Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Warmińsko-Mazurski System Finansowania Usług Rozwojowych Spotkanie informacyjne dla potencjalnych operatorów w ramach Działania 10.6 Usługi rozwojowe dla.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Warmińsko-Mazurski System Finansowania Usług Rozwojowych Spotkanie informacyjne dla potencjalnych operatorów w ramach Działania 10.6 Usługi rozwojowe dla."— Zapis prezentacji:

1 Warmińsko-Mazurski System Finansowania Usług Rozwojowych Spotkanie informacyjne dla potencjalnych operatorów w ramach Działania 10.6 Usługi rozwojowe dla przedsiębiorstw MŚP i ich pracowników świadczone w oparciu o podejście popytowe w dniu 29.06.2016 r.

2 Wprowadzenie

3 Rekomendacje z warsztatów WaMa FUR System Elbląg 10.05.2016 Olsztyn 12.05.2016 Ełk 17.05.2016

4 -Promocja i informacja wśród MŚP -Kluczowa rola mobilnych doradców/konsultantów -Refundacja jako efektywny sposób udzielania wsparcia przedsiębiorcom -Popytowość systemu -Nowe zasady dystrybucji środków na szkolenia pracowników i doradztwo dla MŚP -Nowe zasady kwalifikowania kosztów -Rejestr Usług Rozwojowych–pytania i niewiadome

5 Odwrócenie ról….. Podażowy charakter rynku szkoleniowego. Dofinansowanie MŚP uzależnione od wygranego konkursu Firmy szkoleniowe zgłaszały się do MŚP proponując szkolenia 100 % dofinansowania na szkolenia i doradztwo

6 1.Odbiorca wsparcia samodzielnie decyduje o wyborze usługi, oferta rozwojowa musi być oparta na indywidualnych potrzebach. Nie ograniczamy rodzajów usług, tematyki, miejsca realizacji szkoleń, powinno to być wygodne dla odbiorców wsparcia 2. Dostawcy usług odpowiadają na zapytania i potrzeby przedsiębiorców, nie mają dominującego wpływu na finalną ofertę. Ocena dokonywana przez odbiorcę usług (zarówno uczestnika, jak i firmę kierującą na szkolenie) jest obowiązkowa przy projektach objętych dofinansowaniem ze środków funduszy europejskich. 3. Ścieżka aplikowania o wsparcie oraz rozliczania kosztów jest możliwie prosta i przyjazna dla odbiorców wsparcia. System umożliwia szybką reakcję na występujące potrzeby odbiorców. 4. System jest zintegrowany z krajowym Rejestrem Usług Rozwojowych. Rejestr pomoże znaleźć ofertę, sprawdzić jakość dostawcy, a nawet zamieścić ogłoszenie o poszukiwaniu dostawcy usług. O co chodzi z „popytowością” tego systemu…

7 Interesariusze systemu popytowego RUR Centrala IZ RPO Sposób dystrybucji środków OPERATORZY Wsparcie i obsługa MŚP FIRMA SZKOLENIOWA Oferta i realizacja usługi rozwojowej MŚP Odbiorca wsparcia

8 Ogólne warunki konkursu

9 Cel konkursu OGŁOSZENIE KONKURSU WYBÓR OPERATORA/OPERATORÓW DLA SUBREGIONU OLSZTYŃSKIEGO WYBÓR OPERATORA/OPERATORÓW DLA SUBREGIONU ELBLĄSKIEGO WYBÓR OPERATORA/OPERATORÓW DLA SUBREGIONU EŁCKIEGO DYSTRYBUCJA ŚRODKÓW EFS MŚP Z SUBREGIONU OLSZTYŃSKIEGO DYSTRYBUCJA ŚRODKÓW EFS DYSTRYBUCJA ŚRODKÓW EFS MŚP Z SUBREGIONU ELBLĄSKIEGO MŚP Z SUBREGIONU EŁCKIEGO

10 Kwota środków przeznaczona na konkurs Alokacja na konkurs: 49 433 224,13 PLN 16 846 842,77 PLN 23 174 295,48 PLN 9 412 085,88 PLN

11 Kto może zostać Operatorem

12 Typy projektów

13 Schemat wyboru projektów cz. 1 15.06.2016 15-29.07.2016 01-12.08.2016 OGŁOSZENIE KONKURSU NABÓR WNIOSKÓW WERYFIKACJA WYMOGÓW FORMALNYCH  Publikacja list pozytywnych WND  Wysyłka pism informujących o negatywnej weryfikacji

14 Schemat wyboru projektów cz. 2 16-19.08.16 22-26.08.16 29.08-9.09.16 OCENA FORMALNO - MERYTORYCZNA Etap oceny kryteriów formalnych i kryteriów specyficznych obligatoryjnych Etap oceny kryteriów merytorycznych zerojedynkowych  Publikacja listy pozytywnych WND  Wysyłka pism infor. o negatywnej ocenie 12-24.09.16 Etap oceny kryteriów merytorycznych punktowych Etap przyznania punktów warunkowych i negocjacji  Publikacja listy pozytywnych WND  Wysyłka pism infor. o negatywnej ocenie  Publikacja listy pozytywnych WND  Wysyłka pism infor. o pozytywnej ocenie i negocjacjach

15 Schemat wyboru projektów cz. 3 27.09.16 28.09 -21.10.16 PUBLIKACJA LISTY WNIOSKÓW SKIEROWANYCH DO DOFINANSOWANIA PODPISANIE UMOWY O DOFINANSOWANIE PROJEKTU  Wysyłka pism informujących o pozytywnej ocenie z prośbą o przesłanie dokumentów niezbędnych do podpisania umowy  Wysyłka pism informujących o negatywnej ocenie

16 Przygotowanie koncepcji projektu w oparciu o wymogi wniosku o dofinansowanie

17 3.1 Grupa docelowa Elbląg Olsztyn Ełk mikro, mali i średni przedsiębiorcy oraz ich pracownicy (w tym osoby pracujące na własny rachunek) w przypadku jednoczesnej realizacji 2 typu operacji również: pracodawcy (MŚP) i pracownicy pracodawców przechodzących procesy modernizacyjne i restrukturyzacyjne (w tym osoby pracujące na własny rachunek). przedsiębiorstwa z sektora MŚP i ich pracownicy mający swoją siedzibę (filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie. osoby w wieku 50 lat i więcej osoby o niskich kwalifikacjach Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 3 Wnioskodawca w okresie realizacji projektu obejmie wsparciem minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób- pracowników firm. Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 3 Wnioskodawca w okresie realizacji projektu obejmie wsparciem minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób- pracowników firm. Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 5 Projekt jest skierowany do przedsiębiorstw z sektora MŚP i ich pracowników mających swoją siedzibę (filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie. Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 5 Projekt jest skierowany do przedsiębiorstw z sektora MŚP i ich pracowników mających swoją siedzibę (filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie. MŚP Pracownicy MŚP Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 4 W projekcie w ramach wskazanej grupy docelowej wsparciem zostanie objętych minimum 31% osób w wieku 50 lat i więcej oraz minimum 48% osób o niskich kwalifikacjach.

18 3.1 Grupa docelowa MŚP i ich pracowników z siedzibą w podregionie Minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób- pracowników firm. Minimum 31% osób w wieku 50 lat i więcej oraz minimum 48% osób o niskich kwalifikacjach. MŚP i ich pracowników z siedzibą w podregionie Minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób- pracowników firm. Minimum 31% osób w wieku 50 lat i więcej oraz minimum 48% osób o niskich kwalifikacjach. MŚP i ich pracowników z siedzibą w podregionie Minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób- pracowników firm. Minimum 31% osób w wieku 50 lat i więcej oraz minimum 48% osób o niskich kwalifikacjach.

19 3.1 Grupa docelowa-problemy Liczba MŚP Liczba pracowników MŚP Min 100 Min 350 50 + Niskie kwalifikacje Charakterystyka i problemy MŚP Ile jest MŚP w podregionie? Czy inwestują w szkolenia pracowników? Czy inwestują w rozwój? Czy są świadomi potrzeb? Czy zatrudniają niepełnosprawnych? Ile samozatrudnionych kobiet? Charakterystyka pracowników w MŚP: Kwalifikacje, wiek, zatrudnienie ze względu na płeć, niepełnosprawność, fluktuacja kadr, motywacja, rozwój-nowe kompetencje.

20 3.1 Grupa docelowa-potrzeby, bariery MŚP Pracownicy MŚP Min 100 Min 350 50 + Niskie kwalifikacje Czego potrzebują pracownicy MŚP? Co im przeszkadza/utrudnia rozwiązywać opisane problemy ? Czego potrzebują MŚP, żeby się rozwijać, konkurować na rynku? Co im przeszkadza/utrudnia rozwiązywać opisane problemy ?

21 3.1 Grupa docelowa-rekrutacja Planując wsparcie niezbędne jest zapewnienie dostępu do projektu wszystkim podmiotom i osobom spełniającym wymogi określone dla grupy docelowej z całego subregionu, który będzie objęty wsparciem. Operator musi objąć wsparciem MŚP ze wszystkich powiatów wchodzących w skład subregionu, na terenie którego realizuje projekt. Należy pamiętać, że projekt może dotyczyć tylko jednego subregionu.

22 3.1 Grupa docelowa-rekrutacja Planując działania rekrutacyjne, należy wziąć pod uwagę specyfikę subregionu do którego kierowane jest wsparcie, dogłębnie zdiagnozować i opisać najbardziej adekwatne kanały dotarcia do grupy docelowej (np. z wykorzystaniem regionalnych liderów) oraz zaplanować i opisać adekwatną promocję projektu wspierającą dotarcie z informacją do potencjalnych uczestników projektu. Zgodnie z podejściem popytowym nie można na etapie rekrutacji zakładać kryteriów pierwszeństwa czy też kryteriów premiujących dostęp do projektu wśród grupy docelowej.

23 3.1 Grupa docelowa-rekrutacja Sposób dotarcia do potencjalnej grupy docelowej Sposób funkcjonowania biura obsługi klienta Sposób obiegu dokumentów między potencjalnymi uczestnikami projektu, a osobami odpowiadającymi za rekrutację w projekcie Niezbędne dokumenty Mechanizm kontrolny mający na celu wykrywanie sytuacji podwójnego finansowania usług rozwojowych Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 2 Wnioskodawca zapewni w okresie realizacji projektu działalność biura obsługi klienta w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie oraz zapewni mobilność świadczonych usług przez konsultantów/rekruterów. Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 2 Wnioskodawca zapewni w okresie realizacji projektu działalność biura obsługi klienta w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie oraz zapewni mobilność świadczonych usług przez konsultantów/rekruterów.

24 Schemat obsługi MŚP na etapie rekrutacji Działania informacyjno - promocyjne Badania dostępności do projektu Koszty pośrednie Koszty bezpośrednie Organizacja pracy biura Weryfikacja kwalifikowalności Przygotowanie i podpisanie umowy Doradztwo w zakresie potrzeb rozwojowych Doradztwo odbywa się w tym samym czasie co rekrutacja, ale nie jest rekrutacją. Opis w punkcie 4.1 Zadania SZOOP określa schemat usługi Doradztwo odbywa się w tym samym czasie co rekrutacja, ale nie jest rekrutacją. Opis w punkcie 4.1 Zadania SZOOP określa schemat usługi

25 4.1 Zadania Realizacja usługi rozwojowej możliwa jest tylko za pośrednictwem funkcjonalności RUR, prowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, zaś kwalifikowalne są koszty usługi rozwojowej zrealizowanej jedynie przez podmioty wpisane do Rejestru Usług Rozwojowych i zweryfikowane przez Administratora RUR. RUR Limity i ograniczenia określone w SZOOP

26 4.1 Zadania Operator zobowiązany jest do organizacji obsługi MŚP/pracowników MŚP wg następującego schematu: 1. Rekrutacja MŚP; 2. Doradztwo w zakresie określenia potrzeb rozwojowych przedsiębiorstwa oraz asysta w wyborze najkorzystniejszej usługi w systemie RUR; 3. Udzielenie wsparcia (podpisanie umowy określającej warunki udzielenia wsparcia); 4. Monitoring realizacji usługi rozwojowej wraz z prawidłowym jej rozliczeniem w systemie RUR (ocena usługi); 5. Rozliczenie udzielonego wsparcia finansowego. Schemat usługi określony w SZOOP

27 4.1 Zadania 1 – Działania merytoryczne poza RUR 2 – Działania merytoryczne w RUR Zadania mobilnego doradcy Organizacja jego pracy Dokumenty formularze itp. które będą pomocne przy badaniu potrzeb rozwojowych MŚP. Efekty doradztwa Monitorowanie wykonania usługi przez Podmiot wybrany przez MŚP z RUR. Wnioskodawca zobowiązany jest do opisu metodologii, która będzie zapewniała kontrolę minimum 30% usług rozwojowych w ramach projektu. Należy opisać co będzie efektem monitorowania np. raport, aby można właściwie określić źródła weryfikacji przyjętych wskaźników produktu dotyczących realizacji tego działania. Usługi rozwojowe

28 Wskaźniki – informacje ogólne FUNKCJA: zmierzenie osiągnięcia celu [kiedy można uznać, że zidentyfikowany problem został rozwiązany, a projekt zakończył się sukcesem] mierzenie postępu realizacji projektu [działań] względem jego celów [w trakcie trwania projektu], na ile zbliżamy się do osiągnięcia naszych założeń. RODZAJE: wskaźniki rezultatu [wskaźniki rezultatu bezpośredniego] - dotyczą oczekiwanych efektów wsparcia w odniesieniu do osób lub podmiotów; pokazują zmianę [sytuacji] jaka nastąpiła dzięki realizacji projektu, np. uzyskanie kwalifikacji, zrealizowanie określonego celu rozwojowego; wskaźniki produktu dotyczą realizowanych działań [np. ilość zrealizowanych usług, ilość osób objętych wsparciem], które prowadzą do osiągnięcia celu. Pozwalają monitorować te działania. [wskaźniki monitorujące postęp rzeczowy]

29 Wskaźniki produktu 1.Liczba osób pracujących objętych wsparciem w programie (łącznie z pracującymi na własny rachunek) Uwaga! [kryterium specyficzne obligatoryjne nr 3] Wnioskodawca o okresie realizacji projektu obejmie wsparciem minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób – pracowników firm 2.Liczba osób pracujących (łącznie z pracującymi na własny rachunek) w wieku 50 lat i więcej objętych wsparciem w programie Uwaga! [kryterium specyficzne obligatoryjne nr 4] W projekcie w ramach wskazanej grupy docelowej wsparciem zostanie objętych minimum 31% osób w wieku 50 lat i więcej oraz minimum 48% osób o niskich kwalifikacjach

30 Wskaźniki produktu 3.Liczba osób pracujących o niskich kwalifikacjach objętych wsparciem w programie Uwaga! [ kryterium specyficzne obligatoryjne nr 4] W projekcie w ramach wskazanej grupy docelowej wsparciem zostanie objętych minimum 31% osób w wieku 50 lat i więcej oraz minimum 48% osób o niskich kwalifikacjach Osoby o niskich kwalifikacjach obejmowane wsparciem - osoby, które uzyskały wykształcenie maksymalnie na poziomie ISCED 3 [wykształcenie ponadgimnazjalne] 4.Liczba mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw objętych usługami rozwojowymi w programie W kategorii mikroprzedsiębiorstwa należy uwzględnić również osoby prowadzące działalność na własny rachunek. Uwaga! [kryterium specyficzne obligatoryjne nr 3] Wnioskodawca o okresie realizacji projektu obejmie wsparciem minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób – pracowników firm

31 Wskaźniki produktu 5.Liczba raportów z diagnozy potrzeb rozwojowych MŚP SCHEMAT ORGANIZACJI OBSŁUGI MŚP 1.Rekrutacja, 2.Doradztwo w zakresie określenia potrzeb rozwojowych przedsiębiorstwa oraz asysta w wyborze najkorzystniejszej usługi w systemie RUR (ocena usługi), 3.Udzielenie wsparcia (podpisanie umowy określającej warunki udzielenia wsparcia), 4.monitoring realizacji usługi rozwojowej wraz z prawidłowym jej rozliczeniem w systemie RUR (ocena usługi) 5.Rozliczenie udzielonego wsparcia finansowego. 6.Liczba raportów z monitorowania wykonania usługi rozwojowej Uwaga! Wnioskodawca zobowiązany jest do opisu metodologii, która będzie zapewniała kontrolę minimum 30% usług rozwojowych w ramach projektu [zadanie 1 – usługi poza RUR] [Źródło: Regulamin konkursu - str. 39 i 43]

32 Wskaźniki rezultatu bezpośredniego 1.Liczba osób, które uzyskały kwalifikacje lub nabyły kompetencje po opuszczeniu programu kwalifikacja – zestaw efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych, nabytych w edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne, zgodnych z ustalonymi dla danej kwalifikacji wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone w walidacji oraz formalnie potwierdzone przez uprawniony podmiot certyfikujący; kompetencje społeczne - kompetencje społeczne – rozwiniętą w toku uczenia się zdolność kształtowania własnego rozwoju oraz autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym, z uwzględnieniem etycznego kontekstu własnego postępowania; [źródło: ustawa dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji Dz.U. 2016 poz. 64]

33 Wskaźniki rezultatu bezpośredniego 2.Liczba mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, które zrealizowały swój cel rozwojowy dzięki udziałowi w programie [źródło definicji wskaźnika: Wspólna Lista Wskaźników Kluczowych 2014-2020 – EFS Załącznik nr 2 do Wytycznych w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów operacyjnych na lata 2014-2020] DIAGNOZA potrzeb rozwojowych MŚP Określenie CELU ROZWOJOWEGO UMOWA MŚP z Operatorem CEL ROZWOJOWY = Usługa 1 Usługa 2 Usługa 3 REALIZACJA Usługi 1 Usługi 2 Usługi 3 OCENA Usługi 1 Usługi 2 Usługi 3 na poziomie 4 lub 5

34 Wskaźniki własne i Wskaźniki horyzontalne Wskaźniki własne [produktu i rezultatu bezpośredniego] - specyficzne dla projektu Wskaźniki powinny w sposób precyzyjny i mierzalny umożliwić weryfikację stopnia realizacji celu projektu. Wskaźniki horyzontalne - mogą zostać dodatkowo ujęte we wniosku jeśli są adekwatne do przedmiotu realizowanego przez Wnioskodawcę projektu i zostały w projekcie przewidziane 1.Liczba obiektów dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami 2.Liczba projektów, w których sfinansowano koszty racjonalnych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami 3.Liczba osób objętych szkoleniami/doradztwem w zakresie kompetencji cyfrowych [definicje zawarte dokumencie: Wspólna Lista Wskaźników Kluczowych 2014-2020 – EFS Załącznik nr 2 do Wytycznych w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów operacyjnych na lata 2014-2020]

35 Pomiar wskaźników MOMENT POMIARU WSKAŹNIKÓW: Wskaźniki obowiązkowe (obligatoryjne): Wskaźniki produktu [działania] = moment rozpoczęcia udziału w projekcie –dla MŚP – data podpisania umowy o wsparcie - między MŚP a Operatorem −dla pracownika – moment skorzystania z pierwszej formy wsparcia Wskaźniki rezultatu bezpośredniego [efekt wsparcia] −bezpośrednio po zakończeniu udziału w projekcie, mierzony do 4 tygodni od zakończenia przez uczestnika udziału w projekcie Wskaźniki własne (specyficzne) produktu i rezultatu bezpośredniego − określony w treści wniosku o dofinansowanie projektu [opis jednoznaczny, niebudzący wątpliwości interpretacyjnych] ŹRÓDŁA DANYCH DO POMIARU WSKAŹNIKÓW / SPOSÓB POMIARU WSKAŹNIKÓW – w jaki sposób i na jakiej podstawie mierzone poszczególne wskaźniki [dokumenty potwierdzające ich osiągnięcie] oraz częstotliwość pomiaru; ! wskaźniki własne (specyficzne) – doprecyzowanie definicji wskaźnika [o ile jest to konieczne ze względu na stopień skomplikowania zjawiska, które wskaźnik będzie monitorować]

36 Ryzyko w projekcie WYZWANIA specyfika regionu formuła wsparcia [RUR] schemat działania [obsługa MŚP] ukształtowanie grupy docelowej [wymagania określone kryteriami] kryteria, limity i ograniczenia przyjęte dla projektów w Działaniu 10.6 [= szereg obowiązków związanych z realizacją projektu w określonym zakresie i kształcie] RYZYKO A WSKAŹNIKI [wskaźniki rezultatu bezpośredniego] 1.Liczba osób, które uzyskały kwalifikacje lub nabyły kompetencje po opuszczeniu programu 2.Liczba mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, które zrealizowały swój cel rozwojowy dzięki udziałowi w programie 3.Inne – określone przez Wnioskodawcę

37 Ryzyko w projekcie OPIS RYZYKA [max. 4 ryzyka do każdego wskaźnika] wskazanie sytuacji których wystąpienie utrudni lub uniemożliwi osiągnięcie wartości docelowej wskaźników rezultatu sposób identyfikacji wystąpienia takich sytuacji [zajścia ryzyka] - strategia zarządzania ryzykiem: − analiza założeń projektowych i porównanie ich z osiąganymi efektami − zbieranie informacji o ryzyku w projekcie − porównywanie danych dot. realizacji zakończonych podobnych projektów − weryfikowanie poprawności założeń projektu przyjętych na etapie jego planowania − Uwaga! Identyfikacja ryzyka może należeć do zadań Partnera (jeśli jest w projekcie) działania − unikanie [zapobieganie] − łagodzenie [minimalizowanie skutków]

38 Ryzyko w projekcie REGUŁA PROPORCJONALNOŚCI Projekt jest rozliczany pod względem finansowym na etapie końcowego wniosku o płatność - rozliczany pod względem finansowym, proporcjonalnie do stopnia osiągnięcia założeń merytorycznych określonych we wniosku o dofinansowanie projektu. W przypadku: niespełnienia kryterium zatwierdzonego przez Komitet Monitorujący −IZ może uznać wszystkie lub odpowiednią część wydatków dotychczas rozliczonych w ramach projektu za niekwalifikowalne nieosiągnięcia celu projektu –IZ może uznać wszystkie lub odpowiednią część wydatków dotychczas rozliczonych w ramach projektu za niekwalifikowalne. Wysokość wydatków niekwalifikowalnych uzależniona jest od stopnia niezrealizowania celu projektu. Wydatki niekwalifikowalne obejmują wydatki związane z tym zadaniem merytorycznym (zadaniami merytorycznymi), którego założenia nie zostały osiągnięte i proporcjonalnie koszty pośrednie. [źródło definicji: Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020]

39 Opis potencjału we wniosku o dofinansowanie 1.potencjał finansowy [4.5 WOD] 2.potencjał kadrowy oraz sposób jego wykorzystania w ramach projektu [4.5WOD] Uwaga! [kryterium specyficzne obligatoryjne nr 2] Wnioskodawca zapewni w okresie realizacji projektu działalność biura obsługi klienta w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie oraz zapewni mobilność świadczonych usług przez konsultantów/rekruterów. Kadra merytoryczna = konsultanci doradztwo w zakresie określenia potrzeb rozwojowych przedsiębiorstwa [2 etap schematu obsługi MŚP] 3.potencjał techniczny, w tym sprzętowy i warunki lokalowe [4.5 WOD] Uwaga! [kryterium specyficzne obligatoryjne nr 2] Wnioskodawca zapewni w okresie realizacji projektu działalność biura obsługi klienta w podregionie, na terenie którego realizowane jest wsparcie oraz zapewni mobilność świadczonych usług przez konsultantów/rekruterów.

40 Doświadczenie w zakresie tematycznym, jakiego dotyczy projekt na rzecz grupy docelowej, do której skierowany jest projekt na określonym terytorium, którego będzie dotyczyć realizacja projektu Uwaga! [kryterium specyficzne obligatoryjne nr 1] Wnioskodawca i partnerzy (jeśli dotyczy) na dzień złożenia wniosku posiada co najmniej dwuletnie doświadczenie w zakresie świadczenia usług rozwojowych dla MŚP z terenu województwa warmińsko – mazurskiego i/lub zrealizowania projektów dla MŚP z terenu województwa warmińsko – mazurskiego w obszarze, którego dotyczy wniosek. Kryterium oceniane na podstawie oświadczenia zawartego we wniosku o dofinansowanie: zakres realizowanych zadań, okres realizacji, wartość udzielonego wsparcia [jeśli działania/ projekt/ inicjatywa były dofinansowane], osiągnięte rezultaty, tytuł, nr projektu oraz źródła finansowania [w przypadku realizacji projektów dofinansowanych] Uwaga! Dwuletnie doświadczenie w przedstawionym obszarze nie musi dotyczyć ostatnich dwóch lat ani jedynie przedsięwzięć realizowanych przy udziale środków funduszy strukturalnych.

41 Doświadczenie POTENCJAŁ SPOŁECZNY Wnioskodawcy (i Partnera/-ów) związany jest ze znajomością danego środowiska (społeczności, terytorium) oraz tematyki tak, aby móc efektywnie zrealizować podejmowane przedsięwzięcia. istotne jest wykazanie obecności Wnioskodawcy (i Partnera/-ów) w danym środowisku oraz doświadczenia w realizacji działań na rzecz społeczności na tym, określonym terytorium, w zakresie tematycznym, którego będzie dotyczyć realizacja projektu. niezbędna jest znajomość specyfiki funkcjonowania danej grupy / społeczności pomaga dobrać efektywne kanały komunikacji, aby dotrzeć do zainteresowanych oraz zaplanować adekwatne do potrzeb wsparcie (działania: formy, rodzaj i zakres) w celu poprawy zastanej sytuacji danej grupy. sposób przedstawienia: opis efektów dotychczas zrealizowanych przez siebie i partnerów projektów/ działań/ akcji na rzecz społeczności, czy podjętej współpracy z innymi organizacjami/ instytucjami publicznymi.

42 Budżet projektu – ujęcie praktyczne

43 Finansowanie projektu ProjektŹródła finansowania IZ ze środków EFS Operator ze środków MŚP Nie więcej niż 85% wydatków kwalifikowalnych projektu finansowanych ze środków publicznych. Nie mniej niż 15% wydatków kwalifikowalnych projektu finansowanych ze środków prywatnych MŚP. Kto zapewnia: Wkład pieniężny Poziom wkładu własnego beneficjenta, jako % wydatków kwalifikowalnych, jest zgodny z poziomem określonym w SZOOP, tj. wynosi minimum 15% wartości projektu. Kryterium merytoryczne zerojedynkowe nr 4 Skutek niespełnienia: odrzucenie/ocena warunkowa !

44 Finansowanie projektu a finansowanie usługi ProjektUsługa rozwojowa w projekcie PLN EFS MŚP Koszty pojedynczej usługi rozwojowej w zakresie niedofinansowanym w ramach PSFURdP stanowią wkład własny w projekcie (który wynosi minimum 15% wartości projektu). Kryterium merytoryczne zerojedynkowe nr 1(5) Skutek niespełnienia: odrzucenie wniosku ! ! Dofinansowanie usługi rozwojowej może być wyższe niż 50% gdy: (spełnione jedno z kryteriów) przedsiębiorstwo prowadzi działalność przyczyniającą się do rozwoju inteligentnych specjalizacji województwa, jest mikro lub małym przedsiębiorstwem, w pierwszej kolejności usługami rozwojowymi obejmuje własnych pracowników powyżej 50 roku życia lub pracowników o niskich kwalifikacjach, jest przedsiębiorstwem wysokiego wzrostu, skorzysta z usługi rozwojowej prowadzącej do zdobycia kwalifikacji. Kryterium merytoryczne zerojedynkowe nr 1(3) Skutek niespełnienia: odrzucenie wniosku ! Przedsiębiorcy korzystający ze wsparcia EFS partycypują finansowo w kosztach usługi na poziomie minimum 50%, lub w przypadku zastosowania wyższego poziomu dofinansowania, na poziomie minimum 20%. Kryterium merytoryczne zerojedynkowe nr 1(4) Skutek niespełnienia: odrzucenie wniosku !

45 Koszty i zadania w projekcie ProjektRodzaje kosztów Koszty bezpośrednie Koszty pośrednie Zadania Obliczane jako % od kosztów bezpośrednich 1.Działania merytoryczne poza Rejestrem Usług Rozwojowych 2.Działania merytoryczne w RUR Rzeczywiście poniesione wydatki

46 Koszty bezpośrednie Zadania 1.Działania merytoryczne poza Rejestrem Usług Rozwojowych 2.Działania merytoryczne w RUR

47 Koszty bezpośrednie Doradztwo – określanie potrzeb rozwojowych MŚP (mobilni doradcy) Czynności kontrolne Operatora (weryfikacja wykonania usługi rozwojowej) 100% EFS Usługi rozwojowe zrealizowane za pośrednictwem RUR …% EFS …% Wkład własny MŚP Zadania 1.Działania merytoryczne poza Rejestrem Usług Rozwojowych 2.Działania merytoryczne w RUR

48 Koszty pośrednie Kryterium merytoryczne zerojedynkowe nr 5 Wartość kosztów pośrednich jest zgodna z limitami określonymi w Regulaminie konkursu. Skutek niespełnienia: odrzucenie/ocena warunkowa Weryfikowany poziom kosztów pośrednich w projektach projekty o wartości do 1 mln PLN włącznie ! 25% kosztów bezpośr. 20% kosztów bezpośr. 15% kosztów bezpośr. 10% kosztów bezpośr. projekty o wartości powyżej 1 mln PLN do 2 mln PLN włącznie projekty o wartości powyżej 2 mln PLN do 5 mln PLN włącznie projekty o wartości przekraczającej 5 mln PLN

49 MŚP Schemat wsparcia OPERATOR FIRMA SZKOLENIOWA

50 Schemat wsparcia w WA-MA Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne FORMULARZ zgłoszeniowy – Identyfikacja potrzeb szkoleniowych, doradczych Wynagrodzenie osób (mobilni doradcy) identyfikujących potrzeby szkoleniowe, doradcze grupy docelowej (100% EFS) + Koszty pośrednie (100% EFS) DOSTĘP do RUR – poszukiwanie usług szkoleniowych, doradczych RAPORT z Identyfikacji potrzeb szkoleniowych, doradczych c.d.n MŚP OPERATOR MŚP FORMULARZ RAPORT IDENTYFIKACJA Wynagrodzenie osób prowadzących rekrutację Koszty pośrednie (100% EFS) Działania informacyjno- promocyjne Koszty pośrednie (100% EFS) OPERATOR

51 Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne Schemat wsparcia w (c.d) UMOWA dotycząca świadczenia usługi szkoleniowej, doradczej DOSTĘP do RUR – poszukiwanie usług szkoleniowych, doradczych c.d.n MŚP UMOWA FIRMA SZKOLENIOWA OPERATOR UMOWA dotycząca finansowania usługi szkoleniowej, doradczej (w tym informacja nt. odzyskiwania VAT) + ZAŚWIADCZENIE o pomocy de minimis WYBÓR USŁUGI

52 Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne Schemat wsparcia w (c.d) WYCIĄG BANKOWY MŚP c.d.n PRZELEW DOKUMENTY DO REFUNDACJI a) UMOWA MŚP z Firmą Szkoleniową b) FAKTURA c) WYCIĄG BANKOWY (MŚP) d) OŚWIADCZENIE (czy MŚP odzyskuje VAT) OCENA USŁUGA SZKOL/DOR. OCENA usługi w RUR FAKTURA (dane MŚP) MŚP FIRMA SZKOLENIOWA OPERATOR

53 Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne Schemat wsparcia w (c.d) c.d.n DOKUMENTY DO REFUNDACJI DECYZJA O REFUNDACJI OPERATOR MŚP WERYFIKACJA BŁĄDOK

54 Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne Schemat wsparcia w (c.d) c.d.n DECYZJA O REFUNDACJI WYCIĄG BANKOWY OPERATOR PRZELEW np. 80% USŁUGA szkol/dor. Cz.1 Nazwa usługi (tytuł szkolenia, nazwa i ID MŚP, ID pracowników, % dofinansowania EFS), Data zapłaty - WB OPERATOR, Źródło finansowania (np. 80%) EFS USŁUGA szkol/dor. Cz.2 Nazwa usługi (tytuł szkolenia, nazwa i ID MŚP, ID pracowników, % wkładu własnego), Data zapłaty - WB MŚP, Źródło finansowania (np. 20%) wkład własny + Koszty pośrednie (100% EFS) Ewentualna korekta ZAŚWIADCZENIA o pomocy de minimis OPERATOR MŚP

55 Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne Schemat wsparcia w (c.d) c.d.n WNIOSEK O PŁATNOŚĆ a) WYCIĄGI BANKOWE (OPERATOR) b) WYCIĄGI BANKOWE (MŚP) PROŚBA O DOK. DO ANALIZY POGŁĘBION. WERYFIKACJA } Maksimum 85% EFS, Minimum 15% wkład własny (w ramach całego projektu na etapie ostatniego WOP) OPERATOR INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA WYDATKI KWALIFIKOWALNE projektu

56 Etap 1 – Identyfikacja potrzeb Etap 2 - Usługa DokumentyWniosek o płatność Działania informacyjno- promocyjne Schemat wsparcia w (c.d) Pełna dokumentacja ścieżki audytu dla identyfikacji potrzeb: umowa, CV, lista płac, dokumentacja identyfikacji potrzeb (FORMULARZ, RAPORT) Pełna dokumentacja ścieżki audytu usługi szkoleniowej, doradczej: umowy (O-MŚP, MŚP-F) zaświadczenie o pomocy de minimis, ocena usługi szkoleniowej, doradczej, faktura, WB MŚP, WB OPERATOR, oświadczenie MŚP o VAT BŁĄD ZATWIERDZENIE WOP ANALIZA POGŁĘBIONA OPERATOR INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA WERYFIKACJA OK

57 ! Przed sporządzeniem budżetu Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 6 Okres realizacji projektu wynosi 30 miesięcy od momentu podpisania umowy lub daty określonej w Regulaminie konkursu. Wnioskodawca w okresie realizacji projektu obejmie wsparciem minimum 100 MŚP oraz minimum 350 osób- pracowników firm. Maksymalna kwota wsparcia ze środków EFS w ramach PSFURdP przypadająca na jedno MŚP w okresie 2016-2023 nie może przekroczyć kwoty 70 000 PLN. Skutek niespełnienia: odrzucenie wniosku Kryterium specyficzne obligatoryjne nr 3 Skutek niespełnienia: odrzucenie wniosku Kryterium merytoryczne zerojedynkowe nr 1 (p. 2) Skutek niespełnienia: odrzucenie wniosku maks. 70 000 PLN na 1 MŚP 2016-2023 projekt od 1 października 2016 r. do 31 marca 2019 r. min. 100 MŚP min. 350 osób

58 Symulacja budżetu Kalkulator WA-MA FUR System Przykład nr 1Przykład nr 2 Przykład nr 3 Liczba usług: 80%EFS - 20%WW => 450 szt. Dofinansowanie usługi: 80%EFS - 20%WW => 2 800 zł Działania poza RUR (wyszczególn. w LSI MAKS2) => 250 000 zł % kosztów pośrednich Montaż projektu 85% 15% Liczba usług: 50%EFS - 50%WW => 90 szt. 80%EFS - 20%WW => 90 szt. 50%EFS - 50%WW => 90 szt. 60%EFS - 40%WW => 90 szt. 70%EFS - 30%WW => 90 szt. Dofinansowanie usługi: => 2 800 zł Działania poza RUR (wyszczególn. w LSI MAKS2) => 250 000 zł Liczba usług: 80%EFS - 20%WW => 450 szt. Dofinansowanie usługi: 80%EFS - 20%WW => 10 000 zł Działania poza RUR (wyszczególn. w LSI MAKS2) => 250 000 zł % kosztów pośrednich Montaż projektu 85% 15%

59 Symulacja budżetu - Podsumowanie WyszczególnieniePrzykład nr 1Przykład nr 2Przykład nr 3 Założenia Liczba usług: 80% EFS - 20% WW => 450 szt. Dofinansowanie usługi: 80% EFS - 20% WW => 2 800 zł Liczba usług: 80% EFS - 20% WW => 450 szt. Dofinansowanie usługi: 80% EFS - 20% WW => 10 000 zł Liczba usług: Różny montaż => 5x90 szt. Dofinansowanie usługi: Różny montaż => 2 800 zł Zadanie 1 – Działania merytoryczne poza RUR 251 086,96 zł w tym (+1 086,96 zł) 1 193 181,82 zł w tym (+943 181,82 zł) 3 006 092, 43 zł w tym (+2 756 092,43 zł) Zadanie nr 2 – Działania merytoryczne w RUR 1 575 000,00 zł5 625 000,00 zł2 103 000,30 zł Razem koszty bezpośrednie1 826 086, 96 zł6 818 181,82 zł5 109 092,73 zł Koszty pośrednie(15%) 273 913,04 zł(10%) 681 818,18 zł(10%) 510 909,27 zł Razem koszty (ogółem)2 100 000,00 zł7 500 000,00 zł5 620 002,00 zł Suma EFS (85%)1 785 000,00 zł6 375 000,00 zł4 777 001,70 zł Suma wkład własny (15%)315 000,00 zł1 125 000,00 zł843 000,30 zł Ryzyko zgromadzenia wkładu własnego

60 Zagadnienia specyficzne dla konkursu

61 1.Pomoc publiczna i de minimis. 2.Cross-financing. 3.Środki trwałe i VAT. 4.Metody uproszczone. 5.Wkład własny. Zagadnienia

62  Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu [GBER] (Dz.Urz. UE L 187 z 26.06.2014);  rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art.107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.Urz. UE L 352 z 24.12.2013);  rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis oraz pomocy publicznej w ramach programów operacyjnych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020 (Dz.U. z 2015r., poz. 1073). Pomoc publiczna i de minimis - obowiązujące akty prawne

63 Co do zasady wsparcie dla poszczególnych MŚP w Działaniu 10.6 przyznawane jest w pierwszej kolejności w ramach pomocy de minimis. Konieczne wówczas jest odznaczenie odpowiednich pozycji kosztów usług rozwojowych dla przedsiębiorstw, jako pomoc de minimis w części VI wniosku o dofinansowanie dotyczącej szczegółowego budżetu projektu. Pomoc publiczna czy de minimis

64 Co do zasady wsparcie dla poszczególnych MŚP w Działaniu 10.6 przyznawane jest w pierwszej kolejności w ramach pomocy de minimis. Konieczne wówczas jest odznaczenie odpowiednich pozycji kosztów usług rozwojowych dla przedsiębiorstw, jako pomoc de minimis w części VI wniosku o dofinansowanie dotyczącej szczegółowego budżetu projektu. Pomoc publiczna czy de minimis

65 1.Weryfikacja możliwości udzielenia wsparcia dla danego przedsiębiorstwa ubiegającego się o nią (tzw. „test pomocy de minimis”) na podstawie otrzymanych od danego przedsiębiorstwa m.in:  wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymało w danym roku podatkowym, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;  wypełniony Formularz informacji przedstawiany przy ubieganiu się o pomoc de minimis. Pomocne narzędzie ze strony UOKiK: SHRIMP, SUDOP – System Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej Zadania Beneficjenta przy udzielaniu pomocy de minimis w trakcie realizacji projektu

66 2.Wystawienie zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis dla danego przedsiębiorstwa. (Wzór zaświadczenia znajduje się w załączniku do Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz.U. 2014, poz. nr 1550) Zadania Beneficjenta/Operatora c.d

67 3.Sporządzenie i przedstawienie Prezesowi UOKiK sprawozdania o udzielonej pomocy publicznej – de minimis za pośrednictwem aplikacji SHRIMP udostępnionej przez Prezesa UOKiK. (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie przekazywania sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej i informacji o nieudzieleniu takiej pomocy z wykorzystaniem aplikacji SHRiMP (Dz.U. z 2014 r., poz. 59). Zadania Beneficjenta/Operatora c.d

68 W przypadku, gdy nie jest możliwe udzielenie pomocy danemu przedsiębiorcy w formie pomocy de minimis (np. wyczerpany limit pomocy de minimis) jest mu udzielana pomoc publiczna na szkolenia. Wymagana wówczas będzie aktualizacja wniosku o dofinansowanie o określenie odpowiadającej części wsparcia usług rozwojowych jako pomoc publiczna. Pomoc publiczna

69 Intensywność pomocy publicznej na szkolenia nie przekracza 50% wartości kosztów kwalifikowalnych szkolenia. Może ona zostać zwiększona maksymalnie do 70% wartości kosztów kwalifikowalnych w następujących przypadkach:  o 10 punktów procentowych – w przypadku szkoleń skierowanych do pracowników niepełnosprawnych lub pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji;  o 10 punktów procentowych – w przypadku szkoleń skierowanych do personelu średniego przedsiębiorstwa;  o 20 punktów procentowych – w przypadku szkoleń skierowanych do personelu mikroprzedsiębiorstwa lub małego przedsiębiorstwa; Pomoc publiczna na szkolenia

70 Intensywność pomocy publicznej na usługi doradcze wynosi:  maksymalnie 50% wartości kosztów kwalifikowalnych. (Intensywność pomocy publicznej na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 oraz rozdziału 3 i 4 Rozporządzenia MIiR z dnia 2 lipca 2015 r., Dz.U. z 2015r., poz. 1073) Pomoc publiczna na usługi doradcze

71 Występowanie pomocy publicznej/de minimis w przypadku zakupu środków trwałych wykorzystywanych także komercyjnie po zakończeniu realizacji projektu lub poza projektem podczas jego trwania. środek trwały zakup amortyzacja (odpis amortyzacyjny) leasing (raty) (udzielenie pomocy przez IZ) Pomoc publiczna/de minimis dla Beneficjenta/Operatora

72 Cross-financing Obecnie na gruncie EFS jako cross-financing rozumie się wyłącznie wydatki dotyczące:  zakupu nieruchomości,  zakupu infrastruktury - elementy nieprzenośne, na stałe przytwierdzone do nieruchomości, np. wykonanie podjazdu do budynku, zainstalowanie windy w budynku,  dostosowania lub adaptacji (prace remontowo-wykończeniowe) budynków i pomieszczeń. Środki trwałe +10% wartości projektu cross-financing 10% wartości dofinansowania ze środków EFS Cross-financing

73 Środki trwałe to wydatki o wartości jednostkowej równej lub wyższej niż 350 zł netto. nie jest środkiem trwałym środek trwały do 350 zł netto 350 zł netto i więcej Wydatki na zakup środków trwałych o wartości od 350,00 PLN do 440,00 PLN brutto, należy w budżecie szczegółowym projektu w kolumnie „Kategoria kosztu” uzupełnić opis o „wartość netto”, np. „Zakup drukarki atramentowej ( 300 zł netto)”. Uwaga: drukarka o wartości 369 zł brutto, przy zakupie z 23% vat nie będzie środkiem trwałym, gdyż wówczas jej wartość netto to 300 zł. Środki trwałe i VAT

74 Konieczność uzasadnienia pozyskania środków trwałych wraz ze wskazaniem najbardziej efektywnej metody:  3.500 PLN netto - limit z Wytycznych (Rozdział 6.12)  1.000 PLN netto - limit z Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie – obowiązujący Beneficjenta Uzasadnienie nie musi być sporządzone indywidualnie dla każdego środka trwałego, ale może dotyczyć również grupy środków trwałych o tym samym przeznaczeniu (np. kilka drukarek w projekcie – ich przeznaczenie to druk). Uzasadnienie kosztów pozyskania środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

75 Ze względu na konieczność objęcia wsparciem w ramach projektu  minimum 100 MŚP oraz  minimum 350 osób – pracowników firm”, nie przewiduje się złożenia wniosków o dofinansowanie projektów o wartości wkładu publicznego równej lub niższej niż 100 000 EUR, aby mogły być zastosowane metody uproszczone. Metody uproszczone

76 Wkład własny Wnioskodawcy tylko w formie pieniężnej - minimum 15% wydatków kwalifikowalnych. Środki wkładu własnego pochodzące z wydatków finansowanych przez uczestników projektu - MŚP jako ich wkład w usługę rozwojową (min. 20%). Wkład własny

77 Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Biuro Projektów Usług Rozwojowych dla Przedsiębiorstw www.rpo.warmia.mazury.pl Dziękujemy za udział w spotkaniu


Pobierz ppt "Warmińsko-Mazurski System Finansowania Usług Rozwojowych Spotkanie informacyjne dla potencjalnych operatorów w ramach Działania 10.6 Usługi rozwojowe dla."

Podobne prezentacje


Reklamy Google