poziom innowacyjności Poziom edukacji Dostępność Spójność społeczna Jakość życia Jakość zarządzania i współdziałanie miast z otoczeniem

55 PRZYCZYNY ZMIAN W MIASTACH
Globalizacja gospodarki Strukturalne zmiany ekonomiczne Konkurencja między miastami Reforma państwa dobrobytu " Walfare state"

56 MIASTA W WIELKIEJ BRYTANII
Lata 70 i 80 dekady kryzysu gospodarczego i demograficznego Lata 90 - wzrost zrozumienia roli miast dla gospodarki narodowej miasta priorytetem polityki brytyjskiej

57 PRIORYTETY PROGRAMU CORE CITIES
Pozyskanie konkurencyjnych firm międzynarodowych Wzrost wydatków na badania i rozwój Otwarcie, połączenie miast z rynkami krajowymi i międzynarodowymi Wzmocnienie udziału edukacji i kwalifikacji w budowie konkurencyjności miast Wzrost profesjonalizmu, planowania rozwoju ( renesansu) miast Wykorzystanie roli sportu i kultury we wzmocnieniu konkurencyjności Wzmocnienie miast jako kreatora konkurencyjności regionów Analizy i modelowania konkurencyjnego miasta regionalnego

58 DZIAŁANIA PROGRAMU " GŁÓWNE MIASTA"
Przegląd i analizy dokumentów nt. zmian w miastach i programów rozwoju na poziomie lokalnym i krajowym Przegląd i analizy dokumentów nt. konkurencyjności miast Analiza danych porównawczych miast w Europie Zebranie opinii specjalistów i decydentów na poziomie miast, rządów, komisji

59 CZYNNIKI KONKURENCYJNOŚCI MIAST BRYTYJSKICH ( TRADYCYJNE)
Dostępność transportowa i telekomunikacyjna z zewnętrznymi rynkami i wewnątrz obszaru Centrum miasta rozpoznawalne w wymiarze europejskim Rozpoznawalne w kraju i poza granicami obiekty spotkań ( kultura, biznes, sport) Reputacja ośrodka badań i wdrożeń innowacji Reputacja dobrze zarządzanego miasta i wysokiej jakości usług Atrakcyjna infrastruktura, oferta kulturalna i usługi Szeroka oferta wysokiej jakości miejsc zamieszkania Reputacja doskonałego środowiska i poszanowanie dla środowiska naturalnego Zróżnicowana i otwarta społeczność Wysoko wykwalifikowana siła robocza

60 CZYNNIKI KONKURENCYJNOŚCI (NOWE)
Wizja, przywództwo, zdolności podejmowania decyzji strategicznych Innowacyjność w firmach, organizacjach i funkcjonowaniu miasta Ulgi fiskalne dla miast

61 KRYTYCZNE CZYNNIKI Innowacyjność firm i organizacji
Wykwalifikowana siła robocza Dostępność zewnętrzna i wewnętrzna Zróżnicowanie gospodarki Zdolność podejmowania strategicznych decyzji

62 AMBITNE CZYNNIKI Miejsce spotkań Rozpoznawalne centrum miasta
Obiekty kulturalne Wysokiej jakości mieszkania Ulgi fiskalne i polityka krajowa Reputacja doskonałego środowiska Reputacja dobrze zarządzanego miasta i wysokiej jakości usług

63 KONKURENCJNOŚĆ MIAST ( CORE CITIES UK)
Zdywersyfikowana gospodarka Wykwalifikowana siła robocza Zdolność wdrażania długoterminowych strategii Innowacyjność firm i organizacji Jakość życia

64 Konkurencyjność miasta wobec:
KLUCZOWY PROBLEM Konkurencyjność miasta wobec: Mieszkańców dobre miejsca pracy, jakość życia, edukacja Pracodawców wykwalifikowana siła robocza, kooperanci, usługi biznesowe, infrastruktura, przestrzeń, regulacje Odwiedzających atrakcyjne usługi

65 KONKURENCYJNOŚĆ MIASTA
Konkurencyjność miasta określa produktywność z jaką miasto wykorzystuje zasoby ludzkie, kapitał, zasoby naturalne. Produktywność jest wyznacznikiem poziomu płac, zysków, podatków. Miasta i regiony konkurują oferując bardziej produktywne środowisko. Partnerzy publiczni i prywatni odgrywają różne ale powiązane role w kreowaniu bardziej produktywnego środowiska.

66 Ul. Marii Skłodowskiej Curie 4
Szczecin Tel/ fax